Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Αν υπάρχει ένα μάθημα που όχι μόνο δεν επιτρέπεται να υποστεί
την παραμικρή υποβάθμιση, αλλά πρέπει να είναι το πλέον αναβαθμισμένο,
είναι αυτό της Πολιτειακής Παιδείας (Οργάνωση και Λειτουργίες της
Πολιτείας).
Οι νέοι μας πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερη εξοικείωση
με τις κλασσικές σπουδές και τις θετικές επιστήμες – ποιος μπορεί να
διαφωνήσει;
Οι νέοι μας πρέπει να διαθέτουν καλές γνώσεις
πληροφορικής – ποιος θα μπορούσε να διαφωνήσει με τον πόλεμο κατά του
ηλεκτρονικού αναλφαβητισμού;
Αλλά τι αξία θα έχουν όλες αυτές οι γνώσεις, αν οι νέοι μας δεν διδάσκονται τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα ενός ελεύθερου πολίτη με ελεύθερο φρόνημα, που αναπτύσσει γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες μέσα σε μια ζωντανή Δημοκρατία που σέβεται τον εαυτό της;
Το μάθημα της Πολιτειακής Παιδείας εντάχθηκε από τον υπουργό Παιδείας στο νομοσχέδιο για το Νέο Λύκειο, ως υποχρεωτικό και στις τρεις τάξεις και ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο στις εισαγωγικές εξετάσεις.
Πολύ σημαντικό βήμα – το συγκεκριμένο μάθημα θα έπρεπε να διδάσκεται από το νηπιαγωγείο και να προσαρμόζεται κάθε φορά στις ηλικίες των παιδιών που το παρακολουθούν.
Και φυσικά να διδάσκεται και στα τεχνικά και επαγγελματικά λύκεια.
Πληροφορούμαι, όμως, ότι τελευταίως ασκούνται πιέσεις για υποβάθμισή του και αντικατάστασή του από άλλα μαθήματα, που έχουν ενταχθεί στα λεγόμενα «κατ’ επιλογήν» - τα οποία μπαίνουν σ’ αυτήν την κατηγορία επειδή εκ των προτέρων είναι γνωστό ότι θα επιλεγούν από τους περισσότερους μαθητές.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας οφείλει να αντισταθεί σ’ αυτές τις πιέσεις.
Και όχι μόνο να κρατήσει το μάθημα της Πολιτειακής Παιδείας στο μοναδικό επίπεδο που του αξίζει (δηλαδή στο ανώτατο), αλλά και να φροντίσει να διδάσκεται αυτό από επιστήμονες με γνώσεις νομικών και πολιτικών επιστημών.
Οποιαδήποτε υποχώρηση, θα αποτελούσε πλήγμα για τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Δεν αρκεί να επαναλαμβάνουμε ότι ζούμε σε μια εποχή κρίσης θεσμών και αξιών.
Πρέπει και να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να εξέλθουμε από αυτήν την κρίση.
Και αυτό θα γίνει μόνο αν από μικρά παιδιά οι Έλληνες μάθουν την αξία της Δημοκρατίας, τη σημασία να ζει κανείς σε μια οργανωμένη κοινωνία με νόμους και θεσμούς και την ανάγκη να υπερασπίζονται τους δημοκρατικούς θεσμούς όταν αυτοί κινδυνεύουν.
Όχι με κραυγές και επιθέσεις – όπως αυτή τη στιγμή πράττουν πολλοί από τους «αναλφάβητους της Δημοκρατίας», οι οποίοι αφού επί δεκαετίες ψήφιζαν μια χαρά με βάση τα προσωπικά συμφέροντά τους και τα ρουσφέτια και όχι με γνώμονα το Δημόσιο Συμφέρον και το κατά Αριστοτέλη Κοινό Καλό, τώρα παριστάνουν τους αγανακτισμένους.
Ο εκπαιδευμένος στη Δημοκρατία πολίτης, μαθαίνει να αγανακτεί πρώτα με τον εαυτό του.
Να κάνει την αυτοκριτική του.
Και πάνω απ’ όλα να μην υποκύπτει και να μην υποπίπτει σε μοιραία λάθη που καταστρέφουν τις χώρες, επιλέγοντας για κυβερνήτες τους χειρότερους (επειδή οι χειρότεροι είναι αυτοί που υπηρέτησαν καλύτερα το πελατειακό κράτος το οποίο μας κατέστρεψε).
Ο εκπαιδευμένος στη Δημοκρατία πολίτης δεν προσπαθεί να ρίχνει τα βάρη στους άλλους, αλλά ψάχνει και για τις δικές του ευθύνες.
