Δευτέρα 29 Απριλίου 2024

29 Απριλίου 1091 η Μάχη στο Λεβούνιο: Ο Αυτοκράτορας Κομνηνός νικά του Πετσενέγκους και τους εξαφανίζει από την ιστορία


Την άνοιξη του 1087, έφθασαν νέα στην Βυζαντινή αυλή για μια τεράστια εισβολή από τον βορρά. Οι εισβολείς ήταν Πετσενέγοι. 
 
Οι Πετσενέγοι ή Πετσενέγκοι ή Πατζινάκοι ή Πατζινακίτες ήταν νομαδικός λαός τουρκικής καταγωγής της κεντρικής Ασίας που... 

 
από τον 9ο αιώνα είχαν μεταναστεύσει δυτικότερα επιτιθέμενοι σε διάφορους λαούς, μεταξύ των οποίων και στους Ρως. 
 
Τα νέα της εισβολής από τουλάχιστον 80.000 Πετσενέγους (μαζί με τα γυναικόπαιδα) ήταν ιδιαίτερα ανησυχητικά, αφενός επειδή το Βυζάντιο είχε κατ’ επανάληψιν αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα από τέτοιες μαζικές μεταναστεύσεις στα εδάφη του, αλλά και επειδή μερικές δεκαετίες νωρίτερα, το 1048, μια άλλη ορδή Πετσενέγων είχε ενσκήψει στη Θράκη και τη λεηλατούσε επί 5 χρόνια έχοντας ταπεινώσει κατ’επανάληψιν τον Βυζαντινό στρατό. 
 
Το σκηνικό επαναλήφθηκε και σε αυτή την εισβολή, με τους Πετσενέγους να πλησιάζουν αργά αλλά απειλητικά την Κωνσταντινούπολη λεηλατώντας, ξανά, τη Θράκη στο πέρασμά τους. Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός χρειάστηκε να επιστρατεύσει όλες τις διπλωματικές και στρατιωτικές του ικανότητες για να αντιμετωπίσει τη νέα απειλή και βρήκε πρόθυμους συμμάχους σε σε μια άλλη νομαδική φυλή, τους Κουμάνους, οι οποίοι πληρώθηκαν καλά για να ενώσουν τις δυνάμεις τους με τον στρατό του Αλεξίου. 
 
Στις 28 Απριλίου 1091, ο Αλέξιος και οι σύμμαχοί του έφθασαν στο στρατόπεδο των Πετσενέγων στο Λεβούνιο, κοντά στο Δέλτα του Έβρου ποταμού. Οι Πετσενέγοι φάνηκε ότι αιφνιδιάστηκαν. Η μάχη που έλαβε χώρα την επομένη το πρωί στο Λεβούνιο, ήταν στην ουσία μια σφαγή. Οι Πετσενέγοι είχαν φέρει μαζί τους τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους και ήταν εντελώς απροετοίμαστοι για την βιαιότητα της επιθέσεως που εξαπολύθηκε πάνω τους. Οι Κουμάνοι και οι Βυζαντινοί σάρωσαν το εχθρικό στρατόπεδο σφάζοντας όποιον έβρισκαν μπροστά τους. Οι Πετσενέγοι δεν μπόρεσαν να προβάλουν καμιά ουσιαστική άμυνα. Πολύ λίγοι από αυτούς επέζησαν. 
 
Η συγκεκριμένη ορδή διαλύθηκε αλλά τα προβλήματα με τους Πετσενέγους επαναλήφθηκαν για λίγο τον 12ο αιώνα. 
 
Αυτή η επιβλητική επέμβαση υπήρξε η μοναδική σημαντική νίκη που επετεύχθη από ένα Βυζαντινό στράτευμα μετά από πολλές δεκαετίες και ο πρώτος θρίαμβος της Κομνήνειας Αναγέννησης, της περιόδου που σημάδεψε την αρχή της αναβίωσης της Βυζαντινής ισχύος και η οποία θα κρατούσε για τα επόμενα 100 χρόνια.