Δευτέρα 7 Μαρτίου 2022

Πού «στήθηκε» για πρώτη φορά γλέντι Καθαράς Δευτέρας - Γιατί λέμε Κούλουμα




Τα κούλουμα γιορτάζονται με πλήθος εκδηλώσεων, πολλές από τις οποίες διαφέρουν από τόπο σε τόπο. Ωστόσο, παντού το πέταγμα του αετού και η πατροπαράδοτη λαγάνα, συνοδεύονται με κέφι και χαρά.

Η αλήθεια είναι ότι... 

 
υπάρχουν διάφορες απόψεις για τα Κούλουμα. Μεταξύ των πρώτων που επικράτησαν ήταν εκείνη που υποστήριζε ότι η λέξη Κούλουμα προέρχονταν από τη λατινική «CULUMUS», κάτι που ωστόσο δεν είναι απολύτως ασφαλές ως συμπέρασμα, αφού τέτοια λέξη δεν απαντάται στα λατινικά. Σύμφωνα, με την προαναφερθείσα εκδοχή τα Κούλουμα, αποτελούν αναγραμματισμό του λατινικού «CUMULUS» που σημαίνει «σωρός, αφθονία», αλλά και «τελείωμα».

Έτσι, λοιπόν, εικάζονταν ότι το cumulus να έγινε «κούμουλα» και στη συνέχεια «κούλουμα», με την έννοια ότι την ημέρα αυτή καταναλώνουμε αφθονία νηστίσιμων τροφών, ενώ παράλληλα σηματοδοτείται το τελείωμα της Αποκριάς.

Υπάρχει, παρόλα αυτά, μια δεύτερη πιθανότερη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία η λέξη «κούλουμα», προέκυψε από την λατινική λέξη «COLUMNA», που σημαίνει «κολώνα». Κι αυτό, επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας στην Αθήνα έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.

Η γιορτή αυτή είναι πανελλήνια και κατ΄ άλλους έχει αθηναϊκή καταγωγή, ενώ κατ΄ άλλους βυζαντινή. Στην Κωνσταντινούπολη γιορταζόταν έντονα από πλήθος κόσμου που συνέρρεε σε ένα από τους επτά λόφους της πόλης και συγκεκριμένα σ΄ εκείνο του ελληνικότατου οικισμού των «Ταταούλων».

Στην Αθήνα από πολλές δεκαετίες προ του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου τα Κούλουμα γιορταζόταν στις πλαγιές του λόφου του Φιλοπάππου όπου οι Αθηναίοι «τρωγόπιναν» καθισμένοι στους βράχους από το μεσημέρι μέχρι τη δύση του Ήλιου. Οι περισσότεροι χόρευαν από τους ήχους πλανόδιων μουσικών, κατά παρέες, είτε δημοτικούς είτε λαϊκούς χορούς υπό τους ήχους «λατέρνας».

Το σούρουπο όλοι οι Ρουμελιώτες γαλατάδες της Αθήνας έστηναν λαμπρό χορό κυρίως τσάμικο γύρω από τους στύλους του Ολυμπίου Διός παρουσία των Βασιλέων και πλήθους κόσμου.

iellada.gr