Πόσες φορές έχει χτιστεί ο ναός της Αγίας Σοφίας; Τι κρύβεται στα υπόγεια τούνελ της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη; Πώς...
ο μεγάλος σεισμός τον Αύγουστο του 1999 δεν «πείραξε» το μεγάλο αυτό αρχιτεκτονικό αυτό θαύμα; Τι λένε οι θρύλοι για τον «κρυμμένο Πατριάρχη» και τον φυλακισμένο σατανά;
Για περισσότερο από μια χιλιετία, ως και την άλωση της από τους Τούρκους το 1453, η Κωνσταντινούπολη ήταν ένα από τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα του Χριστιανισμού. Στην καρδιά της Πόλης δέσποζε ο ναός της Αγίας Σοφίας, αφιερωμένος στη σοφία του Θεού.
Ο πρώτος ναός της Αγίας Σοφίας θεμελιώθηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ. όταν ονόμασε τη μετέπειτα Κωνσταντινούπολη πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής (Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας. Η ανέγερση του ναού ολοκληρώθηκε από τον γιο του Κωνστάντιο και τα εγκαίνια έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου του 360.
Ο Βυζαντινός Ναός της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, περισσότερο γνωστή ως Αγία Σοφία ή Αγιά-Σοφιά, (τουρκικά Ayasofya, λατινικά Sancta Sophia ή Sancta Sapientia), γνωστός και ως Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ή απλά Η Μεγάλη Εκκλησία, ήταν από το 360 μέχρι το 1453 ορθόδοξος καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης, με εξαίρεση την περίοδο 1204 – 1261 κατά την οποία ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός,λογω της καταλήψεως της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους της Δ’ σταυροφορίας.
Κατά την εποχή του αυτοκράτορα Αρκαδίου, το 404, η πρώτη Αγιά Σοφιά πυρπολείται και θα κτισθεί εκ νέου από τον Θεοδόσιο Β’. Τα εγκαίνια θα γίνουν στις 10 Οκτωβρίου του 415, όμως ο ναός θα πυρποληθεί και πάλι το 532, κατά τη Στάση του Νίκα.
Έτσι, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α’ αποφασίζει να κατασκευάσει την εκκλησία από την αρχή, στον ίδιο χώρο, αλλά πολύ πιο επιβλητική, για να δεσπόζει στη Βασιλεύουσα. Τα θεμέλια αυτού του μεγαλοπρεπή ναού θα μπουν στις 23 Φεβρουαρίου του 532.
Για την ολοκλήρωση του κολοσσιαίου έργου δούλεψαν αδιάκοπα επί έξι χρόνια 10.000 τεχνίτες, ενώ ξοδεύτηκαν 320.000 λίρες (περίπου 120.000.000 ευρώ). Από κάθε σημείο όπου υπήρχε Ελληνισμός, έγινε προσφορά:
Τα πράσινα μάρμαρα από τη Μάνη και την Κάρυστο, τα τριανταφυλλιά από τη Φρυγία και τα κόκκινα από την Αίγυπτο. Από τον υπόλοιπο κόσμο προσφέρθηκαν τα πολύτιμα πετράδια, ο χρυσός, το ασήμι και το ελεφαντόδοντο, για τη διακόσμηση του εσωτερικού.
Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 από τον Ιουστινιανό, ο οποίος βλέποντας την υπεροχή της Αγίας Σοφίας έναντι του ξακουστού ναού του Σολομώντα, λέγεται ότι αναφώνησε: «Δόξα τω Θεώ το καταξιωσάντι με τελέσαι τοιούτον έργον. Νενίκηκά σε Σολομών».
Κατά καιρούς πολλοί Τούρκοι αλλά και Ευρωπαίοι μελετητές προσπάθησαν να εξηγήσουν αυτό το αρχιτεκτονικό θαύμα. Σύμφωνα με τα πορίσματα αυτών των ερευνών,»για το κτίσιμο και τα θεμέλια της Αγίας Σοφίας εφαρμόσθηκαν τεχνικές πρωτόγνωρες και μυστήριες για την τότε εποχή,αλλά ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα, γεγονός που φανερώνει την αξία του κτίσματος.
