Επιφυλλίδα
Ήταν μια σκέψη αυθόρμητη, καθόλου παρορμητική (με την έννοια της επιπολαιότητας του ενστίκτου που κρύβει ο καθένας μέσα του). Αιφνιδιαστικά μεταβατική, θα την έλεγα, από την περιπλάνηση του μυαλού σε θέματα καθημερινότητας στα βαθύτερα ζητήματα της ψυχής τα οποία πάνε αντάμα με την γενεαλογική αναζήτηση μιας οικογενειακής ιστορίας.
Αναζήτηση...
κοινή για εκατομμύρια Έλληνες, απογόνους των ''χαμένων πατρίδων'' του Μικρασιατικού Ελληνισμού, οι μνήμες των οποίων κυλούν ακατάπαυστα στους ρυθμούς της ζωής σαν ρέουσα σιωπή μπολιασμένη δια βίου στα ερυθρά και λευκά αιμοσφαίριά τους.
Τη σκέψη τη γεννάει η εικόνα ή η φωνή ή και τα δυο μαζί, φορτωμένα τη σκοτεινή οδύνη της Καταστροφής μας, την οποία αναμοχλεύει σαδιστικά σε κάθε του δήλωση ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, το σύγχρονο πρόσωπο της ισλαμοφασιστικής βαρβαρότητας της Τουρκίας.
''[...] Ο Έλληνας υπουργός Άμυνας ήρθε με στρατιωτική αντιπροσωπεία στο νησί κάτω απ' τη μύτη μας, στο Meis'' (το Καστελόριζο, τουρκιστί) - ''το οποίο έχει αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς - και (μας) προκάλεσε ξεδιάντροπα κουνώντας δειλά το δάχτυλο, λαχταρώντας τον βυθό της θάλασσας όπως οι παππούδες του...'', είπε τις προάλλες ο πρόεδρος του τουρκικού κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, με αφορμή την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών κ. Δένδια στο Καστελόριζο.
Η κραυγή αγανάκτησης όσων τον άκουσαν, σωματοποιημένη σε ρίγος στη σπονδυλική στήλη, άφησε να βγει απ' τα χείλη τους ένα ερώτημα. Ερώτημα απρογραμάτιστης σκέψης που αντέστρεψε την έκβαση του πολέμου (1922) και έφτασε στα αυτιά μου μεταλλαγμένη σε ήχο λιονταριού για λογαριασμό των Ελλήνων Μικρασιατών. Ενός λιονταριού που βρυχάται έτοιμο να ορμήσει, σαν να είναι βγαλμένο απ' το θρυλικό ποίημα του Σέλλεϋ ''Η μάσκα της αναρχίας'' με διαφοροποιημένο το νόημά του:
''[...] Σαν τα λιοντάρια από τον ύπνο σηκωθείτε//πλήθος ανίκητο εσείς!//Σαν πάχνη αποτινάχτε τις αλυσίδες,//που μες στη νάρκη σάς περάσαν.//Εσείς είστε οι πολλοί, εκείνοι είναι οι λίγοι...''.
Ερώτημα ανήσυχων μυαλών, που βρίσκεται στα χείλη των εξεγερμένων εντός τους Ελλήνων, με αφορμή την επίθεση Μπαχτσελί κατά του ΥΠΕΘΑ Δένδια και τη συνέντευξη του Χακάν Φιντάν στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων ''Anadolu'', με αναφορά στις σχέσεις της χώρας του με την Ε.Ε:
- Έχει δικαίωμα η χριστιανική Ευρώπη να 'μπολιάσει' τον δυτικό εαυτό της με τον κύριο εκπρόσωπο των άγριων ενστίκτων της ισλαμικής Ανατολής, που ποδοπατά διαχρονικά τις αρχές και τις αξίες της;
Γιατί η άτυπη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών παρουσία του Τούρκου ΥΠΕΞ - έπειτα από πέντε χρόνια ''παγωμένων'' επαφών της χώρας του με την Ε.Ε λόγω της στάσης της Τουρκίας στο Αιγαίο, την Κύπρο και το Μεταναστευτικό - αυτό δείχνει.
Αυτό δείχνει, αν και ο Φιντάν ξεκαθάρισε στη συνέντευξή του υπαινικτικά αλλά δηκτικά ότι η στροφή της Τουρκίας σε εναλλακτικές οικονομικές λύσεις - όπως οι BRICS, η ASEAN, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας της Μαύρης Θάλασσας των ισλαμικών χωρών και η D8, ενδεχομένως, τους οποίους εξετάζει σαν επιλογή εισόδου της) - δεν θα είχε λόγο να γίνει, αν η ΕΕ τη δεχόταν ως μέλος της...
Ενδεχόμενο που συναντά ανέκαθεν ισχυρές αντιστάσεις από εκείνους που πιστεύουν ότι ο ''εξευρωπαϊσμός'' της Τουρκίας θα άνοιγε το δρόμο ουσιαστικά για τον εκτουρκισμό της Ενωμένης Ευρώπης. Μια ιδέα αυτής της αντίστασης είδαμε να αναβιώνει τον περασμένο Ιούλιο του τρέχοντος έτους με αφορμή την επίσκεψη Ερντογάν στο Βερολίνο, για να δει τον ποδοσφαιρικό αγώνα της εθνικής ομάδας της χώρας του με την Ολλανδία.
Επίσκεψη εν μέσω του διπλωματικού επεισοδίου Τουρκίας-Γερμανίας και του υπάρχοντος ηλεκτρισμένου κλίματος απ' τον αποκλεισμό του Ντεμιράλ της Εθνικής Τουρκίας σε δυο αγώνες του Euro από την UEFA λόγω του εθνικιστικού χαιρετισμού των Γκρίζων Λύκων στον προηγούμενο αγώνα της Τουρκίας με την Αυστρία.
Γεγονός που έγινε αιτία να κατηγορήσει ο Τούρκος Πρόεδρος το Βερολίνο και τη Βιέννη για Ναζισμό και άλλα υποτιμητικά και συμβολοποιημένα, για να πάρει την απάντηση (από Γερμανό αξιωματούχο των αρχών ασφαλείας του Βερολίνου, σε δήλωσή του στην εφημ. Tagesspiegel) ότι το κόμμα του AKP συγκυβερνά στην Τουρκία με το φασιστικό MHP (κοινοβουλευτικό βραχίονα των ''Γκρίζων Λύκων'')...
Του κόμματος του ακραίου εθνικιστή Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που τον αντιμετωπίζουμε με υπερβάλλουσα... ''ψυχραιμία'', τη στιγμή που κλιμακώνει τις ύβρεις, τις προκλήσεις και τις απειλές του από τον περασμένο Ιούνιο (βλ ''Θα συμπεριλάβω στην Τουρκία νησιά, Δυτική Θράκη και Θεσσαλονίκη'' -- ''Ο Τούρκος είναι η αστραπή, ο τυφώνας, ο ήλιος που φωτίζει τον κόσμο'' -- ''Δεν υπάρχει πόλη στην Τουρκία, που να λέγεται Κωνσταντινούπολη'' -- ''Δεν θα υπάρχει Οικουμενικός Πατριάρχης'').
Φευ! Για χάρη αυτού του βουλιμικού και άρπαγα γείτονα χάραξαν από κοινού Ελλάδα και Κύπρος μια αμφιλεγόμενη ''στρατηγική επιλογή'' με στόχο τον εξευρωπαϊσμό του, για να μπορέσουν (υποτίθεται) να συγκρατήσουν (από κοινού με τους Ευρωπαίους εταίρους) τον επεκτατισμό του, ώστε να υποχρεωθεί να κρατήσει μια εποικοδομητική στάση στο Κυπριακό και στα ελληνοτουρκικά (τουρκικές διεκδικήσεις σε Αιγαίο και Θράκη).
Είδατε την παραμικρή ένδειξη, εδώ και μισό αιώνα, αλλαγής στάσης της Τουρκίας στο Κυπριακό και αναστολής της αναθεωρητικής πολιτικής της (την τελευταία εικοσαετία, προπάντων) προς χάριν μακροημέρευσης της ειρήνης;
Ή μήπως είδατε να ασκούνται στην Τουρκία πιέσεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, σε βαθμό που να την υποχρεώσουν να λειτουργήσει ως σύμμαχος και καλός γείτονας (και όχι επιβουλέας Ελλάδας και Κύπρου) δίνοντας τέλος στην ''ομηρία'' της πρώτης στο casus belli του τουρκικού εκφοβισμού (προ του ενδεχομένου επέκτασης των ΕΧΥ στα 12 νμ) και την απομάκρυνση του στρατού κατοχής απ' το έδαφος της δεύτερης;
Όχι, βέβαια. Αντίθετα, ήμασταν εμείς που δεχθήκαμε πίεση από στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1995 για να άρουμε το βέτο μας στη Συμφωνία της Τελωνειακής Ένωσης με την Τουρκία (με ταυτόχρονη αποδοχή έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Κύπρου), χωρίς την παραμικρή δική της υποχώρηση.
Ήμασταν εμείς που νιώσαμε ξεκρέμαστοι απ' την Ε.Ε το 1996 λόγω της επαμφοτερίζουσας στάσης της στα Ίμια και της τυπικής αναφοράς της για το γεγονός στην ετήσια έκθεση της Κομισιόν, ενώ το casus belli υπερίπτατο ως δαμόκλειος σπάθη επί της κεφαλής μας.
