Πόσοι γνωρίζετε για τον ηρωικό θάνατο του Γρηγόρη Αυξεντίου; Που αντιμετώπιζε επί ώρες μόνος του ολόκληρες μονάδες στρατού και ελικόπτερα, χωρίς να μπορούν να τον σκοτώσουν; Η ελληνική ιστορία έχει ένα σωρό από ήρωες, μα ο Αυξεντίου είναι από αυτούς που διαφέρουν.
Σαν...
σήμερα οι αγγλικές αποικιοκρατικές δυνάμεις στην Κύπρο, μετά από πολύωρη μάχη με αυτόν (μόνο) κατάφεραν να τον σκοτώσουν. Αν και δεν ενδιαφέρει το παρόν άρθρο ιδιαίτερα η βιογραφία του καθώς θέλω να εστιάσω κυρίως στον τρόπο με τον οποίο πέθανε, θα γίνει, βέβαια, μια αναφορά.
Γεννήθηκε το 1928 στην Αμμόχωστο και όταν μεγάλωσε πήγε στην Ελλάδα να σπουδάσει στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων αλλά τελικά σπούδασε σε αυτήν των Εφέδρων Αξιωματικών. Αφού υπηρέτησε στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο επέστρεψε στη Μεγαλόνησο. Η Κύπρος μετά τον Β’ Παγκόσμιο παρέμενε αγγλική αποικία για περίπου 80 χρόνια. Ο πολύχρονος ζυγός και η κακομεταχείριση εκ μέρους των Βρετανών γέννησαν την κυπριακή αντιστασιακή οργάνωση ΕΟΚΑ, για να κατευθύνει τον αγώνα κατά των Άγγλων από τα μέσα της δεκαετίας του ‘50. Αυτοί κατευθείαν την κατονόμασαν τρομοκρατική- από τότε οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους έχουν αυτή τη συνήθεια- και παρόλο το κυνήγι που εξαπέλυσαν δεν κατάφεραν να την εξαρθρώσουν. Η ΕΟΚΑ νίκησε και η Κύπρος αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος το 1960. Νωρίτερα (1955) ο Γρηγόρης Αυξεντίου εντάσσεται στον αγώνα της ΕΟΚΑ και αφού διακρίνεται στις μάχες, τίθεται υπαρχηγός. Κατά την διάρκεια της αντίστασης του δόθηκαν αρκετά ψευδώνυμα ενώ πέτυχε ντροπιαστικά χτυπήματα στους αποικιοκράτες. Οι Άγγλοι τον επικήρυξαν και εξαπέλυσαν λυσσαλέο κυνήγι για να τον πιάσουν.
Όμως, κάποια στιγμή μαθεύτηκε η κρυψώνα του, σε μια σπηλιά πλησίον της Μονής Μαχαιρά στο όρος Τρόοδος. Το απόγευμα της 2ας Μαρτίου 1957 καταφθάνουν στο σημείο στρατιωτικές μονάδες των Άγγλων. Του ζητείται να παραδοθεί αλλά αρνείται, σε αντίθεση με τους συναγωνιστές του, που τους διατάζει να τον εγκαταλείψουν. Οι Άγγλοι επιχειρούν έφοδο με στρατιώτες αλλά την αναχαιτίζει. Επιστρατεύονται αυτοκίνητα και ελικόπτερα, για να σκοτώσουν έναν οπλισμένο άνδρα. Κάποια στιγμή επέστρεψε ο συναγωνιστής του Αυγουστής Ευσταθίου, μετά τη ρίψη χειροβομβίδας στο κρησφύγετο, ύστερα από υπόδειξη των Άγγλων για να εξακριβώσει αν ο Αυξεντίου ήταν ζωντανός και να τον πείσει να παραδοθεί. Ο Αυγουστής προτίμησε να μείνει μαζί με τον αρχηγό του. Αφού οι
Άγγλοι μετά από περίπου δέκα ώρες απηύδησαν, έριξαν στην σπηλιά βόμβες
πετρελαίου με αποτέλεσμα να καεί ζωντανός. Ο ήρωας την επόμενη μέρα κηδεύτηκε στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, στο χώρο που είναι γνωστός σήμερα ως Φυλακισμένα Μνήματα. Ο Αυγουστής κατάφερε να διαφύγει από τη σπηλιά με σοβαρά εγκαύματα και κατόπιν έπεσε στα χέρια των Άγγλων.
