Με αφορμή την 77η επέτειο από τον θάνατό του
Πρωτότοκος υἱός τοῦ Κωνσταντίνου Α’, διαδέχθηκε τό 1922 τόν ἐξόριστο πατέρα του ὑπό δραματικές συνθῆκες.
Ὁ Γεώργιος Β’ φοίτησε στήν Σχολή Εὐελπίδων ἀπ᾽ὅπου ἐξῆλθε μέ τήν τάξι τοῦ 1909. Συνέχισε τίς στρατιωτικές σπουδές στήν Γερμανία ἐνῶ ὑπῆρξε μαθητής τοῦ Ἰωάννου Μεταξά, στήν στρατηγική.
Συμμετεῖχε...
Ὁ Γεώργιος Β’ φοίτησε στήν Σχολή Εὐελπίδων ἀπ᾽ὅπου ἐξῆλθε μέ τήν τάξι τοῦ 1909. Συνέχισε τίς στρατιωτικές σπουδές στήν Γερμανία ἐνῶ ὑπῆρξε μαθητής τοῦ Ἰωάννου Μεταξά, στήν στρατηγική.
Συμμετεῖχε...
ὡς Λοχαγός στό Ἐπιτελεῖο τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων τοῦ 1912-᾽13. Συμμετεῖχε ὡς Συνταγματάρχης στό Ἐπιτελεῖο τῆς Μικρασιατικῆς Ἐκστρατείας τό 1921-᾽22. Νυμφεύτηκε τήν Ρουμανίδα πριγκίπισσα Ἐλισσάβετ, ἀλλά χώρι-σαν χωρίς νά ἀποκτήσουν τέκνα.
Ἐξορίστηκε τό 1924, μετά τήν ἀνακήρυξι τῆς ἀβασιλεύτου δημοκρατίας. Καί μετά ἀπό 11 ἔτη ἐξορίας, ἐπανῆλθε μέ τό Δημοψήφισμα τοῦ 1935, κάτι πού ἐξύμνησε καί ὁ ἴδιος ὁ Ἐλ. Βενιζέλος μέ ἐπιστολή γιά τήν ὁποία ὁ Κωνσταντῖνος Β’ γράφει ὅτι ἦταν: «…μία τίμια καί γενναία πράξη ἑνός μεγάλου ἡγέτη». («Βασιλεύς Κωνσταντῖνος χωρίς τίτλο» Τόμος Α’ σελ. 66).
Ἐπρόκειτο γιά ἕναν πολύ λιτό Βασιλέα. Χωρίς αὐλή καί κοινωνικές ἐκδηλώσεις. Ἀσκητικός καί ὑπέρμετρα σοβαρός, ζοῦσε σπαρτιατικά. Διέθετε τεράστια μόρφωσι καί μία ἀπό τίς πλουσιότερες βιβλιοθῆκες. Εἶχε λατρεία στό στράτευμα καί ζοῦσε ὡς στρατιώτης. Πρίν τήν ἐξορία του εἶχε κατηγορηθῆ για “γερμανοφιλία”. Μέ τήν ἐπιστροφή του κατηγορήθηκε γιά “ἀγγλοφιλία”…
Ὁ Γεώργιος Β’ εἶχε ἀντιληφθῆ ἀπό νωρίς τούς κινδύνους ἑνός νέου πολέμου. Στίς 2 Αὐγούστου 1935 δήλωνε: «Πρέπει προπαντός νά κάμωμεν Στρατόν, ἀγωνιζόμενοι πρός τοῦτο ἡμέραν καί νύκταν. Σιγά - σιγά καί ἀπό τό ὑστέρημά μας ἐν ἀνάγκῃ, πρέπει νά ἀγοράσωμεν τό πολεμικόν ὑλικόν τό ὁποῖον δέν ἔχομεν… Πρέπει μέ δύο λέξεις νά ἀποκτήσωμεν τήν συνείδησιν τῆς ὑποχρεώσεως τῆς Ἑλλάδος ὅπως ἀμυνθῇ τῆς τιμῆς καί τῆς ὑπερηφανείας της…»!
