στο Θέατρο Πήγασος με προσκεκλημένους τους συγγραφείς Ηλία Κεφάλα και Βασίλη Καραγιάννη
Του Αντώνη Κάλφα
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΗΓΑΣΟΣ στο πλαίσιο των εκδηλώσεών του Λόγου και Τέχνης και με τη συμπαράσταση του Συλλόγου Καθηγητών Γαλλικής Γλώσσας, μάς προσκαλεί στην παρουσίαση των βιβλίων του...
Ηλία Κεφάλα, Τα Λιλιπούτεια. Ποίηση. Δίγλωσση έκδοση (ελληνικά-γαλλικά), και του Βασίλη Καραγιάννη «Ηδονο-α-βλεψίες», και τα δύο των εκδόσεων Γαβριηλίδη (2015). Η παρουσίαση θα γίνει την Τετάρτη, 11 Νοεμβρίου 2015, ώρα 19.30, στο νέο, φρεσκότατο ισόγειο θέατρο «Πήγασος» (Αγίας Αικατερίνης 16). Πρόκειται για δύο πολυγραφότατους συγγραφείς με σπουδαίο έργο αλλά και με μια μια ειδική ευαισθησία που συνδέεται με τον ίδιο τόπο στον οποίο ζουν (Τρίκαλα και Κοζάνη αντιστοίχως). Με τους συγγραφείς θα συνομιλήσουν οι ποιητές και φιλόλογοι Αντώνης Κάλφας και Ξανθούλα Καραβίδα
Ο Ηλίας Κεφάλας, ποιητής της γενιάς του 1970 και κριτικός ευαίσθητος των τεχνών, μας έχει συνηθίσει ίσαμε σήμερα σε κείμενα μεγάλης ευαισθησίας, ποιητικής και καλλιτεχνικής, αφού συνομιλεί και τακτοποιεί υπεύθυνα την κριτική παράδοση με την βαθιά κατανόηση των ανθρωπίνων. Παράλληλα, η αγάπη του για το καθημερινό και το οικείο ενισχύεται ήδη από τα πρώτα λογοτεχνικά του σχεδιάσματα και από το μεράκι και το ενδιαφέρον για τη νεοελληνική παράδοση, την ανίχνευση της επικράτειας της ενδοχώρας, πράξη που ενίοτε παίρνει τη χροιά μιας αρκαδικής επιστροφής στα ουσιώδη στοιχεία του γενέθλιου χώρου: το νερό, τα δέντρα, τα τοπία των βιωμένων εμπειριών και της μνήμης αποτελούν την πρώτη ύλη τόσο της ποίησής του όσο και της ποιητικής του.
Ο Ηλίας Κεφάλας είναι κυρίως ποιητής. Ακόμα και όταν γράφει πεζογραφία, όπως στο βιβλίο του που επιγράφεται Χιόνι στα όνειρα παρά την ειδολογική του διαφορά (μας προτείνει να το αναγνώσουμε ως μυθιστορία) επί της ουσίας επιμένει, από τον δρόμο της ποιητικότητας και της λυρικής πρόζας, να μας προτείνει τρόπους ανάγνωσης της ίδιας πάντοτε θεματικής: της σχέσης δηλαδή της παράδοσης, του εδώ και τώρα υπαρκτού κόσμου με το μείζον ζήτημα της μεταθανάτιας ζωής ή, καλύτερα, της σχέσης μας με τη λειτουργία του απόντος άλλου.
Στην τελευταία του δουλειά, καταγίνεται με τη μικρή φόρμα, το ολιγόστιχο ποίημα, μια δύσκολη και περίτεχνη άσκηση η οποία απαιτεί ικανότητα πυκνής έκφρασης ενός συναισθηματικού πλούσιου φορτίου το οποίο όμως υλοποιείται με τις λιγότερο δυνατές λέξεις. Μικρό παράδειγμα το ποίημα «Χαίρε»: «Χαίρε ω καμπυλόγραμμη/Υψιπετώ μαζί σου/ Και φλέγομαι/ Επειδή δεν αφήνεις να σβήσει καμία πνοή».
