(Του Άρη Νίκα)
Τις τελευταίες ημέρες έχουν γραφεί πολλά γύρω από το ενδεχόμενο καθιέρωσης εισιτηρίου στον Όλυμπο. Θα πρέπει να απορρίψουμε εξ αρχής την ιδέα και την συζήτηση πάνω σ’αυτή, ή μήπως πρέπει να κάνουμε μία δεύτερη σκέψη για τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν;
Όσοι...
Όσοι...
επισκέπτονται τον Όλυμπο θα έχουν σίγουρα διαπιστώσει τα σοβαρά προβλήματα όπως :
1. Το παρκάρισμα στα πριόνια έχει γίνει πάρα πολύ δύσκολο με αποτέλεσμα οι επισκέπτες να ταλαιπωρούνται, να μπλοκάρει η κυκλοφορία και καποιοι απ’αυτούς να πρέπει να διανύσουν μία μεγάλη απόσταση μέχρι να φτάσουν στο εστιατόριο.
2. Ο δρόμος μέχρι τα Πριόνια έχει γίνει ένας σκουπιδότοπος μήκους 15 χιλιομέτρων από τα σκουπίδια που πετιούνται από τα αυτοκίνητα που ανεβαίνουν.
3. Σε σκουπιδότοπο έχει μετατραπεί και η περιοχή της Γκορτσιάς όπου παρκαρουν τα αυτοκίνητα για να ξεκινήσουν για Πετρόστρουγκα και οροπέδιο.
4. Τα μονοπάτια (όχι όλα) συντηρούνται και καθαρίζονται εξαιτίας του πατριωτισμού κάποιων ορειβατικών συλλόγων και κάποιων διοργανωτών αγώνων ορεινού τρεξίματος
5. Κατά μήκος του Ενιπέα από το Άγιο Σπήλαιο μέχρι τα Πριόνια έχει δημιουργηθεί χώρος ελεύθερου κάμπινγκ με εκατοντάδες κατασκηνωτές να κολυμπούν και να πλένουν στον Ενιπέα, να αφήνουν τα σκουπίδια εκεί (σε σημείο που δεν φτάνει αυτοκίνητο) και εν τέλει να υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μιας πυρκαγιάς, αφού όλοι αυτοί ανάβουν φωτιές για να ψήσουν. Αυτό το μαρτυρά και το πλήθος παλιών εστιών φωτιάς που συναντάει κανείς στη διαδρομή αυτή.
6. Το κατέβασμα των σκουπιδιών από τα Πριόνια επαφίεται στον πατριωτισμό του Δήμητρη Κυρίτση. Το καθάρισμα των τουαλετών στα Πριόνια επίσης
7. Το καθάρισμα των σκουπιδιών γύρω από τον δρόμο, από την Γκορτσιά και από το Μοναστήρι δεν γίνεται από κανέναν, παρά μόνο όταν οργανώνεται κάποια εθελοντική πρωτοβουλία.
8. Η χωρητικότητα των καταφυγίων στο οροπέδιο αρχίζει να δείχνει μικρή σε σχέση με τον αριθμό των επισκεπτών που δέχονται
9. Η φύλαξη του Ολύμπου είναι ανύπαρκτη αφού οι φύλακες του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου δεν έχουν αρμοδιότητα να κάνουν καταγγελία. Από την άλλη οι φύλακες της δασικής υπηρεσίας που έχουν την αρμοδιότητα αυτή δεν επαρκούν για να κάνουν φύλαξη στην περιοχή ευθύνης τους.
10. Δεν υπάρχει σε λειτουργία μηχανισμός περιορισμού της ρύπανσης και του κίνδυνου πυρκαγιάς. Όταν με την πρόσφατη απαγόρευση κυκλοφορίας στις προστατευόμενες περιοχές, η αστυνομία με την πυροσβεστική προσπάθησαν να απομακρύνουν από το μοναστήρι τους κατασκηνωτές, συνάντησαν πολύ σθεναρή αντίσταση.
11. Το τραγικότερο δε που δείχνει ότι ο καθένας μπορεί να κάνει ότι θέλει είναι ότι πέραν των εποχιακών κατασκηνωτών υπάρχει άνθρωπος που εγκατέστησε καλύβα μέσα στον Εθνικό δρυμό και το δήλωσε σαν φορολογική του έδρα.
12. Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν έντονα το μείζον πρόβλημα : Ο ΟΛΥΜΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΟΣ.
Θα μπορούσα να συνεχίσω να γράφω και άλλα προβλήματα, όπως ασφάλεια, πρόληψη και αντιμετώπιση ατυχημάτων, ευρωπαϊκή θεσμοθέτηση των επαγγελματιών οδηγών και συνοδών βουνού κλπ.
Θα περιοριστώ όμως σ’αυτά που έγραψα παραπάνω και επιφυλάσσομαι για τα υπόλοιπα.
Έχοντας επισκεφτεί πολλά βουνά του εξωτερικού και έχοντας δει πολλά βιώσιμα μοντέλα διαχείρισης εθνικών πάρκων, προβληματίστηκα γιατί ο Όλυμπος να συνεχίζει να λειτουργεί σε συνθήκες άλλων εποχών.
