23 Μαΐου 1453. Η πολιορκημένη Πόλη βρίσκεται σε δεινή θέση. Ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής στέλνει πρεσβεία στον Κωνσταντίνο αξιώνοντας να του παραδώσει την Πόλη. Για...
αντάλλαγμα, τού υπόσχεται να επιτρέψει την ασφαλή έξοδο των πολιορκημένων και να αναγνωρίσει τον ίδιο ως ηγεμόνα της Πελοποννήσου. Αλλιώς, θα υποστούν φοβερά δεινά.
Τότε ο αυτοκράτορας έδωσε την πιο περήφανη απάντηση που ακούστηκε ποτέ από στόμα βασιλιά:
–Να πεις του υψηλού αφέντη σου, λέει στον απεσταλμένο, πως αν θέλει να ζήσει μαζί μας ειρηνικά σαν καλός γείτονας … θα δοξάσουμε τον Θεό… Πες του ακόμη, να κρατήσει και τα φρούρια που μας άρπαξε και τη δική μας γη… Τον ετήσιο φόρο που θα πληρώνουμε ας τον ορίσει ανάλογο με τους μικρούς μας πόρους. Και ας γυρίσει πίσω στο καλό. Γιατί –πού το ξέρει;– μήπως νομίζοντας πως θα κερδίσει, βρεθεί έξαφνα ζημιωμένος!
Μιλά και το πρόσωπό του είναι σημαδεμένο με την απόφαση της θυσίας. Κοιτάζει τα πρόσωπα των αρχόντων γύρω του και με μια ύστατη προσπάθεια συγκεντρώνει όλη τη δύναμη της ψυχής του:
–Δεν παραδίνουμε την Πόλη! φωνάζει. Τη ζωή μας πήραμε κοινή απόφαση να δώσουμε, χωρίς να προσκυνήσουμε! Δε θα λυπηθούμε τη ζωή μας!
Κι έμεινε η απάντηση στην ιστορία ως το τελειότερο επίγραμμα Φιλοπατρίας και Ηθικής:
«Τό δὲ τὴν πόλιν σοὶ δοῦναι οὔτ’ ἐμὸν ἐστιν οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ· κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν».
Β.Β.
