Αντώνης Ι. Ζαρκανέλας
π. Γενικού Διευθυντή Ανάπτυξης
της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης
Η ώρα 23:00 της 25ης Νοεμβρίου 1942, τελειώνοντας η εορτή της Αγίας Αικατερίνης, ήταν η «Ωρα Μηδέν» για την έναρξη της επιχείρησης ανατίναξης της Γέφυρας του Γοργοποτάμου. Η...
επιχείρηση τελείωσε στις 01:30 της 26ης Οκτωβρίου Την επέτειο αυτής της μυστικής επιχείρησης δολιοφθοράς (σαμποτάζ), όπως αναφέρει το Πρόγραμμα Εορτασμού, της Αντιπεριφέρειας, η Ελληνική Πολιτεία με νόμο του 1982 καθιέρωσε ως ημέρα εορτασμού της Εθνικής Αντίστασης.
Η καθιέρωση της ημέρας για τον εορτασμό της Εθνικής Αντίστασης, για τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 10 του σχετικού νόμου, ήταν και σωστή και επιβεβλημένη. Και το λεκτικό ακριβολόγο. Αλλά μέχρι εκεί. Η στρατιωτική αξία της ανατίναξης της Γέφυρας του Γοργοποτάμου και η σημασία της για τη θετική, υπέρ των συμμάχων, εξέλιξη στο μέτωπο της Βόρειας Αφρικής, είναι αδιαμφισβήτητη. Όμως δεν ήταν μάχη, όπως λέει ο νόμος (μάχη = πολεμική σύρραξη, στρατιωτική αντιπαράθεση) αλλά ήταν μια μικρής κλίμακας και διάρκειας, μυστική επιχείρηση δολιοφθοράς (σαμποτάζ) σε έναν καίριο στρατιωτικό στόχο. Η σημαντικότατη αυτή επιχείρηση όμως δεν αποτελεί σε καμιά περίπτωση ενωτικό παράδειγμα προς παραδειγματισμό καθώς η μία πλευρά σύρθηκε κυριολεκτικά στη συμμετοχή της, όπως διαπιστώνει ένας ψύχραιμος μελετητής του σημαντικότατου αυτού εγχειρήματος. Και δείχνει το λιγότερο άγνοια των πραγματικών ιστορικών περιστατικών και ασυγχώρητο εθνικό λάθος η παραποίηση, η διαστρέβλωση και η διαιώνιση τους.
Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι είναι το πιο διαφημισμένο και πιο γνωστό γεγονός της Αντίστασης εναντίον των κατακτητών Γερμανών και ταυτόχρονα το πιο διαστρεβλωμένο. Και αυτό γιατί, όπως θα δείξουμε παρακάτω, η μία από τις δύο μεγαλύτερες αντιστασιακές οργανώσεις και μάλιστα η μεγαλύτερη, το ΕΑΜ/ΚΚΕ, δεν συμφωνούσε με την συμμετοχή του ΕΛΑΣ στο εγχείρημα καθώς, για λόγους αρχής, δεν επέτρεπε εμπλοκή του με συγκροτημένες εχθρικές δυνάμεις. Απόδειξη αυτού είναι ότι προσπάθησε το ΚΚΕ να αποτρέψει τον Βελουχιώτη από το να συμμετάσχει στην επιχείρηση ενώ, εκ των υστέρων, τρεις-τέσσερις μήνες μετά την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, το ΚΚΕ κάλεσε τον Βελουχιώτη σε απολογία μεταξύ άλλων και για ανυπακοή επειδή συμμετείχε στην επιχείρηση παρά τις αντίθετες εντολές του Κόμματος. Αλλά και ο ίδιος ο Βελουχιώτης και οι αντάρτες του, τόσον ακριβώς πριν όσον και κατά τη διάρκεια της επιχείρησης δολιοφθοράς, με συγκεκριμένες πράξεις τους έδειξαν ωσάν να επιθυμούσαν τη μη πραγματοποίηση του εγχειρήματος ή και την αποτυχία του. Αντίθετα, είναι όντως προς παραδειγματισμό όλων μας η αυθόρμητη, η ανιδιοτελής, η ειλικρινής συμμετοχή και βοήθεια με κάθε τρόπο που παρέσχον οι απλοί «άγνωστοι» χωρικοί, κάτοικοι των χωριών της Ρούμελης και της Ηπείρου για το συγκεκριμένο εγχείρημα αλλά και όλοι εκείνοι οι αφανείς πράκτορες και κομιστές μηνυμάτων που «όργωναν» τα βουνά και τα λαγκάδια μεταφέροντας μηνύματα από το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής προς τα βουνά αλλά και από τα βουνά προς το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής για την επιτυχία, τελικώς, του εγχειρήματος.
