Ο πρωθυπουργός αντέδρασε, παιδαριωδώς ενοχλημένος, στην ερώτηση που του έγινε μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για το διάλογο με...
την Τουρκία. Ενοχλήθηκε, σε αντίθεση με τον κ. Γεραπετρίτη, για τις κατηγορίες περί προδοσίας και άρχισε να απαριθμεί μερικές από τις περιπτώσεις που τα χρόνια της πρωθυπουργίας του αντιμετώπισε και επιτέλεσε, στοιχειωδώς, το καθήκον του ως επικεφαλής της κυβέρνησης.
Αναρωτήθηκε που ήταν όλοι όσοι σήμερα του κάνουν κριτική για την πολιτική του προς την Τουρκία όταν στον Έβρο, το 2020, το ελληνικό κράτος αντιμετώπισε τη μεθοδευμένη επίθεση της Τουρκίας με εργαλειοποίηση δεκάδων χιλιάδων μεταναστών και την πίεση να εισέλθουν σε ελληνικό έδαφος.
Αποτελούσε αυτονόητη αντίδραση κράτους που δεν θα ήθελε να υποδουλωθεί η αντίδραση αλλά ο κ. Μητσοτάκης το θεωρεί κατόρθωμά του.
Ο ίδιος, βεβαίως, βρισκόταν στο γραφείο του στην Αθήνα αλλά πολλοί από όσους και σήμερα στέκουν απέναντί του ήταν στο πεδίο. Και τον πίεζαν να αντιδράσει.
Eκεί που γελοιοποίησε ο ίδιος τα επιχειρήματά του ήταν όταν αναρωτήθηκε «που ήταν όλοι αυτοί», όταν η κυβέρνηση παρήγγειλε τα Ραφάλ και τις φρεγάτες.
Όλοι αυτοί είναι αυτοί που θα τα πληρώσουν σε αντίθεση με τον κ. Μητσοτάκη που μπορεί να βγει ωφελημένος. Αυτοί που τον πίεσαν να κάνει τις αγορές. Αυτοί που τον πιέζουν να μην επιλέξει τα πολεμικά πλοία LCS που του προσφέρουν οι Αμερικανοί αλλά κάτι σοβαρότερο. Και δεν τους ακούει.
Το επίμαχο ζήτημα, που δημιουργεί ρήγματα και στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας είναι εάν το κυβερνητικό πλαίσιο προσέγγισης με την Τουρκία παραχωρεί κυριαρχία στη γειτονική χώρα. Οι κκ. Μητσοτάκης και Γεραπετρίτης υποστηρίζουν πως δεν θα συζητήσουν θέματα κυριαρχίας, η Τουρκία θέλει να θέσει στο τραπέζι όλα τα ζητήματα που έχει εγείρει, τα οποία περιέχουν και θέματα κυριαρχίας και τη λύση του προβλήματος ανέλαβαν οι δύο υπουργοί εξωτερικών, Γεραπετρίτης και Φιντάν.
Η ιστορία δείχνει ότι η Τουρκία δεν διαπραγματεύεται αλλά υπαγορεύει.
Το πρόβλημα που πρέπει να λύσει με πειστικότητα ο κ. Γεραπετρίτης είναι πώς θα αποδεχθεί το τουρκικό πλαίσιο αλλά δεν θα γίνει εμφανές στην ελληνική κοινή γνώμη. Όσο και αν ακούγεται βαρύ ο κ. Γεραπετρίτης εψεύσθη δημοσίως στην περίπτωση της Κάσου. Αυτό τον καθιστά αναξιόπιστο. Στην ακαδημαϊκή κοινότητα θα πρέπει να έχει υποστεί μείωση και το κύρος του δεδομένου ότι ως καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου διδάσκει πως θα πρέπει να λειτουργεί η πολιτεία. Ο ίδιος δεν λειτούργησε σύμφωνα με τη διδασκαλία του.
