Κρινιώ Καλογερίδου
Σε άλλη περίπτωση, χωρίς αμφιβολία, ο Ταγίπ Ερντογάν θα υποδεχόταν με πανηγυρισμούς, μεγαλοστομίες και ειρωνείες τη διάρρηξη της ”Συμμαχίας των Έξι”*, μετά την αποχώρηση της Μεράλ Ακσενέρ που έσπασε το ενιαίο μέτωπο της αντιπολίτευσης μη ανεχόμενη την πίεση του Διοικητικού Συμβουλίου να περάσει τις αποφάσεις του.
Σε...
Σε...
άλλη περίπτωση ο Ταγίπ Ερντογάν θα υποτιμούσε καγχάζοντας τους αδύναμους αντιπάλους του και θα απολάμβανε το γεγονός ότι θα κατέβαινε στον εκλογικό στίβο την 14η Μαῒου εν ου παικτοίς, στην ουσία, λόγω διάσπασης της ”Συμμαχίας”.
Αλλά έναν μήνα μετά τον τρομακτικό σεισμό των 7,8 ρίχτερ της 6ης Φεβρουαρίου που προκάλεσε βιβλική καταστροφή στη χώρα του και τον θάνατο άνω των 45.000 κατοίκων, περιορίστηκε να σχολιάσει συγκρατημένα το απρόσμενο δώρο της ”Λύκαινας” Ακσενέρ λίγα 24ωρα πριν από την επίσημη ανακοίνωση της υποψηφιότητας του προσώπου που θα τον αντιμετωπίσει.
– […] Εμείς πριν από πολλούς μήνες είχαμε πει το τι θα συμβεί. Είναι όπως λένε οι Πέρσες ”έκατσαν, συνομίλησαν και διαλύθηκαν”… Το είχαμε πει. Έτσι ακριβώς συνέβη”, είπε στους δημοσιογράφους, υπενθυμίζοντάς τους παράλληλα ότι τα δικά του ενδιαφέροντα και του κόμματός του (AKP) είναι διαφορετικά από εκείνα των κομμάτων της αντιπολίτευσης […] ” Εμείς έχουμε ως μέλημα την επιβίωση, εκείνοι ως μέλημα έχουν τη μοιρασιά! Ζήσαμε έναν σεισμό, την μεγαλύτερη καταστροφή όλων των καταστροφών. Εμείς προσπαθούμε να τον αντιμετωπίσουμε… Όπως είπα στον λαό, δώστε μου ένα χρόνο…
Λόγια ήπια που δεν θυμίζουν σε τίποτα τον παλιό, αλαζόνα Τούρκο Πρόεδρο. Τον Ερντογάν με τις δηλητηριώδεις ρητορείες και τις πομπώδεις δηλώσεις και καυχησίες έναντι των πολιτικών του αντιπάλων. Ωστόσο δεν πρέπει να μας ξεγελάει η μετά σεισμό εικόνα του, γιατί παραμένει ”λύκος” όχι μόνο για τους εξωτερικούς αντιπάλους του, αλλά και για τους εσωτερικούς:
Για τον ”φθαρμένο” Κιλιντσάρογλου που έχει ηττηθεί επανειλημμένα στις εκλογικές αναμετρήσεις μαζί του • για τον καταδικασθέντα τον περασμένο Δεκέμβριο Ιμάμογλου σε πάνω από 2 χρόνια και 7 μήνες φυλάκισης για εξύβριση της εκλογικής επιτροπής στις εκλογές του ’19 • για τον Γιαβάς του σκληρού εθνικιστικού παρελθόντος των ”Γκρίζων Λύκων”, ο οποίος ήταν και είναι το ”κόκκινο πανί” για τους Κούρδους της Τουρκίας.
Ο Ερντογάν ήταν ”λύκος” και για την Μεράλ Ακσενέρ μέχρι πρότινος. Μέχρι πριν να εγκαταλείψει αυτή τη ”Συμμαχία των Έξι”, αν και είναι υποχρεωμένη στον Πρόεδρο του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Κεμάλ Κιλιντσάρογλου γιατί του οφείλει την εκπροσώπησή της το ’18 στην Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας.