Το πόνημα αυτό βασίζεται σε πρωτογενή στοιχεία, δεδομένα και μαρτυρίες που περιέχονται στα βιβλία των πιο σημαντικών πρωταγωνιστών, των πρωτεργατών του εγχειρήματος αυτού. Η ομάδα των επίλεκτων κομμάντος επιλέγηκαν και εκπαιδεύτηκαν για να συμμετάσχουν σε μία ευαίσθητη, επικίνδυνη και πολύ σημαντική αποστολή δολιοφθοράς που κλόνισε τον κατακτητή. Τα βιβλία τους είναι κλασσικά στο είδος τους και πηγές πληροφοριών για όποιον ενδιαφέρεται για το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός.
Η ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου συνελήφθη ως ιδέα και οργανώθηκε από το Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής με τον κωδικό «HARLING» με σκοπό την ανατίναξη μιας μεγάλης σιδηροδρομικής γέφυρας στην Ελλάδα από την οποία μεταφέρονταν εφόδια προς τις δυνάμεις του Άξονα στο μέτωπο της Βορείου Αφρικής. Η αποστολή ήταν μυστική και δεν την γνώριζε ούτε καν η εξόριστη στο Κάιρο Ελληνική Κυβέρνηση. Την επιχείρηση ανέλαβε η Βρετανική Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων (SOE) και την οποία ανέθεσε στον Βρετανό Ταξίαρχο ΈντυΜάγιερς με υποδιοικητή τον Κρις Γουντχάουζ. Επιλέχθηκαν 12 κομμάντος των απαραίτητων ειδικοτήτων (μηχανικοί, ειδικοί στα εκρηκτικά, ασυρματιστές) εκ των οποίων μόνο ένας ήταν Έλληνας, ο έφεδρος Λοχαγός Θέμης Μαρίνος. Από τα τρία κλιμάκια Άγγλων σαμποτέρ, τα δύο «έπεσαν» στις 29 Σεπτεμβρίου 1942 ενώ το τρίτο, αφού επέστρεψε στο Κάιρο, «έπεσε» στις 28 Οκτωβρίου του ιδίου έτους.
Οι Βρετανοί που έπεσαν στην Γκιώνα προσπαθούσαν επί ένα μήνα, όλον τον Οκτώβριο, να έρθουν σε επαφή με τις ομάδες του ΕΛΑΣ που δρούσαν στην Ρούμελη και ιδιαίτερα με τον Βελουχιώτη που γνώριζε ο Μάγιερς ότι δρούσε στην περιοχή της Γκιώνας, αλλά δυστυχώς, δεν υπήρχε καμία ανταπόκριση από την πλευρά του Βελουχιώτη. Παρόλο ότι ο Μάγιερς έστελνε μηνύματα στον Βελουχιώτη, εκείνος δεν απαντούσε. «Φαινόταν σαν να μας απέφευγε επίτηδες», γράφει συγκεκριμένα ο Μάγιερς στο βιβλίο του «Η Ελληνική Περιπλοκή» (MAYERS, 1975, σελ. 60). Στο μεταξύ οι Βρετανοί με την βοήθεια απλών Ελλήνων πατριωτών έκαναν αναγνώριση των τριών υποψήφιων προς ανατίναξη γεφυρών (Παπαδιάς-Γοργοποποτάμου-Ασωπού) ενώ η επιβίωσή τους εκείνον τον μήνα οφείλεται, όπως το παραδέχθηκαν επισήμως, στην αγάπη και βοήθεια των απλών πολιτών χωρικών των γύρω χωριών. Με βάση τα στοιχεία των αναγνωρίσεων και μιας σειράς κριτηρίων (προσβασιμότητα, χαρακτηριστικά γεφυρών, φρουρές κλπ.) επιλέχθηκε, τελικά, ο Γοργοπόταμος.
