Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2024

Μια εισήγηση του Κώστα Σαμαρά για τα χρέη των ΔΕΥΑ… με πολύ μέλλον


 Κυρία Πρόεδρε, Κύριε Δήμαρχε, Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι, θεωρώ ότι επιβάλλεται να αναφερθώ στην επικείμενη συγχώνευση των ΔΕΥΑ.

 
Α. Τα χρέη των ΔΕΥΑ

Τα χρέη αφορούν, κατά ένα μέρος τους, την περίοδο της ενεργειακής κρίσης όπου η περιβόητη ‘’ρήτρα αναπροσαρμογής’’ εκτόξευσε το ενεργειακό κόστος και κατά το άλλο μέρος τους στην περίοδο που ακολούθησε και την διανύουμε, όπου κερδοσκοπούν οι πέντε ολιγάρχες της ενέργειας στη χώρα μας.

Οι ΔΕΥΑ είναι επιχειρήσεις ενεργειακής έντασης που όμως χρεώνονται με το τιμολόγιο των οικιακών καταναλωτών. Αν η χρέωση γινόταν με το βιομηχανικό τιμολόγιο θα οδηγούσε σε μείωση της τάξης του 25%.

Ενώ υπάρχει η Ελλάδα της Αττικής και της Θεσσαλονίκης όπου η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ ενισχύθηκαν από το 2013 μέχρι σήμερα, με περίπου 250 εκατομμύρια Ευρώ, από το κράτος προκειμένου να καλύψουν χρέη των Δήμων στους οποίους παρέχουν υπηρεσίες,

υπάρχει και η υπόλοιπη Ελλάδα με τη γνωστή αντιμετώπιση της απαξίωσης και εγκατάλειψης.

Οι ΔΕΥΑ δεν έλαβαν καμιά ενίσχυση – κανένα pass – και ούτε μετακύλησαν το κόστος στους καταναλωτές.

Β. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Αρκετές ΔΕΥΑ – όπως και η ΔΕΥΑΔΟΛ – είχαν ετοιμότητα για την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων. Ακόμη πολλοί Δήμοι με ΔΕΥΑ μαζί – όπως ο δικός μας Δήμος – έχουν συστήσει ενεργειακές κοινότητες.

Ο νόμος Χατζηδάκη το 2020 ακύρωσε την προτεραιότητα των ενεργειακών κοινοτήτων και έτσι δεν δόθηκε χώρος στο δίκτυο οπότε δεν ήταν εφικτό να κατασκευαστούν φωτοβολταϊκά από Δήμους και ΔΕΥΑ, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων. Ακούστε την απάντηση του ΔΕΔΔΗΕ στο αίτημά μας: ‘’δεν υπάρχει χώρος στο δίκτυο.’’

Όπως όμως γνωρίζετε δεσμεύτηκε χώρος στο δίκτυο από μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις οι οποίες επιδοτούνται κιόλας για κατασκευή φωτοβολταϊκών.

Τώρα νομοθετούν να δοθεί η προτεραιότητα σε επίπεδο περιφέρειας – αυτή που ακύρωσαν πριν τέσσερα χρόνια – αλλά δεν αναφέρουν σε ποιο δίκτυο αφού το τωρινό είναι υπερκορεσμένο.

Γ. Δανεισμός των ΔΕΥΑ

Θα αναφερθώ στη ΔΕΥΑΔΟΛ.

Τα έτη 2005 – 2009 υποχρεώθηκε σε δανεισμό προκειμένου να καλύψει την ιδία συμμετοχή της που προβλεπόταν για την κατασκευή αποχετευτικού έργου. Δανείστηκε για το 16,25% επί του ποσού – μετά την δημοπράτηση – κατασκευής και το δάνειο ήταν περίπου ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες Ευρώ.

Ενώ, με επίπονες προσπάθειες, η ένωση των ΔΕΥΑ κατάφερε να επιτύχει να μην απαιτείται ιδία συμμετοχή για έργα των επόμενων περιόδων, φέτος, ξαφνικά ( δεν ξέρω αν είναι οι ίδιοι άνθρωποι με εκείνους προ εικοσαετίας ) επανέφερε η κυβέρνηση την ιδία συμμετοχή. Μάλιστα αύξησε το ποσοστό κάλυψης στο 20% για έργα που εντάσσονται στο Τ.Α.Α. (Ταμείο Ανάκαμψης και ανθεκτικότητας). Έτσι για το έργο που κατασκευάζεται στην Κονταριώτισσα, την Έφεσο και την Καρίτσα θα καταβληθεί ως ιδία συμμετοχή ποσό περίπου διακοσίων χιλιάδων Ευρώ.