Χαρακτηριστικό είναι ότι 1600 χρόνια περίπου μετά το κτίσιμο του ναού,ο μεγάλος σεισμός στις 17 Αυγούστου 1999 που έγινε στην ευρύτερη περιοχή της Κωνσταντινούπολης,δεν πείραξε καθόλου τα θεμέλια της Αγίας Σοφίας.
Εντελώς αντίθετα έκανε μεγάλες ζημιές στα έργα ανακαίνισης που είχαν γίνει τα τελευταία 14 χρόνια,με αποτέλεσμα να γκρεμισθούν όλοι οι αναπαλαιωμένοι σοβάδες και να δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα στις εργασίες του ιστορικού ναού,ενώ οι ιστορικές του βάσεις να μείνουν ανέπαφες.
Αλλά η Αγία Σοφία,όπως φαίνεται και από το ιστορικό που παρέθεσαν οι ίδιοι οι Τούρκοι,έχει αντέξει και σε ακόμα πέντε παλαιότερους καταστροφικούς σεισμούς , χωρίς να υποστεί σοβαρές ζημίες (553,557,869,1344,1894).
Τα «μυστήρια» της Αγίας Σοφίας
Τα τελευταία χρόνια ορισμένα γεγονότα,με επίκεντρο το ναό της Αγίας Σοφίας και με αποκορύφωμα την απροσδόκητη εμφάνιση τον Ιούλιο 2009 του εξαπτέρυγου Άγγελου στον Τρούλο, ο οποίος είχε καλυφθεί με ασβέστη πριν 160 χρόνια, έχουν προκαλέσει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το γεγονός αυτό, μάλιστα είχε αποκαλύψει πρώτη η εφημερίδα Hurriyet,ενώ η εφημερίδα Milliyet αναφερόμενη στο γεγονός έκανε και νύξεις «για σημαδιακή εμφάνιση μέσα στον ιστορικό ναό της Αγίας Σοφίας που ίσως έχει και άλλες προεκτάσεις….»
Για περισσότερο από μια χιλιετία, ως και την άλωση της από τους Τούρκους το 1453, η Κωνσταντινούπολη ήταν ένα από τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα του Χριστιανισμού. Στην καρδιά της Πόλης δέσποζε ο ναός της Αγίας Σοφίας, αφιερωμένος στη σοφία του Θεού.
Ο πρώτος ναός της Αγίας Σοφίας θεμελιώθηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ. όταν ονόμασε τη μετέπειτα Κωνσταντινούπολη πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής (Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας. Η ανέγερση του ναού ολοκληρώθηκε από τον γιο του Κωνστάντιο και τα εγκαίνια έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου του 360.
Ο Βυζαντινός Ναός της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, περισσότερο γνωστή ως Αγία Σοφία ή Αγιά-Σοφιά, (τουρκικά Ayasofya, λατινικά Sancta Sophia ή Sancta Sapientia), γνωστός και ως Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ή απλά Η Μεγάλη Εκκλησία, ήταν από το 360 μέχρι το 1453 ορθόδοξος καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης, με εξαίρεση την περίοδο 1204 – 1261 κατά την οποία ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός,λογω της καταλήψεως της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους της Δ’ σταυροφορίας.
Κατά την εποχή του αυτοκράτορα Αρκαδίου, το 404, η πρώτη Αγιά Σοφιά πυρπολείται και θα κτισθεί εκ νέου από τον Θεοδόσιο Β’. Τα εγκαίνια θα γίνουν στις 10 Οκτωβρίου του 415, όμως ο ναός θα πυρποληθεί και πάλι το 532, κατά τη Στάση του Νίκα.
