«Τί ωφελείς, πολλους πτωχούς ποιών, και ενα παραμυθούμενος»;
(Ποιό το όφελος, αν δημιουργείς πολλους φτωχους [με την εκμετάλλευση] κι ανακουφίζεις ενα [με την ελεημοσύνη]);
--------------------------------------------------------------
Ήταν γνωστό το φαινόμενο…
Κάθε φορά που πλησίαζαν οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς οι φιλανθρωπικές οργανώσεις έπιαναν δουλειά. Αυτή τη φορά όμως το κακό παράγινε. Δεν υπάρχει μέρα που να μην κατακλύζονται τα τηλεοπτικά κανάλια από διαφημίσεις φιλανθρωπικών οργανώσεων , μη κυβερνητικών οργανώσεων (Μ.Κ.Ο.), «εθελοντών» και σωματείων που καλύπτουν ανάγκες παροχών υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Απευθύνονται στο τηλεοπτικό κοινό , και επικαλούμενοι τα φιλάνθρωπα αισθήματά του, ζητούν την οικονομική συμβολή του στην αντιμετώπιση των συνεπειών της φτώχειας, της αρρώστιας, των γηρατειών, της ορφάνιας και της εξαθλίωσης.
Ας το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή. Η κριτική που διατυπώνουμε σ’αυτό το κείμενο ΔΕΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΚΑΛΟΠΙΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ που από ευαισθησία διαθέτουν ένα μέρος από τον ελεύθερο χρόνο τους για πάσχοντες συνανθρώπους τους. Η μόνη κριτική που αφορά αυτή την κατηγορία έχει να κάνει με την ευπιστία τους στις δήθεν καλές προθέσεις των εμπνευστών της καθοδηγούμενης αυτής «φιλανθρωπικής» επίθεσης, που πατά βέβαια σε υπαρκτές ανάγκες. Στην κριτική μας θα προσθέταμε ίσως και την αποχή τους από κάθε αγωνιστική δράση που σκοπό θα είχε την ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ που παράγει αυτά τα κοινωνικά φαινόμενα, δηλαδή του καπιταλισμού.
Ο ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑΣ
Εκατονταετίες παρεμβάσεων «φιλάνθρωπων» αστών κυριών, όχι μόνο δεν εξάλειψαν την φτώχεια και την πείνα στις μέρες μας άλλα συνέβαλαν να δυναμώσουν, παρά την τεράστια αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και τη σύγχρονη τεχνολογία.
Η «φιλανθρωπία» της άρχουσας τάξης χρησιμοποιήθηκε ως ιδεολογικό εργαλείο , ως κολυμβήθρα του Σιλωαμ για τα ανομήματά της. Η άρχουσα τάξη όχι μόνο στερούσε τους παραγωγούς του πλούτου και τα λαϊκά στρώματα από τις αυτονόητες παροχές υγείας, πρόνοιας, κοινωνικής ασφάλισης , ιδιοποιούμενη τα χρήματα που προορίζονταν γι αυτές, άλλα τους στερούσε και το δικαίωμα στην αξιοπρεπώς αμειβόμενη εργασία και στην ίδια την εργασία(απολύοντάς τους).Την ίδια στιγμή με τη «φιλανθρωπία» εμφανιζόταν ως δήθεν ενδιαφερόμενη για τις ανάγκες του λαού, με αντίτιμο τη δημόσια προβολή του «Θεάρεστου» έργου της.
Στις σημερινές συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης η ανάγκη γι αυτή την εξαπάτηση και ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ του εργαζόμενου λαού αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία για την εξασφάλιση και τη διαιώνιση του εκμεταλλευτικού συστήματος. Εκτός των άλλων, δημιουργούνται κρυφές δομές ομηρείας και εξάρτησης των άνεργων, των φτωχών.
Η «φιλανθρωπία» δίνει ανάσες στο σύστημα. Εξ αντικειμένου αναγνωρίζει το σύστημα, την ύπαρξη και τη διαιώνισή του , αφού δεν ασχολείται με την αναγκαιότητα ή μη της ύπαρξής του άλλα με τις «ελλείψεις» του, που αναλαμβάνει δήθεν να καλύψει. Η περιστασιακή αυτή παρέμβαση της «φιλανθρωπίας» όχι μόνο δεν μπορεί να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες άλλα αναπαράγει τις αιτίες που αφήνουν ακάλυπτες τις ανάγκες αυτές.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα.
