ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΝΑ - ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ
Η παραβατικότητα των ανηλίκων έχει πάρει τελευταία ανησυχητικές διαστάσεις τόσο ως προς το είδος των διαπραττομένων εγκλημάτων...
[συμμορίες, βιασμοί, ληστείες, πορνεία, ναρκωτικά, βανδαλισμοί, βιντεοσκόπηση και διαπόμπευση των θυμάτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης] όσο και ως προς την συμπεριφορά των δραστών. Οι σημερινοί ανήλικοι προβαίνουν στις εγκληματικές δραστηριότητές τους εμφορούμενοι από αίσθημα ατιμωρησίας, χωρίς ψυχική αναταραχή, χωρίς δισταγμό, με παγερή απάθεια και χωρίς συναισθηματικές αναστολές. Στην αντικοινωνική συμπεριφορά τους συμβάλλει η ανοχή της υποκριτικής κοινωνίας μας, το δυσλειτουργικό οικογενειακό περιβάλλον και η έλλειψη ηθικοπνευματικής αγωγής στο σχολείο.
Τελευταία ανακοινώθηκε από την Κυβέρνηση ότι μια επιστημονική επιτροπή θα εκπονήσει σχέδιο «Εθνικής Στρατηγικής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας και Παραβατικότητας των Ανηλίκων». Μακάρι να ευοδωθεί και να υλοποιηθεί το έργο της εν λόγω Επιτροπής. Από την μακρόχρονη υπηρεσία μου ως Επιμελητού Ανηλίκων απογοητεύτηκα άπειρες φορές από παρόμοια προγράμματα και σχετικές επιτροπές. Ο ίδιος είχα προβεί σε σύνταξη μελέτης, για την ανάγκη αναμόρφωσης της υφισταμένης νομοθεσίας περί ανηλίκων, η οποία ουδέποτε αξιοποιήθηκε.
Από τα ισχύοντα αναμορφωτικά μέτρα του Π.Κ.[Αρ.122] τα μόνα που θεωρώ αποτελεσματικά για την πρόληψη και καταστολή της παραβατικότητας είναι το μέτρο της θέσεως του ανηλίκου υπό την επιμέλεια εξειδικευμένου Επιμελητού Ανηλίκων, καθώς και ο περιορισμός του, σε ειδικό Κατάστημα Αγωγής.
Το 2003 καταρτίστηκε σχέδιο νόμου για την δημιουργία Μονάδων Μέριμνας Ανηλίκων [Στέγες φιλοξενίας, Στέγες ημιελευθέρας διαβίωσης, Θεραπευτικές μονάδες απεξάρτησης , Μονάδες εντατικής επιτήρησης και Μονάδες επανένταξης]. Από το 2003 το νομοσχέδιο παραμένει στα χαρτιά…
Η στέρηση της ελευθερίας του ανηλίκου, έστω και βραχυχρόνια, και η ένταξη του σε ανάλογο πρόγραμμα αναμόρφωσης θεωρώ ότι μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην πρόληψη και καταστολή της νεανικής παραβατικότητας. Μετά την κατάργηση των κλειστών Ιδρυμάτων Αγωγής, οι δράστες έχουν αποθρασυνθεί. Περαιτέρω η υποβάθμιση του θεσμού των Επιμελητών Ανηλίκων με την κατάργηση των ειδικών διαγωνισμών πρόσληψης και της θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης τους, η μείωση του αριθμού τους μέχρι σημείου πολλά Δικαστήρια να μη έχουν ούτε ένα Επιμελητή και τέλος η έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής και ειδικά εκπαιδευμένου προσωπικού σωφρονιστικών υπαλλήλων καθιστά ανέφικτη την εφαρμογή των προβλεπομένων από τον ισχύοντα Π.Κ. αναμορφωτικών μέτρων καθώς και όσων τυχόν θεσπίσει η προαναφερομένη Επιστημονική Επιτροπή.
Τελευταία ανακοινώθηκε από την Κυβέρνηση ότι μια επιστημονική επιτροπή θα εκπονήσει σχέδιο «Εθνικής Στρατηγικής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας και Παραβατικότητας των Ανηλίκων». Μακάρι να ευοδωθεί και να υλοποιηθεί το έργο της εν λόγω Επιτροπής. Από την μακρόχρονη υπηρεσία μου ως Επιμελητού Ανηλίκων απογοητεύτηκα άπειρες φορές από παρόμοια προγράμματα και σχετικές επιτροπές. Ο ίδιος είχα προβεί σε σύνταξη μελέτης, για την ανάγκη αναμόρφωσης της υφισταμένης νομοθεσίας περί ανηλίκων, η οποία ουδέποτε αξιοποιήθηκε.
Από τα ισχύοντα αναμορφωτικά μέτρα του Π.Κ.[Αρ.122] τα μόνα που θεωρώ αποτελεσματικά για την πρόληψη και καταστολή της παραβατικότητας είναι το μέτρο της θέσεως του ανηλίκου υπό την επιμέλεια εξειδικευμένου Επιμελητού Ανηλίκων, καθώς και ο περιορισμός του, σε ειδικό Κατάστημα Αγωγής.
Το 2003 καταρτίστηκε σχέδιο νόμου για την δημιουργία Μονάδων Μέριμνας Ανηλίκων [Στέγες φιλοξενίας, Στέγες ημιελευθέρας διαβίωσης, Θεραπευτικές μονάδες απεξάρτησης , Μονάδες εντατικής επιτήρησης και Μονάδες επανένταξης]. Από το 2003 το νομοσχέδιο παραμένει στα χαρτιά…
Η στέρηση της ελευθερίας του ανηλίκου, έστω και βραχυχρόνια, και η ένταξη του σε ανάλογο πρόγραμμα αναμόρφωσης θεωρώ ότι μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην πρόληψη και καταστολή της νεανικής παραβατικότητας. Μετά την κατάργηση των κλειστών Ιδρυμάτων Αγωγής, οι δράστες έχουν αποθρασυνθεί. Περαιτέρω η υποβάθμιση του θεσμού των Επιμελητών Ανηλίκων με την κατάργηση των ειδικών διαγωνισμών πρόσληψης και της θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης τους, η μείωση του αριθμού τους μέχρι σημείου πολλά Δικαστήρια να μη έχουν ούτε ένα Επιμελητή και τέλος η έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής και ειδικά εκπαιδευμένου προσωπικού σωφρονιστικών υπαλλήλων καθιστά ανέφικτη την εφαρμογή των προβλεπομένων από τον ισχύοντα Π.Κ. αναμορφωτικών μέτρων καθώς και όσων τυχόν θεσπίσει η προαναφερομένη Επιστημονική Επιτροπή.
