Στις 18 Δεκεμβρίου του 1803, 57 γυναίκες με τα παιδιά τους προτίμησαν να γκρεμιστούν στο βάραθρο από το υψηλότερο μέρος του Ζαλόγγου παρά να χάσουν την ελευθερία τους. Ο ...
Χορός του Ζαλόγγου, παραμονές Χριστουγέννων του 1803, αποτελεί αιώνιο σύμβολο για τη γυναίκα που προτίμησε τον θάνατο από την ατίμωση και τη δυστυχία, δίνοντας νέα ώθηση στους αγώνες των Ελλήνων για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.
Είχε προηγηθεί στις 12 Δεκεμβρίου μετά από πολύχρονη και αιματηρή μάχη η πτώση του Σουλίου στα χέρια του Αλή Πασά ο οποίος δεν σεβάστηκε την συμφωνία και κυνήγησε τους Σουλιώτες. Την ίδια μέρα ήταν που ο καλόγερος Σαμουήλ ανατινάζει το Κούγκι γράφοντας μιά μεγάλη σελιδα της Εθνικής μας Αντίστασης ενάντια στον Οθωμανό κατακτητή.
Οι εικόνες των γυναικών με τα βρέφη στην αγκαλιά και οι ηρωικές στιγμές τους έχουν χαραχθεί ανεξίτηλα στις μνήμες κάθε Έλληνα κι έχουν εμπνεύσει τη δημοτική μας ποίηση:
«Στη στεριά δε ζει το ψάρι / ούτ’ ανθός στην αμμουδιά / κ’ οι Σουλιώτισσες δε ζούνε / μέσ’ τη μαύρη τη σκλαβιά».
Προς τιμήν τους, στο σημείο όπου έπεσαν, ανεγέρθηκε μνημείο ύστερα από Πανελλήνιο έρανο.
