Τη ρίζα του κακού, δηλαδή τους διακινητές των παράτυπων ροών, ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει δυναμικά η κυβέρνηση, καθώς η κατάσταση που επικρατεί στα ελληνικά νησιά τις ημέρες του καλοκαιριού αναφορικά με τις αφίξεις παράνομων μεταναστών σήμανε συναγερμό, θέτοντας σε επαγρύπνηση τον κρατικό μηχανισμό.
Παρότι...
το αυστηρό νομικό πλαίσιο υφίσταται, όπως και η αγαστή συνεργασία των εμπλεκόμενων κρατικών υπηρεσιών, η δραστηριότητα των διακινητών δεν ανακόπτεται, αφού οι ίδιοι αισθάνονται μάλλον άτρωτοι και διατεθειμένοι να επαναλάβουν τις διαδρομές εκατομμυρίων δολαρίων που τους αποφέρει η βιομηχανία της παράνομης μεταφοράς ανθρώπων, χωρίς να αντιμετωπίζουν μέχρι σήμερα σοβαρές ποινικές διώξεις.
Αποτιμώντας, ωστόσο, τα δεδομένα, αλλά και τα όσα έχουν φέρει στο φως οι κοινές έρευνες της ΕΛ.ΑΣ., της ΕΥΠ και του Λιμενικού το τελευταίο διάστημα, ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο νέων νομοθετικών ρυθμίσεων που θα δείχνουν αυτή τη φορά αμετάκλητα στους διακινητές τον δρόμο προς τις ελληνικές φυλακές, προκειμένου να «φρενάρουν» τη δράση τους, πατώντας στο εξής σε... καρφιά.
Θανατηφόρο τροχαίο στην Εγνατία Οδό, στον Εβρο: σύγκρουση με Ι.Χ. που οδηγούσε διακινητής μεταναστών
Το χρονικό
Τα νομοθετικά εργαλεία για την ποινική δίωξη των διακινητών, άλλωστε, υπάρχουν και είναι σε ισχύ, καθώς πριν από τρία χρόνια η κυβέρνηση προχώρησε στην αυστηροποίηση των σχετικών ποινών, με αποτέλεσμα να αποτελεί σήμερα πράξη κακουργηματικού χαρακτήρα η παράνομη μεταφορά ανθρώπων, ενώ σε περίπτωση πρόκλησης θανάτου, καθώς οι διακινητές βουλιάζουν τις βάρκες, τότε κινδυνεύουν με ισόβια κάθειρξη. Στην πραγματικότητα, όμως, το ενδεχόμενο να προφυλακιστούν είτε απλά μέλη, είτε κάποιοι από τους «εγκεφάλους» των παράνομων κυκλωμάτων θα ήταν ένα πολύ ισχυρό όπλο για την ελληνική πλευρά στην καθημερινή μάχη με την παράνομη μετανάστευση, δεδομένου ότι θα έστελνε ένα πολύ ηχηρό μήνυμα αποτροπής προς την άλλη μεριά του Αιγαίου, αλλά και προς τους «αφανείς δράστες», δηλαδή τα υψηλότερα κλιμάκια της πυραμίδας των δικτύων διακίνησης μεταναστών στη Μεσόγειο.
Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, τα υπέρογκα κέρδη απαντούν εν μέρει στη δυσκολία ανακοπής της παράνομης δραστηριότητας των διακινητών από τις ελληνικές αρχές και τη Frontex, καθώς τα μέλη των κυκλωμάτων ρισκάρουν αντί παχυλής αμοιβής στο κάθε πέρασμα των δεκάδων μεταναστών προς την Ευρώπη. Πολύ περισσότερο όταν τα δίκτυα των παράτυπων ροών αποδεικνύονται πολυεπίπεδα και διεθνικά, καθώς λειτουργούν ενίοτε με συνέργειες μεταξύ υπηκόων διαφορετικών χωρών, χωρίς να εξαιρούνται και οι Ελληνες πολίτες.
Για τον λόγο αυτό, το πρόβλημα είναι οξύτερο στα ελληνικά νησιά, όπου, κατά πληροφορίες, δίκτυα δήθεν ακτιβιστών προσφέρουν διευκολύνσεις στα δουλεμπορικά κυκλώματα, σβήνοντας παράλληλα τα ίχνη τους. Ακόμη και στην περίπτωση, όμως, ταυτοποίησης και συλλήψεων μελών των κυκλωμάτων διακίνησης στον Εβρο και στα ελληνικά νησιά, οι οποίες ανέρχονται περίπου στις 50, τα αποτελέσματα των διώξεων ήταν στο τέλος της ημέρας εξαιρετικά ισχνά, παρότι επρόκειτο για άτομα που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή απροστάτευτων ανθρώπων, βυθίζοντας τα σκάφη μεταφοράς τους.
