Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2025

Σούπερ μάρκετ: Τι αλλάζει από την 1η Μαρτίου

  
  Τίθεται από 1η Μαρτίου σε εφαρμογή ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας για ανακοινώσεις μείωσης τιμής και στα σούπερ μάρκετ, επιβάλλοντας αυστηρότερες προϋποθέσεις για προσφορές και προωθητικές ενέργειες. Οι... 

 
επιχειρήσεις που επιθυμούν να πραγματοποιούν τέτοιες ενέργειες θα υποχρεούνται να αποδεικνύουν ότι οι δηλώσεις τους είναι αληθείς.

Ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος έκανε λόγο για μεγαλύτερη «διαφάνεια» στο λιανικό εμπόριο. Οι λεπτομέρειες εφαρμογής θα καθοριστούν με Υπουργική Απόφαση, η οποία θα περιλαμβάνει επεξηγηματικές ερωταπαντήσεις για την κατανόηση του μέτρου. Παράλληλα, έχει προβλεφθεί μεταβατική περίοδος έως τις 31 Μαΐου, ώστε να εξαντληθούν τα αποθέματα προϊόντων που ήδη βρίσκονται υπό προώθηση.

Σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους, το νέο μοντέλο θα λειτουργήσει προς όφελος των καταναλωτών, καθώς εκτιμούν ότι πολλές από τις προσφορές που υπάρχουν σήμερα στην αγορά δεν είναι ειλικρινείς. Παρά τις ερωτήσεις που υποβλήθηκαν από το Euro2day.gr σχετικά με το ποσοστό των πλασματικών προσφορών και το οικονομικό όφελος που θα προκύψει, δεν δόθηκαν σαφείς απαντήσεις.

Σύμφωνα με το Euro2day και την δημοσιογράφο, Αλεξάνδρα Γκίτση, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι ο Κώδικας Δεοντολογίας θα οδηγήσει σε μείωση των προσφορών και προωθητικών ενεργειών από την 1η Μαρτίου. Ωστόσο, τονίζουν ότι ο Κώδικας δεν αφορά τη μείωση των τιμών, αλλά τον τρόπο επικοινωνίας τους προς τους καταναλωτές.

Ερωτήσεις και απαντήσεις για το νέο καθεστώς

Ας προσπαθήσουμε όμως να δούμε τι λέει ο κώδικας και πώς αυτό θα μεταφραστεί στον τρόπο που θα κάνουμε τις αγορές μας από την 1η Μαρτίου. Ο νέος κανονισμός απαιτεί, μεταξύ άλλων, οι προσφορές να παρουσιάζουν τη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών, ενώ κάθε προσφορά, για παράδειγμα, με σήμανση «-30%», πρέπει να τεκμηριώνεται ως πραγματική έκπτωση σε σχέση με την τιμή που ίσχυε τις προηγούμενες 30 ημέρες.

Τι είναι όμως η τιμή αναφοράς; Πώς ορίζεται η ανακοίνωση μείωσης της τιμής; Μπορεί το προϊόν να βρίσκεται στο ράφι με μόνιμη έκπτωση; Υπάρχουν προϊόντα που εξαιρούνται από το μέτρο και τι θα συμβεί με τις κάρτες πιστότητας;

1. Τι είναι η τιμή αναφοράς;

Πρόκειται για τη χαμηλότερη τιμή πώλησης του προϊόντος στο κατάστημα για το χρονικό διάστημα των τελευταίων 30 ημερών πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής.

2. Ποια είναι η τιμή αναφοράς όταν σταματήσει η έκπτωση για μία μέρα και την ξαναρχίσουν μετά; Τι γίνεται στις αυξομειώσεις τιμών προϊόντων;

Η τιμή αναφοράς θα πρέπει να είναι η χαμηλότερη των τελευταίων 30 ημερών. Για παράδειγμα, το προϊόν διατίθεται: Για το χρονικό διάστημα 1-31/8, στην τιμή των 10 ευρώ. Για το χρονικό διάστημα 1-25/9 με έκπτωση, στην τιμή των 8 ευρώ από 10 ευρώ. Στις 26/9 χωρίς έκπτωση, στην τιμή των 10 ευρώ. Για το χρονικό διάστημα 27/9-20/10, στην τιμή των 8 ευρώ.

