Με ένα κλισέ που είναι τόσο… διάσημο στη στερεοτυπική προσέγγιση της Ελλάδας από τους τουρίστες όσο το «όπα» και το σπάσιμο πιάτων, ο...
Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησε να πείσει τους Έλληνες να πάρουν πάλι στα σοβαρά τον κορωνοϊό έπειτα από έναν χαλαρό Ιούλιο. Να ενεργοποιηθεί το εθνικό μας εμβόλιο, «που δεν είναι άλλο από το φιλότιμό μας», ζήτησε ο πρωθυπουργός κατά τη χθεσινή τηλεδιάσκεψη για την πορεία της πανδημίας και ενώ οι επιβεβαιωμένες λοιμώξεις συνεχίζουν να αυξάνονται.
Μάλιστα ο Μητσοτάκης υπεραμύνθηκε της απόφασης να ανοίξουν τα σύνορα, τονίζοντας ότι μόλις το 10% των κρουσμάτων είναι εισαγόμενα. Απαντώντας δε σε όσους κατηγορούν την κυβέρνηση για «έλλειψη σχεδίου ή παλινωδίες» σχετικά με τα μέτρα, υποστήριξε ότι πρόκειται για προσαρμογή σε μια διαρκώς ευμετάβλητη συνθήκη. «Απέναντι σε μια πανδημία που θέτει πρωτόγνωρα προβλήματα δημόσιας πολιτικής για τα οποία δεν υπάρχουν ούτε έτοιμες απαντήσεις ούτε δοκιμασμένες λύσεις» ανέφερε.
Κάπως έτσι βρισκόμαστε στον Αύγουστο, μακριά από τους διθυράμβους του Μαξίμου για το πόσο καλά τα πήγαμε οι πολίτες ακολουθώντας τη συντεταγμένη πολιτεία και μακριά από τις δηλώσεις ότι είμαστε χώρα - πρότυπο. Τώρα, βέβαια, η επίκληση στο συναίσθημα και δη στο φιλότιμο, από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, μάλλον δεν είναι ενθαρρυντικό σημάδι, την ώρα που ξαναμπήκε στη «μάχη» το δίδυμο Τσιόδρα - Χαρδαλιά.
Και μέσα στη θερινή ραστώνη άρχισαν πάλι να ακούγονται φωνές για έλλειψη κυβερνητικού σχεδίου τόσο ως προς την ανταπόκριση στην κρίση όσο και ως προς τη θωράκιση του συστήματος υγείας, επαναφέροντας το επιχείρημα ότι όλα ήταν… εύκολα την περίοδο που όλα ήταν κλειστά.
Τρέφοντας, λοιπόν, τον εθνικό μύθο του φιλότιμου και με μάσκα μέσα στο Μαξίμου (και ενώ υπάρχουν αρκετές φωτογραφίες του ίδιου του πρωθυπουργού αλλά και κορυφαίων υπουργών του το προηγούμενο διάστημα που επιβεβαιώνουν το «δάσκαλε που δίδασκες»), ο Μητσοτάκης μάλλον στέλνει το μήνυμα ότι εδώ υπάρχει πρόβλημα, στη χειρότερη δυνατή στιγμή.
Εν όψει του κύματος αδειούχων τον Δεκαπενταύγουστο αλλά και των αποφάσεων που πρέπει να ληφθούν για το άνοιγμα των σχολείων και των πανεπιστημίων, για παράδειγμα, η κυβέρνηση πρέπει να αποδείξει ότι έχει σχέδιο (όχι όπως συνέβη με τις άδειες στα μέσα μεταφοράς της Αθήνας, που αναγκάστηκε το αρμόδιο υπουργείο να ανακαλέσει), ότι έχει τρόπο να «οχυρώσει» τα σύνορά της (π.χ. υπάρχουν μέτρα στην Κακαβιά για όσους εισέρχονται από την Αλβανία, αλλά όχι στην Κρυσταλλοπηγή) και ότι ακολουθεί στρατηγική και όχι σχεδιασμό βάσει… χατιριών.
