Σε προεκλογική φάση από αύριο η κυβέρνηση
Την επόμενη μέρα σκέφτονται Μαξίμου και Βρυξέλλες, όταν τα ψέματα και οι απειλές θα τελειώσουν και η Αθήνα θα έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με την πραγματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Εκ των πραγμάτων το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα δεν μπορεί να εφαρμοστεί και οι δανειστές μας το γνωρίζουν πολύ καλά, γι' αυτό πιέζουν ασφυκτικά στο σκέλος των αποκρατικοποιήσεων, με στόχο τα φιλέτα να «φύγουν» πρώτα και μέχρι το τέλος του έτους.
Παράλληλα, προετοιμάζονται το νέο δάνειο και το νέο μνημόνιο που θα καλύψει τις αστοχίες του πρώτου, αλλά και την επόμενη αξιολόγηση της τρόικας τον Σεπτέμβριο για την έκτη δόση του δανείου. Τότε οι μάσκες θα πέσουν και ουδείς θα μπορέσει να βάλει υπογραφή για την εκταμίευση, αφού ο εκτροχιασμός των δημοσιονομικών στοιχείων δεν θα το επιτρέπει και θα αρχίσουν πάλι οι εκβιασμοί.
Τόσο η τρόικα όσο και η κυβέρνηση θεωρούν σχεδόν δεδομένη τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο, η κάθε πλευρά για τους δικούς της λόγους.
Οι δανειστές επιδιώκουν να περάσει η νέα δανειακή σύμβαση μέσα από τις κάλπες, ώστε να υπάρχει ευρεία συναίνεση και δέσμευση ότι το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί.
Στους διαδρόμους των Βρυξελλών και της Ουάσιγκτον υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για την υπόγεια γραμμή που προσπαθεί να περάσει το Μαξίμου τις τελευταίες μέρες για την καθυστέρηση των αποκρατικοποιήσεων. Δεν είναι μόνο οι δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Ηλία Μόσιαλου, που οριοθετεί τις εξελίξεις για ύστερα από τρεις μήνες, αλλά και η έμμεση παρότρυνση στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ να ψηφίσουν το Μεσοπρόθεσμο και να εκφράσουν τις αντιρρήσεις τους στο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων!
Προφανώς η κυβέρνηση θεωρεί ότι με τα νέα φορομπηχτικά μέτρα η οργή έχει ξεχειλίσει και οι ιδιωτικοποιήσεις θα βαρύνουν το κλίμα εν όψει φθινοπώρου καθιστώντας το μη αναστρέψιμο. Έχει επίσης καταλάβει ότι οι αποκρατικοποιήσεις είναι το δυνατό διαπραγματευτικό χαρτί με τους δανειστές.
Οι επικοινωνιακοί σύμβουλοι του πρωθυπουργού θεωρούν ότι τα μέτρα μπορεί να καλυφθούν με διάφορα τρικ, όπως με την αλλαγή του φορολογικού συστήματος που έχει προαναγγείλει ο Ε. Βενιζέλος, με την εισροή κονδυλίων από την Ε.Ε. και παράταση της αποπληρωμής των τόκων του νέου δανείου, δίνοντας έτσι την αίσθηση στον κόσμο ότι κάτι άλλαξε και κάτι κινείται.
Το σλόγκαν «μέτρα ή πτώχευση» έχει κάνει τον κύκλο του και η κυβέρνηση ξεκινάει από αύριο την προεκλογική της εκστρατεία με κύριο θέμα την «επιστροφή στην ανάπτυξη».
Μοιράζονται λεφτά!
Τα εντός και εκτός της χώρας κέντρα και συμφέροντα, που ενδιαφέρονται να διατηρήσουν την κυβέρνηση Παπανδρέου ως έχει, έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν κρούση σε μεγαλοεπενδυτές, επιχειρηματίες και προπάντων εκδότες, με στόχο να εξασφαλίσουν στήριξη ώστε να αντιστραφεί το αρνητικό κλίμα στο πρόσωπο του πρωθυπουργού.
Τα κέντρα αυτά δεν βλέπουν με θετικό μάτι αλλαγή στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και... το δακτυλίδι στον Ε. Βενιζέλο. Γι' αυτό η προσπάθεια και η πίεση για τα κοινοτικά κονδύλια του ΕΣΠΑ και τα νέα δάνεια που πιθανόν να έρθουν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα χρησιμοποιηθούν ώστε ο Παπανδρέου να λάβει νέα εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης, έστω και με τη σύμπραξη άλλων κομμάτων.
Ήδη, όπως πληροφορείται το «Π», έχουν γίνει οι απαραίτητες πρώτες συσκέψεις μεταξύ υπουργών, στις οποίες συμμετείχαν Χρυσοχοΐδης, Σκαν-δαλίδης, Ραγκούσης, Κουτρουμάνης και Παπακωνσταντίνου, ενώ απών ήταν ο υπουργός Οικονομικών...
Οι συζητήσεις για το πώς θα κινηθεί η Ελλάδα στο θέμα των κονδυλίων δεν φαίνεται να συμπεριλαμβάνουν τον Ε. Βενιζέλο, που έχει «φορτωθεί» το δύσκολο πακέτο των επαχθών μέτρων, και δημιουργούνται βεβαίως οι ανάλογες απορίες εάν ο Παπανδρέου επιδιώκει να κάψει το χαρτί της διαδοχής και τον ίδιο τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, τη στιγμή που διαπραγματεύεται την επανεκκίνηση της οικονομίας και τη συσπείρωση των επιχειρηματικών λόμπι γύρω από τον ίδιο.
Ήδη ο πρωθυπουργός, ο οποίος χθες στη Βουλή επιβεβαίωσε ξεκάθαρα το ρεπορτάζ του «Π», το οποίο είχε προηγηθεί, έχει στείλει την απαραίτητη επιστολή στον πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο, με την οποία του ζητάει να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την εκμετάλλευση των κονδυλίων.
Προηγήθηκε η εισήγηση τόσο του Μπαρόζο όσο και του προέδρου του Γιούρογκρουπ Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ για συνολικό επαναπρογραμματισμό των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και το πάγωμα των υποχρεώσεων της χώρας για τη συμμετοχή στον κοινοτικό προϋπολογισμό και μείωση της συμμετοχής στα έργα συγχρηματοδότησης στο 15%.
Το θέμα συζητήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της περασμένης εβδομάδας και οι 27 ηγέτες έδωσαν εντολή στην Κομισιόν να επεξεργαστεί την τελική πρόταση.
Αν και το σύνολο των διευκολύνσεων δεν έχει ακόμη αποφασιστεί ούτε υπάρχει ο σχετικός μηχανισμός απορρόφησής τους...
Πληροφορίες του «Π» αναφέρουν ότι οι πόροι θα διοχετευθούν στον τουρισμό, τη ναυτιλία, τα έργα υποδομών, το περιβάλλον, τα αγροτικά και τους υδάτινους πόρους, τομείς δηλαδή όπου δραστηριοποιούνται οι μεγάλοι επιχειρηματικοί και επενδυτικοί κύκλοι που μπορεί να στηρίξουν την κυβέρνηση.
Επιπλέον η κυβέρνηση στηρίζεται και στην πρόθεση της ΕΤΕΠ να προωθήσει δάνεια μέσω των λεγόμενων επενδυτικών ευρωομολόγων, που θα έχουν πολύ χαμηλό επιτόκιο και την εγγύηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Παρόμοιο σχέδιο εκπόνησε η ΕΤΕΠ και μετά την ένωση της Δυτικής με την Ανατολική Γερμανία και θα έχει ορίζοντα δεκαετίας τουλάχιστον. Συνολικά όλη αυτή η επενδυτική προσπάθεια (που βρίσκεται ακόμα στα χαρτιά) εκτιμάται ότι θα είναι ύψους 30δισ. ευρώ.