Ἀπηλλάγη ἀπό τόν “ἰταλόφιλο” Γ. Κονδύλη. Προσπάθησε νά λειτουργήση ὡς ὑπερκομματικός ρυθμιστής, καλώντας τίς δυό παρατάξεις σέ συνεργασία. Ὅταν αὐτό δέν ἐπετεύχθη, ἄρχισε νά προωθῆ τόν Ἰωάννη Μεταξά στήν ἐξουσία. Στίς 5.3.1936 τόν κάνει Ὑπουργό Στρατιωτικῶν. Στίς 12.3.1936, Ἀντιπρόεδρο τῆς Κυβερνήσεως. Καί στίς 13.4.1936, Πρωθυπουργό. Αὐτό ὀφείλεται καθαρά στόν Γεώργιο Β’. Ἀπό μόνος του ὁ Μεταξάς οὐδέποτε θά τό εἶχε ἐπιτύχει.
Στίς 4 Αὐγούστου 1936 ἔλαβε μία δύσκολη ἀπόφασι! Τήν ἔγκρισι καί στήριξι ἑνός καθεστῶτος πού θά προετοίμαζε τήν Ἑλλάδα γιά τόν ἐπερχόμενο πόλεμο καί θά ἀπέτρεπε ἕναν νέο διχασμό. Ἔκτοτε, ἡ τριανδρία Γεώργιος Β’- Ἰωαν. Μεταξάς - Ἄλ. Παπάγος, ἀφοσιώθηκε στήν στρατιωτική προπαρασκευή. Ὁ Βασιλεύς προσωπικά παρακολουθοῦσε τίς παραγγελίες ὅπλων, ἐπισκεπτόταν τήν κατασκευή τῶν Ὀχυρῶν Μακεδονίας-Θράκης καί παρακολουθοῦσε τίς ἀσκήσεις τῶν μονάδων. (Ἐγκυκλοπαίδεια “Ἥλιος” σελ. 240).
Γιά τήν 4ην Αὐγούστου 1936 ὁ Γεώργιος Β’ κατηγορήθηκε μέ σφοδρότητα. Ἀλλά στίς 28 Ὀκτωβρίου 1940 δικαιώθηκε πλήρως!
Εἶναι βέβαιο ὅτι ἐάν ὁ Γεώργιος Β’ καί ὁ Ἰ. Μεταξάς δέν εἶχαν προχωρήσει στήν πράξι τῆς 4ης Αὐγούστου, τό Ἔπος τοῦ 1940-᾽41 δέν θά εἶχε γραφτεῖ ὅπως τό ξέρουμε. Γι᾽ αὐτό καί ἔμεινε στήν Ἱστορία ὡς ὁ Βασιλεύς τῆς Νίκης!
Μέ τήν Κατοχή μετέβη στήν Κρήτη καί κατόπιν στό Κάιρο καί ἀγωνίστηκε γιά τά ἑλληνικά δίκαια καί τήν δημιουργία ἀξιομάχου Στρατοῦ στήν Μέση Ἀνατολή. Ὁ πρέσβυς Ἀθ. Ἀγνίδης γράφει: «Τό κύρος τοῦ Βασιλέως Γεωργίου ἦταν πολύ μεγάλο. Καί ἐγώ πού ἤμουν πολύ Βενιζελικός, ὁμολογῶ ὅτι τόν ἐθαύμασα καί ὅπως εἶπα σέ πολλούς, ὁ Βασιλεύς Γεώργιος ἠμπορεῖ νά πῆ κανείς ὅτι “c᾽etait un grand roi”. Ἐργάσθηκε γιά τήν Ἑλλάδα μέ τόν Τσώρτσιλ... Καί θυμᾶμαι μία μέρα βρίσθηκαν. Μοῦ ἀφηγήθη ὁ ἴδιος ὅτι εἶπε στόν Τσώρτσιλ: “Εἶσαι μεγάλος βλάκας” (You᾽re a bloody fool)…». («Σύγχρ. Πολ. Ἱστορία τῆς Ἑλλάδος» Τόμος Δεύτερος σελ. 216).
Οἱ πολιτικοί δέν τοῦ εἶχαν συγχωρέσει τό ὅτι τούς ἔθεσε στό περιθώριο τήν 4η Αὐγούστου τοῦ 1936. Ἔτσι, ὅταν ἡ Ἑλλάς ἀπελευθερώθηκε, ἐκεῖνος ὑποχρεώθηκε νά παραμείνη στό ἐξωτερικό ἀποδεχόμενος τήν Ἀντιβασιλεία Δαμασκηνοῦ.
Τά Δεκεμβριανά τοῦ 1944 ὅμως πού ἀκολούθησαν, τόν ἔκαναν σύμβολο τοῦ ἀγῶνος. Ἔτσι, στό Δημοψήφισμα τοῦ 1946 ἐξελέγη πανηγυρικά.
Ἐπέστρεψε καί ἀπεβίωσε τήν 1η Ἀπριλίου 1947.