Ειδικά για το τελευταίο, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι η αύξηση της πληρότητας στα πλοία της γραμμής ταυτόχρονα με την αύξηση των κρουσμάτων «διορθώθηκε» με τη χρήση μάσκας στο κατάστρωμα…
Με δεδομένο ότι ο ανασχηματισμός είναι φρέσκος και ότι ύστερα από έναν χρόνο δεν… κόπηκε κανείς υπουργός, αφού κρίθηκαν όλοι επιτυχημένοι, το… ευέλικτο κυβερνητικό σχήμα των 52 ατόμων τώρα καλείται να αντιμετωπίσει τα δύσκολα. Δύσκολα και στο υγειονομικό κομμάτι, δύσκολα και στο οικονομικό.
«Δεν είμαστε ή με την υγεία ή με την οικονομία. Για να έχουμε οικονομική ανάπτυξη, πρέπει να έχουμε υγεία. Για να έχουμε ένα επαρκές σύστημα υγείας και έναν κοινωνικό δείκτη προστασίας, πρέπει να έχουμε μία οικονομία που να δίνει έσοδα» ανέφερε ο Μητσοτάκης.
Παρελθόν οι πανηγυρισμοί
Μάλιστα ο Μητσοτάκης υπεραμύνθηκε της απόφασης να ανοίξουν τα σύνορα, τονίζοντας ότι μόλις το 10% των κρουσμάτων είναι εισαγόμενα. Απαντώντας δε σε όσους κατηγορούν την κυβέρνηση για «έλλειψη σχεδίου ή παλινωδίες» σχετικά με τα μέτρα, υποστήριξε ότι πρόκειται για προσαρμογή σε μια διαρκώς ευμετάβλητη συνθήκη. «Απέναντι σε μια πανδημία που θέτει πρωτόγνωρα προβλήματα δημόσιας πολιτικής για τα οποία δεν υπάρχουν ούτε έτοιμες απαντήσεις ούτε δοκιμασμένες λύσεις» ανέφερε.
Κάπως έτσι βρισκόμαστε στον Αύγουστο, μακριά από τους διθυράμβους του Μαξίμου για το πόσο καλά τα πήγαμε οι πολίτες ακολουθώντας τη συντεταγμένη πολιτεία και μακριά από τις δηλώσεις ότι είμαστε χώρα - πρότυπο. Τώρα, βέβαια, η επίκληση στο συναίσθημα και δη στο φιλότιμο, από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, μάλλον δεν είναι ενθαρρυντικό σημάδι, την ώρα που ξαναμπήκε στη «μάχη» το δίδυμο Τσιόδρα - Χαρδαλιά.
Και μέσα στη θερινή ραστώνη άρχισαν πάλι να ακούγονται φωνές για έλλειψη κυβερνητικού σχεδίου τόσο ως προς την ανταπόκριση στην κρίση όσο και ως προς τη θωράκιση του συστήματος υγείας, επαναφέροντας το επιχείρημα ότι όλα ήταν… εύκολα την περίοδο που όλα ήταν κλειστά.
Τρέφοντας, λοιπόν, τον εθνικό μύθο του φιλότιμου και με μάσκα μέσα στο Μαξίμου (και ενώ υπάρχουν αρκετές φωτογραφίες του ίδιου του πρωθυπουργού αλλά και κορυφαίων υπουργών του το προηγούμενο διάστημα που επιβεβαιώνουν το «δάσκαλε που δίδασκες»), ο Μητσοτάκης μάλλον στέλνει το μήνυμα ότι εδώ υπάρχει πρόβλημα, στη χειρότερη δυνατή στιγμή.
Εν όψει του κύματος αδειούχων τον Δεκαπενταύγουστο αλλά και των αποφάσεων που πρέπει να ληφθούν για το άνοιγμα των σχολείων και των πανεπιστημίων, για παράδειγμα, η κυβέρνηση πρέπει να αποδείξει ότι έχει σχέδιο (όχι όπως συνέβη με τις άδειες στα μέσα μεταφοράς της Αθήνας, που αναγκάστηκε το αρμόδιο υπουργείο να ανακαλέσει), ότι έχει τρόπο να «οχυρώσει» τα σύνορά της (π.χ. υπάρχουν μέτρα στην Κακαβιά για όσους εισέρχονται από την Αλβανία, αλλά όχι στην Κρυσταλλοπηγή) και ότι ακολουθεί στρατηγική και όχι σχεδιασμό βάσει… χατιριών.
