Τα Χριστούγεννα, τα εορταστικά τραπέζια είναι μεγαλύτερα απ’ ότι συνήθως. Δεν τρώμε απλά παραπάνω… τρώμε και πιο βαριά φαγητά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μετά να αισθανόμαστε φουσκωμένοι… βαριοί… να μας πιάνει υπνηλία… Υπάρχει όμως και μια άλλη εξήγηση.
Τα Χριστούγεννα συνήθως τρώμε γαλοπούλα. Η γαλοπούλα λοιπόν περιέχει τρυπτοφάνη, η οποία πιστεύεται ευρέως ότι είναι υπεύθυνη για το ανεξέλεγκτο χασμουρητό και την ξαφνική νύστα που μας πιάνει συνήθως μετά από μεγάλες οικογενειακές γιορτές.
«Η τρυπτοφάνη είναι ένα αμινοξύ που μας είναι απαραίτητο για την παραγωγή της σεροτονίνης, μιας ορμόνης που έχει πολλές λειτουργίες στο σώμα μας, συμπεριλαμβανομένης της εξισορρόπησης της διάθεσης και του ύπνου», λέει ο ειδικός σε θέματα ύπνου Δρ. Raj Dasgupta, αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Keck στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια.
«Ένα υποπροϊόν της διαδικασίας μετατροπής της τρυπτοφάνης σε σεροτονίνη είναι η μελατονίνη, μια άλλη ορμόνη που ρυθμίζει τον κύκλο του ύπνου μας», λέει.
«Ο οργανισμός μας δεν παράγει από μόνος του τρυπτοφάνη, επομένως πρέπει να τη λαμβάνουμε μέσω των τροφών που καταναλώνουμε», προσθέτει.
Ωστόσο, τρυπτοφάνη, εκτός από τη γαλοπούλα, περιέχουν και πολλά άλλα τρόφιμα, όπως το τυρί, το κοτόπουλο, τα ασπράδια των αυγών, το ψάρι, το γάλα, τα φιστίκια, ο κολοκυθόσπορος, το σουσάμι, η σόγια και και ο ηλιόσπορος, σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής.
Γιατί νιώθουμε νύστα μετά από ένα μεγάλο γεύμα τα Χριστούγεννα
Η σεροτονίνη είναι μια από τις ορμόνες που μας κάνουν να αισθανόμαστε καλά, που μπορούν να ηρεμήσουν και να χαλαρώσουν το σώμα. Ωστόσο, δεν καταναλώνουμε δα και τόση γαλοπούλα ώστε να παράγουμε την ποσότητα σεροτονίνης που χρειάζεται για να μας κάνει να νυστάξουμε, λέει ο Steven Malin, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα κινησιολογίας και υγείας στο Πανεπιστήμιο Rutgers του Νιου Τζέρσεϊ.
Για να λάβουμε την ποσότητα τρυπτοφάνης που απαιτείται για να πέσουμε σε «διατροφικό κώμα», λέει, θα έπρεπε να φάμε γύρω στα 3,5 κιλά γαλοπούλας!
«Η τρυπτοφάνη από τη γαλοπούλα είναι απίθανο να εισέλθει στον εγκέφαλο και να παράγει αρκετή σεροτονίνη για να μας κάνει να νυστάξουμε», είπε ο Malin.
Επομένως, δεν μπορείτε να κατηγορείτε μόνο την καημένη τη γαλοπούλα για την ξαφνική υπνηλία σας, λέει η ειδικός σε θέματα ύπνου Kristen Knutson, αναπληρώτρια καθηγήτρια νευρολογίας και προληπτικής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern.
«Αν νιώθουμε υπνηλία μετά από ένα μεγάλο γεύμα, αυτό είναι πιθανό να οφείλεται στο ότι δεν έχουμε κοιμηθεί αρκετά τις ημέρες πριν από το μεγάλο γεγονός και, επιτέλους, μετά το τέλος του δείπνου μπορούμε πια να χαλαρώσουμε», εξηγεί.
Τι λένε οι ειδικοί
Η υπερκατανάλωση τροφής γενικά είναι επίσης ένας σημαντικός «ένοχος» για την κούραση που νιώθει κανείς μετά το φαγητό, λέει ο Δρ. Dasgupta.
«Θυμηθείτε όλα τα νόστιμα συνοδευτικά που περιβάλλουν το κεντρικό κομμάτι της γαλοπούλας, όπως πίτες, μαγειρευτά και λαχταριστά επιδόρπια», λέει.
«Τα νόστιμα αυτά πιάτα περιέχουν υψηλή ποσότητα σε υδατάνθρακες, οι οποίοι συμβάλλουν επίσης στην υπνηλία που μας πιάνει μετά το γεύμα».
Ένας άλλος λόγος που σας πιάνει υπνηλία μετά από ένα γεύμα είναι μια αλλαγή στη ροή του αίματος, από το κεφάλι προς το πεπτικό σύστημα.
«Η κατανάλωση ενός μεγάλου εορταστικού δείπνου προκαλεί αυξημένη ροή αίματος στο στομάχι για να βοηθήσει στην πέψη, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα λιγότερη ροή αίματος στον εγκέφαλο», εξηγεί ο Dasgupta.
Και μην ξεχνάτε και τον αντίκτυπο του αλκόλ. Πολλά γεύματα αυτήν την εποχή συνοδεύονται με κρασί, κοκτέιλ και σαμπάνια.