Τόν Γεώργιο Β’ διεδέχθη στόν θρόνο ὁ ἀδελφός του Παῦλος Α’.Φαίνεται ὅτι μεταξύ Γεωργίου Β’ καί Παύλου ὑπῆρχε μία ἀντιπάθεια. Ὁ πρέσβυς Ἀθ. Ἀγνίδης ἔχει γράψει: «...Εἶχα τήν ἐντύπωση ὅτι ὁ Βασιλεύς Γεώργιος Β’ δέν συμπαθοῦσε τόν κατόπιν Βασιλέα Παῦλο ἤ τήν Βασίλισσα Φρειδερίκη ἤ καί τούς δυό.» («Σύγχρ. Πολ. Ἱστορία τῆς Ἑλλάδος» Τόμος Δεύτερος σελ. 245).
Αὐτό φαίνεται καί ἀπό τήν ἀναφορά πού κάνει στόν Γεώργιο Β’, ὁ υἱός τοῦ Παύλου, Κωνσταντῖνος Β', στήν αὐτοβιογραφία του. Διαχωρίζει τήν θέσι τοῦ πατρός του ἀπό ἐκείνην τοῦ Γεωργίου Β’ στό ζήτημα τῆς ἐγκρίσεως τῆς 4ης Αὐγούστου 1936, γράφωντας:
«Τό χρονικό σημεῖο πού ἐπέλεξε νά δράσει ὁ Μεταξάς δέν ἦταν διόλου τυχαῖο. Οἱ σχέσεις του μέ τόν διάδοχο Παῦλο ἦταν πολύ κακές καί ἤξερε πολύ καλά ὅτι ὁ Παῦλος δέν θά συναινοῦσε ποτέ στήν στάση πού τήρησε ὁ ἀδελφός του (Γεώργιος Β’)... Ὁ πατέρας μου ἦταν σφόδρα ἐναντίον τοῦ Μεταξά ἀπό τήν ἀρχή ὡς τό τέλος.». («Βασιλεύς Κωνσταντῖνος, χωρίς τίτλο» σελ. 66).
Τό ὅτι ὁ θάνατος τοῦ Γεωργίου Β' ἦταν ἡ ἀρχή γιά μία ποιοτική πτώση τῆς βασιλείας ὁμολογήθηκε ἀπό τόν ἴδιο τόν Παῦλο. Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1949, ἔλεγε στόν Σπ. Μαρκεζίνη: «Καί ὁ πατέρας μου καί ὁ ἀδελφός μου ἦσαν μεγαλύτεροι καί περισσότερο μορφωμένοι ἀπό μένα. Ὁ πατέρας μου πάντως ἦταν ὡς ἄνθρωπος μεγαλύτερος καί ὁ ἀδελφός μου εἶχε πολύ μεγάλην μόρφωσιν. Ἐγώ δέν ἤμουν προετοιμασμένος νά γίνω Βασιλεύς». («Σύγχρ. Πολ. Ἱστορία τῆς Ἑλλάδος» Τόμος 2ος σελ. 328).
Ἐξορίστηκε τό 1924, μετά τήν ἀνακήρυξι τῆς ἀβασιλεύτου δημοκρατίας. Καί μετά ἀπό 11 ἔτη ἐξορίας, ἐπανῆλθε μέ τό Δημοψήφισμα τοῦ 1935, κάτι πού ἐξύμνησε καί ὁ ἴδιος ὁ Ἐλ. Βενιζέλος μέ ἐπιστολή γιά τήν ὁποία ὁ Κωνσταντῖνος Β’ γράφει ὅτι ἦταν: «…μία τίμια καί γενναία πράξη ἑνός μεγάλου ἡγέτη». («Βασιλεύς Κωνσταντῖνος χωρίς τίτλο» Τόμος Α’ σελ. 66).