Τότε που η ”Λύκαινα” (όπως την αποκαλούν) είχε εγκαταλείψει τον κυβερνητικό εταίρο του Τούρκου προέδρου Ντεβλέτ Μπαχτσελί και είχε δημιουργήσει δικό της ακροδεξιό κόμμα: το ”Καλό Κόμμα”. Συζητούσαν μάλιστα (Ακσενέρ-Κιλιντσάρογλου) να υποστηρίξουν από κοινού τον Αμπντουλάχ Γκιούλ (πάλαι ποτέ φίλο του Ταγίπ Ερντογάν και Νο2 του κυβερνώντος AKP) ως υποψήφιο για την Τουρκικά Προεδρία.
Αυτός ήταν ο λόγος μάλιστα που το ’18 είχαν προπηλακίσει την ίδια και τους ακροδεξιούς οπαδούς της συνοδείας της οι οπαδοί του Ταγίπ Ερντογάν, κατά την επίσκεψή της στον Διπόταμο, τη Ριζούντα του Πόντου, τόπο καταγωγής του.
Ωστόσο αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Στο παρόν κυριαρχούσε μέχρι πριν λίγες ώρες η ασυνεννοησία στους κόλπους της τουρκικής αντιπολίτευσης. Ασυνεννοησία η οποία είχε προκαλέσει τη διάσπαση της ”Συμμαχίας” με την αποχώρηση της Ακσενέρ την ώρα που ο αρχηγός της Αξιωματικής αντιπολίτευσης προσπαθούσε να τη διευρύνει ερχόμενος σε συνάντηση με δύο ηγέτες κομμάτων της Αριστεράς.
Ο Κιλιντσάρογλου, ωστόσο — σε αντίθεση με ό,τι αναμενόταν — δεν έδειξε να ανησυχεί για τη στάση της πρώην σύμμαχου του που αποχώρησε από το ”Τραπέζι των Έξι”. Περιορίστηκε μόνο να τη χαρακτηρίσει ”αγενή”, ενώ θα περίμενε κανείς να την πει ”αχάριστη”.
Αλλά έναν μήνα μετά τον τρομακτικό σεισμό των 7,8 ρίχτερ της 6ης Φεβρουαρίου που προκάλεσε βιβλική καταστροφή στη χώρα του και τον θάνατο άνω των 45.000 κατοίκων, περιορίστηκε να σχολιάσει συγκρατημένα το απρόσμενο δώρο της ”Λύκαινας” Ακσενέρ λίγα 24ωρα πριν από την επίσημη ανακοίνωση της υποψηφιότητας του προσώπου που θα τον αντιμετωπίσει.
– […] Εμείς πριν από πολλούς μήνες είχαμε πει το τι θα συμβεί. Είναι όπως λένε οι Πέρσες ”έκατσαν, συνομίλησαν και διαλύθηκαν”… Το είχαμε πει. Έτσι ακριβώς συνέβη”, είπε στους δημοσιογράφους, υπενθυμίζοντάς τους παράλληλα ότι τα δικά του ενδιαφέροντα και του κόμματός του (AKP) είναι διαφορετικά από εκείνα των κομμάτων της αντιπολίτευσης […] ” Εμείς έχουμε ως μέλημα την επιβίωση, εκείνοι ως μέλημα έχουν τη μοιρασιά! Ζήσαμε έναν σεισμό, την μεγαλύτερη καταστροφή όλων των καταστροφών. Εμείς προσπαθούμε να τον αντιμετωπίσουμε… Όπως είπα στον λαό, δώστε μου ένα χρόνο…
Λόγια ήπια που δεν θυμίζουν σε τίποτα τον παλιό, αλαζόνα Τούρκο Πρόεδρο. Τον Ερντογάν με τις δηλητηριώδεις ρητορείες και τις πομπώδεις δηλώσεις και καυχησίες έναντι των πολιτικών του αντιπάλων. Ωστόσο δεν πρέπει να μας ξεγελάει η μετά σεισμό εικόνα του, γιατί παραμένει ”λύκος” όχι μόνο για τους εξωτερικούς αντιπάλους του, αλλά και για τους εσωτερικούς:
Για τον ”φθαρμένο” Κιλιντσάρογλου που έχει ηττηθεί επανειλημμένα στις εκλογικές αναμετρήσεις μαζί του • για τον καταδικασθέντα τον περασμένο Δεκέμβριο Ιμάμογλου σε πάνω από 2 χρόνια και 7 μήνες φυλάκισης για εξύβριση της εκλογικής επιτροπής στις εκλογές του ’19 • για τον Γιαβάς του σκληρού εθνικιστικού παρελθόντος των ”Γκρίζων Λύκων”, ο οποίος ήταν και είναι το ”κόκκινο πανί” για τους Κούρδους της Τουρκίας.
