Nέα ηγετική ομάδα: «Πάμε» για… καφέ;

Πού θα πάει το διαίρει και βασίλευε του Παπανδρέου και αυτό το ακατανόητο ασανσέρ πρωθυπουργικής εύνοιας στην ομάδα συνεργατών του; Το βασανιστικό αυτό ερώτημα απασχολεί πολλά ιστορικά στελέχη του Κινήματος, αφού διαπιστώνουν ότι ο πρωθυπουργός, παρά την εντεκάμηνη εμπειρία του στο τιμόνι της χώρας, δεν φαίνεται να… αλλάζει χούγια.

Χαράσσοντας συνεχώς νέους κυβερνητικούς κύκλους, ανακαλώντας δίπλα του πρόσωπα, χρίζοντας συμβούλους «εν μια νυκτί», επιχειρεί να επιβάλει θεσμικά τη διάθεση της στιγμής.

Και όλα αυτά χωρίς ουσιαστικό σχεδιασμό και μελέτη, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια ατελείωτη σχεδόν νησίδα θεσμικών «λύσεων» ατάκτως ερριμμένων.

Τελευταίο θύμα ο Θόδωρος Πάγκαλος, ο οποίος έμεινε με την αντιπροεδρία στο χέρι, αφού χτες λειτούργησε το άτυπο συντονιστικό όργανο, με την παρουσία του Γιάννη Ραγκούση, του Γιώργου Παπακωνσταντίνου, του Δημήτρη Δρούτσα, του Παύλου Γερουλάνου, της Ρεγγίνας Βάρτζελη και του Γιώργου Πεταλωτή.

Ο Θόδωρος Πάγκαλος, μπορεί να μην έκανε κανένα σχόλιο, αλλά δεν κρύβει τον σοβαρό προβληματισμό του από την προσπάθεια παραγκωνισμού του.

Οι συμμετέχοντες στον πρωινό καφέ έλεγαν χτες στους δημοσιογράφους ότι ο Πάγκαλος είναι επιφορτισμένος με πολλές αρμοδιότητες και θέματα, έχει πολύ δουλειά και θα καλείται σε κάποιες συσκέψεις που χρειάζεται.

Όμως το ερώτημα παραμένει αμείλικτο: Αν σ’ αυτήν τη συνεδρίαση δεν χρειάζεται η σκέψη και η εμπειρία του Πάγκαλου. Κι επίσης, αν μπορεί να συντονίζεται η κυβέρνηση χωρίς ο ίδιος να συμμετέχει σ’ αυτήν, με δεδομένο ότι τα καθήκοντά του είναι εκ των πραγμάτων συντονιστικά, αλλά και παρακολούθησης και «πιστοποίησης» του κυβερνητικού έργου, αφού δεν έχει άλλο χαρτοφυλάκιο.

Αυτό που μοιάζει ακατανόητο, λένε όσοι γνωρίζουν, είναι ότι ο παραγκωνισμός Πάγκαλου μπορεί να εκληφθεί μόνο ως αποτέλεσμα προσωπικής αντεκδίκησης από τον Γιάννη Ραγκούση, μετά τη γνωστή φράση του αντιπροέδρου, «κανείς δεν μπορεί να με καπελώσει», με δεδομένο ότι κανένα παράπονο δεν έχει διατυπωθεί για την παραγωγικότητα και το αποτέλεσμα της δουλειάς του αντιπροέδρου.

Μάλιστα, συνομιλητές του αντιπροέδρου επισημαίνουν ότι η πολιτική επιλογή κατάργησης της θέσης στο νέο κυβερνητικό σχήμα θα είχε νόημα αν ο πρωθυπουργός ένιωθε ότι δεν χρειάζεται τις υπηρεσίες του, αλλιώς μοιάζει ακατανόητη η παραμονή του, με ταυτόχρονο αποκλεισμό.

Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί η αμήχανη και «άτεχνη»… μη απάντηση Πεταλωτή στην ενημέρωση των δημοσιογράφων χτες για το αν αναπληρώνει ή όχι τον κ. Παπανδρέου ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.