Ειδικά για το τελευταίο, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι η αύξηση της πληρότητας στα πλοία της γραμμής ταυτόχρονα με την αύξηση των κρουσμάτων «διορθώθηκε» με τη χρήση μάσκας στο κατάστρωμα…
Με δεδομένο ότι ο ανασχηματισμός είναι φρέσκος και ότι ύστερα από έναν χρόνο δεν… κόπηκε κανείς υπουργός, αφού κρίθηκαν όλοι επιτυχημένοι, το… ευέλικτο κυβερνητικό σχήμα των 52 ατόμων τώρα καλείται να αντιμετωπίσει τα δύσκολα. Δύσκολα και στο υγειονομικό κομμάτι, δύσκολα και στο οικονομικό.
«Δεν είμαστε ή με την υγεία ή με την οικονομία. Για να έχουμε οικονομική ανάπτυξη, πρέπει να έχουμε υγεία. Για να έχουμε ένα επαρκές σύστημα υγείας και έναν κοινωνικό δείκτη προστασίας, πρέπει να έχουμε μία οικονομία που να δίνει έσοδα» ανέφερε ο Μητσοτάκης.
Παρελθόν οι πανηγυρισμοί
Έτσι λοιπόν ημέρες του Απριλίου του 2020 θύμισαν οι πρώτες ημέρες της τρέχουσας εβδομάδας, τόσο με την επανεμφάνιση του Σωτήρη Τσιόδρα μαζί με τον Νίκο Χαρδαλιά στις οθόνες των τηλεοράσεών μας όσο και με το γεγονός ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης αισθάνθηκε την ανάγκη να απευθυνθεί στους πολίτες μπροστά στο νέο κύμα κρουσμάτων του κορωνοϊού, το οποίο φαίνεται ότι χτυπάει την Ελλάδα παρά τις πανηγυρικές δηλώσεις που συνόδευσαν τη λήξη του lockdown και την προσπάθεια επιστροφής στην κανονικότητα.
Από τις κινήσεις αυτές γίνεται προφανές ότι η κυβέρνηση ανησυχεί για τις εξελίξεις σχετικά με την πανδημία στην Ελλάδα και αναζητά τρόπο να διαχειριστεί τόσο την ανησυχητική αύξηση των κρουσμάτων όσο και την καταφανή χαλάρωση που επικρατεί σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού, με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται η ήδη ανησυχητική κατάσταση.
Μπορεί η εμφάνιση του Τσιόδρα μαζί με τον Χαρδαλιά να ήταν έκτακτη, προφανώς για να σταλεί το μήνυμα της σοβαρότητας της κατάστασης, ωστόσο και μόνο το γεγονός ότι ο λοιμωξιολόγος που ταυτίστηκε με τη μάχη κατά της πανδημίας υποχρεώθηκε να βγει δημοσίως και να χτυπήσει καμπανάκι δείχνει σε μεγάλο βαθμό την ανησυχία που επικρατεί στην κυβέρνηση σχετικά με την πορεία της πανδημίας αλλά και τη διαχείρισή της από εδώ και πέρα.
Ανησυχία και… φιλότιμο
Ταυτόχρονα, εκτός από τον Τσιόδρα, και ο Μητσοτάκης σε μήνυμά του στη διάρκεια σύσκεψης για την πανδημία μίλησε για κρίσιμη καμπή στη μάχη της πανδημίας και απέδωσε την έκρηξη των κρουσμάτων κυρίως στη χαλάρωση έναντι των μέτρων προστασίας κατά του ιού. Η έκδηλη ανησυχία της κυβέρνησης για την πορεία της επιδημίας αποτυπώθηκε στα λόγια του πρωθυπουργού, ο οποίος, μεταξύ άλλων, απευθύνθηκε στο φιλότιμο του πολίτη.
«Πρέπει να ενεργοποιήσουμε και πάλι το εθνικό μας εμβόλιο, που δεν είναι άλλο από το φιλότιμό μας, και όλοι μαζί να τηρήσουμε τα μέτρα τα οποία μας υποδεικνύουν οι ειδικοί. Και είμαι σίγουρος ότι εφόσον το κάνουμε – και θα το κάνουμε, γιατί το κάναμε και στην πρώτη φάση της πανδημίας – θα βγούμε νικητές και από αυτή τη δύσκολη μάχη» είπε χαρακτηριστικά ο Μητσοτάκης.
«Βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη καμπή στη μάχη που όλοι μαζί δίνουμε συντεταγμένα από τον Φεβρουάριο, πολιτεία και κοινωνία, ενάντια στην πανδημία. Βλέπουμε τις τελευταίες μέρες μία σημαντική αύξηση των θετικών κρουσμάτων, η οποία, όμως, διαφέρει ουσιωδώς από το πρώτο κύμα της πανδημίας και αυτό φυσικά είναι κάτι το οποίο και μας προβληματίζει και μας ανησυχεί» είπε ο πρωθυπουργός στην έναρξη της τηλεδιάσκεψης για τον κορωνοϊό.
Μιλώντας για την αύξηση των κρουσμάτων ο Μητσοτάκης σημείωσε ότι «οφείλεται κυρίως στη χαλάρωση που σημειώθηκε απέναντι στα μέτρα συμμόρφωσης στο εσωτερικό της χώρας μας κατά τον Ιούλιο. Και σε αυτό πιστεύω ότι έχουμε όλοι μια ευθύνη για αυτό. Μόλις το 10% των κρουσμάτων είναι εισαγόμενα, τα πιο πολλά κρούσματα αυτή τη στιγμή είναι εγχώρια».
Ο Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι το σχέδιο της επόμενης μέρας «δεν είναι ένα σχέδιο εξόδου από την υγειονομική και την οικονομική κρίση, ούτε είναι ένα απλό σχέδιο επιστροφής σε κάποια κανονικότητα. Κανονικότητα όπως τη γνωρίζαμε μέχρι τον Φεβρουάριο και έως ότου η επιστημονική κοινότητα ανακαλύψει το πολυπόθητο εμβόλιο, αλλά και τα απαραίτητα θεραπευτικά πρωτόκολλα, δεν υπάρχει. Για αυτό και κανένας εφησυχασμός δεν δικαιολογείται».
Απαντώντας ο πρωθυπουργός στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης υποστήριξε πως «αυτό που κάποιοι συχνά κακοπροαίρετα ονομάζουν έλλειψη σχεδίου ή κυβερνητικές παλινωδίες, είναι ακριβώς αυτή η διαρκώς ευμετάβλητη συνθήκη στην οποία καλείται να προσαρμοστεί κάθε κυβέρνηση, το τονίζω κάθε κυβέρνηση, απέναντι σε μια πανδημία που θέτει πρωτόγνωρα προβλήματα δημόσιας πολιτικής για τα οποία δεν υπάρχουν ούτε έτοιμες απαντήσεις ούτε δοκιμασμένες λύσεις».
Κρίσιμη κατάσταση
Παρά ταύτα είναι προφανές ότι η κυβέρνηση είναι πολύ προβληματισμένη σχετικά με τις εξελίξεις, κάτι που φαίνεται και από το γεγονός ότι για πρώτη φορά από την έναρξη της πανδημίας αποφάσισε να λάβει αυστηρά μέτρα κατά όσων διασπείρουν ψευδείς ειδήσεις ή παραπλανητικές θεωρίες σε σχέση με τον ιό, την πανδημία, τα προστατευτικά μέτρα όπως οι μάσκες και οτιδήποτε άλλο μπορεί να λειτουργήσει ανασχετικά στη μάχη κατά της πανδημίας.
Βέβαια η γενική διατύπωση σχετικά με το ζήτημα προκάλεσε απορίες αλλά και ανησυχία για λογοκριτική διάθεση της κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, ο Χαρδαλιάς δείχνοντας το πόσο ανήσυχη είναι η κυβέρνηση μίλησε ακόμα και για περιορισμό ωραρίου λειτουργίας των νυχτερινών καταστημάτων ως μέσο καταπολέμησης της διασποράς του ιού. Πάντως, οι επόμενες εβδομάδες κρίνονται ιδιαίτερα κρίσιμες, καθώς βρισκόμαστε στην κορύφωση τόσο της εξόδου του Αυγούστου όσο και της μεγάλης ροής τουριστών από το εξωτερικό.
Ποιος ανασχηματισμός;
Και μέσα σε όλα ο Μητσοτάκης προχώρησε στις πολυαναμενόμενες διορθωτικές κινήσεις στο κυβερνητικό σχήμα. Αλλαγές οι οποίες, ωστόσο, περιορίστηκαν στην αναβάθμιση του Θόδωρου Σκυλακάκη ως αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών και του Νίκου Παπαθανάση ως αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, και στην υφυπουργοποίηση δύο βουλευτών, της Ζωής Ράπτη ως υφυπουργού Υγείας και του Νίκου Ταγαρά ως υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από τους πολλούς της Ν.Δ. που αισθάνθηκαν ριγμένοι από τον Μητσοτάκη όταν εκείνος παρουσίασε το πρώτο κυβερνητικό σχήμα με τους πολλούς τεχνοκράτες.