Ο εκπαιδευμένος στη Δημοκρατία πολίτης διδάσκεται πως δεν έχει μόνο δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις.
Και η πρώτη του υποχρέωση είναι να συμμετέχει, να ενδιαφέρεται για τα κοινά, να μετρά τις επιλογές και την ψήφο του, να μην την ανταλλάσσει με μια πρόσκαιρη εξυπηρέτηση.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που η παρακμή της πατρίδας μας συνέπεσε με την σταδιακή απαξίωση του μαθήματος της Αγωγής του Πολίτη.
Τώρα, μέσα σ’ αυτήν την πρωτοφανή κρίση, είναι η ώρα να ανεβάσουμε το μάθημα της Πολιτειακής Παιδείας στο πιο ψηλό σκαλοπάτι της εκπαίδευσής μας.
Όλες οι γνώσεις του κόσμου είναι άχρηστες (και συχνά επικίνδυνες) στο μυαλό ανθρώπων που περιφρονούν τους δημοκρατικούς θεσμούς και γυρίζουν την πλάτη σε κάθε τι που σχετίζεται με τον δημόσιο βίο.
Όλες οι γνώσεις του κόσμου είναι άχρηστες στο μυαλό ενός ιδιώτη (με τη γνωστή έννοια του ηλιθίου).
Ακόμη και ένας πολίτης που έχει λάβει την υποχρεωτική μόνο εκπαίδευση, αλλά διαθέτει πολιτειακή παιδεία είναι πιο καλλιεργημένος και πιο χρήσιμος για την πατρίδα του, από έναν ιδιώτη (με τη γνωστή έννοια του ηλιθίου) που έχει γεμίσει τον τοίχο του με πτυχία και διπλώματα.
Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, αλλά και στις ΗΠΑ, το μάθημα της Πολιτειακής Παιδείας κατέχει περίοπτη θέση στο εκπαιδευτικό τους σύστημα.
Στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ολλανδία και στη Νορβηγία, είναι υποχρεωτικό σε όλες τις τάξεις του δημοτικού, του γυμνασίου και όλων των λυκείων (και των επαγγελματικών).
Στην Ισπανία είναι υποχρεωτικό στις τρεις τελευταίες τάξεις του δημοτικού και σε όλες τις τάξεις του γυμνασίου και των λυκείων.
Στην Ιρλανδία είναι υποχρεωτικό σε όλες τις τάξεις του γυμνασίου και των λυκείων, ενώ ειδικά γι’ αυτό το μάθημα απαιτείται ειδικό πιστοποιητικό ευδόκιμης επίδοσης στο συγκεκριμένο μάθημα.
Στη Σουηδία είναι υποχρεωτικό σε όλες τις τάξεις του γυμνασίου και των λυκείων.
Στη Δανία είναι υποχρεωτικό στη Β΄ και στη Γ΄ Γυμνασίου και στη Γ΄ Λυκείου.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι υποχρεωτικό στις περισσότερες τάξεις – από το νηπιαγωγείο ως το λύκειο.
Η Ελλάδα, βρίσκεται στον πάτο των… πάτων!
Μέχρι σήμερα, το μάθημα είναι υποχρεωτικό μόνο στη Γ΄ Γυμνασίου (ένα δίωρο την εβδομάδα υπό τον τίτλο «Κοινωνική - Πολιτική Αγωγή») και επειδή οι ώρες δεν επαρκούν διδάσκεται μόνο η… Κοινωνική Αγωγή.
Την Πολιτική, την τρώει η μαρμάγκα!
Και όμως! Το ελληνικό Σύνταγμα, οι σημαντικότεροι νόμοι για την Παιδεία, η Συνθήκη της Λισαβόνας, το Συμβούλιο της Ευρώπης, επιβάλλουν τη διδασκαλία του μαθήματος.
Η διδασκαλία του μαθήματος αποτελεί δείκτη ποιότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων.
Όποτε, όμως, δίδεται στη δημοσιότητα ο κατάλογος με τον βαθμό ανταπόκρισης – συμμόρφωσης των χωρών σ’ αυτόν τον σημαντικό δείκτη, η Ελλάδα καταλαμβάνει μια θέση στα τάρταρα – σε μια περίπτωση, προτελευταία με τελευταία την Ουγγαρία.
Ήταν δυνατόν να μην βρεθούμε ως χώρα στα τάρταρα, όταν στα τάρταρα έχουμε στείλει την ανάγκη για εκπαιδευμένους στη Δημοκρατία πολίτες;
Συμπέρασμα: Ακόμη και η απλή σκέψη (δεν μιλάμε για απαίτηση) υποβάθμισης του μαθήματος, αποτελεί χτύπημα στην καρδιά της Δημοκρατίας.
