Στις πόλεις Εύοσμος, Λάρισα, Συκιές Θεσ/νικης, Θέρμη, Σίνδος, Πάτρα και Χαλάνδρι υπάρχει οδός Ηρώων Πολυτεχνείου.
Και αναρωτήθηκα, σε ποιους ήρωες του Πολυτεχνείου αναφέρονται;
Στην Δαμανάκη, στον Λαλιώτη, στον Τζουμάκα, στον Λαζαρίδη;
Ο Δήμαρχος Βύρωνα Γρηγόρης Κατωπόδης γράφει: «Τιμή και Δόξα στους ήρωες του Πολυτεχνείου». Ποιους εννοεί; Αυτούς που πούλησαν την συνείδηση τους και το τομάρι τους στα κόμματα και πήραν θέσεις βουτηγμένες στο χρήμα;
Και εξηγούμαι...
Ανήκω στην γενιά του Πολυτεχνείου 1973, όπου...
τον Νοέμβριο 1973 ήμουν στο 5ο έτος της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), το πτυχίο το πήρα τον Ιούλιο 1974 και κατατάχθηκα στον στρατό τον Σεπτέμβριο 1974. Επομένως σαν πεμπτοετής φοιτητής ήμουν ο πιο παλιός στο Πολυτεχνείο (1969-1974) και γνώριζα την κατάσταση και τα κτίρια πόντο – πόντο. Τι έκανα λοιπόν στα γεγονότα του Πολυτεχνείου;;
Από την Τρίτη 13 Νοε 1973 μέχρι την Παρασκευή ξημερώματα βρισκόμουν όλη μέρα εκεί μέσα στην γενική οργάνωση.
- Έφτιαξα το προσωρινό ΙΑΤΡΕΙΟ- ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ στην πάνω αίθουσα της Αρχιτεκτονικής Σχολής στον 1ο όροφο (κτίριο Αβέρωφ) και έβαλα στην σειρά τα σχεδιαστήρια της σχολής που σχεδιάζαμε και τα έκανα «κρεβάτια» για τους τραυματισμένους
- Βρήκα ράφια για τα ιατρικά υλικά πρώτων βοηθειών (φάρμακα, λεκάνες, γάζες) που έφερνε ο κόσμος ασταμάτητα
- Διέρρηξα τα προσωπικά ντουλάπια των αρχιτεκτόνων και πήρα τις τέμπερες, τις ακουαρέλες και τα ρολά των σχεδίων τους και με αυτά έγραφα τα συνθήματα ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ, ΨΩΜΙ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΦΟΝΙΑΔΕΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ, Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ, ΕΞΩ ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ, ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΤΟ, ΝΑΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΧΟΥΝΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΟΥΣ, Η ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΔΕΝ ΠΑΖΑΡΕΥΕΤΑΙ, ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΥΡΗΝΙΚΑ, ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ, ΕΡΓΑΤΕΣ - ΑΓΡΟΤΕΣ – ΦΟΙΤΗΤΕΣ, ΕΞΩ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ, Ο ΛΑΟΣ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ, ΚΑΤΩ Ο ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΝΑΤΟ ΣΙΑ ΠΡΟΔΟΣΙΑ.
- Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της Αρχιτεκτονικής φύλαγα (περιφρούρηση) τα κτίρια και την περιουσία της σχολής από προβοκάτορες αστυνομικούς της ΚΥΠ με μούσια και μακριά μαλλιά που ήθελαν να προκαλέσουν καταστροφές. Τους γνώριζα γιατί έμενα πολύ κοντά, Καλλιδρομίου 10 στο ισόγειο, πίσω από την Μπουμπουλίνας και ακριβώς απέναντι μου, Καλλιδρομίου 12 ήταν Τμήμα Ασφαλείας με εκατοντάδες νεαρούς αστυνομικούς με μακριά μαλλιά. Σταμάτησα πολλούς από αυτούς που προσπαθούσαν να γράψουν πάνω στα μάρμαρα των επενδύσεων των κολονών της Αρχιτεκτονικής Σχολής, τον ρωτούσα ποιος είσαι εσύ, δεν σε γνωρίζω; Απαντούσε πρωτοετής Αρχιτέκτων και έβριζε δήθεν την Χούντα. Είχαν ταυτότητα φοιτητή και τα προηγούμενα χρόνια καταπατούσαν το άσυλο όποτε ήθελαν, έμπαιναν μέσα δύο «γομάρια», άρπαζαν από τις μασχάλες όποιον ήθελαν και τον έβγαζαν έξω από το προαύλιο. Έτσι άρπαξαν τον Νίκο Σοφιανό.
