Κυριακή 7 Απριλίου 2024

Γιατί Καστελόριζο και Στρογγύλη έχουν στρατηγική σημασία για την Ελλάδα


 
Κρινιώ Καλογερίδου

Ποιος είπε ότι η θάλασσα δεν έχει σύνορα; Κι αν όλες οι θάλασσες του κόσμου δεν είχαν, η δική μας η ελληνική θα είχε δικαιωματικά χάρη στην ανεξίτηλη ''σφραγίδα'' της τρισχιλιετούς ιστορίας της, τη χάραξη των συνόρων της από... 

 
τις πλέον ανθεκτικές Συνθήκες (Λωζάνης, 1823 - Παρισίων, 1947) και την οριοθετημένη εδαφική κυριαρχία του ελληνικού κράτους επί των θαλασσών μας (Ιόνιο και Αιγαίο πέλαγος)

Κυριαρχία που έχει δυνατότητα επέκτασης (τα 6 να γίνουν 12 νμ στο Αιγαίο) από το 1982, χρονιά συνυπογραφής μας (στο Μοντέγκο Μπέι της Τζαμάικα - μαζί με άλλες χώρες πλην Τουρκίας) - της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Χώρες που αριθμούν ήδη τις 168, η πλειοψηφία των οποίων έχει ασκήσει το δικαίωμα της επέκτασης, με εξαίρεση την Ελλάδα. Την Ελλάδα που - αν και έχει νόμιμο δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων (ΕΧΥ) στα 12 ναυτικά μίλια σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, το εθιμικό και το συμβατικό - αποφεύγει να το εκμεταλλευτεί υπό τον φόβο του casus belli (αιτίας πολέμου) της Τουρκίας.

Της Τουρκίας η οποία πολεμά λυσσωδώς αυτήν τη δικαιωματική διεκδίκηση εκ μέρους μας προπαγανδίζοντας ότι επέκταση των ΕΧΥ στα 12 νμ σημαίνει ότι ''η Θάλασσα των νήσων (του Αιγαίου) θα υπαχθεί ολόκληρη υπό ελληνική κυριαρχία'' (άρα θα γίνει ''ελληνική λίμνη''), αφού η Ελλάδα θα κατέχει το 70% της έκτασής του (σχετική εκτίμηση του Καθηγητή Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου του Μαρμαρά Σελάμι Κοράν, συμβούλου του Ταγίπ Ερντογάν, το 2020).

Έτσι, με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, οι ελληνικές ηγεσίες κρούουν μόνιμα πρύμναν αναστέλλοντας επ' αόριστον την εφαρμογή των αναφαίρετων δικαιωμάτων της Ελλάδας. Στην ουσία οι Τούρκοι, βλέποντας απ' το 1996 ακόμα (απώλεια εδάφους - Ιμίων - η πρώτη μετά τον Β' ΠΠ) την... ετοιμότητά μας για υποχωρήσεις, αποθρασύνθηκαν περαιτέρω.

Αποθρασύνθηκαν επεκτείνοντας την απειλή του casus belli σε Κρήτη και Ιόνιο, αν επιχειρήσουμε να κάνουμε πράξη αυτά που υποστηρίζουμε ψυχή τε και σώματι ως δίκαια κυριαρχικά, εθνικά δικαιώματά μας.

Αποθρασύνθηκαν βλέποντας ότι εμείς αποφεύγουμε - από δειλία και υπό το σύγχρονο (φιλοτουρκικό) πνεύμα της... ελληνοτουρκικής προσέγγισης - να αντιτείνουμε στις απαγορεύσεις της τη δική της επέκταση των χωρικών υδάτων (βλ. ΤΧΥ στα 12νμ, 1964) στον Εύξεινο Πόντο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Αποθρασύνθηκαν βλέποντας ότι από το 2016 και ύστερα τα βήματα εθνικής υποχώρησής μας τείνουν να γίνουν άλματα (διακομματικά και διακυβερνητικά) λόγω της... γενναιοδωρίας μας (όπως ''βαφτίζουν'' τον ενδοτισμό οι σύγχρονοι σύμβουλοι, διπλωμάτες και πολιτικοί μας, που είναι πρόθυμοι να μοιράσουν το μισό Αιγαίο για ''συνεκμετάλλευση'', δηλαδή διχοτόμησή του). Της... γενναιοδωρίας μας να χαρίσουμε νησιά και βραχονησίδες που μας περισσεύουν ή είναι εγγύτερα στην Τουρκία, όπως το Καστελόριζο (0,5-3 νμ).

