Η Καθαρή Δευτέρα λέγεται συχνά “Κουλούμα” λόγω της παραδοσιακής συνήθειας που συνδέεται με τη γιορτή αυτή, κυρίως στην Ελλάδα. Η λέξη “κουλούμα” σχετίζεται με...
τα κουλούμια, δηλαδή τα παραδοσιακά νηστίσιμα ψωμάκια που παρασκευάζονται για την περίσταση και τα οποία είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό του εορταστικού γεύματος της Καθαράς Δευτέρας.
Η παράδοση των κουλουμιών (ή “κουλουμάκια”) είναι ότι φτιάχνονται χωρίς ζωικά προϊόντα, όπως κρέας, γάλα ή αυγά, ώστε να είναι συμβατά με τη νηστεία που αρχίζει την Καθαρή Δευτέρα και διαρκεί μέχρι το Πάσχα. Αυτά τα ψωμάκια συνήθως έχουν σχήμα λαγού ή άλλο παραδοσιακό σχήμα και συνδυάζονται με νηστίσιμα εδέσματα όπως ταραμά, χαλβά, ελιές, φρέσκια σαλάτα, όσπρια και άλλα.
Επιπλέον, η λέξη “κουλούμα” πιθανώς προέρχεται από την τουρκική λέξη “kulube” που σημαίνει “μικρό ψωμί” ή “κουλούμι”. Η ονομασία αυτή έγινε ευρέως χρησιμοποιούμενη στην ελληνική παράδοση για την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας, καθώς οι άνθρωποι μαζεύονται για να γιορτάσουν, να φάνε νηστίσιμα και να συμμετέχουν σε διάφορες εξωτερικές δραστηριότητες, όπως το πέταγμα του χαρταετού.
Υπάρχει ακόμα μια άποψη που υποστηρίζει ότι η λέξη Κούλουμα προέρχονταν από τη λατινική «CULUMUS», κάτι που ωστόσο δεν είναι απολύτως ασφαλές ως συμπέρασμα, αφού τέτοια λέξη δεν απαντάται στα λατινικά. Σύμφωνα, με την προαναφερθείσα εκδοχή τα Κούλουμα, αποτελούν αναγραμματισμό του λατινικού «CUMULUS» που σημαίνει «σωρός, αφθονία», αλλά και «τελείωμα».
Έτσι, λοιπόν, εικάζονταν ότι το cumulus να έγινε «κούμουλα» και στη συνέχεια «κούλουμα», με την έννοια ότι την ημέρα αυτή καταναλώνουμε αφθονία νηστίσιμων τροφών, ενώ παράλληλα σηματοδοτείται το τελείωμα της Αποκριάς. Συνοπτικά, η πιο κοινά αποδεκτή εκδοχή είναι ότι η Καθαρή Δευτέρα είναι γνωστή ως “Κουλούμα” λόγω των παραδοσιακών νηστίσιμων ψωμιών (κουλούμια) που παρασκευάζονται και καταναλώνονται κατά τη διάρκεια αυτής της γιορτής, αλλά και λόγω της συνήθειας να γιορτάζουν οι άνθρωποι με ανοιχτό φαγητό και πικνίκ σε εξωτερικούς χώρους.
Η παράδοση των κουλουμιών (ή “κουλουμάκια”) είναι ότι φτιάχνονται χωρίς ζωικά προϊόντα, όπως κρέας, γάλα ή αυγά, ώστε να είναι συμβατά με τη νηστεία που αρχίζει την Καθαρή Δευτέρα και διαρκεί μέχρι το Πάσχα. Αυτά τα ψωμάκια συνήθως έχουν σχήμα λαγού ή άλλο παραδοσιακό σχήμα και συνδυάζονται με νηστίσιμα εδέσματα όπως ταραμά, χαλβά, ελιές, φρέσκια σαλάτα, όσπρια και άλλα.
Επιπλέον, η λέξη “κουλούμα” πιθανώς προέρχεται από την τουρκική λέξη “kulube” που σημαίνει “μικρό ψωμί” ή “κουλούμι”. Η ονομασία αυτή έγινε ευρέως χρησιμοποιούμενη στην ελληνική παράδοση για την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας, καθώς οι άνθρωποι μαζεύονται για να γιορτάσουν, να φάνε νηστίσιμα και να συμμετέχουν σε διάφορες εξωτερικές δραστηριότητες, όπως το πέταγμα του χαρταετού.
Υπάρχει ακόμα μια άποψη που υποστηρίζει ότι η λέξη Κούλουμα προέρχονταν από τη λατινική «CULUMUS», κάτι που ωστόσο δεν είναι απολύτως ασφαλές ως συμπέρασμα, αφού τέτοια λέξη δεν απαντάται στα λατινικά. Σύμφωνα, με την προαναφερθείσα εκδοχή τα Κούλουμα, αποτελούν αναγραμματισμό του λατινικού «CUMULUS» που σημαίνει «σωρός, αφθονία», αλλά και «τελείωμα».
Έτσι, λοιπόν, εικάζονταν ότι το cumulus να έγινε «κούμουλα» και στη συνέχεια «κούλουμα», με την έννοια ότι την ημέρα αυτή καταναλώνουμε αφθονία νηστίσιμων τροφών, ενώ παράλληλα σηματοδοτείται το τελείωμα της Αποκριάς. Συνοπτικά, η πιο κοινά αποδεκτή εκδοχή είναι ότι η Καθαρή Δευτέρα είναι γνωστή ως “Κουλούμα” λόγω των παραδοσιακών νηστίσιμων ψωμιών (κουλούμια) που παρασκευάζονται και καταναλώνονται κατά τη διάρκεια αυτής της γιορτής, αλλά και λόγω της συνήθειας να γιορτάζουν οι άνθρωποι με ανοιχτό φαγητό και πικνίκ σε εξωτερικούς χώρους.