Το 2005 πάλι, που ξεκίνησαν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις ΕΕ-Τουρκίας βάσει συμφωνίας της δεύτερης για αποδοχή της επέκτασης του πρωτοκόλλου εφαρμογής της Τελωνειακής Ένωσης και στην Κύπρο, η Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε στον όρο της συμφωνίας για την Μεγαλόνησο, με αποτέλεσμα να τη στερήσει από σειρά κεφαλαίων στη διάρκεια των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων για είσοδο στην Ενωμένη Ευρώπη.
Όσον αφορά τώρα τη στρατηγική επιλογή της Ελλάδας να συνδέσει τις ευρωτουρκικές σχέσεις με τις ελληνοτουρκικές με στόχο να κάνει την Τουρκία να βάλει τέλος στις αμφισβητήσεις της ελληνικής κυριαρχίας, ο στόχος μας δεν επετεύχθη.
Σαν αποτέλεσμα αυτού, η Τουρκία εξακολουθεί μέχρι σήμερα να αμφισβητεί τον αέρα, τη γη και τη θάλασσά μας, ενώ η Ε.Ε - που παρεμβαίνει περιοδικά πυροσβεστικά δια δηλώσεων αξιωματούχων της - αποφεύγει μέχρι τώρα να τοποθετηθεί στο θέμα των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου βάσει των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, ώστε να επισημοποιηθεί η διεύρυνση της ευρωπαϊκής επικράτειας και στα ενεργειακά οικόπεδα των εν λόγω κρατών-μελών της.
Γιατί, αν γινόταν στην πράξη η ευρωπαϊκή συνέργεια (που την είδαμε να εφαρμόζεται επί του πεδίου στην ηπειρωτική Ελλάδα τον Μάρτιο του '20 στον Έβρο και ποτέ έκτοτε), η Τουρκία δε θα συνέχιζε να εργαλειοποιεί το Μεταναστευτικό ούτε να αλωνίζει στα χωρικά μας ύδατα δεσμεύοντας ολόκληρες περιοχές του Αιγαίου με ΝΟΤΑΜ (χωρίς να έχει τη δικαιοδοσία) για διενέργεια ερευνών και ασκήσεων διάσωσης ή... προστασίας του περιβάλλοντος, σε απάντηση δικαιωματικών χρήσεων δικών μας.
Ωστόσο πάντα υπήρχαν και υπάρχουν άνθρωποι στα κέντρα λήψης αποφάσεων της Δύσης που πελαγοδρούν συγκυριακά ανάμεσα στην παραμονή της Τουρκίας σ' αυτήν (λόγω της μοναδικής γεωπολιτικής και γεωγραφικής θέσης της, δεδομένου ότι ενώνει γεωγραφικά και πολιτιστικά την Ευρώπη με την Ασία) ή την απόρριψή της λόγω αφερεγγυότητας.
Για την Ευρώπη, ειδικότερα, πήγε περίπατο προ πολλού η τάση επανάληψης του κλίματος προσέγγισης Ευρωπαίων ηγετών με Τούρκους διπλωμάτες οι οποίοι εγγυώνταν την αφομοίωση και την καρποφορία των αναγκαίων μεταρρυθμιστικών προσπαθειών της χώρας τους, προκειμένου να γίνει αυτή μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πήγε περίπατο όχι μόνο λόγω της λαίλαπας του Μεταναστευτικού το οποίο έφερε τα πάνω κάτω στην Γηραιά Ήπειρο λόγω του εκβιαστικού ρόλου της Τουρκίας προς την Ένωση στο θέμα αυτό, αλλά κυρίως λόγω της ρευστότητας και των παλινδρομήσεων της πολιτικής της μεταξύ Ανατολής-Δύσης, που μετατρέπουν σε θολό τοπίο τη σχέση της με το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και την ΕΕ (ενδεχόμενη είσοδος της Τουρκίας σ' αυτήν, δεν αποκλείεται να οδηγήσει στον εκτουρκισμό της).
Και το ''θολό'' επιβεβαιώθηκε μόλις πρόσφατα για πολλοστή φορά στα λόγια του (εθισμένου να πατά σε δυο βάρκες) Ταγίπ Ερντογάν - κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στην Άγκυρα -, όπου είπε μεταξύ άλλων ότι ''Η Τουρκία δεν θα σταματήσει να εμβαθύνει τους δεσμούς της με την Ανατολή, παρόλο που συνεχίζει να 'κοιτά' προς τη Δύση''.
Λόγος που επιβεβαιώνει περίτρανα τον λαβύρινθο στις σχέσεις της Τουρκίας με τους Δυτικούς της συμμάχους και δικαιολογεί τη σταδιακή στροφή της στις ομάδες κρατών που προαναφέραμε, με προτεραιότητα την ένταξή της στους BRICS και το SCO (Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης), όπου συμμετέχουν η Κίνα και η Ρωσία, ο προσεταιρισμός των οποίων ήταν απ' το '22 στόχος της Άγκυρας, για τη δημιουργία τριγωνικής συμμαχίας κατά της Δύσης...
Κρινιώ Καλογερίδου
