Με αφορμή την εξαγγελία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τη διεξαγωγή εκλογών στις 21 Μαΐου 2023, αξίζει να θυμηθούμε τις εκλογικές αναμετρήσεις από τη μεταπολίτευση έως σήμερα
Αναλυτικά:
17 Νοεμβρίου 1974
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κερδίζει τις πρώτες εκλογές μετά την πτώση της χούντας. Το νεοϊδρυθέν κόμμα του, η Νέα Δημοκρατία, λαμβάνει 54,37% των ψήφων και 219 έδρες στη Βουλή. Ακολουθούν η Ένωση Κέντρου με 20,42% και 60 έδρες, το ΠΑΣΟΚ με 13,58% και 13 έδρες, και η Ενωμένη Αριστερά με 9,47% και 8 έδρες.
20 Νοεμβρίου 1977
Η ΝΔ αναδεικνύεται και πάλι κυβέρνηση, συγκεντρώνοντας το 41,84% των ψήφων και 171 έδρες. Ακολουθούν το ΠΑΣΟΚ με 25,34% και 93 έδρες, η ΕΔΗΚ με 11,95% και 16 έδρες, το ΚΚΕ με 9,36% και 11 έδρες, η Εθνική Παράταξη με 6,82% και 5 έδρες, η Συμμαχία με 2,72% και 2 έδρες, και οι Νεοφιλελεύθεροι με 1,08% και 2 έδρες.
18 Οκτωβρίου 1981
Το ΠΑΣΟΚ, υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου και σύνθημα «Αλλαγή», αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας, λαμβάνοντας την ψήφο του 48,07% του εκλογικού σώματος και καταλαμβάνοντας 172 έδρες στη Βουλή.
Η ΝΔ περιορίζεται στο 35,87% με 115 έδρες, ενώ το ΚΚΕ εξασφαλίζει το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων που έλαβε μετά την Μεταπολίτευση – 10,93% και 12 έδρες.
2 Ιουνίου 1985
Ο Ανδρέας Παπανδρέου κερδίζει και πάλι τις εκλογές. Το ΠΑΣΟΚ λαμβάνει 45,82% και 161 έδρες, η ΝΔ 40,84% και 126 έδρες, το ΚΚΕ 9,89% και 12 έδρες, και το ΚΚΕ Εσωτερικού 1,84% και 1 έδρα.
18 Ιουνίου 1989
Κανένα κόμμα δεν εξασφαλίζει την πλειοψηφία εδρών στη Βουλή (ΝΔ 44,25% – 145 έδρες, ΠΑΣΟΚ 39,15% – 125 έδρες, Συνασπισμός 13,12% – 28 έδρες, ΔΗΑΝΑ 1,01% – 1 έδρα, Εμπιστοσύνη 0,39% – 1 έδρα). Σχηματίζεται κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ της ΝΔ και του Συνασπισμού -που συγκεντρώνει τα κόμματα της Αριστεράς, συμπεριλαμβανομένου και του ΚΚΕ- υπό τον Τζανή Τζαννετάκη.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου παραπέμπεται στο Ειδικό Δικαστήριο για την «υπόθεση Κοσκωτά». Στις 12 Οκτωβρίου αναλαμβάνει καθήκοντα η υπηρεσιακή κυβέρνηση του Ιωάννη Γρίβα και οδηγεί τη χώρα σε νέες εκλογές.
5 Νοεμβρίου 1989
Νικητής των εκλογών αναδεικνύεται ξανά η ΝΔ, χωρίς όμως να εξασφαλίζει και πάλι την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. (ΝΔ 46,19% – 148 έδρες, ΠΑΣΟΚ 40,67% – 128 έδρες, Συνασπισμός 10,97% – 21 έδρες, Οικολόγοι Εναλλακτικοί 0,58% – 1 έδρα, Εμπιστοσύνη 0,38% – 1 έδρα).
Οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί -Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Ανδρέας Παπανδρέου και Χαρίλαος Φλωράκης- αποφασίζουν τη σύσταση οικουμενικής κυβέρνησης υπό τον ακαδημαϊκό, καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα. Η κυβέρνηση αυτή θα παραμείνει στην εξουσία έως τον Απρίλιο του 1990.
