Νίκος Ξανθόπουλος
Το
ΕΑΜ/ΕΛΑΣ αποφάσισε να εκμεταλλευτεί την Γερμανική Κατοχή, για να
καταλύσει τη Δημοκρατία και να εκπληρώσει ένα χρέος του προς τη Μόσχα:
να δημιουργήσει την Ανεξάρτητη Μακεδονία, δηλαδή να κατεβάσει τα σύνορα
της Ελλάδας κάτω από τον Όλυμπο. Άπειρες οι επίσημες αποφάσεις του, που
βεβαιώνουν την ανειλημμένη αυτή υποχρέωση προς τη Μόσχα.
Το...
3ο
έκτακτο Συνέδριο του ΚΚΕ αποφασίζει: «Το συνέδριο παραδέχεται ότι τα
συνθήματα που διετύπωσε η 6η και 7η Βαλκανική κομμουνιστική συνδιάσκεψη,
«ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία», «ενιαία και Ανεξάρτητη Θράκη», είναι
τελείως ορθά και αληθινά επαναστατικά». (Για περισσότερα δες: Ν.
Ξανθόπουλος: «Ποίος έπταισεν Εμφύλιος 1941-1944 σελ. 47-66)
Ο Κυριάκος Παπαδόπουλος (Κισάμπατζακ), πολύπειρος Καπετάνιος από τον
Δυτικό Πόντο, από την πρώτη στιγμή θα εναντιωθεί σ’ αυτήν την προδοτική
απόφαση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Ο Ελληνικός στρατός στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, με
την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα, πετά τα όπλα και τρέπεται σε άτακτη
φυγή (Απρίλιος 1941). Ο Κισάμπατζακ είναι από τους πρώτους που
συγκεντρώνει όπλα, για να τα χρησιμοποιήσει, εννοείται, εναντίον των
Γερμανών. Το ΚΚΕ/ΕΑΜ/ΕΛΑΣ δεν έχει ακόμη εμφανιστεί. Τελικώς, ο
Κισάμπατζακ, θα στρέψει τα όπλα εναντίον του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Εξάλλου το
ΕΑΜ/ΕΛΑΣ ευθέως απευθύνεται σε όλες τις ένοπλες οργανώσεις να
προσχωρήσουν στις τάξεις του, διαφορετικά θα τις εξοντώσει. Η πρόταση
απευθύνεται και στον Κισάμπατζακ. Του ζητά, ούτε λίγο ούτε πολύ, να
συνεργαστεί μαζί τους στην προδοσία της Μακεδονίας.
Η σύγκρουση
ήταν μοιραία. Το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ έχει την πρωτοβουλία. Επείγεται να
κυριαρχήσει, με κάθε τρόπο, όσο γίνεται πιο γρήγορα. Στις 18 Νοεμβρίου
1943 ο Κούκος βρέθηκε περικυκλωμένος. Οι χωρικοί που ξεκίνησαν για τα
χωράφια τους υποχρεώθηκαν έντρομοι να γυρίσουν στα σπίτια τους. Στόχος
του ΕΛΑΣ είναι δέκα οπλίτες με τον Καπετάνιο τους τον Κισάμπατζακ. Η
επιχείρηση απέτυχε. Ο ΕΛΑΣ αποσύρεται παίρνοντας μαζί του τους σαράντα
περίπου νεκρούς ελασίτες-όλο νέα παιδιά, και συγχρόνως σέρνει σε ομηρία
150 άνδρες και έξι γυναίκες, ανάμεσά τους και τη γυναίκα του Κισάμπατζακ
και τις δύο μικρές του κόρες 16 Και 14 χρονών και τους οδηγεί στο
Αρχηγείο του, στο χωριό Ελαφίνα στους πρόποδες των Πιερίων. Είναι ο
νόμος περί οικογενειακής και συλλογικής ευθύνης, που καθιέρωσε η Μόσχα
και εφάρμοσε η ναζιστική Γερμανία σε μεγάλη έκταση με τα γνωστά
αντίποινα.
Στις 18 Δεκεμβρίου οι Γερμανοί στα πλαίσια των
εκκαθαριστικών τους επιχειρήσεων φτάνουν στην Ελαφίνα. Ο ΕΛΑΣ χωρίς να
ρίξει ούτε μια τουφεκιά, εγκαταλείπει τους ομήρους, αλλά εκτελεί τη
γυναίκα του Κισάμπατζακ, διότι ο Κισάμπατζακ αρνήθηκε να παραδώσει τα
όπλα, όπως με βεβαίωσε ο τότε Εαμίτης Κυρ.-Αλέκος.