Επί του θέματος. Ο κ. Γεραπετρίτης ρυθμίζει νομικίστικα μια σειρά θεμάτων που άπτονται της διαπραγμάτευσης με τρόπο που συνιστά ελληνική υποχώρηση κι ένα από αυτά τα θέματα είναι το νομοσχέδιο για τις «μικρονησίδες» και την απαγόρευση ανάπτυξής τους.
Στόχος αυτής της ρύθμισης είναι να στερηθούν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας όπως είναι η θέση της Τουρκίας. Γιατί;
Η θέση Γεραπετρίτη και Μητσοτάκη είναι ότι κόκκινη γραμμή για την Αθήνα είναι τα 6 ναυτικά μίλια χωρικών υδάτων, δηλαδή η σημερινή αιγιαλίτιδα ζώνη.
Από τις συνεχείς τοποθετήσεις τους δεν διακρίνεται πουθενά ότι σκοπεύουν να την επεκτείνουν στο Αιγαίο. Θα παραμείνουν στα 6 μίλια καθώς αρχίσουν συνομιλίες με την Τουρκία για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα; Αν αυτό συμβεί, εδώ βρίσκεται η υποχώρηση σε θέμα κυριαρχίας.
Το Διεθνές Δικαστήριο έχει αποφασίσει στο παρελθόν, λένε καθηγητές διεθνούς δικαίου, ότι εάν λάβει μια απόφαση για οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, τα χωρικά ύδατα των επίδικων χωρών δεν αλλάζουν μετά την απόφαση και την αποδοχή της. Δηλαδή, εάν Ελλάδα και Τουρκία προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο μετά από συνομιλίες που θα οδηγήσουν σε συνυποσχετικό, και το συνυποσχετικό συνταχθεί με χωρικά ύδατα 6 μιλίων, οι χώρες δεν θα μπορέσουν να μεταβάλλουν τα χωρικά τους ύδατα μετά την απόφαση. Και εν προκειμένω, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει, μετά από μια τέτοια απόφαση, να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα. Αυτό αποτελεί παραχώρηση κυριαρχίας.
Γίνεται αναφορά στην ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Χαριτίνη Δίπλα η οποία υποστηρίζει (υπόθεση Κατάρ-Μπαχρέιν) ότι το καθεστώς της ΑΟΖ αρχίζει μετά το τέλος της χωρικής θάλασσας, όσα μίλια και αν είναι αυτή και φθάνει το πολύ ως τα 200 μίλια. Άλλο από πού μετράται η ΑΟΖ (μετράται από την ακτή) και άλλο από πού αρχίζει το καθεστώς. Έτσι, εάν τα μέρη πάνε στο δικαστήριο με χωρικά ύδατα 6 ν.μ η ΑΟΖ τους θα είναι 194 ν.μ. Αν πάνε με χωρικά ύδατα 12 ν.μ. η ΑΟΖ θα είναι 188 ν.μ. Το δικαστήριο στην απόφασή του έλαβε υπόψη το εύρος των χωρικών υδάτων.
Γι’ αυτό, συνήθως, οι συνομιλίες για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα γίνονται μετά την επέκταση των χωρικών υδάτων, δικαίωμα το οποίο είναι μονομερές.
Δηλαδή, οι χώρες έχουν δικαίωμα να επεκτείνουν τα χωρικά τους ύδατα μέχρι τα 12 μίλια όπου η απόσταση μεταξύ των δύο μερών το επιτρέπει ή μέχρι τη μέση γραμμή όταν η απόσταση είναι μικρότερη των 24 μιλίων, χωρίς να ρωτήσουν τον απέναντί τους.
Το δικαίωμα αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Είναι μονομερές. Το ότι πρέπει να το διαπραγματευτεί η χώρα με την Τουρκία το είπε η κ. Μαρία Γαβουνέλη, Γενική Διευθύντρια του ΕΛΙΑΜΕΠ και καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στην ΕΡΤ με ένα στιλ λαϊκής αγοράς αλλά η πλειονότητα των συναδέλφων της διαφωνεί.
