Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2021

Ο υπάλληλος που κατέστρεψε μια τράπεζα 233 ετών


 
Η Barings Bank ιδρύθηκε το 1762 και ήταν η αρχαιότερη εμπορική τράπεζα της Βρετανίας. Στην ιστορία των 233 χρόνων της, είχε επιτυχίες και αποτυχίες αλλά συνέχιζε να λειτουργεί. Μέχρι και η βασίλισσα ήταν πελάτης της, έχοντας καταθέσεις 40 εκατομμυρίων λιρών. Αυτό σταμάτησε το 1995. Από έναν και μόνο άνθρωπο.

Ο... 
 
 
Nick Leeson προσελήφθη από την Barings το 1989. Στην αρχή τον έστειλαν στην Τζακάρτα της Ινδονησίας για να επιλύσει μια υπόθεση με συμβόλαια αξίας 100 εκατομμυρίων λιρών. Την έλυσε αρκετά γρήγορα και η καριέρα του στην Barings άρχισε να μοιάζει πολλά υποσχόμενη.

Επέστρεψε στο Λονδίνο το 1991 και ανέλαβε ακόμα μια υπόθεση, αυτή τη φορά μια απάτη ενός υπαλλήλου της τράπεζας που χρησιμοποιούσε έναν λογαριασμό πελάτη για να κάνει συναλλαγές στο χρηματιστήριο. Η εταιρεία όμως ήθελε να αναλάβει καθήκοντα γενικού διευθυντή στο γραφείο της στην Σιγκαπούρη, που ασχολούνταν με τοποθετήσεις και παράγωγα στον δείκτη SIMEX.

Νωρίτερα δεν του είχε δοθεί άδεια χρηματιστή στην Μεγάλη Βρετανία λόγω απάτης στην αίτησή του. Όταν έκανε αίτηση στη Σιγκαπούρη, ούτε ο ίδιος ούτε η τράπεζά του ανέφεραν το περιστατικό.

Στην Σιγκαπούρη, αν και δεν είχε μεγάλη εμπειρία ως χρηματιστής, έκανε κάποιες κίνησεις που έφεραν πολλά χρήματα στην Barings. Το 1992 μόνο, τα κέρδη έφτασαν τις 10 εκατομμύρια λίρες, περίπου το 10% των συνολικών κερδών της τράπεζας. Ωστόσο η ρέντα του τον εγκατέλειψε σύντομα.

Κάνοντας κινήσεις υψηλού ρίσκου κατάφερε να χάσει τεράστια ποσά, τα οποία όμως έκρυβε με παμπόνηρο τρόπο. Μείωσε τον έλεγχο των συναλλαγών και επειδή τα υψηλά στελέχη της τράπεζας δεν γνώριζαν καλά τις αγοραπωλησίες επί παραγώγων, δεν είδαν τον κίνδυνο. Εκμεταλλεύτηκε λοιπόν έναν error account, έναν λογαριασμό που οι νέοι χρηματιστές ανέφεραν τις απώλειες τους. Ο Leeson όμως τον χρησιμοποίησε μόνο για τον ίδιο. Ο λογαριασμός αυτός ήταν από την αρχή του αρνητικός. Το 1994 είχε ζημιές 208 εκατομμυρίων λιρών.

Παρά την κλίση του στον τζόγο, ο Leeson αποκαλύφθηκε από μια σχετικά ασφαλή πρόβλεψη. Προέβλεψε ότι στις 17 Ιανουαρίου οι δείκτες της Σιγκαπούρης και του Τόκιο, δεν θα μεταβληθούν σημαντικά και θα παραμείνουν σταθεροί. Ωστόσο η ημέρα που ξημέρωσε ήταν η ημέρα του σεισμού των 6,9 Ρίχτερ στο Kobe της Ιαπωνίας. Ο σεισμός προκάλεσε μεγάλη πτώση στους δείκτες και ο Leeson για να καλύψει τις ζημιές έκανε ρελάνς με κινήσεις υψηλού ρίσκου για να καλύψει την ζημιά. Προέβλεψε λοιπόν ότι ο δείκτης Nikkei θα επανακάμψει άμεσα, κάτι που όμως δεν έγινε. Οι ζημιές είχαν φτάσει πλέον το 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια, τα διπλά από το κεφάλαιο της Barings Bank.

Άφησε στο γραφείο ένα σημείωμα που έγραφε «Συγνώμη» και έφυγε από τη Σιγκαπούρη στις 23 Φεβρουαρίου. Τρεις ημέρες αργότερα, η Barings Bank κήρυξε πτώχευση μετά από 233 χρόνια. Ο Leeson πήγε στην Μαλαισία, στην Ταϊλάνδη και μετά στην Γερμανία όπου συνελήφθη στην Φρανκφούρτη.

Η δίκη έγινε στην Σιγκαπούρη και το δικαστήριο του επέβαλλε ποινή 6,5 ετών. Αποφυλακίστηκε το 1999, όταν διαγνώστηκε με καρκίνο του εντέρου. Το 1996 είχε ήδη προλάβει να γράψει ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο με τίτλο «Rogue Trader», που τρία χρόνια αργότερα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο στην ομώνυμη ταινία, με πρωταγωνιστή τον Ewan McGregor.

Σήμερα ζει με την δεύτερη γυναίκα του στην Ιρλανδία, κερδίζοντας αρκετά λεφτά δίνοντας διαλέξεις πάνω στα δημοσιονομικά και στις σκιερές χρηματοπιστωτικές πρακτικές σε Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Αυστραλία και Νότια Αφρική.