Και σ’ αυτήν την περίπτωση, να μην ξαφνιαζόμαστε που «τόσοι πολλοί νέοι επιλέγουν τα άκρα».
Γιατί αν το μάθημα δεν το διδάξει η Δημοκρατία, θα το διδάξει ο Ναζισμός…
Αλλά τι αξία θα έχουν όλες αυτές οι γνώσεις, αν οι νέοι μας δεν διδάσκονται τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα ενός ελεύθερου πολίτη με ελεύθερο φρόνημα, που αναπτύσσει γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες μέσα σε μια ζωντανή Δημοκρατία που σέβεται τον εαυτό της;
Το μάθημα της Πολιτειακής Παιδείας εντάχθηκε από τον υπουργό Παιδείας στο νομοσχέδιο για το Νέο Λύκειο, ως υποχρεωτικό και στις τρεις τάξεις και ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο στις εισαγωγικές εξετάσεις.
Πολύ σημαντικό βήμα – το συγκεκριμένο μάθημα θα έπρεπε να διδάσκεται από το νηπιαγωγείο και να προσαρμόζεται κάθε φορά στις ηλικίες των παιδιών που το παρακολουθούν.
Και φυσικά να διδάσκεται και στα τεχνικά και επαγγελματικά λύκεια.
Πληροφορούμαι, όμως, ότι τελευταίως ασκούνται πιέσεις για υποβάθμισή του και αντικατάστασή του από άλλα μαθήματα, που έχουν ενταχθεί στα λεγόμενα «κατ’ επιλογήν» - τα οποία μπαίνουν σ’ αυτήν την κατηγορία επειδή εκ των προτέρων είναι γνωστό ότι θα επιλεγούν από τους περισσότερους μαθητές.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας οφείλει να αντισταθεί σ’ αυτές τις πιέσεις.
Και όχι μόνο να κρατήσει το μάθημα της Πολιτειακής Παιδείας στο μοναδικό επίπεδο που του αξίζει (δηλαδή στο ανώτατο), αλλά και να φροντίσει να διδάσκεται αυτό από επιστήμονες με γνώσεις νομικών και πολιτικών επιστημών.
Οποιαδήποτε υποχώρηση, θα αποτελούσε πλήγμα για τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Δεν αρκεί να επαναλαμβάνουμε ότι ζούμε σε μια εποχή κρίσης θεσμών και αξιών.
Πρέπει και να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να εξέλθουμε από αυτήν την κρίση.
Και αυτό θα γίνει μόνο αν από μικρά παιδιά οι Έλληνες μάθουν την αξία της Δημοκρατίας, τη σημασία να ζει κανείς σε μια οργανωμένη κοινωνία με νόμους και θεσμούς και την ανάγκη να υπερασπίζονται τους δημοκρατικούς θεσμούς όταν αυτοί κινδυνεύουν.
Όχι με κραυγές και επιθέσεις – όπως αυτή τη στιγμή πράττουν πολλοί από τους «αναλφάβητους της Δημοκρατίας», οι οποίοι αφού επί δεκαετίες ψήφιζαν μια χαρά με βάση τα προσωπικά συμφέροντά τους και τα ρουσφέτια και όχι με γνώμονα το Δημόσιο Συμφέρον και το κατά Αριστοτέλη Κοινό Καλό, τώρα παριστάνουν τους αγανακτισμένους.
Ο εκπαιδευμένος στη Δημοκρατία πολίτης, μαθαίνει να αγανακτεί πρώτα με τον εαυτό του.
Να κάνει την αυτοκριτική του.
Και πάνω απ’ όλα να μην υποκύπτει και να μην υποπίπτει σε μοιραία λάθη που καταστρέφουν τις χώρες, επιλέγοντας για κυβερνήτες τους χειρότερους (επειδή οι χειρότεροι είναι αυτοί που υπηρέτησαν καλύτερα το πελατειακό κράτος το οποίο μας κατέστρεψε).
Ο εκπαιδευμένος στη Δημοκρατία πολίτης δεν προσπαθεί να ρίχνει τα βάρη στους άλλους, αλλά ψάχνει και για τις δικές του ευθύνες.
Ο εκπαιδευμένος στη Δημοκρατία πολίτης διδάσκεται πως δεν έχει μόνο δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις.
Και η πρώτη του υποχρέωση είναι να συμμετέχει, να ενδιαφέρεται για τα κοινά, να μετρά τις επιλογές και την ψήφο του, να μην την ανταλλάσσει με μια πρόσκαιρη εξυπηρέτηση.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που η παρακμή της πατρίδας μας συνέπεσε με την σταδιακή απαξίωση του μαθήματος της Αγωγής του Πολίτη.