- Μάζευα τα τρόφιμα που έφερνε ο κόσμος, σάντουιτς, πανέρια με ψωμιά, αυγά, τσιγάρα και τα πήγαινα στην Λέσχη στον 5ο όροφο της σχολής των Μηχανολόγων και φάρμακα, κουβέρτες, ακόμη και χρήματα για το ιατρείο – πρώτες βοήθειες.
- Έβαζα μέσα στο Πολυτεχνείο φοιτητές από την πλαϊνή είσοδο της οδού Στουρνάρα και τους φυγάδευα από τα παράθυρα μέχρι την τελευταία στιγμή από την αίθουσα ζωγραφικής του καθηγητή Νίκου Εγγονόπουλου και την αίθουσα γλυπτικής του καθηγητή Λάζαρου Λαμέρα.
Πάμε λοιπόν το ιστορικό να δούμε ποιοι ήταν αυτοί οι ήρωες του Πολυτεχνείου...
Τρίτη 13 Νοε1973. Μαζευτήκαμε στο προαύλιο του Πολυτεχνείου περίπου 800 συμφοιτητές του Πολυτεχνείου, με αφορμή την επίσκεψη του Υπουργού Παιδείας Σιφναίου στην Σύγκλητο του ΕΜΠ που είχε στόχο να αποδιοργανώσει τις επικείμενες φοιτητικές εκλογές. Η συζήτηση κράτησε μέχρι τις 3 το μεσημέρι και διαλύθηκε με απόφαση να συγκληθούν Γενικές Συνελεύσεις σε κάθε σχολή με θέμα τις εκλογές, που θα τις έκαναν εκλεγμένες επιτροπές από την Γ.Σ κάθε σχολής και όχι από αριστούχους φοιτητές που τους υποδείκνυε η Χούντα. Παράλληλα αποφασίστηκε γενική αποχή από τα μαθήματα.
Τετάρτη 14 Νοε1973. Συγκεντρωθήκαμε σε κάθε σχολή για την Γ.Σ. στις 1 το μεσημέρι. Η αυλή είναι γεμάτη με αστυνομικούς της ΚΥΠ και το πολυτεχνείο είναι περικυκλωμένο στους γύρω δρόμους από αστυνομία και δεν αφήνει κανέναν να μπει από την κεντρική είσοδο της Πατησίων. Έρχονται για ενίσχυση φοιτητές της Φυσικομαθηματικής και τους βάζουμε από την πλαϊνή είσοδο της Στουρνάρα. Τελικά δεν έγιναν οι Γ.Σ. μέχρι το απόγευμα και μετά τις 4 άρχισαν να μπαίνουν μέσα στο Πολυτεχνείο μαζικά φοιτητές από όλα τα άλλα Πανεπιστήμια. Βγαίνει μια ανακοίνωση ότι οι εκλογές των φοιτητών θα γίνουν στις 4 Δεκ 1973 με εκλογή εφορευτικών επιτροπών από κάθε σχολή. Ξαφνικά εμφανίζεται ένας εισαγγελέας και με τηλεβόα μας καλεί όλους να διαλυθούμε, να φύγουμε από το προαύλιο ήσυχα, αλλά κανένας δεν φεύγει. Τότε κάποιος διαβάζει δήλωση του πρύτανη του ΕΜΠ Κονοφάγου, ότι δεν θα δώσει άδεια να μπει η αστυνομία μέσα στο Πολυτεχνείο. Και ξαφνικά στις 8 το βράδυ (6:00 βράδιαζε) γεμίζει η Πατησίων από λαό, κόσμο. Είχε διαδοθεί το σύνθημα: «Όλοι στο Πολυτεχνείο». Στις αίθουσες της Αρχιτεκτονικής γράφαμε συνέχεια πανό πρόχειρα (που να βρούμε καλά υλικά) ΨΩΜΙ- ΠΑΙΔΕΙΑ - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΕΝΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ Ο ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ ΛΑΟΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΘΑΝΤΟΣ ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ, ΛΑΕ ΠΕΙΝΑΣ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΠΟΛΕΜΑΣ, ΜΑΡΚΕΖΙΝΗ ΜΑΣΚΑΡΑ, ΕΣΑ ΕΣ-ΕΣ ΒΑΣΑΝΙΣΤΕΣ, ΕΞΙ ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝΕ ΕΦΤΑ, ΛΑΕ ΤΩΡΑ Η ΠΟΤΕ, ΕΞΩ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ
Στις 10 το βράδυ χιλιάδες λαού μπροστά στην Πατησίων φωνάζουν αντιχουντικά και αντιφασιστικά συνθήματα, η αστυνομία στις παρόδους γυροφέρνει. Αυτό το βράδυ αποφασίστηκε η ΚΑΤΑΛΗΨΗ του Πολυτεχνείου και η κλιμάκωση του αγώνα. Επειδή είχα ψώνιο με τα ηλεκτρονικά και τα καλώδια (στις εισαγωγικές είχα δηλώσει πρώτη σχολή Μηχανολόγων) βοήθησα να βάλουμε ένα μεγάφωνο στην πύλη της Πατησίων να μεταδίδει συνθήματα και ανακοινώσεις και από εκεί ακούστηκε πρώτη φορά η Ρωμιοσύνη του Θεοδωράκη. Το μεγάφωνο καλεί το Λαό και τους φοιτητές να μπουν μέσα γιατί θα κλείσει η πύλη της Πατησίων, όπως και έκλεισε. Το Πολυτεχνείο έγινε ξαφνικά ένα ελεύθερο κάστρο στην καρδιά της Χούντας.
Αυτό το βράδυ η Συντονιστική Επιτροπή που αποτελούνταν από συνδικαλιστές κυρίως της Πανσπουδαστικής αποφασίζει αυτοοργάνωση, δίνεται το σύνθημα να κλείσουν καλά οι πόρτες, βγαίνουμε για περιφρούρηση «σκοπιά» να φυλάξουμε τα κτίρια και την περιουσία του Πολυτεχνείου, οργανώνουμε το εστιατόριο στη Λέσχη, τις πρώτες βοήθειες, χώρους για να κοιμούνται κάποιοι το βράδυ εκεί (εγώ πήγαινα στο σπίτι μου για λίγο ύπνο και το πρωί ξανά στο Πολυτεχνείο).
Πέμπτη 15 Νοε1973. Το πρωί φυλάμε «σκοπιές» στις πόρτες και στην αυλή του Πολυτεχνείου. Η αστυνομία έξω από το Πολυτεχνείο φράζει την πρόσβαση όλου του λαού προς αυτό. Στις 12 το μεσημέρι σπάζει αυτός ο κλοιός και χιλιάδες λαού φτάνει μέχρι τα κάγκελα γύρω. Αυτήν την ώρα πηγαίνουμε στην συνέλευση της σχολής και βγάζουμε αυτούς που θα μας αντιπροσωπεύσουν στην Συντονιστική Επιτροπή. Τότε κατορθώσαμε και στήσαμε τον ραδιοφωνικό σταθμό. Υπήρχαν κάτι «σαΐνια» μηχανολόγοι που έφερε ο καθένας ενισχυτές, μικρόφωνα, πλακέτες, καλώδια, πομπούς και στήθηκε άρον άρον. Αυτό ήταν… μεταδίδει τον ξεσηκωμό, τον σκοπό και την προοπτική του αγώνα, δίνει ψυχική δύναμη, παλμό.