Όσοι ξέρουν τον Παπανδρέου όμως επισημαίνουν ότι η εξορία Πάγκαλου μπορεί να είναι προσωρινή, όσο και η επαναφορά της ομάδας «νίκης» της Ιπποκράτους, όπως λειτούργησε στην αντιπολίτευση την περίοδο 2008-2009. Κι αυτό γιατί αναμένεται πολύ γρήγορα να γίνει αντιληπτό πως είναι διαφορετική εντελώς η διαχείριση της επικοινωνίας του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ειδικά σε μια περίοδο που νιώθει δυνατός και έχει μια κοινοβουλευτική ομάδα που «τρέχει» καθημερινά τα θέματα με την οργανωτική και επικοινωνιακή διαχείριση μιας κυβέρνησης, όπου πολλά και σοβαρά στελέχη ελέγχουν κρίσιμους χώρους και το αποτέλεσμα κρίνεται απόλυτα από τις κινήσεις και τις επιλογές τους.

Πώς δηλαδή – αναρωτιούνται πολλοί – θα κινηθεί ο «πρωινός καφές», αν ο Ανδρέας Λοβέρδος επιχειρήσει μια μείζονα σύγκρουση στον χώρο της Υγείας με τους πανεπιστημιακούς καθηγητές διευθυντές κλινικών, ή ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης κάνει πόλεμο στον χώρο της αγοράς. Θα επιχειρήσουν εκ των υστέρων να «ποδηγετήσουν» επικοινωνιακά την υπόθεση ή θα έχουν ενημερωθεί εκ των προτέρων;

Κι αν τα πιο «βαριά» ονόματα της κυβέρνησης, όπως οι Πάγκαλος, Διαμαντοπούλου, Παπουτσής. Σκανδαλίδης, Ρέππας, Κατσέλη και οι δύο προαναφερόμενοι Υγείας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, επιχειρήσουν να… αυτοσχεδιάσουν, πώς θα μαζευτεί το πράγμα;

Γι’ αυτό και πολλοί εκτιμούν ότι η κυβέρνηση μόνο μέσα από τα παραδοσιακά όργανα και τον ανοιχτό διάλογο, χωρίς αποκλεισμούς, μπορεί να λειτουργήσει και όλες οι άλλες θεσμικές παρακάμψεις απλώς λειτουργούν προσωρινά.

Κάποιοι, λοιπόν, περιμένουν την ώρα που οι ίδιες οι κυβερνητικές συνθήκες θα ξεφουσκώσουν τη νέα θεσμική φούσκα που αποκαλείται παλιός «πρωινός καφές».

Των αλλαγών το…κάγκελο

Το επικοινωνιακό «σούργελο» με την επιλογή περιφερειαρχών, που υπονόμευσε όσο τίποτα το ηγετικό προφίλ του πρωθυπουργού, η επίσημη αποδοχή ότι επίκειται ανασχηματισμός και η δημοσκοπική πίεση που τροφοδοτήθηκε από την ατέρμονη… ανασχηματισμολογία, έβαλαν το μαχαίρι στον λαιμό του πρωθυπουργού να ανακατέψει βαθιά την κυβερνητική σούπα, με απροσδιόριστες συνέπειες για τον ρυθμό του κυβερνητικού έργου αλλά και την πορεία εκτέλεσης του μνημονίου.

Είχαν προηγηθεί η πτώση της απήχησης της κυβέρνησης στις δημοσκοπήσεις, οι κυβερνητικές παραφωνίες, οι πιέσεις για καλύτερο συντονισμό, ενώ οι καλύτερες επιδόσεις στην ικανοποίηση του μνημονίου είχαν δημιουργήσει πολλά ερωτήματα στον πρωθυπουργό. Λέγεται ότι στην πίεση αυτή συνέβαλαν και τα πολλά αρνητικά συμπεράσματα φίλων, συνεργατών και στενών ανθρώπων του πρωθυπουργού.

