Η ''πολιτική του κατευνασμού'', προσάναμμα για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο
Ο διάδοχος του Βρετανού πρωθυπουργού Νέβιλ Τσάμπερλεν (1937-'40) Ουίνστον Τσώρτσιλ (1940-'45 & 1951-'55) συνήθιζε να λέει (εκ των υστέρων) ότι ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν περιττός, γιατί...
είχαν δοθεί άφθονες ευκαιρίες στις κυβερνήσεις να εκμεταλλευτούν τις συγκυρίες για διασφάλιση της ειρήνης.
Το καμπανάκι κινδύνου, πράγματι, είχε χτυπήσει προειδοποιητικά ουκ ολίγες φορές, αλλά οι παλιοί Σύμμαχοι της ΑΝΤΆΝΤ είτε κώφευαν είτε ζούσαν με ψευδαισθήσεις (βλ. βρετανική ''πολιτική κατευνασμού'' την ώρα που ο Χίτλερ οικοδομούσε - κατά παράβαση της Συνθήκης των Βερσαλλιών του 1919 - ισχυρό στρατό και καθιστούσε τη Λουφτβάφε [Luftwaffe] πρωτοφανή αεροπορική δύναμη, ενώ παράλληλα εκπαίδευε μια αδίστακτη φασιστική, ρατσιστική και ναζιστική γενιά, για να επανδρώσει τα σώματα αυτά).
Οι Σύμμαχοι κώφευαν ή ζούσαν με ψευδαισθήσεις, όταν οι ''δυνάμεις του κακού'' συγκροτούσαν τον ''Άξονα Ρώμης-Βερολίνου'' (Νοέμβριος 1936), για να τον μετατρέψουν στη συνέχεια (1939) σε στρατιωτική συμμαχία τριών (Άξονας Ρώμης-Βερολίνου-Τόκιο) απέναντι στις συμμαχικές δυνάμεις της πρώην ΑΝΤΆΝΤ του Α' ΠΠ.
Κώφευαν ή ζούσαν με ψευδαισθήσεις, όταν (τον Οκτώβριο του 1935) ο Ιταλός δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι κήρυξε τον πόλεμο στην Αβησσυνία (ετεροχρονισμένη εκδίκηση για την ιταλική ήττα μετά την εισβολή του 1896), την οποία κατέκτησε ανεμπόδιστα την επόμενη χρονιά.
Κώφευαν ή ζούσαν με ψευδαισθήσεις, όταν Ιταλία και Γερμανία (το '36) ενίσχυαν ανεμπόδιστα τον δικτάτορα Φράνκο στην Ισπανία με χρήματα και πυρομαχικά. Όταν οι Σύμμαχοι έβλεπαν με αμηχανία και αβουλία τον Αδόλφο Χίτλερ να διευρύνει τα σύνορα της Γερμανίας εισβάλλοντας ''ειρηνικά'' στην πατρίδα του Αυστρία (προσάρτησή της στη Γερμανία τον Μάρτιο του '38).
Κι όταν, στις αρχές του '39, τον είδαν να εισβάλει και να κατακτά ολόκληρη την Τσεχοσλοβακία, για να τον μιμηθεί αργότερα ο Μουσολίνι εισβάλλοντας και κατακτώντας την Αλβανία την ίδια χρονιά, ενώ δεν απέτρεψαν τον Χίτλερ να εισβάλει στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του '39...
Δεν απέτρεψαν τον ''Φύρερ'' οι παλιοί Σύμμαχοι της ΑΝΤΆΝΤ ούτε όταν τον είδαν να καλοβλέπει σαν υπολογίσιμο διαθέσιμο σύμμαχο τη Ρωσία, αν και ''ο Χίτλερ τη μισούσε ιδιαίτερα και δεν έπαυε να χρησιμοποιεί τις αγριότερες εκφράσεις εναντίον της'' (Πηγή: H.G.Wells: Παγκόσμια Ιστορία).
Φευ! Ο Χίτλερ, μέσα στην τρέλα του, αποδείχθηκε εξυπνότερος πείθοντας την Κομμουνιστική Ρωσία του Στάλιν να υπογράψει Σύμφωνο με τη Γερμανία τον Αύγουστο του 1939. Να υπογράψει το ''Σύμφωνο Μη Επίθεσης Μολότοφ-Ρίμπεντροπ'' (απ' τα ονόματα των ΥΠΕΞ της ΕΣΣΔ και της Γερμανίας), αντιλαμβανόμενος ότι η συμμαχία Γαλλίας-Βρετανίας ήταν προσήμανση ενός νέου παγκοσμίου πολέμου.