8 Απριλίου 1990
Η Νέα Δημοκρατία λαμβάνει το 46,89% των ψήφων και 150 έδρες στη Βουλή. Ακολουθούν: ΠΑΣΟΚ 38,61% – 123 έδρες, Συνασπισμός 10,28% – 19 έδρες, Οικολόγοι Εναλλακτικοί 0,77 – 1 έδρα, ΔΗΑΝΑ 0,67% – 1 έδρα, Ανεξάρτητοι 1,01% – 4 έδρες, Εμπιστοσύνη 0,45% – 1 έδρα, Πεπρωμένο 0,25% – 1 έδρα. Με τη στήριξη του ενός βουλευτή της ΔΗΑΝΑ προς τη ΝΔ, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σχηματίζει κυβέρνηση, που παραμένει στην εξουσία έως τις 10 Οκτωβρίου 1993.
10 Οκτωβρίου 1993
Το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εκλογές, συγκεντρώνοντας το 46,88% και 170 έδρες στη Βουλή έναντι της ΝΔ που έλαβε 39,30% και 111. Ακολουθούν η Πολιτική Άνοιξη με 4,88% και 10 έδρες και το ΚΚΕ με 4,54% και 9 έδρες.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου παραμένει στην πρωθυπουργία έως 15 Ιανουαρίου 1995, οπότε αναγκάζεται να αποχωρήσει λόγω της βεβαρημένης κατάστασης της υγείας του. Καθήκοντα πρωθυπουργού αναλαμβάνει, στις 21 Ιανουαρίου, ο Κώστας Σημίτης.
22 Σεπτεμβρίου 1996
Το ΠΑΣΟΚ, υπό τον Κώστα Σημίτη, εξασφαλίζει άνετη πλειοψηφία 162 εδρών με ποσοστό ψήφων 41,49%. Δεύτερη έρχεται η ΝΔ με 38,12% και 108 έδρες, τρίτο το ΚΚΕ με 5,61% και 11 έδρες, ενώ στη Βουλή επιστρέφει ο Συνασπισμός με 5,12% και 10 έδρες. Το ΔΗΚΚΙ καταλαμβάνει 9 έδρες με ποσοστό 4,43%.
9 Απριλίου 2000
Ο Κώστας Σημίτης επανεκλέγεται στην πρωθυπουργία, έπειτα από μία εκλογική αναμέτρηση που εξελίχθηκε σε «θρίλερ». Έλαβαν: ΠΑΣΟΚ 43,79% – 158 έδρες, ΝΔ 42,74% – 125 έδρες, ΚΚΕ 5,52% – 11 έδρες, Συνασπισμός 3,20% – 6 έδρες.
7 Μαρτίου 2004
Έπειτα από 11 χρόνια, η ΝΔ με αρχηγό τον Κώστα Καραμανλή επιστρέφει στην εξουσία. Εξασφαλίζει άνετη πλειοψηφία 165 εδρών με ποσοστό 45,36%, έναντι 40,55% και 117 έδρες του ΠΑΣΟΚ, που πριν από δύο μήνες εξέλεξε ως νέο πρόεδρό του τον Γιώργο Παπανδρέου.
Το ΚΚΕ καταλαμβάνει 12 έδρες με ποσοστό 5,90% και ο Συνασπισμός 6 έδρες με 3,26%. Εκτός Βουλής μένει και πάλι το ΔΗΚΚΙ που λαμβάνει 1,79% και ο νεοϊδρυθέν ΛΑ.Ο.Σ. του Γιώργου Καρατζαφέρη με 2,19%.
16 Σεπτεμβρίου 2007
Εντολή στον Κώστα Καραμανλή και τη Νέα Δημοκρατία για δεύτερη κυβερνητική θητεία, αλλά με μικρότερη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, λόγω του εκλογικού νόμου. Πανωλεθρία του ΠΑΣΟΚ, που ίδρυσε το 1974 ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Με αρχηγό τον γιο του, Γεώργιο Παπανδρέου, συγκέντρωσε το μικρότερο ποσοστό του από το 1981. Κέρδη για τα δύο κόμματα της Αριστεράς και είσοδος του ακροδεξιού ΛΑ.Ο.Σ. στη Βουλή. Ρήγμα στον δικομματισμό, καθώς ΝΔ και ΠΑΣΟΚ συγκέντρωσαν αθροιστικά, όπως και το 1996, λίγο κάτω από το 80% των ψήφων.