Ακόμη και αν η κ. Γαβουνέλη αποτελεί μέρος μιας αλυσίδας προσώπων εντεταγμένων στην κυβερνητική μεθόδευση προετοιμασίας της κοινής γνώμης, η κυβέρνηση δεν έχει δηλώσει πως προτίθεται να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα. Ο πρωθυπουργός μιλά για θαλάσσιες ζώνες και διευκρινίζει πως υπονοεί ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα. ΑΟΖ κι υφαλοκρηπίδα με ποια χωρικά ύδατα κ. Μητσοτάκη;
Η παράλειψη είναι σοβαρότατη και όχι τυχαία.
Βεβαίως, την Κυριακή μετά τις δηλώσεις Ερντογάν για ολιστική προσέγγιση των ελληνοτουρκικών διαφορών η κυβέρνηση διέρρευσε σε προσφιλή της κυβερνητική εφημερίδα (Καθημερινή) ότι δεν συζητά με βάση τα 6 μίλια, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα τα επεκτείνει, αλλά επίσημη δήλωση δεν έχει γίνει. Η διαρροή διαψεύδεται εύκολα.
Η τρίτη μεθόδευση προήλθε από ανταπόκριση του ΣΚΑΪ από την Τουρκία. Ο ανταποκριτής της τηλεόρασης ανέπτυξε έναν συλλογισμό ο οποίος κατέληγε πως η τουρκική κοινή γνώμη έχει εθισθεί στα 6 ναυτικά μίλια ως χωρικών υδάτων της Ελλάδας και θα θεωρήσει βαριά ήττα του Ερντογάν οποιαδήποτε συζήτηση που θα τα επεκτείνει.
Στη σειρά των προβληματισμών και των επιφυλάξεων για την ειλικρίνεια της κυβέρνησης, είναι τα 153 νησιά του Αιγαίου των οποίων την ιδιοκτησία αμφισβητεί η Τουρκία και δεν συζητά για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα αν δεν προσδιοριστεί το πού ανήκουν.
Ακολουθούν και άλλα από πλευράς Τουρκίας στα οποία δεν χρειάζεται να αναφερθούμε εδώ.
Το συμπέρασμα είναι ότι η Τουρκία δεν θα καθίσει σε κανένα τραπέζι στο περιορισμένο πλαίσιο της ελληνικής πλευράς. Πού βασίζουν την αισιοδοξία τους Μητσοτάκης και Γεραπετρίτης; Στο ότι θα ξεγελάσουν την ελληνική κοινή γνώμη και θα μπουν στην τουρκική λογική;
Ο κ. Μητσοτάκης έχει σοβαρό πρόβλημα στο εσωτερικό του κόμματός του με δύο προκατόχους του στην ηγεσία του κόμματος και της κυβέρνησης. Τους κκ. Καραμανλή και Σαμαρά. Ο κ. Καραμανλής δεν διεκδίκησε βουλευτική έδρα για να μην αναγκαστεί να καταψηφίσει τη συμφωνία που θα φέρει στη Βουλή –εάν τελικά καταφέρει να την φέρει– ο κ. Μητσοτάκης.
Ο κ. Σαμαράς κάνει βαρύτατες δημόσιες δηλώσεις επισημαίνοντας τους κινδύνους από την πολιτική της Αθήνας. Προχθές στην Κύπρο το επανέλαβε.
Και υπάρχει ένας κρίσιμος αριθμός βουλευτών της ΝΔ που φέρεται αποφασισμένος να μην ψηφίσει την κυοφορούμενη συμφωνία.
Θα βρεθούν βουλευτές της αντιπολίτευσης που θα συμφωνήσουν με τον κ. Μητσοτάκη;
Στο ΠΑΣΟΚ δύσκολα. Στον ΣΥΡΙΖΑ πολύ πιθανόν.
