Ευμένης ο Καρδιανός: Ο ικανότερος από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Ο Θρακιώτης που έγινε αρχιγραμματέας και σωματοφύλακας του Μακεδόνα στρατηλάτη και αγωνίστηκε να διατηρήσει ενιαίο το αχανές κράτος του.
Ανάμεσα στους, λεγόμενους, διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ξεχωριστή θέση κατέχει ο... 

 

Θρακιώτης Ευμένιος ο Καρδιανός. Πολλοί ιστορικοί τον θεωρούν ως τον ικανότερο από όλους και μάλλον δεν έχουν άδικο. Ο Πλούταρχος είναι γνωστός, βασικά, από το μεγαλειώδες έργο του “Βίοι Παράλληλοι”. Ένα από τα βιβλία του έργου αυτού, είναι αφιερωμένο στον Ρωμαίο στρατηγό Κόιντο Σερτώριο (123-72 π.Χ.), που έμεινε στην ιστορία από τη διαμάχη του με τον Σύλλα και τη δράση του στην Ιβηρική Χερσόνησο και στον Ευμένη, δείγμα της μεγάλης εκτίμησης που έτρεφε ο Βοιωτός ιστορικός γι’ αυτόν, αλλά και το πόσο σημαντικός ήταν ο Θρακιώτης στρατιωτικός και διπλωμάτης.

Ποιος ήταν ο Ευμένης ο Καρδιανός;

Ο Ευμένης, γεννήθηκε το 362 π.Χ. στην Καρδία της Θράκης. Η Καρδία, ήταν η πιο μεγάλη από τις πόλεις της Θρακικής Χερσονήσου στον Μέλανα Κόλπο, γνωστό επίσης και ως Κόλπο Ξηρού ή Κόλπο του Σάρου, ο οποίος βρίσκεται 30 περίπου ναυτικά μίλια νοτιοανατολικά της Αλεξανδρούπολης, βόρεια της Χερσονήσου της Καλλίπολης. Η Καρδία, ήταν αποικία Μιλησίων και Κλαζομενίων. Ο Ευμένης καταγόταν από επιφανή ελληνική θρακική οικογένεια. Φαίνεται ότι ο πατέρας του Ιερώνυμος, ήταν φίλος του Φίλιππου Β’, πατέρα του Αλέξανδρου.
Το 344 π.Χ., όταν ο Ευμένης ήταν μόλις 18 ετών, ο Φίλιππος εκτιμώντας τα πνευματικά του προσόντα, τον κάλεσε στη Μακεδονία και τον έκανε γραμματέα του. Ο Ευμένης αποδείχτηκε τόσο ικανός και αποτελεσματικός, ώστε όταν πέθανε (δολοφονήθηκε για την ακρίβεια), ο Φίλιππος Β’, το 336 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος που ανέβηκε στον θρόνο, τον διατήρησε στη θέση του και τον περιέβαλε με την εμπιστοσύνη του. Ο Ευμένης τίμησε την εμπιστοσύνη αυτή, ακόμα και μετά τον θάνατο του μεγάλου στρατηλάτη.

Ο Ευμένης στην εκστρατεία του Αλέξανδρου
Ο Ευμένης ακολούθησε τον Αλέξανδρο στην εκστρατεία του, ως επιτελής, αρχιγραμματέας και υπεύθυνος για τη σύνταξη των “Βασιλείων Εφημερίδων” (του πολεμικού ημερολογίου δηλαδή), οι οποίες περιλάμβαναν όχι μόνο στρατιωτικές και πολιτικές πληροφορίες, αλλά και σχετικές με τα ήθη, τα έθιμα, τη θρησκεία και τις τέχνες των λαών που συναντούσαν. Για τη σύνταξή τους, ο Ευμένης είχε δημιουργήσει μια πολυάριθμη ομάδα ειδικών συνεργατών με βασικό βοηθό του τον Διόδοτο από τις Ερυθρές της Ιωνίας. Αναγνωρίζοντας τις ικανότητές του, ο Μέγας Αλέξανδρος, τον τοποθέτησε στην τάξη των “εταίρων”, τον ονόμασε τριήραρχο (326 π.Χ.) και στους γάμους των Μακεδόνων με ευγενείς Περσίδες στα Σούσα (324 π.Χ.), του έδωσε ως σύζυγο την Άρτωνη, κόρη του Αρτάβαζου και συγγενή του Δαρείου Γ’.
Οι Μακεδόνες αξιωματούχοι όμως, δεν έβλεπαν με καλό μάτι τον Ευμένη. Τον περιφρονούσαν ως ξένο (“Θράκα”) και παράλληλα τον θεωρούσαν περισσότερο λόγιο παρά στρατιωτικό,ενώ τον φθονούσαν για τα αξιώματα που είχε καταλάβει.

Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π.Χ.), ο Ευμένης χρησιμοποιώντας τις πολιτικές και διπλωματικές του ικανότητες συμφιλίωσε τις αντιμαχόμενες παρατάξεις του Περδίκκα και του Μελέαγρου και όταν έγινε η διανομή των επαρχιών του κράτους, πήρε την Καππαδοκία. Όμως αυτή δεν είχε κατακτηθεί κι έτσι ο Ευμένης μαζί με τον Περδίκκα εκστράτευσαν εναντίον του βασιλιά της Αριαράθη Α’ και τον κατανίκησαν, καταλαμβάνοντας την Καππαδοκία (322 π.Χ.).
Αν και δέχθηκε δελεαστικές προτάσεις από τον Κρατερό και τον Αντίπατρο, στον πόλεμο των Διαδόχων ο Ευμένης στήριξε τον “νόμιμο διάδοχο” του Μεγάλου Αλεξάνδρου Περδίκκα. Προσφέρθηκε να μεσολαβήσει για να συμφιλιωθούν ο Περδίκκας με τον Κρατερό, τον οποίο τιμούσε ως παλιό και έμπειρο συμπολεμιστή του. Όμως ο Κρατερός όχι μόνο δεν ανταποκρίθηκε, αλλά κινήθηκε εναντίον του.

Ο Κρατερός όμως, ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στους Μακεδόνες στρατιώτες. Γράφει σχετικά ο Πλούταρχος: “Γιατί τον ήθελαν πολύ οι Μακεδόνες (ενν. τον Κρατερό) κι αν έβλεπαν την περικεφαλαία του κι άκουγαν τη φωνή του, θα έτρεχαν με τα όπλα προς το μέρος του. Ήταν άλλωστε στ’ αλήθεια σπουδαίο το όνομα του Κρατερού και οι στρατιώτες τον ζητούσαν και μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου για χάρη τους, με το να τους υπερασπίζεται, όταν εκείνος παρασυρόταν από τον ζήλο για τα Περσικά και πως υπεράσπισε τα πάτρια ήθη που υποβιβάζονταν από την τρυφηλότητα και την πολυτέλεια”.

Έτσι ο Ευμένης, διέδωσε στους στρατιώτες του, ότι καταφτάνουν με ιππικό από Καππαδόκες και Παφλαγόνες, ο Νεοπτόλεμος και ο Πίγρης. Στη μάχη που ακολούθησε, δεν έστειλε Μακεδόνες να πολεμήσουν τον Περδίκκα, αλλά δύο “ξενικά” τάγματα ιππικού, με αρχηγούς τον Φαρνάβαζο, γιο του Αρτάβαζου και τον Φοίνικα τον Τενέδιο. Ο ίδιος ο Ευμένης, κινήθηκε εναντίον του Νεοπτόλεμου, τον οποίο και σκότωσε. Στη μάχη αυτή, που έγινε κάπου στη Φρυγία ή την Καππαδοκία, ο Κρατερός πληγώθηκε από έναν Θράκα που του επιτέθηκε από τα πλάγια και λίγο αργότερα πέθανε. Ο Ευμένης, έτρεξε κοντά του, του συμπαραστάθηκε στις τελευταίες του στιγμές και φρόντισε να κηδευτεί με τιμές, ικανοποιώντας έτσι τα αισθήματα των Μακεδόνων στρατιωτών του.  

 protothema