Τα λιλιπούτεια είναι η λεκτική επεξεργασία ενός πυρήνα σκέψεων που συνδέονται με την εμπειρία του φυσικού τοπίου, της μοναξιάς, της υπαρξιακής αγωνίας, της έκστασης απέναντι στην περιβάλλουσα τον άνθρωπο φύση, του αναπόφευκτου θανάτου και της απουσίας του αγαπημένου Άλλου, μέσα από την οπτική και τα γλωσσικά σήματα ενός δικού μας πολιτισμού. Είναι, ωστόσο, και ένα τεκμήριο της πορείας ενός πατριδολάτρη φίλου που εγκαταβιώνει στα ευεργετικά νερά εκείνης της επαρχίας, το όνομα της οποίας είναι ποιητικός ουμανισμός.
Ο Βασίλης Καραγιάννης έρχεται στην Κατερίνη με τη διπλή του ιδιότητα: ως εκδότης και ψυχή του περιοδικού «Παρέμβαση» (βραβευμένου εσχάτως και από το Υπουργείο Πολιτισμού) και ως λογοτέχνης, συγγραφέας του τόμου διηγημάτων με τον περιπαικτικό τίτλο «Ηδονο-α-βλεψίες». Η δεύτερη ιδιότητα του γεννημένου στα 1953 Βασίλη Καραγιάννη είναι η πυρετώδης ενασχόληση με πολλά είδη λόγου (χρονογράφημα, τοπική ιστορία, μελέτη, εκδοτική τέχνη, προλογύδρια, ποίηση και πεζογραφία). Στη λογοτεχνία εμφανίζεται με τη συλλογή Περιπλάνηση ένδον (διηγήματα, 1995), Εσωτερική βραδυπορία (ποίηση, 1997), Τα 6,6 της σκηνοπηγίας (διηγήματα, 2000), Αμαρτήματα κατά συρροήν στον Άθω (διηγήματα, 2007), Οι χάρτες των ονείρων μας (αφηγήσεις, 2001), Το χρώμα της νοσταλγίας (διηγήματα 2008), Συγκεχυμένες αγάπες (2011), Το σκαληνό τρίγωνο της αμαρτίας (2013) και Ηδονο-α-βλεψίες (2015) ήτοι μία ποιητική συλλογή και 92 έως τώρα διηγήματα.
Ποια είναι τα βασικά του θέματα, αυτά που συναντάμε και στην τελευταία του δουλειά; Τέσσερα νομίζω ότι είναι τα βασικά του θέματα: 1. Η τοποφιλία (η κοζανίτικη/δυτικομακεδονική ενδοχώρα, το ευρύτερο μακεδονικό τοπίο με κέντρο τη Θεσσαλονίκη, η καθ΄ ημάς βαλκανική ενδοχώρα). Ακόμα κι όταν συναντάμε τοπία της κεντρικής ευρώπης (τη Βιέννη αίφνης), ο αυτοβιογραφικός αφηγητής μάς μιλά για τα ελληνικά σοκάκια και για έλληνες όπως ο εκ Βλάστης Ν. Δούμπας, όπως στο σκαληνό τρίγωνο ή μάς αφηγείται τις περιπέτειας της δυτικομακεδόνισσας Κατερίνας, ένα σκληρό και τρυφερό οδοιπορικό στη γλώσσα αλλά και στο σώμα μιας γυναίκας που βίωσε τις ανισότητες και τις πολεμικές περιπέτειες του 20ού αιώνα. 2. Ο κόσμος της καθημερινότητας—αστικής, διανοούμενης και αγροτικής. Η βιωματική αμεσότητα στην περιγραφή και αξιοποίηση του υλικού των αφηγημάτων του (καθημερινές καταστάσεις, συμπεριφορές θεσμών αλλά και παρατηρήσεις οξυδερκείς για πλευρές της καθημερινής βιοπάλης). 3. Το χιούμορ, η ειρωνεία και η κριτική των ιδεών είναι το τρίτο βασικό θέμα των ενδιαφερόντων του (κομμάτι εξάλλου της κοζανίτικης παράδοσης από τη μια αλλά ταυτόχρονα και απόρροια του εξασκημένου κριτικού τρόπου με τον οποίο ο συγγραφέας ασκεί κριτική). Τέτοιο θαυμάσιο δείγμα το διήγημα «Όπου ταξιδεύω θα πάει κι η ψυχή μου» 4. Τέλος, ένα άλλο χαρακτηριστικό της λογοτεχνικής του δουλειάς είναι και η με ποικίλους τρόπους επανερχόμενη θρησκευτικότητά του (είτε αυτή είναι ρητή και αφορά περιγραφές και εικόνες είτε βρίσκεται διάχυτη, ως διακείμενο, στους αρμούς της μεταφοράς, της εικονοποιίας κλπ).