Την ίδια περίοδο, ο Μάγιερςανήσυχος και αποκαρδιωμένος από την μη ανταπόκριση του Βελουχιώτη, γιατί έβλεπε να χάνεται πολύτιμος χρόνος, ζητάει να μάθει μέσω του πράκτορα Κουτσογιαννόπουλου ή αλλιώς πράκτορα «Προμηθέα ΙΙ», το πού μπορεί να βρει τον αρχηγό της άλλης γνωστής αντιστασιακής ομάδας, του ΕΔΕΣ, τον Ζέρβα. Η πληροφορία έρχεται οπότε και στέλνει στις 2 Νοεμβρίου 1942 τον Γουντχάουζ να συναντήσει τον Ζέρβα στο χωριό Σακαρέτσι του Βάλτου, να ζητήσει τη συνδρομή του και να επιστρέψουν μέχρι τα μεσάνυκτα της 17ης Νοεμβρίου. Στις 8 Νοεμβρίου, καθοδόν προς τον Ζέρβα, έμαθε ο Γουντχάουζ από τον παπά του χωριού Βελότα ή Χρυσώ, κατά τον Νικηφόρο), του Ν.Ευρυτανίας, ότι εκεί κοντά βρίσκεται ο Βελουχιώτης με ένα ολιγομελές κλιμάκιο Βρετανών. Ετοιμάζει λοιπόν δύο σημειώματα, ένα για τον Βελουχιώτη και ένα για το κλιμάκιο των τεσσάρων Άγγλων σαμποτέρ, τα οποία επιδόθηκαν την ίδια μέρα.
Το κλιμάκιο αυτό ήταν η τρίτη ομάδα σαμποτέρ που έπεσε τα ξημερώματα 28ης Οκτωβρίου όπως αναφέρει ο Θ. Μαρίνος στο βιβλίο του: «ΑΠΟΣΤΟΛΗ HARLING-1942 (Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ)». Τους σαμποτέρ, όπως λέει ο Μαρίνος, τους βρήκε ένας παπάς και τους παρέδωσε σε μια ομάδα ανταρτών που τυχαία περνούσαν από εκεί υπό τον Δημήτρη Δημητρίου, δηλαδή υπό τον «Νικηφόρο» του ΕΛΑΣ και όχι, όπως λέει ο «Νικηφόρος» στο βιβλίο του, ότι άνθρωποι του ΕΑΜ τους γλύτωσαν από τα χέρια των Ιταλών. (ΜΑΡΙΝΟΣ, 1994; σελ. 72).
Σε κάθε περίπτωση, οι σαμποτέρ συναντήθηκαν με τον Βελουχιώτη στις 29 Οκτωβρίου, ο οποίος τους αντιμετώπισε με καχυποψία, θέτοντάς τους, μάλιστα, υπό περιορισμό (ΜΑΡΙΝΟΣ, 1994; σελ. 75). Μετά από σχεδιασμένες «περιπλανήσεις» προς την Αιτωλοακαρνανία, τελικά ξεκίνησαν, όπως τους είπε ο Βελουχιώτης, για την Γκιώνα «…αλλά ήταν φανερό πως η κατεύθυνσή μας ήταν πολύ διαφορετική από εκείνη που θέλαμε…», λέει στο βιβλίο του ο Μαρίνος (σελ. 77). Αντί για τη Γκιώνα που ήταν νοτιοανατολικά, ο Βελουχιώτης τους πήγαινε νοτιοδυτικά, προς Αιτωλοακαρνανία. Όταν ο Μαρίνος μετέφερε τις ανησυχίες του για την καθυστέρηση στον «Νικηφόρο», η πορεία άλλαξε και συνέχισαν προς βορρά, προς Φιδάκια, Παπαρούσι. Κυρίως όμως άλλαξε ο Βελουχιώτης από τη στιγμή που πήρε από τον παπά το σημείωμα του Γουντχάουζ. Ήταν ήδη 8 Νοεμβρίου. Είχαν περάσει έντεκα ημέρες όταν ανέλαβε ο Άρης να τους πάει δήθεν στη Στρώμνη και αφού τους πήγαινε από εδώ και από εκεί δείχνοντας στα χωριά ότι οι Εγγλέζοι ήταν μαζί του, τελικά βρισκόταν στην ίδια περιοχή.