«Ας είμαστε ειλικρινείς. Είναι διακοπές και μπορεί να υπάρχει λίγο οικογενειακό άγχος ή κούραση από τις μετακινήσεις, οπότε ίσως ήπιατε περισσότερο από το συνηθισμένο σας», λέει ο Dasgupta: «Το αλκοόλ επιβραδύνει τον εγκέφαλο και χαλαρώνει τους μύες σας, επομένως μετά από μερικά ποτά είναι πολύ πιθανό να αισθανθείτε υπνηλία».
«Η τρυπτοφάνη είναι ένα αμινοξύ που μας είναι απαραίτητο για την παραγωγή της σεροτονίνης, μιας ορμόνης που έχει πολλές λειτουργίες στο σώμα μας, συμπεριλαμβανομένης της εξισορρόπησης της διάθεσης και του ύπνου», λέει ο ειδικός σε θέματα ύπνου Δρ. Raj Dasgupta, αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Keck στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια.
«Ένα υποπροϊόν της διαδικασίας μετατροπής της τρυπτοφάνης σε σεροτονίνη είναι η μελατονίνη, μια άλλη ορμόνη που ρυθμίζει τον κύκλο του ύπνου μας», λέει.
«Ο οργανισμός μας δεν παράγει από μόνος του τρυπτοφάνη, επομένως πρέπει να τη λαμβάνουμε μέσω των τροφών που καταναλώνουμε», προσθέτει.
Ωστόσο, τρυπτοφάνη, εκτός από τη γαλοπούλα, περιέχουν και πολλά άλλα τρόφιμα, όπως το τυρί, το κοτόπουλο, τα ασπράδια των αυγών, το ψάρι, το γάλα, τα φιστίκια, ο κολοκυθόσπορος, το σουσάμι, η σόγια και και ο ηλιόσπορος, σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής.
Γιατί νιώθουμε νύστα μετά από ένα μεγάλο γεύμα τα Χριστούγεννα
Η σεροτονίνη είναι μια από τις ορμόνες που μας κάνουν να αισθανόμαστε καλά, που μπορούν να ηρεμήσουν και να χαλαρώσουν το σώμα. Ωστόσο, δεν καταναλώνουμε δα και τόση γαλοπούλα ώστε να παράγουμε την ποσότητα σεροτονίνης που χρειάζεται για να μας κάνει να νυστάξουμε, λέει ο Steven Malin, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα κινησιολογίας και υγείας στο Πανεπιστήμιο Rutgers του Νιου Τζέρσεϊ.
Για να λάβουμε την ποσότητα τρυπτοφάνης που απαιτείται για να πέσουμε σε «διατροφικό κώμα», λέει, θα έπρεπε να φάμε γύρω στα 3,5 κιλά γαλοπούλας!
«Η τρυπτοφάνη από τη γαλοπούλα είναι απίθανο να εισέλθει στον εγκέφαλο και να παράγει αρκετή σεροτονίνη για να μας κάνει να νυστάξουμε», είπε ο Malin.
Επομένως, δεν μπορείτε να κατηγορείτε μόνο την καημένη τη γαλοπούλα για την ξαφνική υπνηλία σας, λέει η ειδικός σε θέματα ύπνου Kristen Knutson, αναπληρώτρια καθηγήτρια νευρολογίας και προληπτικής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern.
«Αν νιώθουμε υπνηλία μετά από ένα μεγάλο γεύμα, αυτό είναι πιθανό να οφείλεται στο ότι δεν έχουμε κοιμηθεί αρκετά τις ημέρες πριν από το μεγάλο γεγονός και, επιτέλους, μετά το τέλος του δείπνου μπορούμε πια να χαλαρώσουμε», εξηγεί.
Τι λένε οι ειδικοί
Η υπερκατανάλωση τροφής γενικά είναι επίσης ένας σημαντικός «ένοχος» για την κούραση που νιώθει κανείς μετά το φαγητό, λέει ο Δρ. Dasgupta.
«Θυμηθείτε όλα τα νόστιμα συνοδευτικά που περιβάλλουν το κεντρικό κομμάτι της γαλοπούλας, όπως πίτες, μαγειρευτά και λαχταριστά επιδόρπια», λέει.
«Τα νόστιμα αυτά πιάτα περιέχουν υψηλή ποσότητα σε υδατάνθρακες, οι οποίοι συμβάλλουν επίσης στην υπνηλία που μας πιάνει μετά το γεύμα».
Ένας άλλος λόγος που σας πιάνει υπνηλία μετά από ένα γεύμα είναι μια αλλαγή στη ροή του αίματος, από το κεφάλι προς το πεπτικό σύστημα.
«Η κατανάλωση ενός μεγάλου εορταστικού δείπνου προκαλεί αυξημένη ροή αίματος στο στομάχι για να βοηθήσει στην πέψη, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα λιγότερη ροή αίματος στον εγκέφαλο», εξηγεί ο Dasgupta.
Και μην ξεχνάτε και τον αντίκτυπο του αλκόλ. Πολλά γεύματα αυτήν την εποχή συνοδεύονται με κρασί, κοκτέιλ και σαμπάνια.
«Ας είμαστε ειλικρινείς. Είναι διακοπές και μπορεί να υπάρχει λίγο οικογενειακό άγχος ή κούραση από τις μετακινήσεις, οπότε ίσως ήπιατε περισσότερο από το συνηθισμένο σας», λέει ο Dasgupta: «Το αλκοόλ επιβραδύνει τον εγκέφαλο και χαλαρώνει τους μύες σας, επομένως μετά από μερικά ποτά είναι πολύ πιθανό να αισθανθείτε υπνηλία».