Ο Ερντογάν ήταν ”λύκος” και για την Μεράλ Ακσενέρ μέχρι πρότινος. Μέχρι πριν να εγκαταλείψει αυτή τη ”Συμμαχία των Έξι”, αν και είναι υποχρεωμένη στον Πρόεδρο του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Κεμάλ Κιλιντσάρογλου γιατί του οφείλει την εκπροσώπησή της το ’18 στην Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας.
Τότε που η ”Λύκαινα” (όπως την αποκαλούν) είχε εγκαταλείψει τον κυβερνητικό εταίρο του Τούρκου προέδρου Ντεβλέτ Μπαχτσελί και είχε δημιουργήσει δικό της ακροδεξιό κόμμα: το ”Καλό Κόμμα”. Συζητούσαν μάλιστα (Ακσενέρ-Κιλιντσάρογλου) να υποστηρίξουν από κοινού τον Αμπντουλάχ Γκιούλ (πάλαι ποτέ φίλο του Ταγίπ Ερντογάν και Νο2 του κυβερνώντος AKP) ως υποψήφιο για την Τουρκικά Προεδρία.
Αυτός ήταν ο λόγος μάλιστα που το ’18 είχαν προπηλακίσει την ίδια και τους ακροδεξιούς οπαδούς της συνοδείας της οι οπαδοί του Ταγίπ Ερντογάν, κατά την επίσκεψή της στον Διπόταμο, τη Ριζούντα του Πόντου, τόπο καταγωγής του.
Ωστόσο αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Στο παρόν κυριαρχούσε μέχρι πριν λίγες ώρες η ασυνεννοησία στους κόλπους της τουρκικής αντιπολίτευσης. Ασυνεννοησία η οποία είχε προκαλέσει τη διάσπαση της ”Συμμαχίας” με την αποχώρηση της Ακσενέρ την ώρα που ο αρχηγός της Αξιωματικής αντιπολίτευσης προσπαθούσε να τη διευρύνει ερχόμενος σε συνάντηση με δύο ηγέτες κομμάτων της Αριστεράς.
Ο Κιλιντσάρογλου, ωστόσο — σε αντίθεση με ό,τι αναμενόταν — δεν έδειξε να ανησυχεί για τη στάση της πρώην σύμμαχου του που αποχώρησε από το ”Τραπέζι των Έξι”. Περιορίστηκε μόνο να τη χαρακτηρίσει ”αγενή”, ενώ θα περίμενε κανείς να την πει ”αχάριστη”.
Η εξήγηση, πιθανολογώ, είναι απλή. Η συνεισφορά της Ακσενέρ δεν είναι ζήτημα μείζονος σημασίας για τον ίδιο και τη ”Συμμαχία” των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Η αποχώρησή της, μάλιστα, ίσως διευκολύνει τη στήριξη στον Κιλιντσάρογλου απ’ το κοινοβουλευτικό κουρδικό HDP (”Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών”), τα μέλη και οι συμπρόεδροι του οποίου αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν διώξεις στην Τουρκία.