Ο Γουντχάουζ, συνεχίζει μόνος του πεζοπορώντας, νύκτα-μέρα, για τον Βάλτο. Ο Ζέρβας, στο μεταξύ, ειδοποιείται από τον σύνδεσμό του με τον «Προμηθέα ΙΙ», τον Δ. Μπαρδόπουλο, για την άφιξη ενός Εγγλέζου αξιωματικού στο χωριό Σακαρέτσι του Βάλτου όπου είναι η έδρα του Αρχηγείου του. Επειδή ο Ζέρβας είχε εμπλακεί από τις 20 Οκτωβρίου σε μάχες με τους Ιταλούς, έστειλε τον υπασπιστή του Μιχάλη Μυριδάκη, έφεδρο λοχαγό του Πυροβολικού, να παραλάβει τον Εγγλέζο, όπως αναφέρει ο υπαρχηγός του Ζέρβα, ο Πυρομάγλου, στο βιβλίο του «Δούρειος Ίππος». Στις 9 Νοεμβρίου ο Πρόεδρος της κοινότητας Σακαρετσίου ειδοποιεί τον Μυριδάκη ότι ο Εγγλέζος τον περιμένει στο σπίτι του παπά. Μετά από την ενημέρωση που είχε ο Μυριδάκης, ο Γουντχάουζ ζητάει να δουν τον Ζέρβα τον οποίο και συναντούν μετά από 24ώρες πεζοπορίας στο χωριό Αργύρη, «…την 17ην ώραν , ημέραν Τρίτη της 10ης Νοεμβρίου…», όπως αναφέρει στο ημερολόγιό του ο Ζέρβας (Εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ 2013; σελ.122). Μετά τη σχετική ενημέρωση που έλαβε ο Ζέρβας για την αποστολή, αλλά και την σύνταξη γι΄αυτό ιδιόχειρου αιτήματος από τον Γουντχάουζ, υποσχέθηκε ότι όχι μόνον θα συμμετάσχει στην προετοιμασία του εγχειρήματος αλλά θα παραστεί και ο ίδιος σ’ αυτό. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ο Μυριδάκης στο βιβλίο του (σελ. 18-19), ο Ζέρβας του είχε πει χαρακτηριστικά: «Δεν θα σας δώσω όμως μία δύναμη 50 ανταρτών που μου ζητάτε, αλλά θα έλθω ο ίδιος με την απαιτούμενη δύναμη..».
(Συνεχίζεται)
Η καθιέρωση της ημέρας για τον εορτασμό της Εθνικής Αντίστασης, για τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 10 του σχετικού νόμου, ήταν και σωστή και επιβεβλημένη. Και το λεκτικό ακριβολόγο. Αλλά μέχρι εκεί. Η στρατιωτική αξία της ανατίναξης της Γέφυρας του Γοργοποτάμου και η σημασία της για τη θετική, υπέρ των συμμάχων, εξέλιξη στο μέτωπο της Βόρειας Αφρικής, είναι αδιαμφισβήτητη. Όμως δεν ήταν μάχη, όπως λέει ο νόμος (μάχη = πολεμική σύρραξη, στρατιωτική αντιπαράθεση) αλλά ήταν μια μικρής κλίμακας και διάρκειας, μυστική επιχείρηση δολιοφθοράς (σαμποτάζ) σε έναν καίριο στρατιωτικό στόχο. Η σημαντικότατη αυτή επιχείρηση όμως δεν αποτελεί σε καμιά περίπτωση ενωτικό παράδειγμα προς παραδειγματισμό καθώς η μία πλευρά σύρθηκε κυριολεκτικά στη συμμετοχή της, όπως διαπιστώνει ένας ψύχραιμος μελετητής του σημαντικότατου αυτού εγχειρήματος. Και δείχνει το λιγότερο άγνοια των πραγματικών ιστορικών περιστατικών και ασυγχώρητο εθνικό λάθος η παραποίηση, η διαστρέβλωση και η διαιώνιση τους.
Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι είναι το πιο διαφημισμένο και πιο γνωστό γεγονός της Αντίστασης εναντίον των κατακτητών Γερμανών και ταυτόχρονα το πιο διαστρεβλωμένο. Και αυτό γιατί, όπως θα δείξουμε παρακάτω, η μία από τις δύο μεγαλύτερες αντιστασιακές οργανώσεις και μάλιστα η μεγαλύτερη, το ΕΑΜ/ΚΚΕ, δεν συμφωνούσε με την συμμετοχή του ΕΛΑΣ στο εγχείρημα καθώς, για λόγους αρχής, δεν επέτρεπε εμπλοκή του με συγκροτημένες εχθρικές δυνάμεις. Απόδειξη αυτού είναι ότι προσπάθησε το ΚΚΕ να αποτρέψει τον Βελουχιώτη από το να συμμετάσχει στην επιχείρηση ενώ, εκ των υστέρων, τρεις-τέσσερις μήνες μετά την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, το ΚΚΕ κάλεσε τον Βελουχιώτη σε απολογία μεταξύ άλλων και για ανυπακοή επειδή συμμετείχε στην επιχείρηση παρά τις αντίθετες εντολές του Κόμματος. Αλλά και ο ίδιος ο Βελουχιώτης και οι αντάρτες του, τόσον ακριβώς πριν όσον και κατά τη διάρκεια της επιχείρησης δολιοφθοράς, με συγκεκριμένες πράξεις τους έδειξαν ωσάν να επιθυμούσαν τη μη πραγματοποίηση του εγχειρήματος ή και την αποτυχία του. Αντίθετα, είναι όντως προς παραδειγματισμό όλων μας η αυθόρμητη, η ανιδιοτελής, η ειλικρινής συμμετοχή και βοήθεια με κάθε τρόπο που παρέσχον οι απλοί «άγνωστοι» χωρικοί, κάτοικοι των χωριών της Ρούμελης και της Ηπείρου για το συγκεκριμένο εγχείρημα αλλά και όλοι εκείνοι οι αφανείς πράκτορες και κομιστές μηνυμάτων που «όργωναν» τα βουνά και τα λαγκάδια μεταφέροντας μηνύματα από το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής προς τα βουνά αλλά και από τα βουνά προς το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής για την επιτυχία, τελικώς, του εγχειρήματος.
Το πόνημα αυτό βασίζεται σε πρωτογενή στοιχεία, δεδομένα και μαρτυρίες που περιέχονται στα βιβλία των πιο σημαντικών πρωταγωνιστών, των πρωτεργατών του εγχειρήματος αυτού. Η ομάδα των επίλεκτων κομμάντος επιλέγηκαν και εκπαιδεύτηκαν για να συμμετάσχουν σε μία ευαίσθητη, επικίνδυνη και πολύ σημαντική αποστολή δολιοφθοράς που κλόνισε τον κατακτητή. Τα βιβλία τους είναι κλασσικά στο είδος τους και πηγές πληροφοριών για όποιον ενδιαφέρεται για το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός.
Η ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου συνελήφθη ως ιδέα και οργανώθηκε από το Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής με τον κωδικό «HARLING» με σκοπό την ανατίναξη μιας μεγάλης σιδηροδρομικής γέφυρας στην Ελλάδα από την οποία μεταφέρονταν εφόδια προς τις δυνάμεις του Άξονα στο μέτωπο της Βορείου Αφρικής. Η αποστολή ήταν μυστική και δεν την γνώριζε ούτε καν η εξόριστη στο Κάιρο Ελληνική Κυβέρνηση. Την επιχείρηση ανέλαβε η Βρετανική Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων (SOE) και την οποία ανέθεσε στον Βρετανό Ταξίαρχο ΈντυΜάγιερς με υποδιοικητή τον Κρις Γουντχάουζ. Επιλέχθηκαν 12 κομμάντος των απαραίτητων ειδικοτήτων (μηχανικοί, ειδικοί στα εκρηκτικά, ασυρματιστές) εκ των οποίων μόνο ένας ήταν Έλληνας, ο έφεδρος Λοχαγός Θέμης Μαρίνος. Από τα τρία κλιμάκια Άγγλων σαμποτέρ, τα δύο «έπεσαν» στις 29 Σεπτεμβρίου 1942 ενώ το τρίτο, αφού επέστρεψε στο Κάιρο, «έπεσε» στις 28 Οκτωβρίου του ιδίου έτους.