Το απόγευμα συνεδρίασε η σύγκλητος των καθηγητών του Πολυτεχνείου και στέλνει μήνυμα στον Υπουργό Παιδείας Σιφναίο να μην επέμβει η αστυνομία, να μην παραβιαστεί το άσυλο γιατί θα οδηγήσει σε αιματηρά επεισόδια.
Φυλάμε «σκοπιά» στα μεγάφωνα, στις πύλες για να ακούγονται οι ανακοινώσεις με την εντολή να προσέχουμε προβοκάτορες αστυνομικούς. Η συγκοινωνία διακόπηκε λόγω της λαοθάλασσας από την Ομόνοια μέχρι την Αλεξάνδρας. Στα μεγάφωνα ακούγεται πρώτη φορά στα 6 χρόνια το «Πότε θα κάνει ξαστεριά».
Όλη τη νύχτα ο λαός έφερνε τρόφιμα στους ελεύθερους πολιορκημένους. Κανείς μας δεν μπορούσε να προβλέψει που θα οδηγηθεί αυτή η κατάσταση.
Παρασκευή 16 Νοε1973. Νωρίς το πρωί είμαστε πάλι στο Πολυτεχνείο, όπως και χιλιάδες λαού με τα μεγάφωνα να τραγουδούν «θα σημάνουν οι καμπάνες». Όλοι είμαστε ενωμένοι λαός και Πολυτεχνείο. Η αστυνομία δεν τολμά να συγκρουστεί με τους διαδηλωτές από έξω γιατί είναι μεγάλος ο όγκος και έχουν ανεβασμένη ψυχική δύναμη. Προβοκάτορες όμως αστυνομικοί υπάρχουν μέσα εκατοντάδες και προσπαθούν να σπείρουν διχόνοια και προκαλούν επεισόδια. Προσπαθούμε να τους βγάλουμε έξω και δεν φεύγουν, ησυχάζουν και σε άλλα σημεία ξαναρχίζουν. Φυλάμε «σκοπιά» στα κάγκελα και τροφοδοτούμε πανό σε αυτούς «τους άγνωστους» που είναι πάνω στις τσιμεντένιες κολόνες.
Η Συντονιστική Επιτροπή καλεί Έλληνες και ξένους δημοσιογράφους σε συνέντευξη και εκεί τους διαβάζει ένα μανιφέστο ότι τα προβλήματα και ο εκδημοκρατισμός της παιδείας δεν λύνονται παρά μόνο με αλλαγή του πολιτικού συστήματος, με πτώση της χούντας και παράλληλη εγκαθίδρυση της Λαϊκής Κυριαρχίας και Εθνικής Ανεξαρτησίας.
Όλοι ήθελαν να μπουν στο Πολυτεχνείο. Ελέγχαμε την είσοδο αυστηρά για να μην μπαίνουν αστυνομικοί προβοκάτορες. Στις 6 το απόγευμα, μόλις είχε βραδιάσει, το Πολυτεχνείο δεν χωρούσε άλλους. Ο αγώνας όμως ήταν άνισος. Ο λαός ήταν άοπλος και η αστυνομία είχε κλομπς, όπλα με σφαίρες, δακρυγόνα, πυροβολισμοί και τεθωρακισμένα αυτοκίνητα.
Άρχισαν να τραυματίζονται κάποιοι και έρχονταν στις πρώτες βοήθειες, στο κτίριο της Αρχιτεκτονικής. Η χούντα κλιμάκωσε το δολοφονικό της έργο. Το κίνημα της αντίστασης φούντωνε-μεγάλωνε και ήταν φανερό ότι τίποτε δεν μπορούσε να το σταματήσει.