Η τιμή αναφοράς κατά το χρονικό διάστημα 27/9-20/10 θα είναι η χαμηλότερη των τελευταίων 30 ημερών, δηλαδή 8 ευρώ, τιμή που ίσχυε για το χρονικό διάστημα 1-25/9. Συνεπώς, κατά το χρονικό διάστημα 27/9-20/10 θα αναφέρεται ότι η τιμή του προϊόντος είναι 8 ευρώ, αλλά δεν θα υπάρχει ανακοίνωση μείωσης της τιμής για το προϊόν, ούτε θα δίνεται στον καταναλωτή, με οποιονδήποτε τρόπο, η εντύπωση μειωμένης τιμής.

Συνεπώς, όταν γίνονται αυξομειώσεις στην τιμή των προϊόντων, η τιμή αναφοράς για κάθε ημέρα, βάσει της οποίας θα υπολογίζεται η έκπτωση, είναι η χαμηλότερη των τελευταίων 30 ημερών πριν την εφαρμογή της μείωσης της τιμής.

3. Προσφορές όπως: 2+1 δώρο, 2 τεμάχια στην τιμή του ενός, συσκευασία με 30% αυξημένη ποσότητα προϊόντος, εμπίπτουν στις διατάξεις για την ανακοίνωση μείωσης της τιμής;

Ανακοίνωση μείωσης της τιμής είναι κάθε ανακοίνωση του εμπόρου ότι έχει μειώσει την τιμή που χρεώνει για ένα προϊόν ή μία υπηρεσία.

Η μείωση της τιμής μπορεί να εκφραστεί σε ποσό ή ποσοστό π.χ. «10% έκπτωση», «10 ευρώ έκπτωση», «Από 50 ευρώ τώρα μόνο 35» κ.λπ. και να αφορά συγκεκριμένο προϊόν ή κατηγορία προϊόντος ή και όλα τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες, αντίστοιχα, της επιχείρησης.

Ανακοίνωση μείωσης της τιμής αποτελούν και τα εκπτωτικά stickers επί της συσκευασίας προϊόντων (π.χ. -1€). Εφόσον υπάρχει ανακοίνωση μείωσης της τιμής, ο έμπορος θα πρέπει να συμμορφώνεται με τον κανόνα των 30 ημερών του άρθρου 9ι του ν.2251/1994, όπως αυτός τροποποιήθηκε ενσωματώνοντας την κοινοτική νομοθεσία για το πώς ανακοινώνεται η μείωση τιμής.

Στις ανακοινώσεις μείωσης της τιμής δεν εμπίπτουν προσφορές βάσει των οποίων ο καταναλωτής με την αγορά του αποκτά και δωρεάν αγαθά, (2+1 δώρο, 2 τεμάχια στην τιμή του ενός, συσκευασία με 30% αυξημένη ποσότητα προϊόντος). Ωστόσο, οι προσφορές αυτές ελέγχονται βάσει του νόμου περί αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.

4. Ποια προϊόντα εξαιρούνται από τις διατάξεις για την ανακοίνωση μείωσης της τιμής;

Ο κανόνας των 30 ημερών δεν εφαρμόζεται για νωπά και ευαλλοίωτα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα τα οποία, από τη φύση τους ή στο στάδιο της μεταποίησης, ενδέχεται να καταστούν ακατάλληλα προς πώληση εντός 30 ημερών από τη συγκομιδή, την παραγωγή ή τη μεταποίηση.

Στα ανωτέρω περιλαμβάνονται φρούτα, λαχανικά, καρποί με κέλυφος, κρέατα, γάλα νωπό ή παστεριωμένο, βασιλικός πολτός, αλιεύματα, αυγά, σαλιγκάρια, τυριά, γιαούρτι και αλλαντικά. Σε προϊόντα που μπορούν να καταναλωθούν και μετά τις 30 ημέρες από την παραγωγή τους, π.χ. συσκευασμένοι χυμοί ή γάλατα μακράς διαρκείας, εφαρμόζονται κανονικά οι διατάξεις για την ανακοίνωση μείωσης της τιμής.

5. Τι προβλέπεται για τα stickers π.χ. «-2€», «-50% έκπτωση» κ.ο.κ.;

Το προϊόν που φέρει ένα sticker περιέχει μια ανακοίνωση μείωσης της τιμής την οποία εμφανίζει ο λιανοπωλητής προς τον καταναλωτή. Συνεπώς ο λιανοπωλητής θα πρέπει να διασφαλίζει ότι η ανακοίνωση μείωσης τιμής συμμορφώνεται με τον κανόνα των 30 ημερών του άρθρου 9ι του ν.2251/1994.