Οι Βρετανοί που έπεσαν στην Γκιώνα προσπαθούσαν επί ένα μήνα, όλον τον Οκτώβριο, να έρθουν σε επαφή με τις ομάδες του ΕΛΑΣ που δρούσαν στην Ρούμελη και ιδιαίτερα με τον Βελουχιώτη που γνώριζε ο Μάγιερς ότι δρούσε στην περιοχή της Γκιώνας, αλλά δυστυχώς, δεν υπήρχε καμία ανταπόκριση από την πλευρά του Βελουχιώτη. Παρόλο ότι ο Μάγιερς έστελνε μηνύματα στον Βελουχιώτη, εκείνος δεν απαντούσε. «Φαινόταν σαν να μας απέφευγε επίτηδες», γράφει συγκεκριμένα ο Μάγιερς στο βιβλίο του «Η Ελληνική Περιπλοκή» (MAYERS, 1975, σελ. 60). Στο μεταξύ οι Βρετανοί με την βοήθεια απλών Ελλήνων πατριωτών έκαναν αναγνώριση των τριών υποψήφιων προς ανατίναξη γεφυρών (Παπαδιάς-Γοργοποποτάμου-Ασωπού) ενώ η επιβίωσή τους εκείνον τον μήνα οφείλεται, όπως το παραδέχθηκαν επισήμως, στην αγάπη και βοήθεια των απλών πολιτών χωρικών των γύρω χωριών. Με βάση τα στοιχεία των αναγνωρίσεων και μιας σειράς κριτηρίων (προσβασιμότητα, χαρακτηριστικά γεφυρών, φρουρές κλπ.) επιλέχθηκε, τελικά, ο Γοργοπόταμος.
Την ίδια περίοδο, ο Μάγιερςανήσυχος και αποκαρδιωμένος από την μη ανταπόκριση του Βελουχιώτη, γιατί έβλεπε να χάνεται πολύτιμος χρόνος, ζητάει να μάθει μέσω του πράκτορα Κουτσογιαννόπουλου ή αλλιώς πράκτορα «Προμηθέα ΙΙ», το πού μπορεί να βρει τον αρχηγό της άλλης γνωστής αντιστασιακής ομάδας, του ΕΔΕΣ, τον Ζέρβα. Η πληροφορία έρχεται οπότε και στέλνει στις 2 Νοεμβρίου 1942 τον Γουντχάουζ να συναντήσει τον Ζέρβα στο χωριό Σακαρέτσι του Βάλτου, να ζητήσει τη συνδρομή του και να επιστρέψουν μέχρι τα μεσάνυκτα της 17ης Νοεμβρίου. Στις 8 Νοεμβρίου, καθοδόν προς τον Ζέρβα, έμαθε ο Γουντχάουζ από τον παπά του χωριού Βελότα ή Χρυσώ, κατά τον Νικηφόρο), του Ν.Ευρυτανίας, ότι εκεί κοντά βρίσκεται ο Βελουχιώτης με ένα ολιγομελές κλιμάκιο Βρετανών. Ετοιμάζει λοιπόν δύο σημειώματα, ένα για τον Βελουχιώτη και ένα για το κλιμάκιο των τεσσάρων Άγγλων σαμποτέρ, τα οποία επιδόθηκαν την ίδια μέρα.
Το κλιμάκιο αυτό ήταν η τρίτη ομάδα σαμποτέρ που έπεσε τα ξημερώματα 28ης Οκτωβρίου όπως αναφέρει ο Θ. Μαρίνος στο βιβλίο του: «ΑΠΟΣΤΟΛΗ HARLING-1942 (Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ)». Τους σαμποτέρ, όπως λέει ο Μαρίνος, τους βρήκε ένας παπάς και τους παρέδωσε σε μια ομάδα ανταρτών που τυχαία περνούσαν από εκεί υπό τον Δημήτρη Δημητρίου, δηλαδή υπό τον «Νικηφόρο» του ΕΛΑΣ και όχι, όπως λέει ο «Νικηφόρος» στο βιβλίο του, ότι άνθρωποι του ΕΑΜ τους γλύτωσαν από τα χέρια των Ιταλών. (ΜΑΡΙΝΟΣ, 1994; σελ. 72).