Τότε ήρθε η πληροφορία ότι θα κατεβάσουν τα τανκς και στήνονταν οδοφράγματα από λεωφορεία για να τα σταματήσουν.
Πάμε λοιπόν να δούμε ποιοι ήταν οι ήρωες..;;;
Μαρία Δαμανάκη, ήταν η πρώτη φωνή του ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου, γιατί ήταν στέλεχος της ΚΝΕ, έγινε αργότερα βουλευτής του ΚΚΕ, μεταπήδησε στον Συνασπισμό σαν βουλευτής και Πρόεδρος αυτού, πήγε βουλευτής στο ΠΑΣΟΚ, Επίτροπος στην Κομισιόν και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Δηλαδή πουλήθηκε ψυχή και σώμα δέκα φορές για το χρήμα, επειδή ήταν απλά εκφωνήτρια στον ραδιοφωνικό σταθμό. Αυτή ονομάζεται «ήρωας»;;
Στέφανος Τζουμάκας, στέλεχος στο φοιτητικό κίνημα, συμμετείχε στην κατάληψη της Νομικής, ενώ μαζί με τους Λαλιώτη, Σταμέλο εκπροσώπησαν τους φοιτητές στις διαπραγματεύσεις με το στρατό πριν από την είσοδο του τανκ. Ήταν γενικός γραμματέας και πρόεδρος της ΕΦΕΕ και ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, έγινε βουλευτής 8 φορές με συμμετοχή σε κυβερνητικές θέσεις και αξιώματα. Ξέχασε εντελώς τον αντιδικτατορικό αγώνα και έγινε σοσια-ληστής στο χρήμα. Αυτός ονομάζεται «ήρωας»;;
Κώστας Λαλιώτης
Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου και ένας από τους διαπραγματευτές με τον στρατό πριν από την είσοδο του τανκ. Ήταν το πρώτο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και καθοδηγητής Νεολαίας ΠΑΣΟΚ, μπήκε σε κυβερνητικές θέσεις για 30 χρόνια, μέχρι και γραμματέας του ΠΑΣΟΚ. Κάνει τον “γκουρού” του ΠΑΣΟΚ και είναι αυτός που έβαλε στην τσέπη το περισσότερο χρήμα από κάθε άλλον. Πως έγινε αυτό; Απλούστατα, ως Υπουργός Δημοσίων Έργων έβγαλε τον Νόμο 2338/1995 που έλεγε κάτι πολύ απλό, ότι στα Δημόσια έργα ανάδοχος δεν είναι ο φθηνότερος μειοδότης με την μεγαλύτερη έκπτωση, αλλά αυτός που θα αιτιολογήσει ορθά την προσφορά του, χωρίς να δίνει κανόνα για την αιτιολόγηση. Έτσι το έργο το έπαιρνε κάποιος «δικός του» που ήταν 40στος ή 60στος στη μειοδοτική σειρά και ήταν ακριβότερος από τον 1ο μειοδότη κατά ένα, δύο ή τρία δισεκατομμύρια δραχμές. Ποιοι μοιράζονταν αυτά τα δισεκατομμύρια δραχμές από τον νόμο του Λαλιώτη το 1995, όπου ο Ανδρέας έπαιρνε δανεικά από το εξωτερικό με συμφωνία να τα πληρώσουν οι Έλληνες μετά από 30 χρόνια και τα έδινε στον Λαλιώτη να κάνει δημόσια έργα; Αυτός ονομάζεται «ήρωας» του Πολυτεχνείου, κύριε Δήμαρχε του Βύρωνα, επειδή ήταν στην Σ.Ε. και όχι στις «σκοπιές» στα κάγκελα;;
Ανδρουλάκης, Παπουτσής, Λαζαρίδης (σύμβουλος του Αντ. Σαμαρά) δεν είναι «ήρωες του Πολυτεχνείου». Βολεύτηκαν πίσω από την δήθεν αντίσταση που έκαναν και ωφελήθηκαν πολιτικά και χρηματικά.