Κάποια στιγμή πρέπει να ανοίξει ένας διάλογος για το πως θα θέλαμε να λειτουργεί η διαχείριση των επισκεπτών στον Όλυμπο. Θεωρώ πως η κατάλληλη στιγμή είναι τώρα. Και στη συνέχεια τα αποτελέσματα του διαλόγου να αρχίσουν να υλοποιούνται.
Οι βασικοί άξονες που θα πρότεινα να έχει ο σχεδιασμός είναι :
1. Προστασία του περιβάλλοντος. Πρέπει οι επισκέπτες στον Όλυμπο να αφήνουν κατά το δυνατόν μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα.
2. Ανάδειξη. Πρέπει να αναπτυχθούν μηχανισμοί ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των επισκεπτών.
3. Ανάπτυξη. Πρέπει με τις ελάχιστες δυνατές παρεμβάσεις να γίνει ανάπτυξη που θα αποφέρει πόρους στην τοπική κοινωνία και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας.
Η καθιέρωση του εσιτηρίου θα μπορούσε να δημιουργήσει πόρους ώστε να :
1. Γίνεται η μεταφορά των επισκεπτών ελεγχόμενα με μικρά ηλεκτρικά λεωφορεία.
2. Να αποζημιώνονται όσοι συντηρούν τα μονοπάτια
3. Να απομακρύνονται τακτικά τα σκουπίδια.
4. Να εκσυγχρονιστούν οι τουαλέτες και να καθαρίζονται καθημερινά.
5. Να εκσυγχρονιστεί ο χώρος πληροφοριών και ενημέρωσης των επισκεπτών
6. Να προσληφθούν φύλακες που θα κινούνται συνεχώς στα πολυσύχναστα μονοπάτια
7. Να καταστούν λειτουργικά τα ερειπωμένα κτίσματα που υπάρχουν στον Όλυμπο.
8. Να εκσυγχρονιστούν τα υπάρχοντα καταφύγια.
9. Να γίνουν ελεγχόμενες ορεινές κατασκηνωσεις.
Το εισιτήριο αν μπει σήμερα χωρίς να αλλάξει κάτι, προφανώς αποτελεί ένα εισπρακτικό μέτρο με το οποίο είμαστε όλοι αντίθετοι.
Αν όμως συνδυαστεί με τις δράσεις που ανέφερα παραπάνω τότε μπορεί να αποτελέσει την αρχή για να αλλάξει κάτι επιτέλους στον Όλυμπο.
Εκτός αν μας ικανοποιεί η σημερινή κατάσταση. Οπότε πριν κάνουμε την κριτική στα όσα έχουν γραφεί ας απαντήσουμε πρώτα στο εαυτό μας : Πως θέλουμε τον Όλυμπο;
1. Το παρκάρισμα στα πριόνια έχει γίνει πάρα πολύ δύσκολο με αποτέλεσμα οι επισκέπτες να ταλαιπωρούνται, να μπλοκάρει η κυκλοφορία και καποιοι απ’αυτούς να πρέπει να διανύσουν μία μεγάλη απόσταση μέχρι να φτάσουν στο εστιατόριο.
2. Ο δρόμος μέχρι τα Πριόνια έχει γίνει ένας σκουπιδότοπος μήκους 15 χιλιομέτρων από τα σκουπίδια που πετιούνται από τα αυτοκίνητα που ανεβαίνουν.
3. Σε σκουπιδότοπο έχει μετατραπεί και η περιοχή της Γκορτσιάς όπου παρκαρουν τα αυτοκίνητα για να ξεκινήσουν για Πετρόστρουγκα και οροπέδιο.
4. Τα μονοπάτια (όχι όλα) συντηρούνται και καθαρίζονται εξαιτίας του πατριωτισμού κάποιων ορειβατικών συλλόγων και κάποιων διοργανωτών αγώνων ορεινού τρεξίματος
5. Κατά μήκος του Ενιπέα από το Άγιο Σπήλαιο μέχρι τα Πριόνια έχει δημιουργηθεί χώρος ελεύθερου κάμπινγκ με εκατοντάδες κατασκηνωτές να κολυμπούν και να πλένουν στον Ενιπέα, να αφήνουν τα σκουπίδια εκεί (σε σημείο που δεν φτάνει αυτοκίνητο) και εν τέλει να υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μιας πυρκαγιάς, αφού όλοι αυτοί ανάβουν φωτιές για να ψήσουν. Αυτό το μαρτυρά και το πλήθος παλιών εστιών φωτιάς που συναντάει κανείς στη διαδρομή αυτή.
6. Το κατέβασμα των σκουπιδιών από τα Πριόνια επαφίεται στον πατριωτισμό του Δήμητρη Κυρίτση. Το καθάρισμα των τουαλετών στα Πριόνια επίσης
7. Το καθάρισμα των σκουπιδιών γύρω από τον δρόμο, από την Γκορτσιά και από το Μοναστήρι δεν γίνεται από κανέναν, παρά μόνο όταν οργανώνεται κάποια εθελοντική πρωτοβουλία.
