Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου 2023

Μέχρι να ξαναβρεί ο Ερντογάν τον παλιό, αναθεωρητικό εαυτό του...


 ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ

Επιτέλους, πάει κι αυτό που μας άγχωνε στη σκέψη μην πάει κάτι στραβά στο προδιαγεγραμμένο πλάνο επίσκεψης του ''σουλτάνου''. Η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν αποδείχθηκε επιτυχής παρά τις... φοβικές ''παραφωνίες'' Καραμανλή-Σαμαρά.

''Παραφωνίες'' που... 

 
πιθανόν να εκλήφθησαν από τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως... παρωχημένες (στο όνομα του πατριωτικού στίγματος της ΝΔ και του πολιτικού κεφαλαίου της), με την έννοια ότι τις δημιούργησε με τον χρόνο η ανασφάλεια της πολιτικής Ερντογάν και το ιστορικό αφερέγγυο των Τούρκων.

''Παραφωνίες'' που δεν έλαβαν υπόψη τους, προφανώς, την ισχυρή βούληση του πρωθυπουργού να επαναλάβει σε μικρογραφία (έστω και αν η Ελλάδα δεν έχει τη θέση του ηττημένου του '22) τη σκηνή της έγγραφης συμφιλίωσης με την Τουρκία, την οποία επισφράγισε φωτογραφικά η χειραψία Ελευθερίου Βενιζέλου-Μουσταφά Κεμάλ την ημέρα της υπογραφής του Ελληνοτουρκικού Συμφώνου Φιλίας (30/10/'30)...

Τώρα, θα μου πείτε -- και με το δίκιο σας -- πως το μόνο πανομοιότυπο με το ιστορικό ''χθες'' ήταν η χειραψία, γιατί το χαρτί που υπέγραψαν στις 7 Δεκεμβρίου οι Μητσοτάκης-Ερντογάν δεν έχει νομικά δεσμευτική υπόσταση.

Έτσι δεν μπορούμε να μιλάμε για συμφωνία ισχύος με άξιο λόγου ''γεωστρατηγικό αποτύπωμα'' γύρω από τα θέματα που μας ταλανίζουν (Αιγαίο, Θράκη, Κυπριακό και οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ στη Χάγη, αν θεωρήσουμε πως βαίνει προς διευθέτηση το Μεταναστευτικό). Θέματα πρώτης γραμμής στην αναθεωρητική ατζέντα της Τουρκίας.

Η Διακήρυξη των Αθηνών με τις 15 συμφωνίες Ελλάδας-Τουρκίας, εν ολίγοις, δεν έχει σχέση με εκείνο που υπέγραψε πριν από 93 χρόνια ο θριαμβευτής της Συνθήκης των Σεβρών το '20, στη βιασύνη του να κάνει πραγματικότητα την ανόρθωση του ελληνικού κράτους σε νέες βάσεις αφήνοντας πίσω την παταγώδη αποτυχία της Μεγάλης Ιδέας μετά την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Ως εκ τούτου, η σύμπτωση απόψεων Βενιζέλου-Μητσοτάκη αναγνωρίζεται μόνο στις εκτιμήσεις αμφοτέρων περί ''ρεαλιστικής πολιτικής'' και στη στόχευση οικοδόμησης της επόμενης ημέρας στις σχέσεις Αθήνας - Άγκυρας, προοίμιο της οποίας ήταν η δεκάμηνη νηνεμία.

Νηνεμία που την θεώρησαν οι δικοί μας ''άκρως θετικό momentum'' για περαιτέρω συγκλίσεις, αν και κρίνω υπερβολική την εκτίμηση από τη στιγμή που δεν έκανε βήμα υποχώρησης η Τουρκία και εξακολουθεί να προβάλλει ως φόβητρο πολέμου το casus belli της επιθετικότητάς της...

Με άλλα λόγια, οι 15 συμφωνίες-μνημόνια της 7ης Δεκεμβρίου, που συνοδεύτηκαν από κοινές δηλώσεις-διακηρύξεις των δύο αντιπροσωπειών, έχουν για την Ελλάδα σημασία εμπορική (τουριστική, τελωνειακή), οικονομική-επενδυτική (βλ. δεύτερη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Τουρκίας [MoU] μεταξύ ΑΔΜΗΕ-TEIAS μέχρι το '29), εκπαιδευτική και προσωρινά ''εξομαλυντική'' (σε στρατιωτικό επίπεδο).

Δεν έχουν γεωπολιτική σημασία με μακροπρόθεσμο στόχο την άρση των υπαρκτών διαφορών των δύο χωρών που πηγάζουν από την αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας, οι διεκδικήσεις της οποίας είναι συγκεκριμένες και ανυποχώρητες.

Αρχίζουν με παραίτηση της Ελλάδας απ' το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων στα 12 νμ (άρα παραμονή στα ισχύοντα 6 μίλια, όπως ζητά να ισχύει και στον αέρα έναντι των 10 που εφαρμόζουμε, με μόνη εξαίρεση τις ακτές της Εύβοιας) και τελειώνουν στην αποδοχή δύο κρατών στην Κύπρο.

