Τα δάνεια των «συμμάχων» ως μέσο επιβολής Αποτελεί πάγια τακτική των μεγάλων αποικιοκρατικών δυνάμεων όταν για κάποιους λόγους δεν χρησιμοποιούν στρατιωτική βία να επιβάλλονται με το όπλο της οικονομικής πίεσης. Στην...
χώρα μας από ιδρύσεως του νέου ελληνικού κράτους έχουμε διαπιστώσει με οδυνηρό τρόπο αυτήν την τακτική των ξένων δυνάμεων. Χρησιμοποιώντας ως ενεργούμενα τους τις δότες κυβερνήσεις έχουν φροντίσει να κρατούν υπόδουλο τον ελληνικό λαό με διάφορες δανειακές συμβάσεις που αυτές υπογράφουν, συμβάσεις με όρους δυσβάσταχτους και ασύμφορους που δεν μπορούν να αποπληρωθούν με συνέπεια το αρχικό «χρέος» συνεχώς να διογκώνεται.
1821 Τα «δάνεια» του αγώνα
Αμέσως μετά την έναρξη της επανάστασης του 1821 κρίθηκε αναγκαίο, να την συνέχισή της και για το αίσιο τέλος της, η προσωρινή κυβέρνηση η οποία σχηματίστηκε να συνάψει ένα δάνειο, το λεγόμενο επαναστατικό, με διάφορους τραπεζικούς οίκους του εξωτερικού, κυρίως της Αγγλίας.
Στο συγκεκριμένο δάνειο εφαρμόστηκαν οι πιο σκληροί τοκογλυφικοί όροι τους οποίους δέχτηκαν οι κοτζαμπάσηδες οι οποίοι τότε εκπροσωπούσαν την χώρα με αποτέλεσμα να κρατηθούν εκτός από τα έξοδα της συμφωνίας προκαταβολικά και το σύνολο των τόκων με αποτέλεσμα το τελικό ποσόν που έφτασε στα χέρια των επαναστατημένων Ελλήνων να είναι μηδαμινό και έτσι να χρειάζεται εκ νέου δανεισμός.
Η χειρότερη όμως παρενέργεια αυτής της κίνησης ήταν ό εμφύλιος πόλεμος που ξέσπασε ανάμεσα στους Μωραΐτες και Ρουμελιώτες καπεταναίους που είχε σαν αποτέλεσμα η Ελλάδα να χρειαστεί την επέμβαση (στον κόλπο του Ναβαρίνο) των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής για να παγιώσει την ανεξαρτησία της, κάτι που την έφερε στην θέση του προτεκτοράτου, κυρίως της Αγγλίας.
1897 Πρώτη εκχώρηση εθνικού πλούτου
Με την λήξη του ατυχούς ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 η Ελλάδα ως ηττημένη κλήθηκε να πληρώσει στην τότε Οθωμανική αυτοκρατορία ως πολεμική αποζημίωση ένα τεράστιο ποσόν το οποίο όμως αδυνατούσε.
Το ποσόν αυτό μπορούσε να βρεθεί μόνον μέσω δανεισμού κάτι που οι Μεγάλες Δυνάμεις αρνούνταν αν δεν ικανοποιούνταν πρώτα οι απαιτήσεις των ομολογιούχων που είχαν «χάσει» χρήματα λόγω της πτώχευσης του 1893. Τελικώς η Ελλάδα αναγκάστηκε να υποχωρήσει και οι Δυνάμεις επέβαλαν στην χώρα μας τον Δ.Ο.Ε. (Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο) με σκοπό να ελέγχουν την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Αποτέλεσμα ήταν να εκχωρηθούν στον Δ.Ο.Ε. σημαντικές πηγές εσόδων: Διάφορα κρατικά μονοπώλια, τα τέλη χαρτοσήμου, οι δασμοί των τελωνείων και ο φόρος καταναλώσεως καπνού.
Ο οικονομικός έλεγχος υπήρξε βαρύτατος και διατυπώθηκε η άποψη ότι είχε σημάνει το τέλος της οικονομικής ανεξαρτησίας της Ελλάδας. Το συμφέρον όμως των δανειστών καθώς και η συνετή πολιτική του τότε πρωθυπουργού Γεώργιου Θεοτόκη έφεραν κάποια ευνοϊκά αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία.
1915 Ο Α’ Παγκόσμίος Πολέμος
Η χώρα μας αν και δεν εισήλθε αμέσως στον πόλεμο εντούτοις οι στρατιωτικές της δαπάνες αυξήθηκαν καθώς αυξήθηκε η δύναμη του στρατού και οχυρώθηκαν τα σύνορα, στα τέλη του 1915 η χώρα μας επιστρατεύεται για 9 μήνες.
Συνολικά οι στρατιωτικές δαπάνες για τα έτη 1914-15 και 1916 ανήλθαν στο ποσόν των 757 εκατομμυρίων δραχμών, μέρος του οποίου καλύφθηκε από το δάνειο του 1914 και με μετάθεση των πληρωμών, όμως για να αποπληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος χρειάζονταν νέο εξωτερικό δάνειο.
