Γιατί γαργαλιόμαστε;

Πού οφείλεται η περίεργη αίσθηση του γαργαλητού και γιατί γελάμε ακόμη κι αν μας είναι δυσάρεστο

 

Αν το σκεφτείτε λίγο, το να σε γαργαλάνε είναι κάπως περίεργο. Αν και δεν μπορείς να σταματήσεις να γελάς, δεν είναι απαραίτητα ευχάριστο.

 

Τι συμβαίνει; Η απόκριση του σώματός μας στο γαργαλητό είναι εκπληκτικά πολύπλοκη και κάπως μυστηριώδης.

Γιατί γαργαλιόμαστε;

Με το γαργαλητό διεγείρεται η δραστηριότητα στον υποθάλαμο του εγκεφάλου. Η εν λόγω περιοχή, αν και έχει περίπου το μέγεθος ενός αμυγδάλου, έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο: Ο υποθάλαμος είναι υπεύθυνος για τα συναισθήματα και την αντίδραση του σώματός σε κινδύνους και στρεσογόνες καταστάσεις. Τη γνωστή και ως κατάσταση «μάχης ή φυγής». Ελέγχει την έκρηξη αδρεναλίνης όταν μας συμβαίνει κάτι ξαφνικό, συναρπαστικό ή επικίνδυνο, και μέσω αυτής της διαδικασίας μάς προστατεύει όταν αντιλαμβάνεται ότι αντιμετωπίζουμε κάποια απειλή.

Ως τέτοια αντιμετωπίζει και το γαργαλητό ο εγκέφαλός μας. Αυτό εξηγεί και γιατί δεν μπορούμε να «αυτογαργαληθούμε»: Ο εγκέφαλός μας δεν καταγράφει τα χέρια μας ως εξωτερική απειλή, αναφέρει δημοσίευμα του Cleveland Clinic.
Ο άλυτος γρίφος

Γιατί όμως γελάμε; Το γέλιο αναμφίβολα φαίνεται ως μια περίεργη αντίδραση σε μια αντιληπτή απειλή. Οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι γιατί το σώμα μας αποκρίνεται με αυτόν τον τρόπο, αν και συνεχίζουν να μελετούν το θέμα. Ωστόσο αποδεικνύεται ότι δεν είμαστε οι μόνοι. Είδη της οικογένειας των γορίλων φαίνεται να έχουν αντίστοιχες αντιδράσεις στο γαργάλημα με εμάς.
Σε ποια σημεία γαργαλιόμαστε;

Τα μέρη του σώματος στα οποία γαργαλιόμαστε τείνουν να είναι γενικά και τα πιο ευαίσθητα:

• Πόδια
• Λαιμός
• Πλευρά
• Στομάχι
• Μασχάλες

Δύο τύποι γαργαλητού

Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι γαργαλητού:

Το έντονο γαργαλητό, είναι το είδος του τυπικού γαργαλήματος που σας κάνει να γελάτε και να προσπαθείτε να απομακρυνθείτε. Μερικοί άνθρωποι βρίσκουν αυτό το γαργάλημα άβολο ή ακόμα και επώδυνο, έστω κι αν ανταποκρίνονται με γέλια.

Το ελαφρύ γαργαλητό, όπως με ένα φτερό ή ένα απαλό άγγιγμα. Ανάλογα με το επίπεδο ευαισθησίας, μπορεί το άτομο να αισθάνεται φαγούρα, ερεθισμό ή ακόμα και ευχαρίστηση. Σκεφτείτε αυτό το συναίσθημα που νιώθετε όταν μια αδέσποτη τρίχα αγγίζει το δέρμα σας ή ένα ζωύφιο περπατάει πάνω σας. Σε αυτόν τον τύπο γαργαλητού δεν προκαλείται γέλιο.

Γαργαλιούνται όλοι;

Η απάντηση στο ερώτημα εάν «γαργαλιούνται όλοι» είναι αρνητική. Η απόκριση διαφέρει από άτομο σε άτομο. Μερικοί άνθρωποι γαργαλιούνται σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και στη θέα των δαχτύλων που πλησιάζουν, αρχίζουν να αντιδρούν. Άλλοι πάλι μετά βίας αντιδρούν ακόμη και στο έντονο γαργαλητό.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον βαθμό που γαργαλιέστε περιλαμβάνουν:

• Ευαισθησία δέρματος: Μερικοί άνθρωποι έχουν πιο ευαίσθητο δέρμα από άλλους, γεγονός που τους κάνει να γαργαλιούνται περισσότερο.
• Διάθεση: Το άγχος μπορεί να ενισχύσει την απόκριση στο γαργαλητό, ενώ συναισθήματα, όπως ο θυμός, μας κάνουν λιγότερο δεκτικούς.
• Ιατρικές καταστάσεις: Οποιαδήποτε κατάσταση επηρεάζει τα νεύρα μπορεί να επηρεάσει και την απόκρισή σας στο γαργαλητό.

Γαργαλιούνται τα παιδιά περισσότερο από τους ενήλικες;

Ναι, τα παιδιά συνήθως έχουν μεγαλύτερη αντίδραση στο γαργάλημα από τους ενήλικες, αλλά δεν υπάρχουν ισχυρές επιστημονικές αποδείξεις που να αιτιολογούν γιατί συμβαίνει αυτό. Ειδικοί πάντως εκτιμούν πως ενδεχομένως να οφείλεται σε αλλαγές στη λειτουργία και την ευαισθησία των νεύρων.
Θα μπορούσε επίσης να είναι ότι τα παιδιά συχνά βλέπουν το γαργάλημα ως μια διασκεδαστική, παιχνιδιάρικη αλληλεπίδραση, ενώ οι ενήλικες θεωρούν ότι είναι πιο επεμβατικό και λιγότερο ευχάριστο.

Το γαργαλητό μπορεί να είναι βασανιστήριο

Το ακραίο, αδιάκοπο γαργάλημα μπορεί να οδηγήσει σε υποξία, που σημαίνει ότι δεν φτάνει αρκετό οξυγόνο στον εγκέφαλό σας. Μάλιστα, στο παρελθόν έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη και ως μέθοδος ανάκρισης και βασανιστηρίων.

Ακόμα κι όταν το γαργάλημα δεν είναι τόσο βάρβαρο, πολλοί άνθρωποι δεν το βρίσκουν ευχάριστο. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με το πώς τα νεύρα αντιλαμβάνονται την αίσθηση του γαργαλήματος. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το γαργάλημα διεγείρει τα νεύρα που σηματοδοτούν τον πόνο. Αυτό το σήμα πόνου στον εγκέφαλο, σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση της αντίδρασης «μάχη ή φυγή», μπορεί να κάνει το γαργάλημα εντελώς δυσάρεστο.

Αλλά, πάλι, τι γίνεται με το γέλιο; Η έρευνα δείχνει ότι μπορεί να είναι ένα αντανακλαστικό, όχι ένα σημάδι απόλαυσης. Επομένως, μην αφήσετε το γέλιο να σας ξεγελάσει και να πιστεύετε ότι είναι μια ευχάριστη εμπειρία για τον αποδέκτη του γαργαλήματος.