Ενδιάμεσες διεκδικήσεις θεωρούνται οι υπόλοιπες που γνωρίζουμε: πέραν της συνεκμετάλλευσης στο Αιγαίο, αυτή της αποστρατιωτικοποίησης ''γκριζαρισμένων'' από την Τουρκία ελληνικών νησιών τα οποία εμπίπτουν στη θεωρία της ''περί εγγυτέρων νήσων''(βλ. στοχοποίηση νησιών Β-ΒΑ Αιγαίου και Δωδεκανήσων) και η διαχρονική διεκδίκηση της Τουρκίας για τη μειονότητα Θράκης (με επέκταση και στα Δωδεκάνησα).

Διεκδίκηση που εδράζεται στο αίτημα της Τουρκίας (το οποίο προώθησε ήδη στον ΟΗΕ) για αναγνώριση ''τουρκικής'' μειονότητας (ώστε να δρομολογηθούν στη συνέχεια ''αγώνες'' των τουρκόψυχων μειονοτικών για αυτονομία και ανεξαρτησία της Δ. Θράκης, με τελική ευόδωση την προσάρτησή της στην Ανατολική, δηλαδή στην επικράτεια της Τουρκίας.

Πρόκειται για διεκδικήσεις, ουσιαστικά, που παράγουν κρίσεις αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας οι οποίες θολώνουν τον εθνικό μας ορίζοντα. Τον εθνικό ορίζοντα Ελλάδας και Κύπρου, γιατί την τελευταία συνεχίζουμε να την αγνοούμε επιδεικτικά στις διακρατικές επαφές μας με την γείτονα, σαν να έχουμε ξαποστείλει στη λήθη την εθνική τραγωδία της και την έχουμε μετατρέψει στην συνείδησή μας από διχοτομημένη δια της βίας σάρκα από τη σάρκα μας (τελευταία κοιτίδα Ελληνισμού στην Ανατολική Μεσόγειο), σε κουκίδα γεωγραφικών συντεταγμένων στους χάρτες του ΝΑΤΟ...

Είπα ''Ελληνισμού'' και μου ήρθε στον νου η επίπλαστη φράση ''ήρεμα νερά'' που την έκανε μόδα η Εξωτερική πολιτική μας θεωρώντας ότι σηματοδοτεί το ''βήμα μπροστά'' (το οποίο ''μεταφράστηκε'' εκονοπλαστικά με τις βαθιές υποκλίσεις δουλοπρέπειας του Γιώργου Γεραπετρίτη στον Ερντογάν...), με σκοπό να σβήσουμε την επιθετική πολιτική της Τουρκίας...

Φευ! Αυτά δεν σβήνονται, δυστυχώς, παρά την εργώδη προσπάθεια των δικών μας για ευόδωση των στόχων του πρωθυπουργού που έχουν να κάνουν με αμοιβαία συνεννόηση, συνεργατικό πνεύμα, βούληση για ''ήρεμα νερά'' και πρόθεση αποφυγής αφορμών για απειλές και εντάσεις σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο.

Και απόδειξη γι' αυτό είναι το γεγονός ότι -- ενώ έχουν εκμηδενιστεί σχεδόν οι υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών και drones πάνω από ελληνικά εδάφη -- στα χωρικά μας ύδατα εξακολουθούν να ψαρεύουν τα τουρκικά αλιευτικά χωρίς σημάδι αντίδρασης και στήριξης από τους ιθύνοντες Εξωτερικών και Άμυνας των Ελλήνων αλιέων.

Ενδεικτική, άλλωστε, είναι η τελευταία περίπτωση αυτού που συμβαίνει στη Σάμο, όπου ''συνωστίζονται'' καθημερινά τουρκικές ανεμότρατες εμποδίζοντας τους ντόπιους Έλληνες αλιείς να ψαρεύουν. Να ψαρεύουν δικαιωματικά στην αιγιαλίτιδα ζώνη ελληνικής κυριαρχίας, κάτι που αντίκειται στις σχέσεις καλής γειτονίας την οποία διασφαλίσαμε (υποτίθεται) με την Τουρκία δια της Διακήρυξης των Αθηνών''...

Για να μην προχωρήσω και σε άλλες δυσάρεστες διαπιστώσεις που πιστοποιούν την ψευδαίσθηση των ''ήρεμων νερών'' στην ουσία της, αφού -- την ώρα που εμείς ζητωκραυγάζαμε (δια του φιλοκυβερνητικού Τύπου) για την επιτυχία της επίσκεψης Ερντογάν στη χώρα μας -- η Αμυντική Βιομηχανία της Τουρκίας παρήγαγε μαζικά οπλικά συστήματα.

Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (δέκτες της φρενήρους πορείας των εξοπλιστικών προγραμμάτων της SSB) παρέλαβαν ήδη το τριακοστό εγχώριο αντιαρματικό σύστημα, ενώ έκαναν δοκιμή υπερηχητικού πυραύλου (UHA-122) από το drone Bayraktar Akıncı με στόχο απόστασης 55 χλμ και δεδομένο επίτευγμα ότι το βεληνεκές του πυραύλου τους μπορεί να ξεπεράσει τα 140 χλμ...

Όπερ σημαίνει ότι η απειλή παραμένει για τα ελληνικά νησιά προσαρμοσμένη στις διαθέσεις του Ταγίπ Ερντογάν και την από τριακονταετίας σχεδόν ''κατευναστική'' πολιτική μας. Πολιτική που μας αφήνει, σε κάθε περίπτωση, άλαλους λόγω της μη αντίδρασής μας. όταν ακούμε τον Τούρκο Πρόεδρο να αποκαλεί ''τουρκική'' την μουσουλμανική μειονότητα Θράκης και να μας αποδίδει την βαριά κατηγορία ότι εκπαιδεύουμε... Κούρδους ''τρομοκράτες'' στο Λαύριο.

Και να φανταστεί κανείς ότι οι ''τρομοκράτες'' που διώξαμε τελικά από 'κει τον περασμένο Ιούλιο, προς εξευμενισμό του Τούρκου, ήταν 500 γυναικόπαιδα που είχαν βρει στέγη το '18 στη Δομή Φιλοξενίας Λαυρίου μετά από τις βάρβαρες επιθέσεις του ISIS στο Ιράκ και τη Συρία...

Πέραν αυτών, η τουρκική απειλή παραμένει (casus belli) για την περίπτωση που -- κινούμενοι από τη σφοδρή επιθυμία διεκδίκησης των δικαιωμάτων μας βάσει της Σύμβασης των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982) -- κάνουμε απόπειρα επέκτασης των ΕΧΥ στα 12 νμ ή διανοηθούμε να ενεργοποιήσουμε το ιστορικό ΔΕΑΧ για την αμυντική διασφάλιση της Κύπρου.

Να ενεργοποιήσουμε το Δόγμα Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, δηλαδή, το μόνο -- όπως είπα και άλλη φορά -- ελληνικό εύρημα στρατηγικής Ελλάδας-Κύπρου (1994) προς αντιμετώπιση της επιθετικότητας της Τουρκίας με βάση τον άξονα Άμυνας Θράκη-Αιγαίο-Κύπρος .

Όνειρο που, μετά τη ''Διακήρυξη των Αθηνών'', έχω την αίσθηση πως θα περάσει οριστικά στο... ''χρονοντούλαπο'' της ιστορίας, όρο τον οποίο συνήθιζε να χρησιμοποιεί ο εμπνευστής του Ανδρέας Παπανδρέου και βλέπουμε να επαληθεύεται δραματικά σήμερα.

Δραματικά γιατί, όσο Έλληνες και Τούρκοι ετοιμάζονταν να υπογράψουν συμφωνίες συνεργασίας, στο μεν Προεδρικό Μέγαρο η διπλωματική συντάκτρια της Σαμπάχ εμφανιζόταν με δυο σημαίες στο λευκό πέτο του σακακιού της (την τουρκική και του ψευδοκράτους).

Στην δε Κύπρο, είχαμε συνέχεια των γεγονότων στην Πύλα και τον Άγιο Δομέτιο (που στόχευαν στην άρση του status quo στην ''νεκρή ζώνη''), με την προσπάθεια του στρατού κατοχής να διαμορφώσει νέα τετελεσμένα στη Δερύνεια (οχυρωματικά έργα στην κατεχόμενη στρατιωτική περιοχή από το οδόφραγμα μέχρι την παραλία του Κάππαρη), όπως κατήγγειλε ο Δήμαρχός της Άντρος Καραγιάννης.

Με δεδομένα αυτά, φαντάζει εύθραυστη και περιστασιακή η ''Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας'' που υπέγραψαν Μητσοτάκης-Ερντογάν στην Αθήνα (''ήρεμα νερά'' στο Αιγαίο, αλλά όχι στην Κύπρο), χωρίς να ξεχνάμε πως ελλοχεύει ο κίνδυνος -- με αφορμή την αναστολή της επιθετικής πολιτικής της Τουρκίας -- να αναστείλουμε εφησυχασμένοι τον προγραμματισμό μας για την πλήρη εξοπλιστική αποκατάσταση των ΕΔ την οποία είχαμε δρομολογήσει με την καθοδήγηση των συμβούλων του ΥΠΕΞ και του Μαξίμου.

Συμβούλων στο πνεύμα του ΕΛΙΑΜΕΠ, το οποίο διαιωνίζει από το '95 την κατευναστική τάση (συνοδοιπόρο της υποτέλειας) στην Εξωτερική μας πολιτική. Τάση που ίσως αποδειχθεί υπονομευτική για τα εθνικά μας συμφέροντα, όταν ο Ερντογάν -- αργά ή γρήγορα -- ξαναβρεί τον παλιό, κακό, αναθεωρητικό εαυτό του...

Κρινιώ Καλογερίδου