Με αυτά τα δεδομένα θα προχωρήσει ο κ. Μητσοτάκης ο οποίος με την Διακήρυξη Φιλίας παρείχε συγχωροχάρτι στον Ερντογάν το οποίο ο Τούρκος πρόεδρος επιδεικνύει στις δυτικές αυλές;
Αναρωτήθηκε που ήταν όλοι όσοι σήμερα του κάνουν κριτική για την πολιτική του προς την Τουρκία όταν στον Έβρο, το 2020, το ελληνικό κράτος αντιμετώπισε τη μεθοδευμένη επίθεση της Τουρκίας με εργαλειοποίηση δεκάδων χιλιάδων μεταναστών και την πίεση να εισέλθουν σε ελληνικό έδαφος.
Αποτελούσε αυτονόητη αντίδραση κράτους που δεν θα ήθελε να υποδουλωθεί η αντίδραση αλλά ο κ. Μητσοτάκης το θεωρεί κατόρθωμά του.
Ο ίδιος, βεβαίως, βρισκόταν στο γραφείο του στην Αθήνα αλλά πολλοί από όσους και σήμερα στέκουν απέναντί του ήταν στο πεδίο. Και τον πίεζαν να αντιδράσει.
Eκεί που γελοιοποίησε ο ίδιος τα επιχειρήματά του ήταν όταν αναρωτήθηκε «που ήταν όλοι αυτοί», όταν η κυβέρνηση παρήγγειλε τα Ραφάλ και τις φρεγάτες.
Όλοι αυτοί είναι αυτοί που θα τα πληρώσουν σε αντίθεση με τον κ. Μητσοτάκη που μπορεί να βγει ωφελημένος. Αυτοί που τον πίεσαν να κάνει τις αγορές. Αυτοί που τον πιέζουν να μην επιλέξει τα πολεμικά πλοία LCS που του προσφέρουν οι Αμερικανοί αλλά κάτι σοβαρότερο. Και δεν τους ακούει.
Το επίμαχο ζήτημα, που δημιουργεί ρήγματα και στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας είναι εάν το κυβερνητικό πλαίσιο προσέγγισης με την Τουρκία παραχωρεί κυριαρχία στη γειτονική χώρα. Οι κκ. Μητσοτάκης και Γεραπετρίτης υποστηρίζουν πως δεν θα συζητήσουν θέματα κυριαρχίας, η Τουρκία θέλει να θέσει στο τραπέζι όλα τα ζητήματα που έχει εγείρει, τα οποία περιέχουν και θέματα κυριαρχίας και τη λύση του προβλήματος ανέλαβαν οι δύο υπουργοί εξωτερικών, Γεραπετρίτης και Φιντάν.
Η ιστορία δείχνει ότι η Τουρκία δεν διαπραγματεύεται αλλά υπαγορεύει.
Το πρόβλημα που πρέπει να λύσει με πειστικότητα ο κ. Γεραπετρίτης είναι πώς θα αποδεχθεί το τουρκικό πλαίσιο αλλά δεν θα γίνει εμφανές στην ελληνική κοινή γνώμη. Όσο και αν ακούγεται βαρύ ο κ. Γεραπετρίτης εψεύσθη δημοσίως στην περίπτωση της Κάσου. Αυτό τον καθιστά αναξιόπιστο. Στην ακαδημαϊκή κοινότητα θα πρέπει να έχει υποστεί μείωση και το κύρος του δεδομένου ότι ως καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου διδάσκει πως θα πρέπει να λειτουργεί η πολιτεία. Ο ίδιος δεν λειτούργησε σύμφωνα με τη διδασκαλία του.
Επί του θέματος. Ο κ. Γεραπετρίτης ρυθμίζει νομικίστικα μια σειρά θεμάτων που άπτονται της διαπραγμάτευσης με τρόπο που συνιστά ελληνική υποχώρηση κι ένα από αυτά τα θέματα είναι το νομοσχέδιο για τις «μικρονησίδες» και την απαγόρευση ανάπτυξής τους.
