Σάββατο 22 Ιουλίου 2023

ΠΑΙΔΕΙΑ: ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ


Αντώνη Ι. Ζαρκανέλα
π. Γενικού Διευθυντή Ανάπτυξης
της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης.

Με το Σύνταγμα της Στάσης της 3ης Σεπτεμβρίου οι προβλέψεις για την παιδεία ήταν «έτη φωτός» σε σχέση με αυτά που προβλέπει το σημερινό μας Σύνταγμα. Το Κράτος και οι Δήμοι, είχαν την υποχρέωση να παρέχουν τις υπηρεσίες της εκπαίδευσης με ιδίους πόρους ενώ... 

 
δινόταν η δυνατότητα στους ιδιώτες να ιδρύουν εκπαιδευτικά καταστήματα. Όλοι συμμορφούμενοι με τους νόμους του Κράτους… Στο σημερινό Σύνταγμα όλα ανήκουν στο Κράτος…

Οι περί παιδείας προβλέψεις του Συντάγματος του 1844 περιλαμβάνονται στο άρθρο 11, το οποίο προβλέπει: «Η ανωτέρα εκπαίδευσις ενεργείται δαπάνη του κράτους. Εις δε την δημοτικήν συντρέχει και το κράτος κατά το μέτρον της ανάγκης των δήμων. Έκαστος έχειτο δικαίωμα να συσταίνει εκπαιδευτικά καταστήματα, συμμορφούμενος με τους νόμους του κράτους».

Τέσσερις αράδες που περικλείουν τομεγαλείο του να έχεις καταγωγή ελληνική, αν όχι του να είσαι στην Ελλάδα αυτά τα χρόνια των εκπτώσεων. Τέσσερις αράδες που αντιμετωπίζουν, όπως αρμόζει σε ένα Σύνταγμα, όλα εκείνα που αφορούν την παιδεία. Όλα τα επίπεδά της.Τέσσερις αράδες που τα περιλαμβάνουν όλα, δεσμεύοντας αλλά ταυτόχρονα αφήνοντας στον κοινό νομοθέτη τα περιθώρια να κάνει ό,τι πρέπει να γίνει, για να γίνουν πράξη αυτά που προβλέπουν οι τέσσερις, περί παιδείας, αράδες του τότε Συντάγματος.

Είναι πολύ επίκαιρο το άρθρο για την παιδεία του Συντάγματος εκείνου, γιατί δείχνει ότι η Ελλάδα του 1844 βρισκόταν εκεί που βρίσκονται οι περισσότερες από τις αναπτυγμένες χώρες σήμερα, το 2023!! Τότε η δημοτική εκπαίδευση στην Ελλάδα – της Πελοποννήσου ουσιαστικά – παρέχονταν από τους δήμους και το κράτος συνέτρεχε «…κατά το μέτρον της ανάγκης των δήμων.». Σήμερα σε χώρες όπως η Σουηδία, η Νορβηγία, η Ελβετία, οι ΗΠΑ κλπ., η δημοτική και γυμνασιακή εκπαίδευση παρέχονται από τους δήμους και οι δάσκαλοι και καθηγητές είναι δημοτικοί υπάλληλοι και όχι δημόσιοι.

Στην Ελλάδα του 2023 η εκπαίδευση είναι κρατική, παρέχεται από δημόσιους-κρατικούς λειτουργούς που λειτουργούν όμως αυτόνομα σαν αφεντικά της χωρίς να σέβονται και να υπολογίζουν το κράτος και τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας.

Τότε, με μια απλή, συνεκτική, περιεκτική και λακωνίζουσαελληνική γλώσσα, έκαστος είχε«…το δικαίωμα να συσταίνει εκπαιδευτικά καταστήματα συμμορφούμενος με τους νόμους τους κράτους».Στην σύγχρονηΕλλάδα του 21ου αιώνα το δικαίωμα σύστασης ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων την έχει μόνον το κράτος απαγορευομένης της σύστασης τους από ιδιώτες έστω και αν δεν έχουν δημοσιονομικό κόστος. Με το υπάρχον Σύνταγμα επιτρέπεται να υπάρχουν μόνον κρατικά εκπαιδευτήρια ενώ απαγορεύεται η σύστασή τους από ιδιώτες (Αρθρο 16, παρ. 4, 5& 8).

Τότε οι εν πολλοίς αγράμματοι αλλά μπαρουτοκαπνισμένοι 220 πληρεξούσιοι, πατέρες του Έθνους, φαίνεται ότι ήξεραν πολύ περισσότερο από εμάς τους σύγχρονους ΄΄διαβασμένους΄΄ και ΄΄σπουδαγμένους΄΄ τί ήθελαν από την παιδεία, το όραμά της γιαυτήν και το αποτύπωσαν χρησιμοποιώντας δεκαεννιά (19) μόνον λέξεις. Εκείνοι οι απλοί πατριώτες, σίγουρα χωρίς να διαθέτουν πανσπερμία Συνταγματολόγων καθηγητών Πανεπιστημίων στην τότε Βουλή των Ελλήνων, αλλά έχοντας όραμα, καθαρή σκέψη, λαϊκή σοφία, αναγνώριζαν την αξία που έχει η παιδεία για το Έθνος με το να επιτρέψουν σε όλους εκείνους που θα μπορούσαν να μορφώσουν τον ελληνικό λαό να το κάνουν, ΄΄συμμορφούμενοι΄΄, προφανώς, με τους νόμους του κράτους.

Στο περίφημο, πια άρθρο 16 του σημερινού Συντάγματος, ένα φλύαρο σε σχέση με εκείνο του 1844 κείμενο, χρησιμοποιούνται 233 λέξεις, από τις οποίες αν αφαιρέσουμε τις 19 του Συντάγματος του 1844, οι υπόλοιπες είναι, περιττές, γιατί αφορούν αυτονόητα και επιπέδου υπουργικής απόφασης θέματα και οπωσδήποτε όχι Συντάγματος. Θέματα που σχετίζονται με την υπαλληλική ιδιότητα και σχέση των καθηγητών, την απαγόρευση παύσής τους, το όριο συνταξιοδότησης τους κλπ.που θα μπορούσαν να λυθούν με Προεδρικά Διατάγματα ή ακόμη και φοιτητικών συλλόγων που θα μπορούσαν να αντιμετωπίζονται από τον κανονισμό λειτουργίας των επί μέρους ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Πώς, όμως, να εμπιστεύεσαι ένα κράτος, μια Βουλή, όταν αδιαφορούν για όλα τα περιττά του άρθρου 16 και ερίζουν για το αν η παράγραφος « Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται»(Αρθρο 16, παρ. 8)του σημερινού Συντάγματος πρέπει να γίνει «δεν απαγορεύεται» όπως προέβλεπε το Σύνταγμα του 1844, που προήλθε από την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου που αξίωνε από τον Βασιλιά ΄Οθωνα την παραχώρηση του πρώτου Συντάγματος. Και ισχύει για το σύνολο σχεδόν του δυτικού κόσμου και όχι μόνον, αλλά όχι πλέον στην Πατρίδα μας.