Οι όμηροι
που επιστρέφουν ζητούν όπλα να προστατεύσουν τον εαυτό τους και τις
οικογένειές τους. Ο Καπετάνιος (Κισαμπατζάκ), όμως βλέπει μακρύτερα.
Πάνω από τις οικογένειες είναι η Μακεδονία. Σε επιστολή του προς τον
υπολοχαγό Μυτιληνάκη αναφερόμενος στην ηγεσία του ΚΚΕ/ΕΑΜ/ΕΛΑΣ γράφει:
«Αυτού ηγούνται σεσημασμένοι κομμουνιστές σκοπούντες επέκτασιν Σλάβων
και όχι απελευθέρωσιν πατρίδος.» Στο κάλεσμα του Καπετάνιου θα
ανταποκριθούν 1150 οπλίτες από τα χωριά του Νομού Πιερίας. Δίπλα του οι
παλιοί συνεργάτες του από τον Δυτικό Πόντο, που χρήζονται τώρα
Καπετάνιοι: Ασλανίδης Παύλος υπαρχηγός, παλιός απόφοιτος του
Αμερικανικού Κολλεγίου της Μερζιφούντας, μικρής πόλης του Δυτικού
Πόντου, ο Σαχινίδης Ανέστης, τραγική μορφή, ο Μανασής, ο Θεόφιλος
Λεοντιάδης, ο Σιδηρόπουλος Ανέστης, ο δεινός σκοπευτής Καπετάν Γιώργης,
που για την υπερβολική του τόλμη την ώρα της μάχης, αποκλήθηκε
Ντελή-Γιωργης(τρελός Γιώργος), καθώς και άλλοι.
Ο Κισάμπατζακ
θα δώσει πολλές μάχες εναντίον του ΕΛΑΣ. Τελικώς θα ηττηθεί, γιατί θα
του λείψουν οι απαιτούμενες ενισχύσεις σε οπλισμό και πολεμοφόδια, λόγω
της μυωπικής τακτικής της επίσημης Ελληνικής - και της Αγγλικής -
κυβέρνησης, που έχει την έδρα της στο Κάιρο.
18 Οκτωβρίου 1944,
ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος Γ. Παπανδρέου κάτω από τον γαλανόλευκό
ουρανό της Αττικής υψώνει την Ελληνική Σημαία στην Ακρόπολη, ενώ
συγχρόνως ακούγεται ο Εθνικός μας Ύμνος. Την ίδια ώρα κάτω από έναν
όντως λαμπερό ουρανό - οι μεγάλοι ελπίζω να το θυμούνται - ο ΕΛΑΣ
κυριεύει τον Κούκο. Μετά από μερικές ώρες ο Κούκος θα παραδοθεί στις
φλόγες και ο ήλιος θα κρυφτεί πίσω από τους καπνούς. Τις κραυγές ενός
αλλόφρονα κόσμου, που τρέχει στους δρόμους και δεν ξέρει τι τον
περιμένει, θα τις σκεπάσουν οι σπαρακτικές κραυγές 15-18 οπλιτών, που
σφάζονται στην άκρη του χωριού. Είναι ο Καπετάνιος Σαχινίδης Ανέστης με
την μικρή του ομάδα. Πρώτο θύμα της άγριας σφαγής ο 16χρονος γιος του,
μπροστά, στην ανήμπορη να αντιδράσει, μάνα. Σε λίγο οι καπνοί των
πτωμάτων, με το έντονο χρώμα που προσδίδει το καιόμενο πετρέλαιο, θα
ανταμωθούν με τους καπνούς των καιόμενων σπιτιών.
Στην πλατεία
του χωριού ένα μνημείο θυμίζει στους περαστικούς το ολοκαύτωμα του
Κούκου από τον ΕΛΑΣ με τον ονομαστικό κατάλογο των 90 θυμάτων και τους
καλεί σε ένα ευλαβικό προσκύνημα. Δίπλα υπάρχει μια δεύτερη στήλη όπου
αναγράφοντα αριθμητικά τα θύματα από τα άλλα χωριά των Πιερίων. Σύνολο
περίπου 300. Γενικό σύνολο περίπου 400. Ανάμεσα στα θύματα θα
καταμετρηθούν η γυναίκα του Κισάμπατζακ, ο γιος του και ο ίδιος στη μάχη
του Κιλκίς 4 Νοεμβρίου 1944.
«Μητρός τε και πατρός και απάντων των προγόνων τιμιώτερον εστί η πατρίς.».
Ν. Ξανθόπουλος