Τώρα, μέσα σ’ αυτήν την πρωτοφανή κρίση, είναι η ώρα να ανεβάσουμε το μάθημα της Πολιτειακής Παιδείας στο πιο ψηλό σκαλοπάτι της εκπαίδευσής μας.
Όλες οι γνώσεις του κόσμου είναι άχρηστες (και συχνά επικίνδυνες) στο μυαλό ανθρώπων που περιφρονούν τους δημοκρατικούς θεσμούς και γυρίζουν την πλάτη σε κάθε τι που σχετίζεται με τον δημόσιο βίο.
Όλες οι γνώσεις του κόσμου είναι άχρηστες στο μυαλό ενός ιδιώτη (με τη γνωστή έννοια του ηλιθίου).
Ακόμη και ένας πολίτης που έχει λάβει την υποχρεωτική μόνο εκπαίδευση, αλλά διαθέτει πολιτειακή παιδεία είναι πιο καλλιεργημένος και πιο χρήσιμος για την πατρίδα του, από έναν ιδιώτη (με τη γνωστή έννοια του ηλιθίου) που έχει γεμίσει τον τοίχο του με πτυχία και διπλώματα.
Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, αλλά και στις ΗΠΑ, το μάθημα της Πολιτειακής Παιδείας κατέχει περίοπτη θέση στο εκπαιδευτικό τους σύστημα.
Στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ολλανδία και στη Νορβηγία, είναι υποχρεωτικό σε όλες τις τάξεις του δημοτικού, του γυμνασίου και όλων των λυκείων (και των επαγγελματικών).
Στην Ισπανία είναι υποχρεωτικό στις τρεις τελευταίες τάξεις του δημοτικού και σε όλες τις τάξεις του γυμνασίου και των λυκείων.
Στην Ιρλανδία είναι υποχρεωτικό σε όλες τις τάξεις του γυμνασίου και των λυκείων, ενώ ειδικά γι’ αυτό το μάθημα απαιτείται ειδικό πιστοποιητικό ευδόκιμης επίδοσης στο συγκεκριμένο μάθημα.
Στη Σουηδία είναι υποχρεωτικό σε όλες τις τάξεις του γυμνασίου και των λυκείων.
Στη Δανία είναι υποχρεωτικό στη Β΄ και στη Γ΄ Γυμνασίου και στη Γ΄ Λυκείου.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι υποχρεωτικό στις περισσότερες τάξεις – από το νηπιαγωγείο ως το λύκειο.
Η Ελλάδα, βρίσκεται στον πάτο των… πάτων!
Μέχρι σήμερα, το μάθημα είναι υποχρεωτικό μόνο στη Γ΄ Γυμνασίου (ένα δίωρο την εβδομάδα υπό τον τίτλο «Κοινωνική - Πολιτική Αγωγή») και επειδή οι ώρες δεν επαρκούν διδάσκεται μόνο η… Κοινωνική Αγωγή.
Την Πολιτική, την τρώει η μαρμάγκα!
Και όμως! Το ελληνικό Σύνταγμα, οι σημαντικότεροι νόμοι για την Παιδεία, η Συνθήκη της Λισαβόνας, το Συμβούλιο της Ευρώπης, επιβάλλουν τη διδασκαλία του μαθήματος.
Η διδασκαλία του μαθήματος αποτελεί δείκτη ποιότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων.
Όποτε, όμως, δίδεται στη δημοσιότητα ο κατάλογος με τον βαθμό ανταπόκρισης – συμμόρφωσης των χωρών σ’ αυτόν τον σημαντικό δείκτη, η Ελλάδα καταλαμβάνει μια θέση στα τάρταρα – σε μια περίπτωση, προτελευταία με τελευταία την Ουγγαρία.
Ήταν δυνατόν να μην βρεθούμε ως χώρα στα τάρταρα, όταν στα τάρταρα έχουμε στείλει την ανάγκη για εκπαιδευμένους στη Δημοκρατία πολίτες;
Συμπέρασμα: Ακόμη και η απλή σκέψη (δεν μιλάμε για απαίτηση) υποβάθμισης του μαθήματος, αποτελεί χτύπημα στην καρδιά της Δημοκρατίας.
Και σ’ αυτήν την περίπτωση, να μην ξαφνιαζόμαστε που «τόσοι πολλοί νέοι επιλέγουν τα άκρα».
Γιατί αν το μάθημα δεν το διδάξει η Δημοκρατία, θα το διδάξει ο Ναζισμός…