Τα αποτελέσματα:
Κόμμα Ποσοστό Έδρες
Νέα Δημοκρατία 41,84% 152
ΠΑΣΟΚ 38,10% 102
ΚΚΕ 8,15% 22
ΣΥΡΙΖΑ 5,04% 14
Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός (ΛΑΟΣ) 3,80% 10
Λοιπά κόμματα 3,05% —
4 Οκτωβρίου 2009
Το ΠΑΣΟΚ επιστρέφει στην εξουσία με πρόεδρο τον Γιώργο Παπανδρέου, ενώ η Νέα Δημοκρατία υφίσταται τη μεγαλύτερη ήττα στην ιστορία της, ανήμερα της 35ης επετείου από την ίδρυσή της.
Ο ΛΑΟΣ ενισχύει τα ποσοστά του, σε αντίθεση με το ΚΚΕ που καταγράφει μικρές απώλειες, και τον ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα που καταφέρνει να εξασφαλίσει την είσοδό του στη Βουλή, παρά τα σημαντικά ενδοπαραταξιακά προβλήματα. Εκτός Βουλής μένουν οι Οικολόγοι – Πράσινοι, με αξιοπρεπές όμως ποσοστό.
Αναλυτικά έλαβαν:
Κόμμα Ποσοστό Έδρες
ΠΑΣΟΚ 43,92% 160
Νέα Δημοκρατία 33,48% 91
ΚΚΕ 7,54% 21
Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός (ΛΑΟΣ) 5,63% 15
ΣΥΡΙΖΑ 4,60% 13
Οικολόγοι – Πράσινοι 2,53% —
Ο Κώστας Καραμανλής ανακοινώνει την αποχώρησή του από την ηγεσία της ΝΔ και κινεί τις διαδικασίες διαδοχής του.
6 Μαΐου 2012
Πανωλεθρία του δικομματισμού, μεγάλη άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στα αστικά κέντρα και είσοδος της ακροδεξιάς Χρυσής Αυγής στη Βουλή είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των εκλογών της 6ης Μαΐου 2012, που σήμαναν τη ριζική ανατροπή του πολιτικού σκηνικού και το «τέλος της μεταπολίτευσης» για την πλειονότητα των πολιτικών σχολιαστών.
Στα δυόμισι χρόνια που πέρασαν από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009, η Ελλάδα βρέθηκε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, μπήκε υπό τη σκέπη της «τρόικας» (ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ) με απόφαση της κυβέρνησης Παπανδρέου και βιώνει τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση της σύγχρονης ιστορίας της.
Στο πολιτικό επίπεδο, η κυβέρνηση Παπανδρέου κατέρρευσε στις 11 Νοεμβρίου 2012 και τη διαδέχθηκε η κυβέρνηση του τραπεζίτη Λουκά Παπαδήμου, που στηρίχθηκε από ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ.
Τα αποτελέσματα των εκλογών:
Κόμμα Ποσοστό Έδρες
Νέα Δημοκρατία 18,85% 108
ΣΥΡΙΖΑ 16,78% 52
ΠΑΣΟΚ 13,18% 41
Ανεξάρτητοι Έλληνες 10,60% 33
ΚΚΕ 8,48% 26
Χρυσή Αυγή 6,97% 21
Δημοκρατική Αριστερά (ΔΗΜΑΡ) 6,11% 19
Όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα, κανένα κόμμα δεν εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία κι έτσι από τις 7 Μαΐου ξεκίνησε η προσπάθεια του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια, για τη δημιουργία βιώσιμου κυβερνητικού σχήματος, σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές.
Οι πρωτοβουλίες του κυρίου Παπούλια δεν απέδωσαν και η χώρα οδηγείται σε νέες εκλογές στις 17 Ιουνίου 2012, με υπηρεσιακό πρωθυπουργό τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας Παναγιώτη Πικραμμένο, ο οποίος ορκίστηκε στις 16 Μαΐου 2012.
17 Ιουνίου 2012
Η μεγάλη άνοδος της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ και η μεγάλη πτώση του ΚΚΕ είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των εκλογών της 17ης Ιουνίου. Μετά το τέλος του δικομματισμού, βρισκόμαστε στον αστερισμό του διπολισμού, που θα φανεί με το πέρασμα του χρόνου αν θα εξελιχθεί σε νέο δικομματισμό, με πρωταγωνιστή στον χώρο της Αριστεράς τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η νέα Βουλή θα είναι και πάλι επτακομματική. Το ΛΑΟΣ για δεύτερη συνεχόμενη εκλογική αναμέτρηση δεν εισήλθε στη Βουλή και μάλλον οδηγείται στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας».