Αφανής ήρωας του Πολυτεχνείου ήταν ο Γιώργος Κηρύκου
Την ώρα που μπήκαν τα τανκς ήταν κρεμασμένος πάνω στην κολόνα της κεντρικής πύλης στην Πατησίων και κρατούσε την Ελληνική σημαία ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου 1973. Σκαρφαλωμένος στην πύλη του Πολυτεχνείου ανεμίζει την Ελληνική σημαία μπροστά στο τεθωρακισμένο άρμα και φωνάζει, «Αδέρφια, είμαστε άοπλοι, ζητάμε ελευθερία, δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό».
Μαζί με την πόρτα του Πολυτεχνείου, όλα έγιναν συντρίμμια.
Είναι ένας από τους αφανείς Ήρωες του Πολυτεχνείου. Αυτός επέζησε, γιατί ήταν «αετός», τον συλλάβανε, βασανίστηκε και αποσύρθηκε στην Ικαρία και σιώπησε για δυο 10ετίες μετά την εξέγερση. Όταν τον ρωτούσαν για το Πολυτεχνείο δεν μίλαγε, γιατί θεωρούσε ότι δεν είχε κάνει κάτι σημαντικό στον αγώνα. Κάηκε στην καταστρεπτική φωτιά της Ικαρίας το 1993 στην προσπάθεια του να απεγκλωβίσει από τον πύρινο κλοιό μια γερόντισσα, που την κουβάλησε στην πλάτη του.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το Πολυτεχνείο έφερε την πτώση της Χούντας. Είναι λάθος ιστορικό. Το τέλος της χούντας ήρθε την 24 Ιουλίου 1974. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου επιτάχυνε την διαδικασία της πτώσης. Τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1973 συνέβαλαν στην αποσύνθεση της δικτατορίας και αποδόμησαν το μύθο του άτρωτου. Το Πολυτεχνείο πυροδότησε τις εσωτερικές έριδες της χούντας με άνοδο στην εξουσία του Ιωαννίδη (25 Νοε 1973)
Τι έγινε με το ιατρείο – πρώτων βοηθειών του Πολυτεχνείου στο κτίριο Αβέρωφ της Αρχιτεκτονικής σχολής;
Η απάντηση είναι μόνον μία : Ήρθαν δεκάδες τραυματίες μέχρι και το βράδυ της Παρασκευής με αίματα από κλομπς, από χτυπήματα, από πτώσεις, από ξύλο των αστυνομικών με σιδερένια αντικείμενα.
Στο ιατρείο του Πολυτεχνείου δεν έφεραν κανένα νεκρό.
Δεν υπήρξε μέσα στον προαύλιο χώρο και στα κτίρια του Πολυτεχνείου κανένας νεκρός.
Οι νεκροί όλοι που βρέθηκαν τις επόμενες μέρες δολοφονήθηκαν στους γύρω από το Πολυτεχνείο δρόμους τις επόμενες 48 ώρες μετά την εισβολή του άρματος. Ακόμη και με την πτώση της κεντρικής πύλης της Πατησίων υπήρξαν μόνον τραυματισμοί, κανένας όμως θανάσιμα. Όλοι όσοι ήταν κρεμασμένοι πάνω στην πόρτα, πήδηξαν κάτω σε ελάχιστα δευτερόλεπτα. Εξάλλου εκείνη την στιγμή ο Λαλιώτης με έναν τηλεβόα ειδοποιούσε τους φοιτητές να απομακρυνθούν από την πύλη γιατί του είπε ο στρατός ότι θα μπει το άρμα μέσα. Στο ίδιο συμπέρασμα συμφωνεί και η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου με το αριθμ. 33437/11-10-1974 έγγραφο ότι «ουδείς εκ των σπουδαστών του Πολυτεχνείου εφονεύθει κατά το ανωτέρω τριήμερον.»