Μπλόκο στην Εγνατία με τεθωρακισμένο MRAP Typhoon
Αδύναμοι εισαγγελείς
Ο αδύναμος κρίκος στην αλυσίδα πάταξης των παράνομων κυκλωμάτων εντοπίζεται τις περισσότερες φορές στις κατά τόπους εισαγγελικές αρχές, καθώς ακόμη και αν περισσεύουν οι νόμοι και η βούληση των δικαστικών λειτουργών, οι τελευταίοι αντιμετωπίζουν αντικειμενικές δυσκολίες στην ταυτοποίηση των διακινητών, δυσκολίες που καθίστανται εντονότερες στην περίπτωση των ελληνικών νησιών, ερμηνεύοντας την κατακόρυφη αύξηση των μεταναστευτικών ροών.
Συγκεκριμένα, καθώς ο διακινητής μεταβαίνει τις περισσότερες φορές μέσα στη βάρκα κατά την εκτέλεση του δρομολογίου μαζί με τους παράτυπους μετανάστες, δεν είναι εύκολο να διαπιστωθεί ότι πρόκειται για το πρόσωπο στο οποίο θα πρέπει να απαγγελθούν κάθε φορά οι κατηγορίες και όχι για έναν ακόμη επιβαίνοντα-«πελάτη» του δικτύου.
Και μέλη ΜΚΟ
Το ζήτημα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο όταν οι διακινητές βρίσκουν πρόθυμους συνεργάτες, συνήθως κάποιους δήθεν ακτιβιστές, ώστε να γνωρίζουν το στίγμα των διωκτικών αρχών, αλλά και κρίσιμες πληροφορίες αποφυγής των ελέγχων. Στην περίπτωση του Βορείου Αιγαίου, η εξάρθρωση ενός πολυπλόκαμου δικτύου στη Λέσβο στα τέλη του περασμένου μήνα επιβεβαίωσε τις ισχυρές προσβάσεις των κυκλωμάτων διακίνησης μεταναστών από την Τουρκία, καθώς το δίκτυο αποτελούνταν από 21 άτομα, ανάμεσα στα οποία ήταν μέλη μιας διεθνούς μη κυβερνητικής οργάνωσης, αλλά και διαμένοντες σε κλειστή ελεγχόμενη δομή του νησιού.
Από την κοινή έρευνα της ΕΛ.ΑΣ. με την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, η οποία διήρκεσε από τον Σεπτέμβριο του 2022 μέχρι και τα τέλη Απριλίου του 2023, διαπιστώθηκε ότι το κύκλωμα δρομολόγησε 139 ροές διευκολύνοντας την παράνομη είσοδο στη χώρα για περίπου 4.050 παράνομους μετανάστες, με την επίκληση της... ανθρωπιστικής βοήθειας.
Με πρόσχημα το γεγονός ότι οι μετανάστες έχριζαν μετά την άφιξή τους στη Λέσβο άμεσης ιατρικής βοήθειας, τα μέλη της «εγκληματικής οργάνωσης», κατά τη δικογραφία, τους πλησίαζαν στα σημεία όπου είχαν κρυφτεί, δρώντας υποστηρικτικά προς τους διακινητές. Αποτέλεσμα ήταν να συγκροτηθεί κακουργηματικού χαρακτήρα δικογραφία, με τις κατηγορίες της συγκρότησης και ένταξης σε εγκληματική οργάνωση, αλλά και παραβάσεις του Κώδικα Μετανάστευσης, ξεδιπλώνοντας σταδιακά το κουβάρι των κυκλωμάτων διακίνησης. «Θα παρακολουθήσουμε το πώς θα πάνε αυτές οι δικογραφίες και ενδεχομένως, επειδή πραγματικά είναι κάτι που μας καίει και είναι ένα πολύ ισχυρό αποτρεπτικό μέσο αυτό, η παραδειγματική καταδίκη αυτών των εγκληματιών να χρειαστεί και δεύτερη ρύθμιση», προανήγγειλε, μιλώντας στον ΣΚΑΪ ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης, προκειμένου να αυξηθούν οι δικλίδες ασφαλείας ως προς την παραδειγματική τιμωρία των διακινητών.