Έτσι ο Γιώργος Παπανδρέου, στις 7 Σεπτεμβρίου (παραμονή του εορτασμού της Παναγιάς της Γιάτρισσας) αποφάσισε να… «γιατρέψει» τις κυβερνητικές πληγές, αναφωνώντας ένα ηχηρό δικό του «mea culpa», αφού είναι από το υς λίγους πρωθυπουργούς της μεταπολίτευσης που τόλμησε έναν ριζικό, σαρωτικό και δομικό ανασχηματισμό της κυβέρνησής του 11 μήνες μετά την πρώτη συγκρότησή της. Μιας κυβέρνησης που είχε προκαλέσει και αυτή δομικές αλλαγές, καταργήσεις υπουργείων και αλλαγές στις αρμοδιότητες και τα χαρτοφυλάκια. Με ένα «γράψε λάθος», ο πρωθυπουργός επανασύστησε το υπουργείο Ναυτιλίας, άλλαξε τα φώτα στο υπερυπουργείο Οικονομίας, παραμόρφωσε το υπουργείο Εργασίας και παραφούσκωσε τα υπουργικά γραφεία, με 17 νέους υπουργούς, αναπληρωτές υπουργούς και υφυπουργούς. Το παζάρι που έγινε δεν περιγράφεται, και μόνο ως ανέκδοτο, αν δεν είναι τραγικό φαινόμενο, μπορεί να εκληφθεί το γεγονός ότι ο ανασχηματισμός ανακοινώθηκε στη 1.30 τα ξημερώματα, με τη λογική ότι, αν περίμενε για το πρωί, μπορεί οι πιέσεις για να μπουν ή να βγουν κάποιοι να δημιουργούσε τεράστιες καραμπόλες. Ήταν τέτοιο το αλαλούμ, που «θρυλείται» ότι τους υφυπουργούς τούς επέλεξαν και τους πρότειναν στον πρωθυπουργό ο Νίκος Αθανασάκης με τη Ρεγγίνα Βάρτζελη, ανεξαρτήτως θώκων. Αυτοί έμπαιναν την τελευταία στιγμή, όπου άνοιγε θέση. Λέγεται μάλιστα ότι η Φώφη Γεννηματά βρέθηκε σε δυο τρία υπουργεία μέχρι να καταλήξει στα «πόδια» της Άννας Διαμαντοπούλου.

Τους κόντυνε όλους

Ο πρωθυπουργός από τα τέλη Ιουλίου και μετά ζητούσε απ’ όλους εισηγήσεις, παρατηρήσεις ή απόψεις για τη σύνθεση της κυβέρνησης.

Οι στενοί του συνεργάτες ανέλυαν τα ποιοτικά ευρήματα των δημοσκοπήσεων, ο Πάγκαλος του έδινε σημειώματα για την πορεία εκτέλεσης των κυβερνητικών δεσμεύσεων, ο Παμπούκης του έδινε σημειώματα, ο Ραγκούσης σχεδιαγράμματα και ο Χρυσοχοΐδης αναλυτική έκθεση για κινήσεις στην ανάπτυξη, την ακρίβεια και την επιχειρηματικότητα.

Ο Γιώργος Παπανδρέου που άκουγε ακόμα και τους υπουργούς που μετακίνησε με απόψεις γιατί δεν πρέπει να μετακινηθούν, δεν έκανε συνήθως κανένα σχόλιο.

Με το γνωστό παπανδρεϊκό στυλ (το είχε και ο πατέρας του) άκουγε, κατέγραφε και έδινε σε όλους να αντιληφθούν ότι έλεγαν τη μεγαλύτερη σοφία του κόσμου. Μέσα από τις κινήσεις και κυρίως μέσα από τις αποφάσεις του έδειξε ότι νιώθει κυρίαρχος του παιχνιδιού και έστειλε εσωτερικό μήνυμα ότι μπορεί και θέλει να κινεί μόνος του τα «πιόνια» στο κυβερνητικό στρατόπεδο διατάσσοντάς τα όπως τον εξυπηρετεί.

Αν παρακολουθήσει κανείς προσεκτικά τον τρόπο διάταξης του κυβερνητικού σχήματος και την αιτιολόγηση που έδωσε σε κάθε κίνηση, θα προσέξει κανείς ότι όλους τους «κόντυνε» λίγο σε σχέση πάντα με τη φιλοδοξία τους, αφού κάποιοι (Ραγούσης, Γερουλάνος, Αθανασάκης) μάλλον αναβαθμίστηκαν.