Ας σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι όλο το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης - και όχι μόνο αυτό - το εποφθαλμιούσε η Τουρκία απ' το 1967, γιατί γνώριζε ότι η εν λόγω περιοχή έχει τεράστια γεωπολιτική σημασία.

Λόγος για τον οποίο - στο πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού δια του αμερικανικού σχεδίου ''Άτσεσον'' - ο γείτονας εξ Ανατολών ζήτησε στα εδαφικά ανταλλάγματα την παραχώρηση του Καστελόριζου. Αίτημα που απέρριψαν Έλληνες και Αμερικανοί.

Έκτοτε παραμένει η μεγάλη απόκλισή μας με την Τουρκία στον τρόπο οριοθέτησης της ΑΟΖ σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, καθώς αυτή αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία νησιών του Αιγαίου προφασιζόμενη ότι αυτά δεν έχουν ΑΟΖ. Το λέει αυτό, φυσικά, για να αποτρέψει τη θαλάσσια σύνδεση Ελλάδας-Κύπρου μέσω της υφαλοκρηπίδας του Καστελόριζου.

Η Τουρκία φοβάται, ουσιαστικά, ότι η ένωση των ΑΟΖ τους θα τη ''φυλακίσει'' στα χωρικά της ύδατα και θα ματαιώσει τα σχέδιά της για τη ''Γαλάζια Πατρίδα''. Για τον λόγο αυτό ''παλεύει'' να αποδείξει ότι το Καστελόριζο και τα νησάκια του συμπλέγματος της Μεγίστης, ''αποτελούν νησιά από τη λάθος μεριά της μέσης γραμμής''.

Ότι έχουν μόνον αιγιαλίτιδα ζώνη (μάλλον 12 μιλίων, όπως αυτή), γιατί ''ανήκουν στη Μεσόγειο και όχι στο Αιγαίο''. Άρα το Καστελόριζο, γι' αυτήν, δεν έχει δικαίωμα ούτε για υφαλοκρηπίδα ούτε για ΑΟΖ, ώστε να μπορούν να ενωθούν μέσω αυτού θαλάσσια Ελλάδα και Κύπρος...

Απέναντι σε αυτούς τους άτοπους και εκτός Διεθνούς Δικαίου και Συνθηκών τουρκικούς ισχυρισμούς, η Ελλάδα υπεραμύνεται διπλωματικά και νομικά των θέσεών της. Και οι θέσεις της είναι ότι:

Το σύμπλεγμα της Μεγίστης (που περιλαμβάνει 19 μεγάλα και μικρά νησιά, βραχονησίδες και βράχους, με μεγαλύτερα νησιά την Μεγίστη/Καστελόριζο, τη Ρω και τη Στρογγύλη ή Υψηλή), ανήκει στο σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων και, ως εκ τούτου, αποτελεί συνέχεια των νήσων του Αιγαίου.

Η εμμονή της Τουρκίας ότι το Καστελόριζο και τα άλλα νησιά και μικρονήσια του συμπλέγματος της Μεγίστης δεν έχουν ΑΟΖ, διαψεύδονται από τη Σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας. Σύμβαση που υπέγραψε η Ελλάδα (και επικύρωσε η Βουλή της -ΦΕΚ δημοσίευσης στις 23 Ιουνίου του 1995), αλλά δεν υπέγραψε η Τουρκία γιατί δεν τη συμφέρει. Και δεν τη συμφέρει γιατί η εν λόγω Σύμβαση υποστηρίζει ότι ''Όλα τα νησιά που κατοικούνται διαθέτουν ΑΟΖ και εξαιρούνται μόνο οι βράχοι''.

Η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, ουσιαστικά, αφόπλισε την Τουρκία κονιορτοποιώντας τους ισχυρισμούς της οι οποίοι επικεντρώνονται στο νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης. Έτσι άρχισε να μιλά προ ετών για... ειδικό καθεστώς που διέπει το σύμπλεγμα των νησίδων-βραχονησίδων της περιοχής του Καστελόριζου, γιατί επικάθονται, λέει, επί... της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.