Στόχος αυτής της ρύθμισης είναι να στερηθούν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας όπως είναι η θέση της Τουρκίας. Γιατί;
Η θέση Γεραπετρίτη και Μητσοτάκη είναι ότι κόκκινη γραμμή για την Αθήνα είναι τα 6 ναυτικά μίλια χωρικών υδάτων, δηλαδή η σημερινή αιγιαλίτιδα ζώνη.
Από τις συνεχείς τοποθετήσεις τους δεν διακρίνεται πουθενά ότι σκοπεύουν να την επεκτείνουν στο Αιγαίο. Θα παραμείνουν στα 6 μίλια καθώς αρχίσουν συνομιλίες με την Τουρκία για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα; Αν αυτό συμβεί, εδώ βρίσκεται η υποχώρηση σε θέμα κυριαρχίας.
Το Διεθνές Δικαστήριο έχει αποφασίσει στο παρελθόν, λένε καθηγητές διεθνούς δικαίου, ότι εάν λάβει μια απόφαση για οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, τα χωρικά ύδατα των επίδικων χωρών δεν αλλάζουν μετά την απόφαση και την αποδοχή της. Δηλαδή, εάν Ελλάδα και Τουρκία προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο μετά από συνομιλίες που θα οδηγήσουν σε συνυποσχετικό, και το συνυποσχετικό συνταχθεί με χωρικά ύδατα 6 μιλίων, οι χώρες δεν θα μπορέσουν να μεταβάλλουν τα χωρικά τους ύδατα μετά την απόφαση. Και εν προκειμένω, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει, μετά από μια τέτοια απόφαση, να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα. Αυτό αποτελεί παραχώρηση κυριαρχίας.
Γίνεται αναφορά στην ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Χαριτίνη Δίπλα η οποία υποστηρίζει (υπόθεση Κατάρ-Μπαχρέιν) ότι το καθεστώς της ΑΟΖ αρχίζει μετά το τέλος της χωρικής θάλασσας, όσα μίλια και αν είναι αυτή και φθάνει το πολύ ως τα 200 μίλια. Άλλο από πού μετράται η ΑΟΖ (μετράται από την ακτή) και άλλο από πού αρχίζει το καθεστώς. Έτσι, εάν τα μέρη πάνε στο δικαστήριο με χωρικά ύδατα 6 ν.μ η ΑΟΖ τους θα είναι 194 ν.μ. Αν πάνε με χωρικά ύδατα 12 ν.μ. η ΑΟΖ θα είναι 188 ν.μ. Το δικαστήριο στην απόφασή του έλαβε υπόψη το εύρος των χωρικών υδάτων.
Γι’ αυτό, συνήθως, οι συνομιλίες για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα γίνονται μετά την επέκταση των χωρικών υδάτων, δικαίωμα το οποίο είναι μονομερές.
Δηλαδή, οι χώρες έχουν δικαίωμα να επεκτείνουν τα χωρικά τους ύδατα μέχρι τα 12 μίλια όπου η απόσταση μεταξύ των δύο μερών το επιτρέπει ή μέχρι τη μέση γραμμή όταν η απόσταση είναι μικρότερη των 24 μιλίων, χωρίς να ρωτήσουν τον απέναντί τους.
Το δικαίωμα αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Είναι μονομερές. Το ότι πρέπει να το διαπραγματευτεί η χώρα με την Τουρκία το είπε η κ. Μαρία Γαβουνέλη, Γενική Διευθύντρια του ΕΛΙΑΜΕΠ και καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στην ΕΡΤ με ένα στιλ λαϊκής αγοράς αλλά η πλειονότητα των συναδέλφων της διαφωνεί.
