Ταξιτζής: Κι, όμως, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο πήρε μόλις 35.000 δολάρια για την ταινία που τον έκανε μύθο

 

Όσα πρέπει να ξέρετε για το αριστούργημα του Σκορσέζε που μετρά σχεδόν μισό αιώνα και σνόμπαρε η Ακαδημία των Όσκαρ

 

Κείμενο: Δήμητρα Ζάρκου

Είναι 8 Φεβρουαρίου το 1976, όταν κυκλοφορεί στους κινηματογράφους, ο «Ταξιτζής». Ο...  

 

Ρόμπερτ Ντε Νίρο δηλώνει τότε, πως η ταινία έχει όλες εκείνες τις προοπτικές για να τη συζητά όλος ο κόσμος ακόμα και 50 χρόνια μετά.

8 Φεβρουαρίου 2025, 49 χρόνια μετά και ο «Ταξιτζής» θεωρείται και είναι ένα από τα κλασικά αριστουργήματα του παγκόσμιου σινεμά και μέχρι σήμερα προκαλεί την ίδια συγκίνηση και ανατριχίλα. Και φανταζόμαστε πως αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει τον επόμενο χρόνο, οπότε με ασφάλεια μπορούμε να πούμε πως ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά για την παράτολμη πρόβλέψή του. 

 

Γιατί μπορεί ο «Ταξιτζής» να είναι μία από τις ταινίες που άλλαξαν το αμερικανικό σινεμά, όμως, η χαμηλού μπάτζετ παραγωγή που όλοι οι συντελεστές – από τον σκηνοθέτη μέχρι τους ηθοποιούς – πήραν πολύ λιγότερα χρήματα από την αξία τους, ήταν σοκαριστικά τολμηρή για την εποχή εκείνη.

Απόλυτος πρωταγωνιστής στο έπος του Μάρτιν Σκορσέζε ο Τράβις Μπικλ, τον ενσάρκωσε με μια ερμηνεία που «τσακίζει» κόκαλα ο Ντε Νίρο, ο οποίος μετά την ταινία είδε τις ήδη ανεβασμένες μετοχές του και λόγω «Νονού ΙΙ» να εκτοξεύονται και ο ίδιος από νωρίς να γίνεται μύθος. Ο κινηματογραφικός Μπικλ είναι ένας βετεράνος του Βιετνάμ που πάσχει από μετατραυματικό σύνδρομο και βρίσκει τελικά δουλειά ως ταξιτζής νυχτερινής βάρδιας στη μητροπολιτική ζούγκλα της Νέας Υόρκης. Δύο γυναίκες γίνονται εμμονή γι’ αυτόν. Η μία, ακριβίστρια, δουλεύει σε μια προεκλογική καμπάνια, η άλλη είναι μια 12χρονη πόρνη. Για να σώσει τη δεύτερη, ετοιμάζει μια βίαιη εκστρατεία.





Με αφορμή τα 49 χρόνια από την κυκλοφορία του «Ταξιτζή» ανακαλύπτουμε παρακάτω γνωστές και άγνωστες πληροφορίες για την ταινία που άλλαξε το σινεμά:

