Στη δίνη της χειρότερης οικονομικής κρίσης που περνά η χώρα μας τα τελευταία χρόνια έρχεται να προστεθεί και το επιπλέον δυσεπίλυτο πρόβλημα των επιταγών. Οι επιταγές σαν τρόπος συναλλαγής πήραν εντελώς άλλη μορφή από αυτή που κανονικά θα έπρεπε να έχουν. Οι επιταγές από την αρχή της ύπαρξής τους είχαν σαν σκοπό να αντικαταστήσουν τα μετρητά και να προσδώσουν μεγαλύτερη ασφάλεια στις συναλλαγές. Στην Ελλάδα όμως, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες (και όχι μόνο), οι επιταγές «βαφτίστηκαν» μεταχρονολογημένες και απέκτησαν μία εντελώς διαφορετική μορφή.
Φτάσαμε, λοιπόν, στο σημείο να κυκλοφορούν επιταγές εξάμηνες, οκτάμηνες, δωδεκάμηνες και τώρα με την κρίση εμφανίστηκαν και δεκατετράμηνες!!! Στην ουσία, λοιπόν, οι επιταγές στη χώρα μας έχουν μεταλλαχτεί από τρόπο άμεσης εξόφλησης υποχρεώσεων σε άτυπο δανεισμό και μάλιστα άτοκο. Παρ’ όλο που όλες οι επιχειρήσεις γνωρίζουμε ότι οι μεταχρονολογημένες επιταγές είναι ένας λανθασμένος τρόπος συναλλαγής, φροντίσαμε να τον αφομοιώσουμε, αφού η συντριπτική πλειονότητα του επιχειρηματικού κόσμου συναλλάσσεται με αυτό τον τρόπο και όποιος δεν τον ακολουθεί, βρίσκεται αυτομάτως εκτός ανταγωνισμού.
ΤΕΡΑΣΤΙΑ «ΦΟΥΣΚΑ»
Για την πραγματική οικονομία οι μεταχρονολογημένες επιταγές αποτελούν μία τεράστια «φούσκα» και δημιουργούν ένα πλασματικό κενό ανάμεσα στην έκδοσή τους και την είσπραξή τους. Το ονομάζω πλασματικό γιατί ανάμεσα σε αυτό το διάστημα δεν υπάρχουν μετρητά (υπενθυμίζω ότι οι επιταγές είναι προς εξόφληση «επί τη εμφανίσει») και οι συναλλαγές στηρίζονται στον αέρα.
ΤΕΡΑΣΤΙΑ «ΦΟΥΣΚΑ»
Για την πραγματική οικονομία οι μεταχρονολογημένες επιταγές αποτελούν μία τεράστια «φούσκα» και δημιουργούν ένα πλασματικό κενό ανάμεσα στην έκδοσή τους και την είσπραξή τους. Το ονομάζω πλασματικό γιατί ανάμεσα σε αυτό το διάστημα δεν υπάρχουν μετρητά (υπενθυμίζω ότι οι επιταγές είναι προς εξόφληση «επί τη εμφανίσει») και οι συναλλαγές στηρίζονται στον αέρα.
Αποτελούσε πάγια τακτική οι επιχειρήσεις αλλά και οι ιδιώτες να εκδίδουν επιταγές για αγορές ή επενδύσεις με την προοπτική όταν αυτές (οι αγορές και επενδύσεις) αποδώσουν να μπορέσουν να τις καλύψουν. Η έκδοση της επιταγής αποτελούσε μέχρι πρόσφατα τον πιο εύκολο και ανέξοδο (άτοκο) τρόπο δανεισμού, παραποιώντας ταυτόχρονα το «πρόσωπο» της πραγματικής οικονομίας.
Τα πράγματα εξελίσσονται εξαιρετικά δυσάρεστα τώρα που η κρίση και η πίεση των αγορών αναδεικνύει έντονα το πρόβλημα των ακάλυπτων επιταγών. Στα στοιχεία που ανακοινώνει η Τειρεσίας ΑΕ οι ακάλυπτες επιταγές χρόνο με τον χρόνο αυξάνονται δραματικά και σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Αντίστοιχα βέβαια αυξάνονται και οι νέες εγγραφές στην Τειρεσίας ΑΕ, με αποτέλεσμα οι «μαυρισμένοι» με μικρά ή μεγάλα ποσά να είναι περισσότεροι από τους «καθαρούς».
Το ντόμινο αυτό των ακάλυπτων επιταγών έχει σαν αποτέλεσμα να συμπαρασύρει και υγιείς επιχειρήσεις που είχαν πλάνο, σχεδιασμό και επάρκεια κεφαλαίων. Δυστυχώς, το φαινόμενο των μεταχρονολογημένων επιταγών ήταν τόσο διογκωμένο που με την κρίση εξελίχθηκε σε «τσουνάμι» ακάλυπτων επιταγών και συμπαρέσυρε και πολλές νοικοκυρεμένες επιχειρήσεις.