Η εταιρία PLUS OIL χαρίζει πετρέλαιο σε σχολείο, το IKEA Θεσσαλίας επίπλωνε νηπιαγωγείο, η PIZA FUN έστελνε πίτσες σε εκατοντάδες νήπια, η GNET έβαζε ηλεκτρονικούς υπολογιστές σε σχολεία παιδιών με ειδικές ανάγκες, η COSCO εξόπλιζε ΕΠΑΛ, οι «Γιατροί του κόσμου», παρέχουν υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υποστηριζόμενοι από τον όμιλο «Υγεία»..!, ενώ εθελοντική οργάνωση προωθεί ανταλλακτικά μπαζάρ ως απάντηση στην κρίση.(Ριζοσπάστης 24-12-2011).
Μέχρι και η Ν.Δ. ίδρυσε κοινωνικό παντοπωλείο για να «αντιμετωπίσει» τις συνέπειες της δικής της(!!!) αντιλαϊκής πολιτικής.
Τι έπαθαν οι εταιρίες; Σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς απολύουν, αφήνουν απλήρωτους εργαζόμενους, μειώνουν τους μισθούς, επιχορηγούνται και φοροαπαλασσονται από την τρικομματικη αστική κυβέρνηση στερώντας χρήματα από την παιδεία και την υγεία, με άλλα λόγια ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΓΥΡΩ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΥΣΤΥΧΙΑ για να μη μειώσουν τα κέρδη τους. Ξαφνικά θυμήθηκαν τη «φιλανθρωπία».
Είναι φανερό κάνουν δημόσιες σχέσεις , προσπαθώντας να σκεπασουν τις ενοχές τους. Η «φιλανθρωπική» τους ενασχόληση στοχεύει επίσης στη διατήρηση ενός υποκριτικού καθωσπρεπισμού του συστήματος, το οποίο από τη μια δεν θέλει να χρεωθεί τους αστέγους , τους πεινασμένους, τους απολυμένους και τους απόκληρους που παράγει , ενώ από την άλλη φοβάται ότι η εξαθλίωση μπορεί να δημιουργήσει τους «νεκροθάφτες» του .
«Δημιουργία ενός "δικτύου αλληλεγγύης" για την άμεση υποστήριξη των θυμάτων της κρίσης, που είναι κυρίως γυναίκες και παιδιά» προτείνει η υπουργός κ. Διαμαντοπούλου. «Είναι επιβεβλημένη» λέει «και για την ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΡΗΞΗΣ». Να τι φοβούνται .
Η άρχουσα τάξη, δια μέσου των αστών πολιτικών, βλέπει πολύ μακριά. Άλλωστε οι διεθνείς καθοδηγητές της το είδαν ήδη από το 1998. Στη διάσκεψη των υπουργών Κοινωνικής Πολιτικής των κρατών - μελών του Ο.Ο.Σ.Α., υποστηρίχτηκε η ιδέα της «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ» (που απαρτίζεται από συνεταιρισμούς, ταμεία αλληλοβοήθειας, ενώσεις και ιδρύματα) κατά την οποία πρέπει «το κράτος να ρυθμίζει το κοινωνικό περιβάλλον αντί να χορηγεί κοινωνικές παροχές» και έτσι η «κοινωνική οικονομία να συμμετέχει με ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, από τις κοινωνικές υπηρεσίες, τη φροντίδα για την υγεία, την παιδεία, την κατοικία, τις έρευνες, τον πολιτισμό»...
Στην κατεύθυνση αυτή «πάνω από 1 δισ. ευρώ ανά έτος χορηγεί η Ε.Ε. απευθείας σε Μ.Κ.Ο. στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για ζητήματα εκδημοκρατισμού, της ανθρωπιστικής βοήθειας... στον τομέα της εκπαίδευσης (δόθηκαν περίπου 50 εκατ. ευρώ)».
Έτσι λοιπόν τα νοσοκομεία μπορεί να μην έχουν προσωπικό, φάρμακα, ιατρικά μηχανήματα όμως οι επιχορηγήσεις στις Μ.Κ.Ο. καλά κρατούν
ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ
Απέναντι σ’αυτήν τη «φιλανθρωπία» --αλήθεια οι «φιλάνθρωποι» είναι κάποιο ξεχωριστό είδος σε σχέση με τον άνθρωπο, όπως οι «φιλόζωοι» με τα «ζώα»;--υπάρχει ο ανθρωπισμός ως διαδικασία ολοκλήρωσης του ανθρώπου μέσα από την ανιδιοτελή , αγωνιστική προσφορά –συμμετοχή στο επαναστατικό κίνημα· μια προσφορά που δεν εξαντλείται σε μια περιστασιακή--γιορταστικη αποενοχοποιηση από την «ενοχή» της σιωπής για το εκμεταλλευτικό σύστημα που ζούμε· μια προσφορά που ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ( να μην γνωρίζει η δεξιά τι ποιεί η αριστερά σου) · μια προσφορά που έχει ρίσκο ,γιατί εκθέτει τον αγωνιστή στην εκδίκηση του συστήματος.