Τραυματίστηκε μόνον η Πέπη Ρηγοπούλου στα πόδια της σοβαρά την στιγμή που έπεσε η πόρτα. Η Πέπη Ρηγοπούλου μετέπειτα έγινε καθηγήτρια του Πανεπιστημίου. Την ώρα της εισβολής ούρλιαζαν οι σειρήνες των τανκς. Παντού άκουγες πυροβολισμούς και φωνές. Η Μερσεντές που πάτησε το άρμα ήταν του καθηγητή Παπαδόπουλου της σχολής Καλών Τεχνών.
Οι περισσότεροι φοιτητές βγήκαν από την πύλη της Πατησίων. Εμείς που γνωρίζαμε τα κτίρια του Πολυτεχνείου, μαζί με όσους μπορέσαμε να παρασύρουμε, βγήκαμε από τα παράθυρα της αίθουσας ζωγραφικής και γλυπτικής κολλητά στην οδό Στουρνάρα, τα οποία παράθυρα ήταν κρυμμένα πίσω από νερατζιές και έβγαιναν κατευθείαν στο πεζοδρόμιο σε απόσταση 50 μέτρα από την Πατησίων. Από εκεί εύκολα χαθήκαμε μέσα στο πλήθος. Τα παράθυρα αυτά ήταν τα μοναδικά χωρίς σιδεριές και σε ύψος 1,60 μ από το πεζοδρόμιο. Εγώ ήμουν μαθημένος με αυτήν την τεχνική, γιατί και στο σπίτι μου στην Καλλιδρομίου 10 έμπαινα και έβγαινα από το παράθυρο του δωματίου, που έβλεπε κατευθείαν στο πεζοδρόμιο και όχι από την είσοδο του διαμερίσματος.
Το πρωί του Σαββάτου 17 Νοε 1973 ήμουν από τους πρώτους φοιτητές που πήγα στο Πολυτεχνείο, περίπου ώρα 8.30’. Η πύλη στην Πατησίων ήταν ανοιχτή για όλους. Μπήκα στο μνημιακό κτίριο της Αρχιτεκτονικής Σχολής, στο κεντρικό αίθριο και αντίκρισα κάτι ανεξήγητο. Τα περισσότερα μάρμαρα του δαπέδου του αίθριου ήταν ξηλωμένα και σπασμένα και οι τοίχοι βαμμένοι με συνθήματα. Εγώ όμως τα άφησα το βράδυ απόλυτα καλά, χωρίς καμία καταστροφή. Τι είχε γίνει λοιπόν; Το έμαθα από τις εφημερίδες τις επόμενες μέρες, όπου κάτοικοι από τις απέναντι πολυκατοικίες της οδού Στουρνάρα δήλωσαν στην «ΒΡΑΔΥΝΗ», ότι άκουγαν την νύχτα της κατάληψης μέχρι το πρωί, κομπρεσέρ να δουλεύουνε μέσα στην Αρχιτεκτονική Σχολή. Ήταν εντολή του Σπύρου Ζουρνατζή, υπεύθυνου προπαγάνδας στη χούντα, να δείξουν στους δημοσιογράφους «την καταστροφή που έγινε στο πολυτεχνείο από τους φοιτητές».
Από την Δευτέρα 19 Νοε 1973 τα μαθήματα στη Σχολή συνεχίστηκαν κανονικά, σαν να μην συνέβηκε τίποτε.
Συμπέρασμα:
Δεν υπάρχουν «Ήρωες του Πολυτεχνείου» γιατί δυστυχώς όλοι οι πρωτεργάτες του Πολυτεχνείου 1973 από την άκρα αριστερά μέχρι την δεξιά, πούλησαν αργότερα το «τομάρι» τους στην εξουσία. Μέσα στο Πολυτεχνείο δε υπήρξε κανένας φοιτητής νεκρός παρά μόνον τραυματίες.
Με σεβασμό
Χάρης Γρηγοριάδης, Αρχιτέκτων της γενιάς του Πολυτεχνείου