Βεβαίως, αυτό θα γίνει ανεξαρτήτως κυβέρνησης, όμως το Μαξίμου βιάζεται να το καρπωθεί και να το χρησιμοποιήσει ως προεκλογικό ατού και ως αποτέλεσμα της δικής του διαπραγμάτευσης. Και βεβαίως η εισροή των χρημάτων αυτών δεν σημαίνει ότι θα υπάρξουν φοροελαφρύνσεις και διορθωτικές κινήσεις για όσους καλούνται τώρα να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά, αλλά θα ήταν ευχής έργο τα χρήματα αυτά να καταφέρουν να τονώσουν σε ικανοποιητικό βαθμό τη νεκρή αγορά.
Αν όμως τα χρήματα αυτά - όπως φαίνεται - δοθούν μόνο στους λίγους και εκλεκτούς και τις μαύρες τρύπες του προϋπολογισμού συνεχίσει να καλύπτει ο φορολογούμενος πολίτης, τότε είναι φανερό ότι το πρόβλημα θα οξυνθεί ακόμη περισσότερο...
Είναι ωστόσο απορίας άξιο πώς θα εφαρμοστούν όλα αυτά από τη στιγμή που η Ελλάδα εμφανίζεται ανίκανη να απορροφήσει τα ήδη υπάρχοντα κονδύλια του ΕΣΠΑ, παρά τη σοβαρή κρίση και ύφεση της οικονομίας και παρά το γεγονός ότι η μια επιχείρηση κλείνει μετά την άλλη. Η απορροφητικότητα έχει κολλήσει στο 20% καθώς ακόμα δεν λειτουργούν οι μηχανισμοί για να προωθήσουν τα έργα που προβλέπονται...
Πώς λοιπόν η κυβέρνηση ετοιμάζεται να πλασάρει το νέο μοντέλο ανάπτυξης τη στιγμή που δεν έχει κάνει τίποτε για να ενισχύσει τη μηδενική ανταγωνιστικότητα, τις θέσεις εργασίας και την επιχειρηματικότητα με τα ήδη διαθέσιμα κονδύλια; Δημιουργείται λοιπόν το ερώτημα εάν η κυβέρνηση κινείται και διαχειρίζεται τη χώρα μόνο σε επικοινωνιακό επίπεδο με μοναδικό στόχο τη διάσωσή της.
Μαστίγιο και καρότο
Το πρωθυπουργικό γραφείο εκτιμά ότι το προσχέδιο της βοήθειας από την Κομισιόν θα είναι έτοιμο προς ανακοίνωση στις αρχές Ιουλίου. Στόχος είναι να «μπερδευτεί» με τη νέα δανειακή σύμβαση και να καταλήξει στη Βουλή ως μέρος του νέου μνημονίου, ώστε να μην κινδυνεύσουν να καταψηφιστούν οι νέοι όροι του δανείου. Και αυτό επειδή η κυβέρνηση έχει αποκρύψει από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ότι η ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου και των αποκρατικοποιήσεων δεν αφορούν το νέο δάνειο, αλλά είναι δύο εντελώς διαφορετικά θέματα.
Δηλαδή θα χρειαστούν νέες υποχωρήσεις και νέα καταπάτηση της εθνικής κυριαρχίας προκειμένου να λάβουμε τη νέα βοήθεια. Ανάμεσα στους νέους όρους είναι και η προσφορά εμπράγματων εγγυήσεων στους δανειστές μας, δηλαδή η δέσμευση της κρατικής περιουσίας και των κρατικών πόρων, πέραν των όσων έχουν προνοηθεί στο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων.
Η γαλλική πρόταση
Ο Νικολά Σαρκοζί αποφάσισε να καταθέσει το γαλλικό σχέδιο επειδή οι τράπεζές του δεν έχουν καταφέρει να ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα, όπως έχουν κάνει στην πλειονότητά τους οι γερμανικές.