Αυτές τις μέρες οι απεργοί στη «Χαλυβουργία» δίνουν ένα ηρωικό αγώνα , γεμάτο αυταπάρνηση και αλληλεγγύη. Εξήντα μέρες τώρα «ματώνουν» , ξεπερνώντας τα δολώματα της εργοδοσίας για διάσπαση του αγώνα τους. Ενώ η εργοδοσία τους εξασφαλίζει τις θέσεις εργασίας τους και το 8ωρο, δεν δέχονται να πουλήσουν τους τελευταίους 15 απολυμένους συναδέλφους τους που η εργοδοσία αρνείται να επαναπροσλάβει.
Κοντά στους απεργούς έχει αναπτυχτεί ένα τεράστιο κύμα αλληλεγγύης που στηρίζει τον αγώνα των απεργών , γιατί ξέρει ότι από τη νικηφόρα έκβασή του θα εξαρτηθεί, σ’ έναν βαθμό, και η τύχη των αγώνων των λαϊκών στρωμάτων.
Αυτός ο αγωνιστικός ανθρωπισμός των απεργών και όσων τους συμπαραστέκονται με το υστέρημά τους, ΚΑΙ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΗ ΕΙΔΗΣΗ ΣΤΑ ΔΕΛΤΙΑ, έχει θαφτεί» από το οικονομικό, πολιτικό και δημοσιογραφικό κατεστημένο , γιατί είναι επικίνδυνος. Επικίνδυνος για το σύστημα και τους υποστηρικτές του. «Χαλαει» την πιάτσα.
Η πανταχού παρούσα κεφαλη της εκκλησίας απουσιάζει , το ίδιο και οι Μ.Κ.Ο. και οι φιλάνθρωπες κυρίες.
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ
Και όμως…
Συχνά-πυκνά οι περισσότεροι από αυτούς επικαλούνται το χριστιανισμό. Ποιον χριστιανισμό όμως; Αυτόν που ενσωμάτωσε η κατά καιρούς άρχουσα τάξη στο εκμεταλλευτικό της σύστημα , τον μετέτρεψε σε κοσμική θρησκεία και τον χρησιμοποιεί η σημερινή ως ιδεολογικό εργαλείο για τα συμφέροντά της; Το χριστιανισμό που αποδέχεται την ιδιοποίηση του κοινωνικού πλούτου , την νομιμοποιεί και την καθιστά απαραίτητη για την κοινωνία; Το χριστιανισμό που ξέχασε την «εκδίωξη των εμπόρων από το ναό» και τη δυσκολία του πλούσιου να περάσει στον παράδεισο;
Όμως ο χριστιανισμός , μέσα από τις διδαχές των πατέρων της εκκλησίας, πήρε θέση για τον υποκριτικό χαρακτήρα της αστικής φιλανθρωπίας.
Ο Γρηγόριος Νύσσης έλεγε: «Τί ωφελεις, πολλους πτωχούς ποιών, και ενα παραμυθούμενος»; (ΠΟΙΟ ΤΟ ΟΦΕΛΟΣ, ΑΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΣ ΠΟΛΛΟΥΣ ΦΤΩΧΟΥΣ [ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ] ΚΙ ΑΝΑΚΟΥΦΙΖΕΙΣ ΕΝΑ [ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ]);
Γιατί η φτώχεια έχει κοινωνικές αιτίες, δεν είναι φυσικό φαινόμενο.
«Ει μη πλήθος ην τοκιστών, ουκ αν ην το πλήθος των πενομένων». (Αν δεν υπηρχε το πλήθος των τοκογλύφων [των εκμεταλλευτών γενικά], δεν θα υπηρχε ουτε η στρατιά των πεινασμένων).
Έτσι, επειδή οι αιτίες της κοινωνικής αδικίας είναι αποτέλεσμα των επιλογών και της δράσης των ανθρώπων, με διαφορετικές επιλογές και δράση μπορούν και να αλλάξουν.
«Λυσον σου την φατρίαν, και πάντες εξομεν την αυτάρκειαν...».
Σε ελεύθερη μετάφραση (ΕΞΑΛΕΙΨΕ ΤΗ ΣΥΝΤΕΧΝΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΟΥΣΑΣ ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΘΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΥΤΑΡΚΕΙΣ).
Πάνω σ’ αυτήν την προτροπή του Γρηγορίου οφείλουν να πάρουν θέση όλοι.
Ν.ΣΑΛΠΙΣΤΗΣ