Σε κάθε περίπτωση, οι σαμποτέρ συναντήθηκαν με τον Βελουχιώτη στις 29 Οκτωβρίου, ο οποίος τους αντιμετώπισε με καχυποψία, θέτοντάς τους, μάλιστα, υπό περιορισμό (ΜΑΡΙΝΟΣ, 1994; σελ. 75). Μετά από σχεδιασμένες «περιπλανήσεις» προς την Αιτωλοακαρνανία, τελικά ξεκίνησαν, όπως τους είπε ο Βελουχιώτης, για την Γκιώνα «…αλλά ήταν φανερό πως η κατεύθυνσή μας ήταν πολύ διαφορετική από εκείνη που θέλαμε…», λέει στο βιβλίο του ο Μαρίνος (σελ. 77). Αντί για τη Γκιώνα που ήταν νοτιοανατολικά, ο Βελουχιώτης τους πήγαινε νοτιοδυτικά, προς Αιτωλοακαρνανία. Όταν ο Μαρίνος μετέφερε τις ανησυχίες του για την καθυστέρηση στον «Νικηφόρο», η πορεία άλλαξε και συνέχισαν προς βορρά, προς Φιδάκια, Παπαρούσι. Κυρίως όμως άλλαξε ο Βελουχιώτης από τη στιγμή που πήρε από τον παπά το σημείωμα του Γουντχάουζ. Ήταν ήδη 8 Νοεμβρίου. Είχαν περάσει έντεκα ημέρες όταν ανέλαβε ο Άρης να τους πάει δήθεν στη Στρώμνη και αφού τους πήγαινε από εδώ και από εκεί δείχνοντας στα χωριά ότι οι Εγγλέζοι ήταν μαζί του, τελικά βρισκόταν στην ίδια περιοχή.
Ο Γουντχάουζ, συνεχίζει μόνος του πεζοπορώντας, νύκτα-μέρα, για τον Βάλτο. Ο Ζέρβας, στο μεταξύ, ειδοποιείται από τον σύνδεσμό του με τον «Προμηθέα ΙΙ», τον Δ. Μπαρδόπουλο, για την άφιξη ενός Εγγλέζου αξιωματικού στο χωριό Σακαρέτσι του Βάλτου όπου είναι η έδρα του Αρχηγείου του. Επειδή ο Ζέρβας είχε εμπλακεί από τις 20 Οκτωβρίου σε μάχες με τους Ιταλούς, έστειλε τον υπασπιστή του Μιχάλη Μυριδάκη, έφεδρο λοχαγό του Πυροβολικού, να παραλάβει τον Εγγλέζο, όπως αναφέρει ο υπαρχηγός του Ζέρβα, ο Πυρομάγλου, στο βιβλίο του «Δούρειος Ίππος». Στις 9 Νοεμβρίου ο Πρόεδρος της κοινότητας Σακαρετσίου ειδοποιεί τον Μυριδάκη ότι ο Εγγλέζος τον περιμένει στο σπίτι του παπά. Μετά από την ενημέρωση που είχε ο Μυριδάκης, ο Γουντχάουζ ζητάει να δουν τον Ζέρβα τον οποίο και συναντούν μετά από 24ώρες πεζοπορίας στο χωριό Αργύρη, «…την 17ην ώραν , ημέραν Τρίτη της 10ης Νοεμβρίου…», όπως αναφέρει στο ημερολόγιό του ο Ζέρβας (Εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ 2013; σελ.122). Μετά τη σχετική ενημέρωση που έλαβε ο Ζέρβας για την αποστολή, αλλά και την σύνταξη γι΄αυτό ιδιόχειρου αιτήματος από τον Γουντχάουζ, υποσχέθηκε ότι όχι μόνον θα συμμετάσχει στην προετοιμασία του εγχειρήματος αλλά θα παραστεί και ο ίδιος σ’ αυτό. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ο Μυριδάκης στο βιβλίο του (σελ. 18-19), ο Ζέρβας του είχε πει χαρακτηριστικά: «Δεν θα σας δώσω όμως μία δύναμη 50 ανταρτών που μου ζητάτε, αλλά θα έλθω ο ίδιος με την απαιτούμενη δύναμη..».
(Συνεχίζεται)