Κατά πληροφορίες, η κυβέρνηση παρακολουθεί πολύ στενά την πορεία των συγκεκριμένων υποθέσεων, δηλαδή την εξέλιξή τους στη Δικαιοσύνη, μετά και την ολοκλήρωση των ερευνών των διωκτικών αρχών και με γνώμονα τον σεβασμό του Κράτους Δικαίου. Στο πλαίσιο αυτό, η πιστή εφαρμογή του νόμου συνιστά το πλέον αποτελεσματικό ανάχωμα για τα κυκλώματα παράνομης μεταφοράς ανθρώπων, τα οποία μοιάζουν να δρουν ανενόχλητα και καλά υποστηριζόμενα στα ελληνικά νησιά. Το ενδεχόμενο να υπάρξουν προφυλακίσεις, μάλιστα, θα άλλαζε άρδην το τοπίο, όπως εκτιμούν πρόσωπα με πολύ καλή γνώση του πεδίου, καθώς θα ανάγκαζε τους διακινητές είτε να αναζητήσουν εναλλακτικές διαδρομές, είτε να μειώσουν ραγδαία τον αριθμό των μεταναστών που διακινούν προς τις ελληνικές ακτές.
Καρφιά στον Εβρο
Ταυτόχρονα, η ανάληψη κυβερνητικών πρωτοβουλιών απέναντι στους διακινητές δεν θα αφορά μόνο τα θαλάσσια σύνορα, παρότι πιο εκτεθειμένα, αλλά και τον Εβρο μετά την απόφαση της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αλεξανδρούπολης να ανοίξει τον δρόμο στα... καρφιά. Ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα των κατοίκων του Εβρου, που μετρούσαν το τελευταίο διάστημα τουλάχιστον δύο νεκρούς και τραυματίες από τη διέλευση των διακινητών στο αντίθετο ρεύμα της Εγνατίας οδού προκαλώντας τροχαία δυστυχήματα, οι τοπικές εισαγγελικές αρχές άναψαν το πράσινο φως στην Αστυνομική Διεύθυνση Αλεξανδρούπολης, γνωμοδοτώντας θετικά για την τοποθέτηση «επί του οδοστρώματος τεχνικών μηχανικών μέσων αναγκαστικής ακινητοποίησης», δηλαδή καρφιών, αλυσίδων και ειδικών διχτυών, καθώς και των θωρακισμένων οχημάτων MRAP Typhoon (τα οποία ήδη χρησιμοποιούνται σε μπλόκα, στις εισόδους της Εγνατίας Οδού) σε περίπτωση που ο εκάστοτε διακινητής δεν συμμορφωθεί σε «σήμα στάσης» της ΕΛ.ΑΣ. κατά μήκος του εθνικού οδικού δικτύου. Σύμφωνα με την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αλεξανδρούπολης, «η χρήση ως έσχατης λύσης μηχανικών μέσων πρόκλησης ζημιάς στα ελαστικά του οχήματος, προς επίτευξη αναγκαστικής ακινητοποίησης κρίνεται σύννομη, επιτρεπτή και κατά περίπτωση επιβεβλημένη», ενώ επίκειται ειδική εκπαίδευση των τμημάτων συνοριακής φύλαξης για την άμεση τοποθέτηση των καρφιών.
Καρφιά στον Εβρο
Ταυτόχρονα, η ανάληψη κυβερνητικών πρωτοβουλιών απέναντι στους διακινητές δεν θα αφορά μόνο τα θαλάσσια σύνορα, παρότι πιο εκτεθειμένα, αλλά και τον Εβρο μετά την απόφαση της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αλεξανδρούπολης να ανοίξει τον δρόμο στα... καρφιά. Ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα των κατοίκων του Εβρου, που μετρούσαν το τελευταίο διάστημα τουλάχιστον δύο νεκρούς και τραυματίες από τη διέλευση των διακινητών στο αντίθετο ρεύμα της Εγνατίας οδού προκαλώντας τροχαία δυστυχήματα, οι τοπικές εισαγγελικές αρχές άναψαν το πράσινο φως στην Αστυνομική Διεύθυνση Αλεξανδρούπολης, γνωμοδοτώντας θετικά για την τοποθέτηση «επί του οδοστρώματος τεχνικών μηχανικών μέσων αναγκαστικής ακινητοποίησης», δηλαδή καρφιών, αλυσίδων και ειδικών διχτυών, καθώς και των θωρακισμένων οχημάτων MRAP Typhoon (τα οποία ήδη χρησιμοποιούνται σε μπλόκα, στις εισόδους της Εγνατίας Οδού) σε περίπτωση που ο εκάστοτε διακινητής δεν συμμορφωθεί σε «σήμα στάσης» της ΕΛ.ΑΣ. κατά μήκος του εθνικού οδικού δικτύου. Σύμφωνα με την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αλεξανδρούπολης, «η χρήση ως έσχατης λύσης μηχανικών μέσων πρόκλησης ζημιάς στα ελαστικά του οχήματος, προς επίτευξη αναγκαστικής ακινητοποίησης κρίνεται σύννομη, επιτρεπτή και κατά περίπτωση επιβεβλημένη», ενώ επίκειται ειδική εκπαίδευση των τμημάτων συνοριακής φύλαξης για την άμεση τοποθέτηση των καρφιών.