6. Μπορεί το προϊόν να βρίσκεται στο ράφι με μόνιμη έκπτωση (π.χ. sticker -1€);

Όχι. O λιανέμπορος θα πρέπει να φροντίσει ώστε να επικοινωνείται ως τιμή αναφοράς η χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών (ή η αρχική τιμή σε περίπτωση διαδοχικών μειώσεων σε διάστημα μέχρι 60 ημέρες) που ίσχυε για το προϊόν στο συγκεκριμένο κατάστημα και η τελική τιμή να διαμορφώνεται σύμφωνα με τη δηλούμενη μείωση επί της εν λόγω τιμής. Μία μόνιμη έκπτωση συνιστά επιπρόσθετα και αθέμιτη εμπορική πρακτική, καθώς η τιμή από την οποία γίνεται επίκληση μείωσης της τιμής δεν συνιστά στην πραγματικότητα τη συνήθη τιμή πώλησης του προϊόντος.

7. Τι ισχύει για τις πολυσυσκευασίες προσφορών (π.χ. 2+1 δώρο, 5+1 δώρο κλπ.); Επιτρέπονται χωρίς χρονικό περιορισμό;

Ναι, εφόσον υπάρχει στο ράφι του συγκεκριμένου καταστήματος ο κωδικός αναφοράς (mother code), δηλαδή το μεμονωμένο τεμάχιο του εκάστοτε προϊόντος, που πωλείται από το super market χωρίς προώθηση, σε επαρκή αποθέματα, ώστε να είναι δυνατόν να αγοράσει το μεμονωμένο προϊόν ο καταναλωτής. Με την ταυτόχρονη παρουσία των δύο προϊόντων στο ράφι εξασφαλίζεται ότι δεν παραπλανάται ο καταναλωτής ως προς την τιμή πώλησης του προϊόντος.

8. Τι ισχύει για τις πολυσυσκευασίες προσφορών (π.χ. 2+1, 5+1 κλπ.) όταν η προσφορά είναι για χρονικό διάστημα (έως 60 ημέρες);

Για πολυσυσκευασίες με προσφορές που ισχύουν έως 60 ημέρες, δεν χρειάζεται να υπάρχει ο κωδικός αναφοράς (mother code) του προϊόντος στο ράφι, αρκεί η συνηθισμένη τιμή πώλησης του προϊόντος, εκτός της περιόδου προσφοράς, να είναι αυτή την οποία επικαλείται ο έμπορος στην προσφορά. Αν η συνήθης τιμή ενός προϊόντος (για τουλάχιστον 50% του έτους) δεν είναι αυτή από την οποία επικαλείται προσφορά, ενδέχεται να υφίσταται παραπλανητική εμπορική πρακτική.

9. Επιτρέπεται η χρήση του όρου «οικονομική» πολυσυσκευασία;

Επιτρέπεται, εφόσον προκύπτει πράγματι οικονομικό όφελος για τον καταναλωτή και υπάρχει στο ράφι του καταστήματος προς πώληση ο κωδικός αναφοράς (mother code) του προϊόντος.

10. Τι θα ισχύσει για τα προγράμματα επιβράβευσης πελατών;

Οι διατάξεις για την ανακοίνωση μείωσης της τιμής δεν εφαρμόζονται στα προγράμματα επιβράβευσης πελατών του πωλητή, όπως οι εκπτωτικές κάρτες ή τα κουπόνια, τα οποία παρέχουν στον καταναλωτή το δικαίωμα έκπτωσης τιμής για όλα τα προϊόντα του πωλητή ή για συγκεκριμένες σειρές προϊόντων κατά τη διάρκεια παρατεταμένων συνεχών περιόδων (π.χ. 6 μήνες, 1 έτος) ή που επιτρέπουν τη συσσώρευση πιστώσεων (πόντων) για μελλοντικές αγορές.

Ομοίως, δεν εφαρμόζονται ούτε σε πραγματικές εξατομικευμένες μειώσεις τιμών που δεν έχουν τον χαρακτήρα «ανακοίνωσης» μείωσης των τιμών, π.χ. όταν ο καταναλωτής λαμβάνει κουπόνι «20% έκπτωση» με την αγορά που πραγματοποίησε, το οποίο θα ισχύσει για την επόμενη αγορά μέχρι το τέλος του μήνα. Σε κάθε περίπτωση, τέτοια προγράμματα επιβράβευσης ή οι εξατομικευμένες μειώσεις εξακολουθούν να ελέγχονται για τη συμμόρφωσή τους με τα άρθρα 9α-9θ του ν.2251/1994 για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.