Ο τρόπος του θανάτου του δεν είναι αποκύημα φαντασίας ώστε να ηρωοποιήσουμε τον Αυξεντίου, ούτε σενάριο χολιγουντιανής ταινίας δράσης. Είναι η πραγματικότητα!
Γεννήθηκε το 1928 στην Αμμόχωστο και όταν μεγάλωσε πήγε στην Ελλάδα να σπουδάσει στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων αλλά τελικά σπούδασε σε αυτήν των Εφέδρων Αξιωματικών. Αφού υπηρέτησε στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο επέστρεψε στη Μεγαλόνησο. Η Κύπρος μετά τον Β’ Παγκόσμιο παρέμενε αγγλική αποικία για περίπου 80 χρόνια. Ο πολύχρονος ζυγός και η κακομεταχείριση εκ μέρους των Βρετανών γέννησαν την κυπριακή αντιστασιακή οργάνωση ΕΟΚΑ, για να κατευθύνει τον αγώνα κατά των Άγγλων από τα μέσα της δεκαετίας του ‘50. Αυτοί κατευθείαν την κατονόμασαν τρομοκρατική- από τότε οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους έχουν αυτή τη συνήθεια- και παρόλο το κυνήγι που εξαπέλυσαν δεν κατάφεραν να την εξαρθρώσουν. Η ΕΟΚΑ νίκησε και η Κύπρος αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος το 1960. Νωρίτερα (1955) ο Γρηγόρης Αυξεντίου εντάσσεται στον αγώνα της ΕΟΚΑ και αφού διακρίνεται στις μάχες, τίθεται υπαρχηγός. Κατά την διάρκεια της αντίστασης του δόθηκαν αρκετά ψευδώνυμα ενώ πέτυχε ντροπιαστικά χτυπήματα στους αποικιοκράτες. Οι Άγγλοι τον επικήρυξαν και εξαπέλυσαν λυσσαλέο κυνήγι για να τον πιάσουν.
Όμως, κάποια στιγμή μαθεύτηκε η κρυψώνα του, σε μια σπηλιά πλησίον της Μονής Μαχαιρά στο όρος Τρόοδος. Το απόγευμα της 2ας Μαρτίου 1957 καταφθάνουν στο σημείο στρατιωτικές μονάδες των Άγγλων. Του ζητείται να παραδοθεί αλλά αρνείται, σε αντίθεση με τους συναγωνιστές του, που τους διατάζει να τον εγκαταλείψουν. Οι Άγγλοι επιχειρούν έφοδο με στρατιώτες αλλά την αναχαιτίζει. Επιστρατεύονται αυτοκίνητα και ελικόπτερα, για να σκοτώσουν έναν οπλισμένο άνδρα. Κάποια στιγμή επέστρεψε ο συναγωνιστής του Αυγουστής Ευσταθίου, μετά τη ρίψη χειροβομβίδας στο κρησφύγετο, ύστερα από υπόδειξη των Άγγλων για να εξακριβώσει αν ο Αυξεντίου ήταν ζωντανός και να τον πείσει να παραδοθεί. Ο Αυγουστής προτίμησε να μείνει μαζί με τον αρχηγό του. Αφού οι
Άγγλοι μετά από περίπου δέκα ώρες απηύδησαν, έριξαν στην σπηλιά βόμβες
πετρελαίου με αποτέλεσμα να καεί ζωντανός. Ο ήρωας την επόμενη μέρα κηδεύτηκε στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, στο χώρο που είναι γνωστός σήμερα ως Φυλακισμένα Μνήματα. Ο Αυγουστής κατάφερε να διαφύγει από τη σπηλιά με σοβαρά εγκαύματα και κατόπιν έπεσε στα χέρια των Άγγλων.
Ο τρόπος του θανάτου του δεν είναι αποκύημα φαντασίας ώστε να ηρωοποιήσουμε τον Αυξεντίου, ούτε σενάριο χολιγουντιανής ταινίας δράσης. Είναι η πραγματικότητα!
