Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2014

ΥΓΙΗΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΚΟΚΚΑΛΟ!



   
     Γνωρίζοντας ότι τα οστά φτάνουν στην κορυφή της πυκνότητάς τους μέχρι τα 30, ενώ μετά η αντοχή τους μειώνεται σταδιακά, μπορούμε να τα προστατέψουμε ακολουθώντας τις παρακάτω απλές συμβουλές.

Στυλιανός Ξειδάκης
Ορθοπαιδικός Χειρούργος

  Η οστεοπόρωση είναι μία χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών κατά την οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και της ποιότητας τους, με αποτέλεσμα με την πάροδο του χρόνου να γίνονται πιο εύθραυστα και λεπτά.
Ετυμολογικά ο... 

όρος οστεοπόρωση σημαίνει "πορώδη οστό" ενώ ουσιωδώς η ιατρική επιστήμη ασχολήθηκε με τη νόσο από το 1982 και μετά. Η οστεοπόρωση έχει χαρακτηριστεί ως "σιωπηλή επιδημία" γιατί συχνά εξελίσσεται χωρίς συμπτώματα πόνου και μπορεί να οδηγήσει σε ένα αιφνίδιο κάταγμα. Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες είναι πιθανό να πάθουν οστεοπόρωση αλλά συχνότερα παρουσιάζεται σε μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Περίπου 1 στις 5 γυναίκες άνω των 50 ετών παρουσιάζει τη νόσο και χρειάζεται τη συμβουλή ειδικού αλλά και φαρμακευτική αγωγή.