Ἐπρόκειτο γιά ἕναν πολύ λιτό Βασιλέα. Χωρίς αὐλή καί κοινωνικές ἐκδηλώσεις. Ἀσκητικός καί ὑπέρμετρα σοβαρός, ζοῦσε σπαρτιατικά. Διέθετε τεράστια μόρφωσι καί μία ἀπό τίς πλουσιότερες βιβλιοθῆκες. Εἶχε λατρεία στό στράτευμα καί ζοῦσε ὡς στρατιώτης. Πρίν τήν ἐξορία του εἶχε κατηγορηθῆ για “γερμανοφιλία”. Μέ τήν ἐπιστροφή του κατηγορήθηκε γιά “ἀγγλοφιλία”…
Ὁ Γεώργιος Β’ εἶχε ἀντιληφθῆ ἀπό νωρίς τούς κινδύνους ἑνός νέου πολέμου. Στίς 2 Αὐγούστου 1935 δήλωνε: «Πρέπει προπαντός νά κάμωμεν Στρατόν, ἀγωνιζόμενοι πρός τοῦτο ἡμέραν καί νύκταν. Σιγά - σιγά καί ἀπό τό ὑστέρημά μας ἐν ἀνάγκῃ, πρέπει νά ἀγοράσωμεν τό πολεμικόν ὑλικόν τό ὁποῖον δέν ἔχομεν… Πρέπει μέ δύο λέξεις νά ἀποκτήσωμεν τήν συνείδησιν τῆς ὑποχρεώσεως τῆς Ἑλλάδος ὅπως ἀμυνθῇ τῆς τιμῆς καί τῆς ὑπερηφανείας της…»!
Ἀπηλλάγη ἀπό τόν “ἰταλόφιλο” Γ. Κονδύλη. Προσπάθησε νά λειτουργήση ὡς ὑπερκομματικός ρυθμιστής, καλώντας τίς δυό παρατάξεις σέ συνεργασία. Ὅταν αὐτό δέν ἐπετεύχθη, ἄρχισε νά προωθῆ τόν Ἰωάννη Μεταξά στήν ἐξουσία. Στίς 5.3.1936 τόν κάνει Ὑπουργό Στρατιωτικῶν. Στίς 12.3.1936, Ἀντιπρόεδρο τῆς Κυβερνήσεως. Καί στίς 13.4.1936, Πρωθυπουργό. Αὐτό ὀφείλεται καθαρά στόν Γεώργιο Β’. Ἀπό μόνος του ὁ Μεταξάς οὐδέποτε θά τό εἶχε ἐπιτύχει.
Στίς 4 Αὐγούστου 1936 ἔλαβε μία δύσκολη ἀπόφασι! Τήν ἔγκρισι καί στήριξι ἑνός καθεστῶτος πού θά προετοίμαζε τήν Ἑλλάδα γιά τόν ἐπερχόμενο πόλεμο καί θά ἀπέτρεπε ἕναν νέο διχασμό. Ἔκτοτε, ἡ τριανδρία Γεώργιος Β’- Ἰωαν. Μεταξάς - Ἄλ. Παπάγος, ἀφοσιώθηκε στήν στρατιωτική προπαρασκευή. Ὁ Βασιλεύς προσωπικά παρακολουθοῦσε τίς παραγγελίες ὅπλων, ἐπισκεπτόταν τήν κατασκευή τῶν Ὀχυρῶν Μακεδονίας-Θράκης καί παρακολουθοῦσε τίς ἀσκήσεις τῶν μονάδων. (Ἐγκυκλοπαίδεια “Ἥλιος” σελ. 240).
Γιά τήν 4ην Αὐγούστου 1936 ὁ Γεώργιος Β’ κατηγορήθηκε μέ σφοδρότητα. Ἀλλά στίς 28 Ὀκτωβρίου 1940 δικαιώθηκε πλήρως!
Εἶναι βέβαιο ὅτι ἐάν ὁ Γεώργιος Β’ καί ὁ Ἰ. Μεταξάς δέν εἶχαν προχωρήσει στήν πράξι τῆς 4ης Αὐγούστου, τό Ἔπος τοῦ 1940-᾽41 δέν θά εἶχε γραφτεῖ ὅπως τό ξέρουμε. Γι᾽ αὐτό καί ἔμεινε στήν Ἱστορία ὡς ὁ Βασιλεύς τῆς Νίκης!
Μέ τήν Κατοχή μετέβη στήν Κρήτη καί κατόπιν στό Κάιρο καί ἀγωνίστηκε γιά τά ἑλληνικά δίκαια καί τήν δημιουργία ἀξιομάχου Στρατοῦ στήν Μέση Ἀνατολή. Ὁ πρέσβυς Ἀθ. Ἀγνίδης γράφει: «Τό κύρος τοῦ Βασιλέως Γεωργίου ἦταν πολύ μεγάλο. Καί ἐγώ πού ἤμουν πολύ Βενιζελικός, ὁμολογῶ ὅτι τόν ἐθαύμασα καί ὅπως εἶπα σέ πολλούς, ὁ Βασιλεύς Γεώργιος ἠμπορεῖ νά πῆ κανείς ὅτι “c᾽etait un grand roi”. Ἐργάσθηκε γιά τήν Ἑλλάδα μέ τόν Τσώρτσιλ... Καί θυμᾶμαι μία μέρα βρίσθηκαν. Μοῦ ἀφηγήθη ὁ ἴδιος ὅτι εἶπε στόν Τσώρτσιλ: “Εἶσαι μεγάλος βλάκας” (You᾽re a bloody fool)…». («Σύγχρ. Πολ. Ἱστορία τῆς Ἑλλάδος» Τόμος Δεύτερος σελ. 216).