Προφανώς η πραγματικότητα εκείνης της εποχής διέψευσε (νομιζόμενα) δεδομένα, όπως την εντύπωση των Ευρωπαίων και των Ρώσων Κομμουνιστών ότι δε θα έκαναν ποτέ σύμμαχό τους τον Χίτλερ και την ψευδαίσθηση των Αμερικανών ότι θα μπορούσαν να αποφύγουν τη συμμετοχή τους σε έναν Β' Παγκόσμιο Πόλεμο...
Έτσι - είτε εξαπατημένοι είτε ανίκανοι ή, απλά, έχοντες άγνοια κινδύνου - οι Σύμμαχοι αφυπνίστηκαν βίαια μετά τις εντυπωσιακές επιτυχίες του Χίτλερ. Αφύπνιση που ανάγκασε Γαλλία και Βρετανία να κηρύξουν τον πόλεμο κατά της (αναθεωρητικής) Ναζιστικής Γερμανίας μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία (1 Σεπτεμβρίου 1939).
Εισβολή την οποία ακολούθησε, 17 μέρες μετά, η σοβιετική εισβολή (6 Οκτωβρίου 1939) με τελικό στόχο τη λεηλασία από τον Στάλιν των χωρών της Βαλτικής (Εσθονίας, Λετονίας και Λιθουανίας), από την οποία γλίτωσε τελικά μόνο η Φινλανδία χάρη στη σύμπραξη Νορβηγίας-Σουηδίας για την υπεράσπισή της.
Την οδυνηρότερη βέβαια αφύπνιση απ' τους Συμμάχους την είχαν οι Γάλλοι (επί πρωθυπουργίας στρατάρχη Φιλίπ Πεταίν), όταν είδαν ότι ξόδεψαν άδικα δισεκατομμύρια φράγκα για την υλοποίηση της ''Γραμμής Μαζινό'' (Το όνομα της γαλλικής γραμμής Άμυνας, σημειωτέον, ανήκε στον υφυπουργό πολέμου Αντρέ Μαζινό, που εγκατέλειψε τη θέση του για να πολεμήσει στα χαρακώματα).
Και ξόδεψαν άδικα οι Γάλλοι (λίγο πριν τον Β' ΠΠ) 3 δισ. φράγκα για το εν λόγω ''απόλυτο οχυρωματικό έργο'', γιατί αυτό έπεσε σαν χάρτινος πύργος στην πρώτη γερμανική κρούση οδηγώντας σε δεινή ήττα τη Γαλλία.
Έτσι οι γερμανικές φάλαγγες μπήκαν θριαμβευτικά στο Παρίσι στις 14 Ιουνίου 1940 και ο στρατάρχης Πεταίν (ως νέος πρωθυπουργός), υπέγραψε συνθηκολόγηση στις 16 Ιουνίου 1940 με τους εκπροσώπους του Γερμανικού Ράιχ.
Οι βουλιμικές διαθέσεις του Χίτλερ είχαν αρχίσει να γιγαντώνονται βέβαια από διετίας και γι' αυτό οι Αγγλογάλλοι (για να τον... ''καλμάρουν'') του έδωσαν το βόρειο τμήμα της Τσεχοσλοβακίας και του επέτρεψαν την εισβολή στη Σουδητία (βόρεια Βοημία και Μοραβία) υπογράφοντας την κατάπτυστη Συμφωνία του Μονάχου (Συμφωνία μεταξύ Βρετανίας-Γαλλίας- Γερμανίας και Ιταλίας, Σεπτέμβριος 1938).
Δεν αντιλαμβάνονταν, προφανώς, ότι με την ''πολιτική του κατευνασμού'' ενθάρρυναν τα βρωμερά ιμπεριαλιστικά σχέδια των δυνάμεων του Άξονα και τροφοδότησαν την επιθετικότητά τους. Σημειωτέον ότι την εν λόγω πολιτική εφάρμοσε ανεπιτυχώς πρώτος ο ''λυπηρός'' Βρετανός πρωθυπουργός Νέβιλ Τσάμπερλεν, ο οποίος έφτασε στο σημείο (επιστρέφοντας στο Λονδίνο, μετά την υπογραφή της Συμφωνίας του Μονάχου) να ανεμίζει χαρτί υπογεγραμμένο απ' τον Χίτλερ δηλώνοντας βαρύγδουπα: ''Πιστεύω ότι διασφαλίστηκε η ειρήνη για την εποχή μας'' (Πηγή: H.G.Wells: Παγκόσμια Ιστορία).