Τα αποτελέσματα των εκλογών:
Κόμμα Ποσοστό Έδρες
Νέα Δημοκρατία 29,66% 129
ΣΥΡΙΖΑ 26,89% 71
ΠΑΣΟΚ 12,28% 33
Ανεξάρτητοι Έλληνες 7,51% 20
Χρυσή Αυγή 6,92% 18
Δημοκρατική Αριστερά (ΔΗΜΑΡ) 6,26% 17
ΚΚΕ 4,50% 12
Όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα, κανένα κόμμα δεν εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία κι έτσι από τις 18 Ιουνίου ξεκίνησε η προσπάθεια του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια, για τη δημιουργία βιώσιμου κυβερνητικού σχήματος, σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές.
ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ συμφώνησαν στον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας και στις 20 Ιουνίου 2012 ορκίστηκε πρωθυπουργός ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, Αντώνης Σαμαράς.
25 Ιανουαρίου 2015
Μετά την άκαρπη τρίτη ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας (29 Δεκεμβρίου 2014), η χώρα οδηγείται σε πρόωρες εκλογές στις 25 Ιανουαρίου 2015. Νικητής αναδεικνύεται για πρώτα φορά ένα κόμμα της κομουνιστογενούς Αριστεράς, ο ΣΥΡΙΖΑ («Για πρώτη φορά Αριστερά»).
Δεν εξασφαλίζει, όμως, την απόλυτη πλειοψηφία στη νέα Βουλή και συνεργάζεται με ένα κόμμα της λαϊκής Δεξιάς, τους «Ανεξάρτητους Έλληνες» (ΑΝΕΛ) του Πάνου Καμμένου, πάνω στη βάση του κοινού τους αντιμνημονιακού αγώνα. Στις 26 Ιανουαρίου ορκίζεται πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος ηγείται κυβέρνησης συνασπισμού ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Τα αποτελέσματα των εκλογών:
Κόμμα Ποσοστό Έδρες
ΣΥΡΙΖΑ 36,34% 149
Νέα Δημοκρατία 27,81% 76
Χρυσή Αυγή 6,28% 17
Το Ποτάμι 6,17% 17
ΚΚΕ 5,47% 15
Ανεξάρτητοι Έλληνες 4,75% 13
ΠΑΣΟΚ 4,68% 13
Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών (ΚΙΔΗΣΟ) 2,47% —
Ένωση Κεντρώων 1,79% —
Τελεία 1,77% —
Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός (ΛΑΟΣ) 1,03% —
Λοιπά κόμματα 1,44% —
20 Σεπτεμβρίου 2015
Μετά την ψήφιση του τρίτου μνημονίου από τη Βουλή (14 Αυγούστου 2015) και την ανταρσία της «Αριστερής Πλατφόρμας», ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παραιτείται και ζητά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.
Οι εκλογές διενεργούνται στις 20 Σεπτεμβρίου 2015 από την υπηρεσιακή κυβέρνηση της προέδρου του Αρείου Πάγου, Βασιλικής Θάνου – Χριστοφίλου, με νικητή τον ΣΥΡΙΖΑ, που όμως δεν κερδίζει και πάλι την αυτοδυναμία και αναγκάζεται να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας εκ νέου με το κόμμα των «Ανεξαρτήτων Ελλήνων» (ΑΝΕΛ).
Τα αποτελέσματα των εκλογών:
Κόμμα Ποσοστό Έδρες
ΣΥΡΙΖΑ 35,46% 145
Νέα Δημοκρατία 28,10% 75
Χρυσή Αυγή 6,99% 18
Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ) 6,28% 17
ΚΚΕ 5,55% 15
Το Ποτάμι 4,09% 11
Ανεξάρτητοι Έλληνες 3,69% 10
Ένωση Κεντρώων 3,43% 9
Λαϊκή Ενότητα 2,86% —
Λοιπά κόμματα 3,55% —
Ιστορικό υπήρξε το ρεκόρ της αποχής, που έφτασε στο 43,4% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.