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
Ο επιχειρηματικός κόσμος έχει εκφράσει πολλές φορές την ανησυχία του για αυτό το φαινόμενο και έχει τονίσει την ανάγκη να παρθούν μέτρα για την προστασία των υγιών επιχειρήσεων. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα δίνονταν έμφαση μόνο στα μέτρα των επιχειρήσεων και των ιδιωτών με επισφάλειες, με αποτέλεσμα, για άλλη μία φορά, να ευνοείται η ασυνέπεια και η μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων να μένει ατιμώρητη. Θα ήταν προτιμότερο να λαμβάνονται μέτρα του προλαμβάνειν και όχι του θεραπεύειν.
Πιο συγκεκριμένα:
Οι επιχειρήσεις που έχουν ακάλυπτες επιταγές που αφορούν εμπορεύματα ή υπηρεσίες να απαλλάσσονται τουλάχιστον από τον ΦΠΑ που αφορά τα συγκεκριμένα εμπορεύματα και υπηρεσίες. Είναι παρανοϊκό οι επιχειρήσεις να καλούνται να πληρώσουν φόρο για κάτι το οποίο αποδεδειγμένα δεν έχουν εισπράξει.
Ταχύτερη και ευκολότερη δικαστική αντιμετώπιση των ακάλυπτων επιταγών με ταυτόχρονη μείωση των δικαστικών εξόδων. Είναι γνωστό σε όλους ότι οι νόμοι στην Ελλάδα ευνοούν τους «παρανόμους» και είναι επίσης γνωστό ότι η αντιμετώπιση ενός τέτοιου φαινομένου (ακάλυπτης επιταγής) είναι τόσο χρονοβόρο και κοστοβόρο που αναγκάζει πολλές φορές τους λήπτες της επιταγής να παραιτούνται από τη διαδικασία (ιδιαίτερα αν πρόκειται για μικρό ποσό).
Σταδιακή μείωση του χρόνου της μεταχρονολόγησης των επιταγών μέχρι να φτάσει στον μηδενισμό του. Η πρόταση αυτή έχει ειπωθεί και στο παρελθόν διά στόματος του προέδρου της Τειρεσίας ΑΕ, Γιάννη Μούργελα. Σκοπός ενός τέτοιου μέτρου είναι η επιταγή να είναι εφάμιλλη των μετρητών.
Ενα ακόμη πιο «ριζοσπαστικό» μέτρο θα ήταν να υποβάλλονται οι ακάλυπτες επιταγές και συναλλαγματικές του κάθε επιχειρηματία στη ΔΟΥ και να αναλαμβάνει η ίδια την εξόφλησή τους με ταυτόχρονη απαλλαγή του επιχειρηματία από τους φόρους που προκύπτουν για τις επισφαλείς απαιτήσεις και παρακρατώντας (οι ΔΟΥ) ένα σημαντικό ποσοστό (από το κεφάλαιο) όταν και αν εξοφληθούν.
Οι τράπεζες από την πλευρά τους, οι οποίες δεν είναι άμοιρες ευθυνών (ας μην ξεχνάμε ότι στα συρτάρια τους βρίσκονται επιταγές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στα πλαίσια της προεξόφλησης και της λογικής «πλαφόν»), θα πρέπει να περιορίσουν την έκδοση μπλοκ σε άτομα με χαμηλό βαθμό φερεγγυότητας και να θέσουν ένα συγκεκριμένο ποσό το οποίο δεν θα υπερβαίνει το σύνολο των εκδιδόμενων επιταγών.
Τα μέτρα τα οποία πήρε πρόσφατα η κυβέρνηση, όπως επέκταση του χρονικού ορίου για το σφράγισμα ακάλυπτων επιταγών και άρση των ποινικών κυρώσεων για ποσά κάτω των 3.000 ευρώ είναι αποδεκτά και ως ένα βαθμό επιβεβλημένα για όλους εκείνους που αντιμετωπίζουν προβλήματα συναλλακτικής συμπεριφοράς.
Πρέπει, όμως, να παρθούν και μέτρα σαν τα παραπάνω, τα οποία θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στη ρίζα του και θα σταθούν αρωγοί στις «υγιείς» και «νοικοκυρεμένες» επιχειρήσεις. Τα μέτρα της κυβέρνησης από μόνα τους δεν λύνουν το πρόβλημα, απλά το μεταθέτουν, δημιουργώντας δευτερογενή προβλήματα και συμπαρασύροντας στο «ντόμινο» όλες εκείνες τις επιχειρήσεις που από «υγιείς» μετατρέπονται σε «νοσηρές» και «επιβλαβείς».
Ο κ. Ευάγγελος Γ. Ρήνας (ΜΒΑ Cardiff) είναι αναπληρωτής γραμματέας του Πανελληνίου Συνδέσμου Βιοτεχνιών και Βιομηχανιών Πλεκτού Ενδύματος.
http://www.kerdos.gr/default.aspx?id=1463878&nt=103 