◆Ο πολυσυζητημένος Γιάννης Ραγκούσης πήρε αρμοδιότητες συντονισμού, αλλά δεν χρίστηκε υπουργός Προεδρίας. Η επανασύσταση του «πρωινού καφέ» τού δίνει σαφώς πόντους στην εσωκυβερνητική ιεραρχία, αλλά θεσμικά προς το παρόν – δεν τον «αποκαθιστά» με τον τρόπο ακριβώς που είχε εισηγηθεί. Μπορεί να «περιγράφονται» προφορικά τα συντονιστικά του καθήκοντα, μέχρι να δούμε στα Προεδρικά Διατάγματα αν θα αποτυπωθούν εγγράφως στις αρμοδιότητες και τις εξουσίες του υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, που δεν μετονομάστηκε, η πλήρης λειτουργία της κυβέρνησης και ο συντονισμός της. Και βέβαια ερώτημα μείζον είναι αν μπορούν να γίνονται τέτοιες θεσμικές αλλαγές για να ικανοποιηθεί η ανάγκη ενός πρωθυπουργού, που εκτιμά τις ικανότητες ενός προσώπου…

◆Ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου μπορεί να διατήρησε τη θέση, αλλά είδε να μην υλοποιείται η πρότασή του να γίνει «αντ’ αυτού» ο Φίλιππος Σαχινίδης, να έχει δικαίωμα δηλαδή υπουργικής υπογραφής. Απέκτησε, αν μη τι άλλο, υφυπουργό για τα έσοδα και το ερώτημα είναι πώς ο Μεσσήνιος Δημήτρης Κουτσούκος θα συνεργαστεί με τον εξ Ηλείας ορμώμενο Δημήτρη Γεωργακόπουλο (αν δεν ζοχαδιαστεί και τα βροντήξει). Μετέχει στον «πρωινό καφέ» και έχει την άνεση να «υπονομεύσει» όσους συναδέλφους του διαφωνούν με τους χειρισμούς του, αλλά μάλλον έχει συνασπίσει πολλούς εναντίον του

◆Ο Ανδρέας Λοβέρδος πήγε στην «ηλεκτρική καρέκλα» του υπουργείου Υγείας, όπου βήχουν στην Ορεστιάδα και φτερνίζονται στην Κηφισίας, αλλά δεν έγινε ο υπερ-υπουργός που επιθυμούσε ενσωματώνοντας και τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως είχε εισηγηθεί, αφού η συζήτηση Παπανδρέου - Κατσέλη κράτησε το Εργασίας αυτόνομο κι αυτόν μακριά από το όνειρο του υπερ-υπουργού κοινωνικών υποθέσεων…

◆Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης μπορεί να πήρε το υπουργείο που εδώ και μήνες είχε ζητήσει από τον Γ. Παπανδρέου, αλλά όχι με τα χαρτοφυλάκια και τις αρμοδιότητες που επιθυμούσε. Χωρίς την Ενέργεια, τη Ναυτιλία γενικά και τον Τουρισμό, δεν είναι ο υπερ-υπουργός που φανταζόταν, αφού ουσιαστικά του έμεινε η διαχείριση του ΕΣΠΑ, ο επενδυτικός νόμος και η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, η ακρίβεια και η μάχη στην αγορά, όπου έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν με επιτυχία.

◆Ο Παύλος Γερουλάνος παρέμεινε «ξεδοντιασμένος» στο υπουργείο Πολιτισμού ασχολούμενος αποκλειστικά με τα θέματα Πολιτισμού, αφού τον Τουρισμό τον «τρέχει» ο Γιώργος Νικητιάδης και ο «συνήθης ύποπτος» Τηλέμαχος Χυτήρης κλήθηκε να μαζέψει τον απλωμένο τραχανά των κρατικών Μέσων Ενημέρωσης, όπου επικρατεί το χάος.

◆Η Λούκα Κατσέλη μπορεί να παρέμεινε στην κυβέρνηση και μάλιστα σε υπουργείο πρώτης θέσης, αλλά έχει να αντιμετωπίσει την οργή συνδικαλιστών και εργαζομένων και μια ανεργία που υπολογίζεται να φτάσει στο 20%. Παιχνίδι με τα ασφαλιστικά ταμεία θα κάνει ο γνώστης και αναβαθμισμένος σε αναπληρωτή υπουργό Γιώργος Κουτρουμάνης, ενώ οι άλλες αρμοδιότητες (μετανάστες, νέα γενιά κ.λπ., τις οποίες μοιράζονται μαζί της οι υφυπουργοί, δεν είναι και για να πετάς στα ουράνια)…