Ακόμη και αν η κ. Γαβουνέλη αποτελεί μέρος μιας αλυσίδας προσώπων εντεταγμένων στην κυβερνητική μεθόδευση προετοιμασίας της κοινής γνώμης, η κυβέρνηση δεν έχει δηλώσει πως προτίθεται να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα. Ο πρωθυπουργός μιλά για θαλάσσιες ζώνες και διευκρινίζει πως υπονοεί ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα. ΑΟΖ κι υφαλοκρηπίδα με ποια χωρικά ύδατα κ. Μητσοτάκη;
Η παράλειψη είναι σοβαρότατη και όχι τυχαία.
Βεβαίως, την Κυριακή μετά τις δηλώσεις Ερντογάν για ολιστική προσέγγιση των ελληνοτουρκικών διαφορών η κυβέρνηση διέρρευσε σε προσφιλή της κυβερνητική εφημερίδα (Καθημερινή) ότι δεν συζητά με βάση τα 6 μίλια, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα τα επεκτείνει, αλλά επίσημη δήλωση δεν έχει γίνει. Η διαρροή διαψεύδεται εύκολα.
Η τρίτη μεθόδευση προήλθε από ανταπόκριση του ΣΚΑΪ από την Τουρκία. Ο ανταποκριτής της τηλεόρασης ανέπτυξε έναν συλλογισμό ο οποίος κατέληγε πως η τουρκική κοινή γνώμη έχει εθισθεί στα 6 ναυτικά μίλια ως χωρικών υδάτων της Ελλάδας και θα θεωρήσει βαριά ήττα του Ερντογάν οποιαδήποτε συζήτηση που θα τα επεκτείνει.
Στη σειρά των προβληματισμών και των επιφυλάξεων για την ειλικρίνεια της κυβέρνησης, είναι τα 153 νησιά του Αιγαίου των οποίων την ιδιοκτησία αμφισβητεί η Τουρκία και δεν συζητά για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα αν δεν προσδιοριστεί το πού ανήκουν.
Ακολουθούν και άλλα από πλευράς Τουρκίας στα οποία δεν χρειάζεται να αναφερθούμε εδώ.
Το συμπέρασμα είναι ότι η Τουρκία δεν θα καθίσει σε κανένα τραπέζι στο περιορισμένο πλαίσιο της ελληνικής πλευράς. Πού βασίζουν την αισιοδοξία τους Μητσοτάκης και Γεραπετρίτης; Στο ότι θα ξεγελάσουν την ελληνική κοινή γνώμη και θα μπουν στην τουρκική λογική;
Ο κ. Μητσοτάκης έχει σοβαρό πρόβλημα στο εσωτερικό του κόμματός του με δύο προκατόχους του στην ηγεσία του κόμματος και της κυβέρνησης. Τους κκ. Καραμανλή και Σαμαρά. Ο κ. Καραμανλής δεν διεκδίκησε βουλευτική έδρα για να μην αναγκαστεί να καταψηφίσει τη συμφωνία που θα φέρει στη Βουλή –εάν τελικά καταφέρει να την φέρει– ο κ. Μητσοτάκης.
Ο κ. Σαμαράς κάνει βαρύτατες δημόσιες δηλώσεις επισημαίνοντας τους κινδύνους από την πολιτική της Αθήνας. Προχθές στην Κύπρο το επανέλαβε.
Και υπάρχει ένας κρίσιμος αριθμός βουλευτών της ΝΔ που φέρεται αποφασισμένος να μην ψηφίσει την κυοφορούμενη συμφωνία.
Θα βρεθούν βουλευτές της αντιπολίτευσης που θα συμφωνήσουν με τον κ. Μητσοτάκη;
Στο ΠΑΣΟΚ δύσκολα. Στον ΣΥΡΙΖΑ πολύ πιθανόν.
Με αυτά τα δεδομένα θα προχωρήσει ο κ. Μητσοτάκης ο οποίος με την Διακήρυξη Φιλίας παρείχε συγχωροχάρτι στον Ερντογάν το οποίο ο Τούρκος πρόεδρος επιδεικνύει στις δυτικές αυλές;
Παντελής Σαββίδης