Σχέδια επί χάρτου όλα αυτά, βέβαια. Το έδειξαν, άλλωστε, τα άμεσα γεγονότα που ακολούθησαν: Η γερμανική εισβολή στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939 (στην οποία αντέδρασαν με κήρυξη πολέμου κατά της Γερμανίας η Βρετανία και η Γαλλία) και η εισβολή των δυνάμεων του Άξονα στη δυτική Ευρώπη την Άνοιξη του 1940.
Σχέδια... ''κατευναστικά'' που τροφοδότησαν τα μεγαλεπήβολα και τρομακτικά σχέδια του Άξονα, τα οποία δεν αποκλείεται να είχαν βυθίσει σε πυκνότερο σκοτάδι την ανθρωπότητα αν η πορεία των γεγονότων δεν αναδείκνυε την παλικαριά μυθικών ηρώων μέσα από πρωτοφανείς και παράτολμες πράξεις αντίστασης απέναντι στους αποθηριωμένους εκπροσώπους της φασιστικής και ναζιστικής συμμαχίας, σε πείσμα των προβλέψεων και των συσχετισμών δυνάμεων.
Η εισβολή της Γερμανίας (απ' τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο του '40) στη Δανία, τη Νορβηγία, τη Γαλλία (την οποία ακολούθησε εκείνη της Ιταλίας στην νότια Γαλλία), στις Κάτω Χώρες (Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Βέλγιο) και την Πολωνία τον Σεπτέμβριο, διατήρησε σε θέση πλεονεκτική τις χώρες του Άξονα, αν και η Γερμανία βρήκε τον μάστορά της στην από αέρος σύγκρουσή της με τη Βρετανία (''Μάχη της Αγγλίας'' μεταξύ''Luftwaffe''- RAF).
''Ημέρα του Αετού'' (Adlertag) για τους Γερμανούς(13 Αυγούστου 1940), που έληξε με την ήττα τους στις 31 Οκτωβρίου, 3 μέρες μετά την κήρυξη πολέμου της Ιταλίας του Ντούτσε (αρχηγού του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος, Μπενίτο Μουσολίνι), στην Ελλάδα, χαράματα της 28ης Οκτωβρίου του 1940.
Ο πρώτος, ωστόσο, μήνας του Φθινοπώρου ήταν κατακτητικά καρποφόρος και για την Ιταλία, αφού εισέβαλε ανεμπόδιστα από τη Λιβύη στην υπό βρετανικό έλεγχο Αίγυπτο, με τον αέρα της προηγηθείσας υπογραφής του Τριμερούς Συμφώνου μεταξύ της ίδιας, της Γερμανίας και της Ιαπωνίας για δεκαετή συνεργασία ''με στόχο την ευημερία και την πολιτική, στρατιωτική και οικονομική αλληλεγγύη, σε περίπτωση που θα δεχόταν μια απ' αυτές εξωτερική επίθεση''.
Τριμερούς Συμφώνου που υπογράφηκε στις 30 Αυγούστου του 1940, δεκαπέντε μέρες μετά τον ύπουλο και άνανδρο τορπιλισμό του εύδρομου καταδρομικού ''Έλλη'' (με κυβερνήτη τον Άγγελο Χατζόπουλο), το οποίο δέχτηκε (νωρίς το πρωί του Δεκαπενταυγούστου) τις δολοφονικές τορπίλες του ιταλικού υποβρύχιου ''Delfino'' (υπό τον διοικητή υποπλοίαρχο Τζουζέπε Αϊκάρντι) και βυθίστηκε (9 νεκροί και 24 τραυματίες) ενώ ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Τήνου συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Παναγίας.
Ήταν το προοίμιο για την άμεση, κανονική είσοδο στον πόλεμο της Ελλάδας, η οποία μπήκε τελικά στο πλευρό των Συμμάχων κατά του Άξονα δυο μήνες αργότερα, ύστερα από το ''ΟΧΙ'' του πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά στον Ιταλό δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι...
Κρινιώ Καλογερίδου