Έτσι, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α’ αποφασίζει να κατασκευάσει την εκκλησία από την αρχή, στον ίδιο χώρο, αλλά πολύ πιο επιβλητική, για να δεσπόζει στη Βασιλεύουσα. Τα θεμέλια αυτού του μεγαλοπρεπή ναού θα μπουν στις 23 Φεβρουαρίου του 532.
Για την ολοκλήρωση του κολοσσιαίου έργου δούλεψαν αδιάκοπα επί έξι χρόνια 10.000 τεχνίτες, ενώ ξοδεύτηκαν 320.000 λίρες (περίπου 120.000.000 ευρώ). Από κάθε σημείο όπου υπήρχε Ελληνισμός, έγινε προσφορά:
Τα πράσινα μάρμαρα από τη Μάνη και την Κάρυστο, τα τριανταφυλλιά από τη Φρυγία και τα κόκκινα από την Αίγυπτο. Από τον υπόλοιπο κόσμο προσφέρθηκαν τα πολύτιμα πετράδια, ο χρυσός, το ασήμι και το ελεφαντόδοντο, για τη διακόσμηση του εσωτερικού.
Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 από τον Ιουστινιανό, ο οποίος βλέποντας την υπεροχή της Αγίας Σοφίας έναντι του ξακουστού ναού του Σολομώντα, λέγεται ότι αναφώνησε: «Δόξα τω Θεώ το καταξιωσάντι με τελέσαι τοιούτον έργον. Νενίκηκά σε Σολομών».
Κατά καιρούς πολλοί Τούρκοι αλλά και Ευρωπαίοι μελετητές προσπάθησαν να εξηγήσουν αυτό το αρχιτεκτονικό θαύμα. Σύμφωνα με τα πορίσματα αυτών των ερευνών,»για το κτίσιμο και τα θεμέλια της Αγίας Σοφίας εφαρμόσθηκαν τεχνικές πρωτόγνωρες και μυστήριες για την τότε εποχή,αλλά ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα, γεγονός που φανερώνει την αξία του κτίσματος.
Χαρακτηριστικό είναι ότι 1600 χρόνια περίπου μετά το κτίσιμο του ναού,ο μεγάλος σεισμός στις 17 Αυγούστου 1999 που έγινε στην ευρύτερη περιοχή της Κωνσταντινούπολης,δεν πείραξε καθόλου τα θεμέλια της Αγίας Σοφίας.
Εντελώς αντίθετα έκανε μεγάλες ζημιές στα έργα ανακαίνισης που είχαν γίνει τα τελευταία 14 χρόνια,με αποτέλεσμα να γκρεμισθούν όλοι οι αναπαλαιωμένοι σοβάδες και να δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα στις εργασίες του ιστορικού ναού,ενώ οι ιστορικές του βάσεις να μείνουν ανέπαφες.
Αλλά η Αγία Σοφία,όπως φαίνεται και από το ιστορικό που παρέθεσαν οι ίδιοι οι Τούρκοι,έχει αντέξει και σε ακόμα πέντε παλαιότερους καταστροφικούς σεισμούς , χωρίς να υποστεί σοβαρές ζημίες (553,557,869,1344,1894).
Τα «μυστήρια» της Αγίας Σοφίας
Τα τελευταία χρόνια ορισμένα γεγονότα,με επίκεντρο το ναό της Αγίας Σοφίας και με αποκορύφωμα την απροσδόκητη εμφάνιση τον Ιούλιο 2009 του εξαπτέρυγου Άγγελου στον Τρούλο, ο οποίος είχε καλυφθεί με ασβέστη πριν 160 χρόνια, έχουν προκαλέσει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το γεγονός αυτό, μάλιστα είχε αποκαλύψει πρώτη η εφημερίδα Hurriyet,ενώ η εφημερίδα Milliyet αναφερόμενη στο γεγονός έκανε και νύξεις «για σημαδιακή εμφάνιση μέσα στον ιστορικό ναό της Αγίας Σοφίας που ίσως έχει και άλλες προεκτάσεις….»