Οἱ πολιτικοί δέν τοῦ εἶχαν συγχωρέσει τό ὅτι τούς ἔθεσε στό περιθώριο τήν 4η Αὐγούστου τοῦ 1936. Ἔτσι, ὅταν ἡ Ἑλλάς ἀπελευθερώθηκε, ἐκεῖνος ὑποχρεώθηκε νά παραμείνη στό ἐξωτερικό ἀποδεχόμενος τήν Ἀντιβασιλεία Δαμασκηνοῦ.
Τά Δεκεμβριανά τοῦ 1944 ὅμως πού ἀκολούθησαν, τόν ἔκαναν σύμβολο τοῦ ἀγῶνος. Ἔτσι, στό Δημοψήφισμα τοῦ 1946 ἐξελέγη πανηγυρικά.
Ἐπέστρεψε καί ἀπεβίωσε τήν 1η Ἀπριλίου 1947.
Τόν Γεώργιο Β’ διεδέχθη στόν θρόνο ὁ ἀδελφός του Παῦλος Α’.Φαίνεται ὅτι μεταξύ Γεωργίου Β’ καί Παύλου ὑπῆρχε μία ἀντιπάθεια. Ὁ πρέσβυς Ἀθ. Ἀγνίδης ἔχει γράψει: «...Εἶχα τήν ἐντύπωση ὅτι ὁ Βασιλεύς Γεώργιος Β’ δέν συμπαθοῦσε τόν κατόπιν Βασιλέα Παῦλο ἤ τήν Βασίλισσα Φρειδερίκη ἤ καί τούς δυό.» («Σύγχρ. Πολ. Ἱστορία τῆς Ἑλλάδος» Τόμος Δεύτερος σελ. 245).
Αὐτό φαίνεται καί ἀπό τήν ἀναφορά πού κάνει στόν Γεώργιο Β’, ὁ υἱός τοῦ Παύλου, Κωνσταντῖνος Β', στήν αὐτοβιογραφία του. Διαχωρίζει τήν θέσι τοῦ πατρός του ἀπό ἐκείνην τοῦ Γεωργίου Β’ στό ζήτημα τῆς ἐγκρίσεως τῆς 4ης Αὐγούστου 1936, γράφωντας:
«Τό χρονικό σημεῖο πού ἐπέλεξε νά δράσει ὁ Μεταξάς δέν ἦταν διόλου τυχαῖο. Οἱ σχέσεις του μέ τόν διάδοχο Παῦλο ἦταν πολύ κακές καί ἤξερε πολύ καλά ὅτι ὁ Παῦλος δέν θά συναινοῦσε ποτέ στήν στάση πού τήρησε ὁ ἀδελφός του (Γεώργιος Β’)... Ὁ πατέρας μου ἦταν σφόδρα ἐναντίον τοῦ Μεταξά ἀπό τήν ἀρχή ὡς τό τέλος.». («Βασιλεύς Κωνσταντῖνος, χωρίς τίτλο» σελ. 66).
Τό ὅτι ὁ θάνατος τοῦ Γεωργίου Β' ἦταν ἡ ἀρχή γιά μία ποιοτική πτώση τῆς βασιλείας ὁμολογήθηκε ἀπό τόν ἴδιο τόν Παῦλο. Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1949, ἔλεγε στόν Σπ. Μαρκεζίνη: «Καί ὁ πατέρας μου καί ὁ ἀδελφός μου ἦσαν μεγαλύτεροι καί περισσότερο μορφωμένοι ἀπό μένα. Ὁ πατέρας μου πάντως ἦταν ὡς ἄνθρωπος μεγαλύτερος καί ὁ ἀδελφός μου εἶχε πολύ μεγάλην μόρφωσιν. Ἐγώ δέν ἤμουν προετοιμασμένος νά γίνω Βασιλεύς». («Σύγχρ. Πολ. Ἱστορία τῆς Ἑλλάδος» Τόμος 2ος σελ. 328).
Β.Β.