Βάσει του σχεδίου οι επενδυτές θα κληθούν να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο προτάσεις που υπάρχουν για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους την περίοδο Ιουλίου 2011 - Ιουνίου 2014, με την πρώτη επιλογή να είναι 30ετής χρηματοδότηση, με τους συμμετέχοντες να επανεπενδύσουν minimum το 70% των ομολόγων σε νέους 30ετείς τίτλους με πλήρη εγγύηση του κεφαλαίου από τον προσωρινό μηχανισμό στήριξης EFSF.
Όπως αναφέρει το γαλλικό έγγραφο, «οι τίτλοι θα έχουν διάρκεια 30 έτη και θα είναι πλήρως εγγυημένοι μέσω εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV) με εξασφάλιση ομόλογα μηδενικού τόκου (zero coupon) μίας ή περισσότερων χωρών ή διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών με αξιολόγηση "AAA"».
Η δεύτερη επιλογή είναι η επανεπένδυση κατ' ελάχιστον του 90% και κατά προτίμηση του 100% των ομολόγων τους σε νέα 5ετή ελληνικά ομόλογα με τόκο 5,5%. Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι οι οίκοι αξιολόγησης δεν θα το δουν ως έμμεση ή επιλεκτική χρεοκοπία.
Το προσχέδιο προβλέπει ότι για κάθε 100 μονάδες ελληνικού χρέους που λήγει από τον Ιούλιο του 2011 μέχρι και τα μέσα του 2014 οι ομολογιούχοι θα λαμβάνουν τις 30 μονάδες σε ρευστό και τις 70 μονάδες σε 30ετή ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου.
Το κουπόνι του 30ετούς ομολόγου θα είναι ίσο με 5,5% συν ένα επιπρόσθετο επιτοκιακό περιθώριο από 0% μέχρι 2,5% κατά μέγιστο όριο, που εξαρτάται από τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Το επιπλέον επιτοκιακό περιθώριο που δίνεται ως κίνητρο στους ομολογιούχους για να συμμετάσχουν στο σχέδιο, ασφαλώς είναι πολύ ακριβό για το ελληνικό Δημόσιο, αν σκεφτεί κανείς ότι θα το πληρώνει για περίοδο 30 ετών.
Το γαλλικό σχέδιο όμως θεωρείται ως προσωρινή λύση ανάγκης, αφού τόσο η Ε.Ε. όσο και το ΔΝΤ θεωρούν πλέον δεδομένο ότι το ελληνικό χρέος δεν μπορεί να είναι βιώσιμο χωρίς κάποιο είδος κουρέματος. Και πίσω από τις κλειστές πόρτες αυτό είναι το σχέδιο που εξετάζεται, με στόχο να ολοκληρωθεί τεχνικά και νομικά μέχρι το τέλος του έτους. Εάν η Ελλάδα δεν καταφέρει να ανακάμψει μέχρι τότε, το σχέδιο θα παρουσιαστεί ως ύστατη λύση ανάγκης και αφού προηγουμένως θωρακιστεί η υπόλοιπη περιφέρεια της ευρωζώνης...
ΥΓ.: Ο Βενιζέλος χθες, μιλώντας στη συζήτηση στη Βουλή για το Μεσοπρόθεσμο, επιβεβαίωσε πλήρως το ρεπορτάζ του «Π» στο προηγούμενο φύλλο (σελ. 4-5) για την ύπαρξη Σχεδίου Β στην περίπτωση που δεν ψηφιζόταν τελικά το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα. Μπορεί να προσάρμοσε τη σχετική ερμηνεία στις επικοινωνιακές ανάγκες της κυβέρνησης, αλλά το περιέγραψε όπως ακριβώς σας το είχαμε δώσει από την περασμένη εβδομάδα. Αυτά για να είμαστε... εξηγημένοι!