Κάτι που γινόταν παλιά και με τους Αλεβίτες κατοίκους της (για να μην πάμε στις διώξεις Ελλήνων χριστιανών με αφορμή τα Σεπτεμβριανά του ’55). Τους Αλεβίτες που είναι η φύτρα του ο Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, ο οποίος κατάγεται απ’ την μειονότητά τους. Δεν είναι μουσουλμάνος σουνίτης, δηλαδή, όπως ο Ταγίπ Ερντογάν…
Με τα δεδομένα αυτά, το πολιτικό σκηνικό άρχισε να έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, γιατί φαινόταν να γονιμοποιεί μια ετερόκλητη συμμαχία μεταξύ Ερντογάν-Ακσενέρ ειδικά από τη στιγμή που η πρώην υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας (1996-1997) εγκατέλειψε το ”Τραπέζι των Έξι” της αντιπολίτευσης μαχαιρώνοντας πισώπλατα τον σύμμαχο και ευεργέτη της και προσφέροντας ”ανέλπιστο δώρο” στον μέχρι πρότινος εχθρό της.
Στην τουρκική πολιτική σκηνή, ωστόσο, το αναπάντεχο, το απρόσμενο είναι κάτι αναμενόμενο. Έτσι, ενώ περιμέναμε να δούμε την Μεράλ Ακσενέρ να στηρίζει τον Τούρκο Πρόεδρο στη θέση του συγκυβερνήτη του Ντεβλέτ Μπαχτσελί (ηγέτη των ”Γκρίζων Λύκων” του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, MHP) μετά από προεκλογική συμφωνία, την είδαμε να επιστρέφει στη ”Συμμαχία” παίρνοντας τη μπουκιά απ’ το στόμα του Ερντογάν.
Η επιστροφή της αυτή και η συνάντησή της με τα μέλη της ”Συμμαχίας” την αναβάθμισε προφανώς. Την αναβάθμισε, γιατί πέρασε (μεταξύ άλλων) η πρότασή της να πλαισιώσουν τον ενωτικό υποψήφιο της αντιπολίτευσης για την Προεδρία Κεμάλ Κιλιντσάρογλου (στον οποίο συνέκλιναν όλοι) οι δήμαρχοι Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης (Μανσούρ Γιαβάς και Εκρέμ Ιμάμογλου, αντίστοιχα), στην περίπτωση φυσικά που κερδίσουν τις εκλογές στην Τουρκία.
Κι ας μη μου πουν κάποιοι ότι δεν γίνονται αυτά. Γίνονται και παραγίνονται στην γείτονα χώρα. Έγιναν και… χειρότερα στο παρελθόν από το ”είπα-ξείπα και ξαναείπα” της Ακσενέρ (βλ. κυβερνητική συμμαχία Ερντογάν -Μπαχτσελί, παρά το γεγονός ότι ο δεύτερος παλαιότερα εξαπέλυε μύδρους κατά του πρώτου διατυμπανίζοντας ότι μόνο ηλίθιοι ξεπουλημένοι ψηφοφόροι τον ψηφίζουν).
Και επειδή η εξουσία είναι γλυκιά όπου γης, δεν αποκλείεται να έχουμε — μέχρι τις τουρκικές εκλογές — και δεύτερη ανατροπή (αν τα ξανασπάσει η Ακσενέρ με τους συμμάχους της στην αντιπολίτευση), με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί κυβερνητικό δίδυμο (Ερντογάν-Ακσενέρ) που να ανταγωνίζεται σε υποσχεσιολογίες προς τον σεισμόπληκτο λαό της Τουρκίας.
Διακόσιες χιλιάδες σπίτια τριώροφα έως τετραώροφα, υποσχέθηκε ήδη ο ”σουλτάνος”, μακριά από τεκτονικά ρήγματα και μαλακά εδάφη και ”πιο κοντά στα βουνά”.