Αυτός είναι ο λόγος, άλλωστε, που εμμένει στην ανακήρυξη και οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ελλάδα βάσει όχι της αρχής της μέσης γραμμής την οποία υποστηρίζουμε εμείς, αλλά της αρχής της ευθυδικίας (απόδοση της δικαιοσύνης και όχι του δίκαιου, για την επίλυση των διαφορών τις οποίες έχει με τη χώρα μας στις θαλάσσιες ζώνες και συγκεκριμένα στο Αιγαίο Πέλαγος).

Αρχής η οποία προβλέπεται μεν στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και, συγκεκριμένα, στο άρθρο 75, αλλά η Τουρκία υιοθετεί από την εν λόγω Σύμβαση (που δεν έχει υπογράψει) ό,τι της συμφέρει, αν και η ίδια - στην περίπτωση οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας με τη Σοβιετική Ένωση στη Μαύρη Θάλασσα το 1986 - προχώρησε στην ανακήρυξη με βάση τη μέθοδο της μέσης γραμμής...

Μέθοδο που ζητά να εφαρμοστεί η Αθήνα για οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Τουρκία σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, απ' τη στιγμή που η απόσταση μεταξύ των ακτών των όμορων κρατών Ελλάδας-Τουρκίας είναι μικρότερη των 24 μιλίων.

Κάτι στο οποίο αντιδρά ασυζητητί η Άγκυρα, γιατί - αν δεχόταν το νησιωτικό σύμπλεγμα Μεγίστης (τον ρόλο ''κλειδί'' του οποίου κρατάει η νήσος Στρογγύλη απ' το 1982 [βλ. Σύμβαση Διεθνούς Δικαίου για το Δίκαιο της Θάλασσας] και όχι το Καστελόριζο), τότε θα επέτρεπε την ένωση της ελληνικής ΑΟΖ με αυτήν της Αιγύπτου και της Κύπρου!

Άρα η Τουρκία κόπτεται για αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο εν λόγω ελληνικό νησιωτικό σύμπλεγμα (για το οποίο σκοπίμως επιμένει ότι δεν έχει ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα), γιατί - αν αποκτήσει και μισό δικαίωμα στην Στρογγύλη ή το Καστελόριζο - θα αποκτήσει τα πολυπόθητα γι' αυτήν θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο που τώρα δεν έχει, θα ακυρώσει την ένωση της ελληνικής ΑΟΖ με την κυπριακή και θα μας οδηγήσει σε μεγάλη γεωπολιτική ήττα στη Χάγη...

Ας σημειωθεί, καταληκτικά, ότι όλα αυτά μόνο με επιχείρηση απόβασης τύπου Ιμίων μπορεί να τα πετύχει, αν της το επιτρέψουμε, καθώς είναι μαθημένη να περιφρονεί τη διεθνή νομιμότητα δια της επιβολής τετελεσμένων.

Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, δεν γίνονται δεκτοί (σε διπλωματικό επίπεδο) οι ισχυρισμοί της, αφού:

1. Το Καστελόριζο έχει στρατιωτική φρουρά από το 2007,

2. Το όλο νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης (όπου ανήκει μαζί με την νήσο Στρογγύλη) εντάσσεται γεωγραφικά στον σχηματισμό των Δωδεκανήσων,

3. Έχει ιστορική αλληλεσύνδεση και συνέχεια με τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά του Αιγαίου και

4. Ειδικά το στοχοποιημένο απ' τους Τούρκους Καστελόριζο, είναι κατοικημένο νησί και όχι απομονωμένο από τον εθνικό κορμό της Ελλάδας λόγω εγγύτητάς του με τις μικρασιατικές ακτές. Γεγονός που δεν αφήνει περιθώρια νομικής διεκδίκησης απ' τους Τούρκους βάσει του ισχυρισμού τους ότι δεν ανήκει στο Αιγαίο, αλλά στην Ανατολική Μεσόγειο.

Δεν αφήνει περιθώρια και στους δικούς μας φιλότουρκους παρατρεχάμενους της ''Σχολής των προθύμων'' να το προσφέρουν ως ''Ιφιγένεια'' προς θυσία χάριν μιας εκβιαστικής ειρήνης με όχημα το παραμύθι των ''ήρεμων νερών'' και την αυταπάτη της ''ελληνοτουρκικής φιλίας''...