Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2019

Η Πολιτεία «λωλάθηκε»...


(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Δημήτρης Αλεξούδης)
Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος


Οι Έλληνες, αποδεδειγμένα, βρισκόμαστε σε μεγάλη παρακμή – ίσως στην έσχατη. Η παρακμή είναι γενική: πολιτική, πνευματική, εθνική, κοινωνική, οικονομική, εκκλησιαστική. Ελάχιστα δείγματα, πολύ πρόσφατα, της εθνικής παρακμής: 


  • Η κυβέρνηση δέχεται μετά τιμών ξένος ηγέτης να παρέμβει στα εσωτερικά της χώρας μας και να συγχαρεί την κυβέρνηση γιατί ακολουθεί τη θέλησή του στο Σκοπιανό. Οι προπαγανδιστές του ΣΥΡΙΖΑ, των οποίων τα γραφεία κοσμούνται από πίνακες του Λένιν, αγνόησαν το λόγο του, πως όταν σε επαινεί κάποιος με διαφορετικά συμφέροντα γύρνα πίσω και κοίτα τι πηγαίνει στραβά...
  • Αναζητούνται οι βολικοί που θα σχηματίσουν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να περάσει η Συμφωνία των Πρεσπών.
  • Η εκκλησιαστική ηγεσία συμφωνεί και επαινεί την πολιτική ηγεσία για τα όσα πράττει σε βάρος των κληρικών και της εκκλησιαστικής περιουσίας, και αδιαφορεί πλήρως για την αγωνιώδη έκκληση των 22 αρχιερέων της Μακεδονίας.
  • Οι αρχιερείς, στο σύνολό τους, διστάζουν να συγκαλέσουν την Ιεραρχία για το Μακεδονικό, επειδή ο Αρχιεπίσκοπος δεν θέλει...
  • Η ιντελιγκέντσια, πλην τιμητικών εξαιρέσεων, είναι υπέρ της Συμφωνίας. Ο μηδενισμός και η παγκοσμιοποίηση επικρατούν στη σκέψη τους. Άλλοι έχουν χάσει την πατριωτική ευαισθησία τους. Ή έχουν κλείσει τα αισθητήρια της ψυχής τους, ή έχουν συνηθίσει και τους αρέσει η όλη ατμόσφαιρα.

Το 1908, σε ανάλογη τραγική για τον ελληνισμό εθνική κατάσταση, έγραψε ο Κωστής Παλαμάς ένα τραγικό ποίημα* που ταιριάζει στην εκκλησιαστική, εθνική και κοινωνική μας παρακμή:

[...] Η Πολιτεία λωλάθηκε, κι απόπαιδα τα κάνει
το Νου, το Λόγο, την Καρδιά, τον Ψάλτη, τον Προφήτη·
κάθε σπαθί, κάθε φτερό, κάθε χλωρό στεφάνι,
στη λάσπη. Στάβλος ο ναός και μπουντρούμι το σπίτι.

Από θαμπούς ντερβίσηδες και στέρφους μανταρίνους
κι από τους χαλκοπράσινους η Πολιτεία πατιέται.
Χαρά στους χασομέρηδες! Χαρά στους αρλεκίνους!
Σκλάβος ξανάσκυψε ο Ρωμιός και δασκαλοκρατιέται.

Γύρω μου αδιάφοροι κι οχτροί, και ουρλιάζουνε μπροστά μου,
κι εμέ μ’ αδράχνει ένας θυμός κ’ ένας σκοπός με πάει·
κι ένα παλιό τραγούδι μου μέσ’ απ’ τη θάλασσά μου
ξανάρχεται στα χείλη μου, κύμα κι αφρός, και σπάει:

«Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα,
ραγιάδες έχεις, μάνα Γη, σκυφτούς για το χαράτσι,
κούφιοι και οκνοί καταφρονάν τη θεία τραχιά σου γλώσσα,
των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι.

»Και δημοκόποι Κλέωνες και λογοκόποι Ζωίλοι,
και Μαμμωνάδες βάρβαροι, και χαύνοι λεβαντίνοι·
λύκοι, ω κοπάδια, οι πιστικοί και ψωριασμένοι οι σκύλοι
κι οι χαροκόποι αδιάντροποι και πόρνη η Ρωμιοσύνη!»[...]*

Αιχμηρός ο λόγος του ποιητή. Όμως μόνο ο ποιητής μπορεί να ξεπεράσει τις αναστολές του κοινού ανθρώπου και να περιγράψει επιγραμματικά και με ακρίβεια την πικρή πραγματικότητα.
____
*Το ποίημα γράφτηκε το 1908 και εκδόθηκε το 1912 στη συλλογή ποιημάτων Η Πολιτεία και η μοναξιά. Το συγκεκριμένο ποίημα ονομάζεται «Αποκριτική γραφή» και βρίσκεται στη σελίδα 356 του Ε΄ Τόμου των Απάντων του Παλαμά, έκδ. Μπίρη, επιμέλεια Ιδρύματος Κωστή Παλαμά και υπογραφή Γ. Κατσίμπαλη.

Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος