Στις 19 Ιανουαρίου 1947, η Ελλάδα βίωσε μια από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες της σύγχρονης ιστορίας της. Το ατμόπλοιο «Χειμάρρα», γνωστό ως ο «ελληνικός Τιτανικός», βυθίστηκε στον Νότιο Ευβοϊκό, αφήνοντας πίσω του τουλάχιστον 383 νεκρούς.
Το...
«Χειμάρρα» ήταν ένα ατμόπλοιο 42 ετών, κατασκευασμένο το 1905 στη Γερμανία και χρησιμοποιούνταν αρχικά για τη μεταφορά ταχυδρομείου. Κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε μετατραπεί σε νοσοκομειακό και ναρκοθετικό πλοίο. Το 1946, παραχωρήθηκε στην Ελλάδα ως πολεμική αποζημίωση και ξεκίνησε τη νέα του πορεία στις ελληνικές θάλασσες.
Το πρωί της 18ης Ιανουαρίου 1947, το «Χειμάρρα» απέπλευσε από τη Θεσσαλονίκη για τον Πειραιά, μεταφέροντας 544 επιβάτες και 86 μέλη πληρώματος. Ανάμεσα στους επιβάτες βρίσκονταν γυναίκες, παιδιά, καθώς και πολιτικοί κρατούμενοι με τους χωροφύλακες συνοδούς τους. Εξαιτίας του Εμφυλίου Πολέμου και της κακής κατάστασης του οδικού δικτύου, το θαλάσσιο ταξίδι θεωρούνταν ασφαλέστερη επιλογή.
Στις πρώτες πρωινές ώρες της 19ης Ιανουαρίου, ενώ το πλοίο έπλεε στον Νότιο Ευβοϊκό μέσα σε πυκνή ομίχλη, προσέκρουσε σε βραχονησίδες. Η πρόσκρουση προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο πλοίο, με αποτέλεσμα την εισροή υδάτων και την απώλεια ελέγχου του πηδαλίου. Παρά την απόσταση μόλις ενός ναυτικού μιλίου από την ακτή, ο πανικός που επικράτησε, η έλλειψη σωστικών μέσων και το παγωμένο νερό οδήγησαν στον θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων.
Οι σκηνές που εκτυλίχθηκαν ήταν δραματικές. Επιζώντες περιγράφουν σκηνές με ανθρώπους να παλεύουν απεγνωσμένα να σωθούν, ενώ οι λιγοστές σωσίβιες λέμβοι γεμίζονταν ασφυκτικά. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν γυναίκες, παιδιά και πολιτικοί κρατούμενοι, πολλοί από τους οποίους δεν είχαν καμία ελπίδα διαφυγής, καθώς ήταν δεμένοι με χειροπέδες.
Η τραγωδία αυτή δεν έμεινε ανεξήγητη. Εκτός από την εκδοχή της πρόσκρουσης στον ύφαλο λόγω ομίχλης, διατυπώθηκαν διάφορες θεωρίες για σαμποτάζ ή πρόσκρουση σε νάρκη που είχε απομείνει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το γεγονός ότι το «Χειμάρρα» ταξίδευε με γνωστές βλάβες, χωρίς εφεδρικό ασύρματο και με ελλιπή σωστικά μέσα, ενίσχυσε τη φημολογία γύρω από τα αίτια.
Ο καπετάνιος και ο δεύτερος αξιωματικός καταδικάστηκαν σε φυλάκιση για τον ρόλο τους στο ναυάγιο. Το Ελληνικό Δημόσιο έλαβε αποζημίωση 70.000 λιρών Αγγλίας, ωστόσο το βάρος της τραγωδίας δεν έσβησε ποτέ.
Χρόνια αργότερα, το 1999, η καταδυτική ομάδα του Κώστα Θωκταρίδη εντόπισε το ναυάγιο και ανέσυρε πολύτιμα αντικείμενα. Τα ευρήματα, μαζί με κειμήλια από το ναυάγιο του «Τιτανικού», εκτέθηκαν το 2006 στο Ζάππειο, θυμίζοντας τη φρικτή απώλεια της ανθρώπινης ζωής και τη σημασία της ναυτικής ασφάλειας.
Ακόμη και σήμερα, το ναυάγιο του «Χειμάρρα» παραμένει ζωντανό στη συλλογική μνήμη ως μια από τις πιο σκοτεινές στιγμές της ελληνικής ναυτικής ιστορίας.