”Θα χτίσουμε”, είπε επί λέξει, ”νέα Αντάκια (Αντιόχεια), νέο Ισκεντερούν (Αλεξανδρέττα) και νέο Αρσούζ. Θα ξαναχτίσουμε από το μηδέν τις πόλεις μας…”
Κάτι που γινόταν παλιά και με τους Αλεβίτες κατοίκους της (για να μην πάμε στις διώξεις Ελλήνων χριστιανών με αφορμή τα Σεπτεμβριανά του ’55). Τους Αλεβίτες που είναι η φύτρα του ο Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, ο οποίος κατάγεται απ’ την μειονότητά τους. Δεν είναι μουσουλμάνος σουνίτης, δηλαδή, όπως ο Ταγίπ Ερντογάν…
Με τα δεδομένα αυτά, το πολιτικό σκηνικό άρχισε να έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, γιατί φαινόταν να γονιμοποιεί μια ετερόκλητη συμμαχία μεταξύ Ερντογάν-Ακσενέρ ειδικά από τη στιγμή που η πρώην υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας (1996-1997) εγκατέλειψε το ”Τραπέζι των Έξι” της αντιπολίτευσης μαχαιρώνοντας πισώπλατα τον σύμμαχο και ευεργέτη της και προσφέροντας ”ανέλπιστο δώρο” στον μέχρι πρότινος εχθρό της.
Στην τουρκική πολιτική σκηνή, ωστόσο, το αναπάντεχο, το απρόσμενο είναι κάτι αναμενόμενο. Έτσι, ενώ περιμέναμε να δούμε την Μεράλ Ακσενέρ να στηρίζει τον Τούρκο Πρόεδρο στη θέση του συγκυβερνήτη του Ντεβλέτ Μπαχτσελί (ηγέτη των ”Γκρίζων Λύκων” του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, MHP) μετά από προεκλογική συμφωνία, την είδαμε να επιστρέφει στη ”Συμμαχία” παίρνοντας τη μπουκιά απ’ το στόμα του Ερντογάν.
Η επιστροφή της αυτή και η συνάντησή της με τα μέλη της ”Συμμαχίας” την αναβάθμισε προφανώς. Την αναβάθμισε, γιατί πέρασε (μεταξύ άλλων) η πρότασή της να πλαισιώσουν τον ενωτικό υποψήφιο της αντιπολίτευσης για την Προεδρία Κεμάλ Κιλιντσάρογλου (στον οποίο συνέκλιναν όλοι) οι δήμαρχοι Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης (Μανσούρ Γιαβάς και Εκρέμ Ιμάμογλου, αντίστοιχα), στην περίπτωση φυσικά που κερδίσουν τις εκλογές στην Τουρκία.
Κι ας μη μου πουν κάποιοι ότι δεν γίνονται αυτά. Γίνονται και παραγίνονται στην γείτονα χώρα. Έγιναν και… χειρότερα στο παρελθόν από το ”είπα-ξείπα και ξαναείπα” της Ακσενέρ (βλ. κυβερνητική συμμαχία Ερντογάν -Μπαχτσελί, παρά το γεγονός ότι ο δεύτερος παλαιότερα εξαπέλυε μύδρους κατά του πρώτου διατυμπανίζοντας ότι μόνο ηλίθιοι ξεπουλημένοι ψηφοφόροι τον ψηφίζουν).
Και επειδή η εξουσία είναι γλυκιά όπου γης, δεν αποκλείεται να έχουμε — μέχρι τις τουρκικές εκλογές — και δεύτερη ανατροπή (αν τα ξανασπάσει η Ακσενέρ με τους συμμάχους της στην αντιπολίτευση), με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί κυβερνητικό δίδυμο (Ερντογάν-Ακσενέρ) που να ανταγωνίζεται σε υποσχεσιολογίες προς τον σεισμόπληκτο λαό της Τουρκίας.
Διακόσιες χιλιάδες σπίτια τριώροφα έως τετραώροφα, υποσχέθηκε ήδη ο ”σουλτάνος”, μακριά από τεκτονικά ρήγματα και μαλακά εδάφη και ”πιο κοντά στα βουνά”.