Πηγές του Μαξίμου προσπάθησαν να εξηγήσουν με ποδοσφαιρικούς όρους γιατί ο πρωθυπουργός προχώρησε σε τόσο μικρές ανακατατάξεις στην κυβέρνηση. «Πρόκειται για βελτιωτική αναπροσαρμογή ενός ήδη επιτυχημένου κυβερνητικού σχήματος. Πρόκειται για έμπρακτη απόδειξη της ευελιξίας που χαρακτηρίζει τον πρωθυπουργό, που αναδιατάσσει την κυβερνητική ομάδα για να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις» σημείωναν «γαλάζιες» πηγές για τις αλλαγές στο κυβερνητικό ρόστερ.
Εξηγώντας τους λόγους για τις λειτουργικές βελτιώσεις, όπως βαφτίστηκαν, στην κυβερνητική σύνθεση, πηγές του Μαξίμου μιλούσαν για προφανείς λόγους: «Η αποτελεσματική διαχείριση των αυξημένων κοινοτικών πόρων δίνουν ισχυρό ρόλο στα χαρτοφυλάκια Οικονομικών και Ανάπτυξης. Όπως και η υγειονομική κρίση, ταυτόχρονα με το σχέδιο για ένα νέο ΕΣΥ, οδηγούν στην οργανωτική τόνωση του υπουργείου Υγείας. Ενώ είναι σαφές πως δεν θα μπορούσε να μην συμπληρωθεί το επιτελείο του υπουργείου Εργασίας, όταν κυβερνητική προτεραιότητα ήταν και είναι η απασχόληση και οι νέες θέσεις εργασίας».
Περιγράφοντας τον χαρακτήρα αυτών των βελτιωτικών κινήσεων, όπως αρέσκεται να τις ονομάζει το Μαξίμου, οι κυβερνητικές πηγές σημείωναν πως με αυτό τον τρόπο «αποτυπώνεται η πάγια αντίληψη του Κυριάκου Μητσοτάκη: Επιλογές προσώπων από τη Βουλή και από την κοινωνία. Διαφορετικών ηλικιών και εμπειρίας. Και με γνώμονα τις ικανότητες και τη διάθεση για προσφορά, ανεξάρτητα από ιδεολογικές καταβολές».
Και αυτό το τελευταίο, για τις ιδεολογικές καταβολές, ειπώθηκε γιατί οι αλλαγές στην κυβερνητική σύνθεση εμπεριείχαν και ορισμένες ενδιαφέρουσες πτυχές. Όπως την τοποθέτηση του Πάνου Τσακλόγλου στο υπουργείο Εργασίας στη θέση του υφυπουργού αρμοδίου για το ασφαλιστικό, κίνηση που, δεδομένων των προτάσεων της έκθεσης Πισσαρίδη αλλά και των νεοφιλελεύθερων θέσεων που κατά καιρούς έχει εκφράσει ο νέος υφυπουργός, προοιωνίζεται σκληρές συγκρούσεις με την αντιπολίτευση και τα συνδικάτα.
Ένα δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο αφορά τις αρμοδιότητες του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Δεδομένης της αναβάθμισης του Παπαθανάση σε αναπληρωτή υπουργό αρμόδιο για τις επενδύσεις, ο οποίος θα βρίσκεται σε διαρκή συνεργασία με τον Σκυλακάκη αλλά και με το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς θα αναφέρεται απευθείας στον πρωθυπουργό, φαίνεται να περιορίζει τις αρμοδιότητες του υπουργού Άδωνι Γεωργιάδη σε βαθμό που ακόμα όμως δεν μπορεί να υπολογιστεί επακριβώς.
Από εκεί και πέρα το ερώτημα παραμένει αν και πότε ο πρωθυπουργός θα προχωρήσει σε ουσιαστικό ανασχηματισμό της κυβέρνησης, η οποία και λόγω πανδημίας έχει παρουσιάσει αρκετές δυσλειτουργίες σε διάφορους τομείς, δυσλειτουργίες που προφανώς οι διορθωτικές κινήσεις δεν θεραπεύουν.