Η έγκαιρη διάγνωση της οστεοπόρωσης που συμβάλλει στην αναχαίτιση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη καταγμάτων, γίνεται με την μέτρηση οστικής πυκνότητας. Η εξέταση αυτή θεωρείται αναγκαία για όλες τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, εκτός και αν υπάρχουν ενδείξεις ελέγχου νωρίτερα. Ο πόνος στην πλάτη και στη μέση σε άτομα άνω των 50 ετών, αλλά και προοδευτική παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, όπως και η διαδοχική απώλεια ύψους αποτελούν συμπτωματολογία της οστεοπόρωσης.
Η αποφυγή και καθυστέρηση των συμπτωμάτων της νόσου μπορεί να επιτευχθεί με τους εξής τρόπους:
1. Πρόληψη
Ως την ηλικία των 30 ετών δημιουργούμε οστική μάζα. Ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κληρονομικότητας, η σωστή διατροφή και η άσκηση μεταξύ τω 20 και 30 ετών βοηθά στη μεγιστοποίηση της οστικής και μυϊκής μάζας του σώματος.
2. Κάπνισμα
Το κάπνισμα μειώνει τη δυνατότητα του οργανισμού να δημιουργήσει οστική μάζα και καθυστερεί την πώρωση των καταγμάτων και την επούλωση των τραυμάτων.
3. Άσκηση
Η αεροβική γυμναστική καθώς και οι ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης τρεις φορές τη βδομάδα βελτιώνουν τη ισορροπία και την ευελιξία του σώματος βελτιώνοντας την αντοχή των οστών.
4. Αλάτι
Η υψηλή πρόσληψη νατρίου αυξάνει την ποσότητα ασβεστίου που εκκρίνεται με τα ούρα και τον ιδρώτα προκαλώντας ιδιαίτερα σε ανθρώπους με έλλειψη ασβεστίου απώλεια οστικής μάζας.
5. Αναψυκτικά
Μελέτες έδειξαν ότι η υψηλή κατανάλωση όλων των ειδών των αναψυκτικών σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης. Ο συσχετισμός αυτός οφείλεται στο γεγονός ότι άνθρωποι που καταναλώνουν πολλά αναψυκτικά πίνουν λιγότερα γαλακτοκομικά και στο ότι πολλά αναψυκτικά περιέχουν φώσφορο η έλλειψη του οποίου πρέπει να εξισορροπείται με το ασβέστιο.
6. Καφεΐνη
Η κατανάλωση προϊόντων με υψηλή περιεκτικότητα καφεΐνης ( αναψυκτικά, καφές, σοκολάτα κλπ) συστήνεται να είναι περιορισμένη. Η μέτρια πρόσληψη (ένα φλιτζάνι καφέ ή ένα φλιτζάνι τσάι ημερησίως) δεν είναι μεγάλο πρόβλημα αρκεί να λαμβάνονται μεγάλες ποσότητες ασβεστίου μέσω της διατροφής.
7. Φάρμακα
Ορισμένα φάρμακα ενδέχεται να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης οστεοπόρωσης. Κύριοι εκπρόσωποι αυτής της κατηγορίας είναι τα κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη), οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης), τα αντικαταθλιπτικά και η μεθοδρεξάτη μπορούν να συσχετιστούν με την μείωση οστικής πυκνότητας.
8. Αλκοόλ
Η καθημερινή και μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ όχι μόνο μειώνει την απορρόφηση ασβεστίου αλλά αδειάζει τις αποθήκες ασβεστίου του οργανισμού και μειώνει τα επίπεδα των οιστρογόνων που δρουν αυξάνοντας την οστική μάζα. Επίσης η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο πτώσης και καταγμάτων.
9. Ασβέστιο
Η συνιστώμενη δόση ενηλίκων κυμαίνεται στα 1000 mgr ημερησίως ενώ για τις γυναίκες άνω των 50 ετών στα 1200mgr ημερησίως. Τα διατροφικά συμπληρώματα ασβεστίου πρέπει να λαμβάνονται κατόπιν ιατρικής οδηγίας μαζί με βιταμίνη D. H υπερβολική και άσκοπη κατανάλωση ασβεστίου αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης νεφρολιθίασης και αρτηριοσκλήρυνσης και πρέπει να αποφεύγεται.
10. Βιταμίνη D
Βοηθά τον οργανισμό να απορροφήσει, να διατηρήσει και να χρησιμοποιήσει το ασβέστιο. Η έκθεση στις ακτίνες του ήλιο διεγείρουν την παραγωγή της βιταμίνης D στο σώμα ενώ στις διατροφικές της πηγές περιλαμβάνονται τροφές όπως το γάλα, ο χυμός πορτοκαλιού και τα δημητριακά. Η υπερβολική κατανάλωση συμπληρωμάτων της μπορεί να οδηγήσει σε παθήσεις της καρδιάς και των νεφρών.
11. Διατροφή
Το γάλα και τα παράγωγά του (γιαούρτι, τυρί) αποτελούν πηγές ασβεστίου απαραίτητες για τη δημιουργία δυνατών οστών. Ιδιαίτερα τα προϊόντα εμπλουτισμένου γάλακτος με ασβέστιο και βιταμίνη D συστήνονται σε περιπτώσεις αυξημένων διατροφικών αναγκών.
Τα πράσινα λαχανικά αποτελούν μία πηγή ασβεστίου, καλίου και βιταμίνης Κ που θεωρούνται απαραίτητα για την αποτροπή απώλειας οστικής μάζας από τα οστά.

12. Στρες- κατάθλιψη
Στη σύγχρονη κοινωνία το στρες και η κατάθλιψη συναντώνται ιδιαίτερα συχνά κάνοντας τον οργανισμό να παράγει κορτιζόλη, μια ορμόνη που αφαιρεί μεταλλικά στοιχεία από τα οστά. Μελέτες έδειξαν ότι οι γυναίκες που πάσχουν από κατάθλιψη είχα μικρότερη οστική πυκνότητα στις περιοχές της λεκάνης και της σπονδυλικής στήλης.
13. Άλλες παθήσεις
Πολλές είναι οι παθήσεις που επηρεάζουν την οστική μάζα και τη διατήρηση ενός υγιούς σκελετού. Τέτοιες παθήσεις είναι ο υπερθυρεοειδισμός, υποθυρεοειδισμός, υποπαραθυρεοειδισμός, διαταραχές των εντέρων και των νεφρών και ορισμένοι τύποι καρκίνου. Η αναζήτηση της ιατρικής συμβολής στην ανακάλυψη και αντιμετώπιση των παθήσεων αυτών κρίνεται απαραίτητη.
14. Έλεγχος
Η επίσκεψη σε ορθοπαιδικό, ιδιαίτερα για τις μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες αλλά και άντρες με σκελετικούς πόνους, ενδείκνυται έτσι ώστε να αποφευχθεί η εγκατάσταση της οστεοπόρωσης ή να αναστραφεί η εξέλιξή της.