◆Η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου μπορεί να βρέθηκε σε μια θέση που και γνωρίζει πολύ καλά (αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών για ευρωπαϊκά θέματα) και της πηγαίνει, αλλά έχασε τον τίτλο της υπουργού και… παραγκωνίστηκε στις πίσω θέσεις του Υπουργικού Συμβουλίου. Η φημολογούμενη άρνηση του Ηλία Μόσιαλου να αναλάβει αναπληρωτής υπουργός Υγείας, λέγεται ότι της στοίχισε το υπουργείο, αφού «επιστρατεύτηκε» ο Λοβέρδος για να παλέψει με το τέρας των νοσοκομειακών δαπανών…

◆Η Άννα Διαμαντοπούλου αμετακίνητη μεν, αλλά με «φυτευτή» τη Φώφη Γεννηματά, που η ανάγκη του Γιώργου Παπανδρέου να τη «βολέψει» κάπου, αναστάτωσε πλήρως τις ισορροπίες του υπουργείου Παιδείας, χωρίς ακόμα να διευκρινιστεί με ποιες ακριβώς αρμοδιότητες θα πάει. Και να σημειώσουμε εδώ ότι άλλο υφυπουργός και άλλο αναπληρωτής υπουργός με ξεχωριστό χαρτοφυλάκιο, δικαίωμα υπογραφής και νομοθετικής πρωτοβουλίας…

◆Η Τίνα Μπιρμπίλη μπορεί να διασώθηκε παρά την ηχηρή της άρνηση να κατέλθει υποψήφια περιφερειάρχης στην Αττική, αλλά ξαφνικά, εκτός από τους δύο υφυπουργούς, απέκτησε κι έναν αναπληρωτή υπουργό επίσης πολύ στενά δεμένο με το σύνολο της οικογένειας Παπανδρέου, τον Νίκο Σηφουνάκη. Αρχιτέκτονας ο ίδιος, με ενασχόληση στη χωροταξία, το δομημένο περιβάλλον και την πολεοδομία, είναι ακόμα ασαφές αν θα αναλάβει καθήκοντα χωροταξίας ή θα μπει σφήνα στον χώρο της ενέργειας…

Από τα ψηλά στα… χαμηλά

Η περίπτωση του Χάρη Παμπούκη είναι πολύ ιδιαίτερη. Από τους πιο στενούς συνεργάτες του πρωθυπουργού και άνθρωπος της απολύτου εμπιστοσύνης του, περνά σε μια φάση αποστασιοποίησης.

Τελικά επιβεβαιώθηκαν τα ρεπορτάζ ότι η υπονόμευση που συστηματικά δέχτηκε τους τελευταίους μήνες έπιασαν, στην παρούσα φάση, τόπο και αποκλείστηκε από την επιτελική ομάδα σχεδιασμού, χωρίς καμία αιτιολόγηση.

Όπως και ο ανελέητος πόλεμος που δέχτηκε από τον Γιάννη Ραγκούση, που φαίνεται να επικρατεί τώρα.

Ο ίδιος φαίνεται όμως να επιθυμεί μια απόσταση από το Μέγαρο Μαξίμου, προκειμένου να αφοσιωθεί στα καθήκοντά του, τόσο στη νομοτεχνική οργάνωση του γραφείου του πρωθυπουργού όσο και στο νέο χαρτοφυλάκιο Επενδύσεων, που αποσπάστηκε από τον πρώην Οικονομίας. Ο ίδιος θα υποδέχεται και με τη βούλα πια τις προτάσεις από ξένα επενδυτικά κεφάλαια και χώρες για επενδύσεις στη χώρα μας, με στόχο να τις προωθεί στους γραφειοκρατικούς δαιδάλους της κυβέρνησης με ταχύτερες των αναμενομένων διαδικασίες. Οι γνωρίζοντες όμως επισημαίνουν ότι είναι θέμα χρόνου να ανέβει ξανά από τα υπόγεια στο ρετιρέ της πρωθυπουργικής προσοχής. Εκεί βρίσκεται η Ρεγγίνα Βάρτζελη, που αναμένεται να οριστεί γενική γραμματέας του πρωθυπουργού και να αποκτήσει γραφείο στο υπουργείο Εσωτερικών, αλλά ενδεχομένως και στο υπουργείο Εσωτερικών, όπου αδειάζει αυτές τις μέρες όλος ο 5ος και ο 6ος όροφος προκειμένου να διαμορφωθούν τάχιστα γραφεία για τον πρωθυπουργό και τους συμβούλους του, αφήνοντας το Μέγαρο Μαξίμου μόνο για τις διεθνείς συναντήσεις και τις εκδηλώσεις….