8. Η χωρητικότητα των καταφυγίων στο οροπέδιο αρχίζει να δείχνει μικρή σε σχέση με τον αριθμό των επισκεπτών που δέχονται
9. Η φύλαξη του Ολύμπου είναι ανύπαρκτη αφού οι φύλακες του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου δεν έχουν αρμοδιότητα να κάνουν καταγγελία. Από την άλλη οι φύλακες της δασικής υπηρεσίας που έχουν την αρμοδιότητα αυτή δεν επαρκούν για να κάνουν φύλαξη στην περιοχή ευθύνης τους.
10. Δεν υπάρχει σε λειτουργία μηχανισμός περιορισμού της ρύπανσης και του κίνδυνου πυρκαγιάς. Όταν με την πρόσφατη απαγόρευση κυκλοφορίας στις προστατευόμενες περιοχές, η αστυνομία με την πυροσβεστική προσπάθησαν να απομακρύνουν από το μοναστήρι τους κατασκηνωτές, συνάντησαν πολύ σθεναρή αντίσταση.
11. Το τραγικότερο δε που δείχνει ότι ο καθένας μπορεί να κάνει ότι θέλει είναι ότι πέραν των εποχιακών κατασκηνωτών υπάρχει άνθρωπος που εγκατέστησε καλύβα μέσα στον Εθνικό δρυμό και το δήλωσε σαν φορολογική του έδρα.
12. Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν έντονα το μείζον πρόβλημα : Ο ΟΛΥΜΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΟΣ.
Θα μπορούσα να συνεχίσω να γράφω και άλλα προβλήματα, όπως ασφάλεια, πρόληψη και αντιμετώπιση ατυχημάτων, ευρωπαϊκή θεσμοθέτηση των επαγγελματιών οδηγών και συνοδών βουνού κλπ.
Θα περιοριστώ όμως σ’αυτά που έγραψα παραπάνω και επιφυλάσσομαι για τα υπόλοιπα.
Έχοντας επισκεφτεί πολλά βουνά του εξωτερικού και έχοντας δει πολλά βιώσιμα μοντέλα διαχείρισης εθνικών πάρκων, προβληματίστηκα γιατί ο Όλυμπος να συνεχίζει να λειτουργεί σε συνθήκες άλλων εποχών.
Κάποια στιγμή πρέπει να ανοίξει ένας διάλογος για το πως θα θέλαμε να λειτουργεί η διαχείριση των επισκεπτών στον Όλυμπο. Θεωρώ πως η κατάλληλη στιγμή είναι τώρα. Και στη συνέχεια τα αποτελέσματα του διαλόγου να αρχίσουν να υλοποιούνται.
Οι βασικοί άξονες που θα πρότεινα να έχει ο σχεδιασμός είναι :
1. Προστασία του περιβάλλοντος. Πρέπει οι επισκέπτες στον Όλυμπο να αφήνουν κατά το δυνατόν μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα.
2. Ανάδειξη. Πρέπει να αναπτυχθούν μηχανισμοί ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των επισκεπτών.
3. Ανάπτυξη. Πρέπει με τις ελάχιστες δυνατές παρεμβάσεις να γίνει ανάπτυξη που θα αποφέρει πόρους στην τοπική κοινωνία και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας.
Η καθιέρωση του εσιτηρίου θα μπορούσε να δημιουργήσει πόρους ώστε να :
1. Γίνεται η μεταφορά των επισκεπτών ελεγχόμενα με μικρά ηλεκτρικά λεωφορεία.
2. Να αποζημιώνονται όσοι συντηρούν τα μονοπάτια
3. Να απομακρύνονται τακτικά τα σκουπίδια.
4. Να εκσυγχρονιστούν οι τουαλέτες και να καθαρίζονται καθημερινά.
5. Να εκσυγχρονιστεί ο χώρος πληροφοριών και ενημέρωσης των επισκεπτών
6. Να προσληφθούν φύλακες που θα κινούνται συνεχώς στα πολυσύχναστα μονοπάτια
7. Να καταστούν λειτουργικά τα ερειπωμένα κτίσματα που υπάρχουν στον Όλυμπο.
8. Να εκσυγχρονιστούν τα υπάρχοντα καταφύγια.
9. Να γίνουν ελεγχόμενες ορεινές κατασκηνωσεις.
Το εισιτήριο αν μπει σήμερα χωρίς να αλλάξει κάτι, προφανώς αποτελεί ένα εισπρακτικό μέτρο με το οποίο είμαστε όλοι αντίθετοι.
Αν όμως συνδυαστεί με τις δράσεις που ανέφερα παραπάνω τότε μπορεί να αποτελέσει την αρχή για να αλλάξει κάτι επιτέλους στον Όλυμπο.
Εκτός αν μας ικανοποιεί η σημερινή κατάσταση. Οπότε πριν κάνουμε την κριτική στα όσα έχουν γραφεί ας απαντήσουμε πρώτα στο εαυτό μας : Πως θέλουμε τον Όλυμπο;