”Θα χτίσουμε”, είπε επί λέξει, ”νέα Αντάκια (Αντιόχεια), νέο Ισκεντερούν (Αλεξανδρέττα) και νέο Αρσούζ. Θα ξαναχτίσουμε από το μηδέν τις πόλεις μας…”
Μ’ αυτά και μ’ αυτά ο τουρκικός λαός έχει καλμάρει κάπως την οργή του, ειδικά μετά τη ”συγγνώμη” του Προέδρου του για την καθυστέρηση στις επιχειρήσεις διάσωσης και παροχής βοήθειας. Ήδη οι τελευταίες δημοσκοπήσεις όπως αυτή της Metropoll, δίνουν 34% στον Ερντογάν και 25% στον Κιλιντσάρογλου.
Όπερ σημαίνει ότι ο Τούρκος Πρόεδρος τραβάει την ανηφόρα για την κορυφή της λαϊκής ετυμηγορίας, ενώ ο Αρχηγός της Αξιωματικής αντιπολίτευσης τον παρακολουθεί από τις παρυφές του υψώματος κατάκτησης.
Έτσι, παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις για το πολιτικό μέλλον του μετά τη βιβλική καταστροφή στην Τουρκία από τον φονικό σεισμό, το πιο πιθανό είναι να τον δούμε να ξαναεκλέγεται Πρόεδρος, κι ας φώναζε τις προάλλες (6/3/’23) εν χορώ χιλιάδες οπαδοί της Μπεσίκτας στο στάδιο Ινονού της Κωνσταντινούπολης — κατά τη διάρκεια του αγώνα πρωταθλήματος με την Αντάλιασπορ — ”Κυβέρνηση, παραιτήσου!”, όπως οι της Φενερμπαχτσέ νωρίτερα 25/2/’23 (στη διάρκεια του αγώνα με την Κόνιασπορ) το σύνθημα ”Ψέματα, εξαπατήσεις, πέρασαν 20 χρόνια, παραιτηθείτε!”…
Ο Ταγίπ Ερντογάν ξέρει να κλείνει κεφάλαια διακυβέρνησης και πολιτικής συμπεριφοράς και να ανοίγει νέα. Ξέρει, προπάντων, να προσαρμόζεται στα παιχνίδια της τύχης, η οποία αυτήν τη φορά φάνηκε να έχει το πρόσωπο της ”Λύκαινας” Μεράλ Ακσενέρ, εναντίον της οποίας είχε καταθέσει μήνυση προ δύο ετών γιατί τον συνέκρινε με τον Ισραηλινό ηγέτη Μπενιαμίν Νετανιάχου στο θέμα της στοχοποίησης των πολιτικών αντιπάλων του.
Φάνηκε να έχει το πρόσωπο της πολιτικής αντιπάλου του, αλλά έκανε λάθος. Η αποχώρηση της ηγέτιδας του ακροδεξιού IYI αποδείχθηκε προσχεδιασμένη, με σκοπό να επιβάλλει τους όρους της επιστρέφοντας στη ”Συμμαχία” των κομμάτων της αντιπολίτευσης, τα οποία της έριξαν γέφυρα επανόδου για να προλάβουν την ένωσή της με τον Ταγίπ Ερντογάν…
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ
”Συμμαχία των Έξι”: Έτσι ονομάζεται το μέτωπο που συγκρότησαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία. Τα κόμματα του μετώπου κατά του Ταγίπ Ερντογάν είναι:
1. Το ”Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα” CHP, του Κεμάλ Κιλιντσάρογλου — Το ”Καλό Κόμμα” IYI, της Μεράλ Ακσενέρ 3. Το ”Κόμμα της Ευτυχίας”, SP, του Tεμέλ Καραμολάογλου 4. Το ”Κόμμα του Μέλλοντος” GP, του Αχμέτ Νταβούτογλου 5. Το ”Δημοκρατικό Κόμμα DP, των Μιτχάτ Σανκάρ και Περβίν Μπουλντάν και 6. Το ”Κόμμα της Δημοκρατίας και της Προόδου” DEVA, του Αλί Μπαμπατζάν)