Φυσικά αυτά τα ποσά δεν μπορούν να υπάρξουν παρά μόνο με δανεισμό. Όμως για να εξοφληθούν τα δάνεια πρέπει να μετακυληθούν στους πολίτες με αύξηση των τιμολογίων.

Δηλαδή αν δεν δανειστείς δεν μπορείς να κατασκευάσεις έργο και αν δεν αυξήσεις το τιμολόγιο προς τον πολίτη θα χαρακτηριστείς ως κακοπληρωτής αφού δεν πληρώνεις τα χρέη σου.

Τώρα η κυβέρνηση λέει ότι θα δοθούν διακόσια πενήντα εκατομμύρια για να εξοφληθούν τα χρέη των ΔΕΥΑ αλλά στην ουσία και αυτά δάνεια θα είναι προς τους δήμους αφού θα παρακρατηθούν από τους πόρους που διατίθενται σε βάθος τριάντα ετών.

Δ. Νομικά θέματα

Ερχόμαστε και σε νομικά θέματα που προκύπτουν καθώς οι υποδομές – δηλαδή δίκτυα, δεξαμενές, γεωτρήσεις, βιολογικοί, εξοπλισμός – είναι περιουσία των ΔΕΥΑ και κατ’ επέκταση των Δήμων. Πως μπορεί να εκχωρηθεί αυτή η περιουσία στις Μείζονες ΔΕΥΑ που θέλουν να συστήσουν; Ποιο Δημοτικό Συμβούλιο θα συναινέσει σ’ αυτό;

• Ποια είναι η πρόταση της ΚΕΔΕ;

Ένα μικρό απόσπασμα κατά λέξη: ‘’διατηρούνται οι ΔΕΥΑ και οι Δημοτικές Υπηρεσίες Ύδρευσης και Αποχέτευσης των Δήμων, διότι η άσκηση των αρμοδιοτήτων αυτών αποτελεί τοπική υπόθεση. Δεν επιβάλλεται με νόμο η υποχρεωτική συνένωσή τους, αλλά διατηρείται η δυνατότητα εθελοντικής συνένωσης ή/και διεύρυνσης της περιοχής αρμοδιότητας των ΔΕΥΑ.’’

• Ακούω την έκφραση: ‘’αφού δεν μπορεί να προσφέρει η ΔΕΥΑΔΟΛ τις προσδοκώμενες υπηρεσίες τότε ας τις προσφέρει μια μεγάλη ΔΕΥΑ του Νομού που θα έχει στην εποπτεία της όλα τα χωριά και την πόλη της Κατερίνης.’’

Τότε γιατί δεν ακούω αντίστοιχες εκφράσεις για τις υπηρεσίες οδοφωτισμού, πρασίνου ή καθαριότητας αφού και σ’ αυτούς τους τομείς η κατάσταση δεν είναι άριστη για κάθε Δήμο;

Κυρίες και Κύριοι φοβάμαι ότι θα μετατραπεί ο κάθε Δήμος σε οργανισμό όπου θα υπάρχει ένας Δήμαρχος και πέντε – έξι Αντιδήμαρχοι που θα παίρνουν απλά κάποιους μισθούς και θα φωτογραφίζονται σε διάφορες εκδηλώσεις χωρίς να έχουν κανένα ουσιαστικό αντικείμενο.

• Θα ρωτήσει κάποιος: ‘’Γιατί δεν περιμένεις να διαβάσεις πρώτα το νομοσχέδιο;’’

Του απαντώ: ‘’Για να προλάβουμε να αντιδράσουμε σ’ αυτό που βλέπουμε ότι έρχεται.’’

Δεν θέλω να υποδύομαι τον αφελή και άβουλο πολίτη.

Προτείνω την άμεση σύγκληση του Δημοτικού Συμβουλίου, την πρώτη εβδομάδα που θα ακολουθήσει από την έναρξη της διαβούλευσης του Νομοσχεδίου που θα κατατεθεί και θα προβλέπει τη συγχώνευση των ΔΕΥΑ. Καλό θα ήταν αυτό να συμφωνηθεί από τώρα.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας και την υπομονή σας.

ΥΓ. Πριν πολλές 10ετίες οι φίλοι του του είχαν δώσει το παρατσούκλι Λαλιώτης. Η προχθεσινή του παρέμβαση στο δήμο Δίου- Ολύμπου το αποδεικνύει και ίσως δείχνει και στοχεύει στο μέλλον.