Παρά το ότι οι χώρες της ΑΝΤΑΝΤ επιθυμούν το αξιόμαχο του ελληνικού στρατού εν τούτοις οι Βρετανοί ανοίγουν λογαριασμό 30 εκατομμυρίων φράγκων στον οποίον θα χρεώνονται τα είδη με τα οποία εξοπλίζουν τον ελληνικό στρατό, σε ισόποσο λογαριασμό οι Γάλλοι χρεώνουν τα έξοδα για την αποστολή της Ελληνικής Μεραρχίας στην Ουκρανία και για τις αγορές από τις αποθήκες τους στην Μακεδονία, ακόμα Γαλλία και Βρετανία μας επιβάλουν να τις δανείζουμε χρήματα για τα έξοδα των στρατευμάτων που διατηρούν στην χώρα μας.
Το χαρακτηριστικότερο όμως δείγμα του πως μας αντιμετώπιζαν οι σύμμαχοι είναι το ότι για όσο πολεμικό υλικό δεν τους χρειάζονταν ή δεν μπορούσαν να το μεταφέρουν οι Γάλλοι μας υποχρέωναν να δανειζόμαστε χρήματα ώστε να το αγοράζουμε.
1922 Μικρασιατική εκστρατεία
Η εμπλοκή της χώρας μας σε μία εκστρατεία για την οποία δεν είχε, τουλάχιστόν, τους οικονομικούς πόρους για να την φέρει εις πέρας την εξάντλησε οικονομικά και ουσιαστικά τότε της επιβληθεί το πρώτο αναγκαστικό δάνειο.
Το πρώτο μέτρο του 1922 ήταν η διχοτόμηση του νομίσματος, ένα νόμισμα των εκατό δραχμών θα χωρίζονταν σε δύο μέρη και το ένα θα άξιζε πενήντα δραχμές και θα έμενε στην κυκλοφορία μέχρι να εκδοθεί ακέραιο πενηντάδραχμο και για το υπόλοιπο ο κάτοχος θα λάμβανε μία…απόδειξη, κάτι σαν το σημερινό «κούρεμα» των καταθέσεων δηλαδή.
Επειδή φυσικά η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να πείσει τον κόσμο να διχοτομήσει τα χρήματα του τα ακύρωσε ώστε να προσέλθουν υποχρεωτικά στις τράπεζες και να τα διχοτομήσουν.
Το αναγκαστικό αυτό δάνειο η χώρα μας θα έπρεπε να το εξοφλήσει εντός εικοσαετίας δηλαδή έως το 1842 εν τούτοις μέχρι το 1944 είχε εξοφληθεί μόνον το 1/3 του ποσού.
Γεγονός είναι ότι το μέτρο αυτό δεν διέσωσε την περιουσία του ελληνικού λαού και έτσι, αρχής γενομένης από το 1926 που ο στρατηγός Πάγκαλος πήρε ένα ακόμα δάνειο η οικονομική υποτέλεια της χώρας συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Οι διαφορές του τότε με το σήμερα
Οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι οι καταστάσεις (πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές) που επικρατούσαν τον προηγούμενο και προπροηγούμενο αιώνα, αλλά και οι επιδιώξεις των πολιτικών που οδηγούσαν την χώρα σε δανεισμό ήταν τελείως διαφορετικές από τις σημερινές. Πολλά δάνεια πάρθηκαν για να καλυφθούν πολεμικά έξοδα για την ολοκλήρωση της Μεγάλης Ιδέας, άλλα πάρθηκαν για προετοιμασία πολέμου όπως αυτό του Πάγκαλου που ήθελε να χτυπήσει τους Τούρκους και για άλλα υποχρεωθήκαμε από τις διεθνείς συγκυρίες.
Σε καμία των περιπτώσεων όμως η χώρα δεν οδηγήθηκε στην χρεοκοπία, γιατί χρεοκοπημένοι είμαστε τώρα, όχι από την ανικανότητα των πολιτικών της αλλά από πολιτικούς που εκτελούσαν διατεταγμένη υπηρεσία κρύβοντας την αλήθεια από τον λαό με σκοπό να παραδώσουν τον εθνικό πλούτο στους ξένους τοκογλύφους, να κάνουν δηλαδή αυτό που δεν κατάφεραν να κάνουν οι δύο προηγούμενες χρεοκοπίες, οι επί 2 δεκαετίες συνεχείς πόλεμοι, η μικρασιατική τραγωδία, ο Β’ Π Π και ο συμμοριτοπόλεμος.
Και μια και βρισκόμαστε προ εκλογών ας έχουμε στο μυαλό μας ότι μόνον δύο Εθνικοί Ηγέτες ύψωσαν το ανάστημά τους στους τοκογλύφους: Ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος.
Γιάννης Δράκος