• Έλαβε τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ, ωστόσο, δεν κέρδισε κανένα βραβείο και μέχρι σήμερα θεωρείται από τις ταινίας που η Ακαδημία σνόμπαρε και αδίκησε κατάφορα.
• Κέρδισε, όμως, τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών. Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής τότε ήταν ο Τενεσί Γουίλιαμς, αν και, σύμφωνα με φήμες, είχε μισήσει τις βίαιες σκηνές.
• Ωστόσο, ο «Ταξιτζής» δικαιώθηκε στην πορεία, αφού επιλέχθηκε από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου ως ένα από τα 100 καλύτερα φιλμ όλων των εποχών, εντάχθηκε στην ταινιοθήκη της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου, και είναι από τις λίγες ταινίες που έχει την καθολική αναγνώριση από τους κριτικούς.
• Ο Μάρτιν Σκορσέζε είχε προτείνει για τον ρόλο του Τράβις Μπικλ, τον Ντάστιν Χόφμαν. Ήταν οι παραγωγοί Μάικλ και Τζούλια Φίλιπς που του είπαν πως για να αναλάβει τη σκηνοθεσία, θα πρέπει να τους φέρει τον Ντε Νίρο. Κι έτσι πήγε ο ρόλος σε αυτόν.
• Την ίδια περίοδο, ο ηθοποιός είχε γυρίσματα και για την ταινία του «1900» του Μπερνάντο Μπερτολούτσι και πηγαινοερχόταν συχνά ανάμεσα στην Ιταλία και τις ΗΠΑ.
• Κι, όμως, ο Ντε Νίρο μπήκε γρήγορα τόσο πολύ μέσα στο ρόλο που έβγαλε άδεια ταξί και για δύο μήνες κυκλοφορούσε στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Το παράδοξο είναι πως οι επιβάτες δεν τον αναγνώριζαν. Επίσης, πήρε συνεντεύξεις από πραγματικούς στρατιώτες για να μελετήσει τις απαντήσεις αλλά και την προφορά τους, ενώ έχασε σχεδόν 14 κιλά. Πάντως, το κεφάλι του δεν το ξύρισε.
• Ο σεναριογράφος Πολ Σρέιντερ βάσισε τον κεντρικό χαρακτήρα του Τράβις στη δική του προσωπική ιστορία, καθώς βίωσε την ίδια αίσθηση αποξένωσης από την κοινωνία. Ο 26χρονος τότε Σρέιντερ ζούσε απομονωμένος στο αυτοκίνητό του, έπινε ασταμάτητα και σύχναζε σε «ροζ» κινηματογραφικές αίθουσες. Όταν κάποια στιγμή χρειάστηκε να πάει στο νοσοκομείο, συνειδητοποίησε ότι η νοσοκόμα ήταν ο πρώτος άνθρωπος στον οποίο είχε μιλήσει για εβδομάδες.
• Σύμφωνα με τον αστικό μύθο, ο Σρέιντερ φορούσε ένα ορειχάλκινο αγκάθινο στεφάνι ενώ έγραφε, με ένα όπλο στο γραφείο του δίπλα στη γραφομηχανή για να αποτρέψει το συγγραφικό μπλοκάρισμα.
• Όπως είχε εξομολογηθεί ο σεναριογράφος, μεγάλωσε σε ένα αυστηρό οικογενειακό περιβάλλον Καλβνιστών και η θέαση κινηματογραφικών ταινιών ήταν απαγορευτική. Είδε την πρώτη του ταινία στα 17 του χρόνια και ήταν μια ταινία της Disney από την οποία έμεινε απογοητευμένος.
• Όλοι οι συντελεστές του «Ταξιτζή» δέχτηκαν να μειωθούν δραματικά οι απολαβές τους προκειμένου να μπορέσει τελικά να γυριστεί η ταινία. Ο Ντε Νίρο, μόλις είχε γυρίσει τον «Νονό ΙΙ» και το κασέ του είχε ανέβει. Κι ενώ είχε συμφωνήσει να πάρει για την ταινία 5000.00 δολάρια, τελικά δέχτηκε να εισπράξει αμοιβή μόλις 35.000 δολάρια Ο σεναριογράφος πήρε περίπου τα ίδια χρήματα, όπως και το υπόλοιπο καστ. Ο Σκορσέζε πήρε μόλις 65 χιλιάδες δολάρια, ενώ το συνολικό budget ήταν γύρω στο 1.8εκατ. Τελικά, έκανε εισπράξεις 28.262.574 στις Ηνωμένες Πολιτείες, πράγμα που την κατέστησε την 17η εμπορικότερη ταινία της χρονιάς.
• Ο Όλιβερ Στόουν διεκδίκησε μερίδιο έμπνευσης της πλοκής, μιας και ήταν βετεράνος του Βιετνάμ που επέστρεψε για να γίνει ταξιτζής, ενώ φορούσε συχνά το στρατιωτικό τζάκετ την ώρα της δουλειάς.
• Στα πρώτα προσχέδια, ο προαγωγός Σπορτ ήταν Αφροαμερικανός και ο Τράβις σκότωνε μόνο μαύρους χαρακτήρες. Ωστόσο, αυτό άλλαξε στην πορεία και τελικά ο ρόλος κατέληξε στον Χάρβεϊ Καϊτέλ.
• Το σενάριο είχαν αρχικά αναλάβει το δίδυμο Ρόμπερτ Μάλιγκαν (σκηνοθέτης) και Τζεφ Μπρίτζες, οι οποίοι τελικά εγκατέλειψαν την παραγωγή.
• Ο Σρέιντερ είχε επιλέξει αρχικά το Λος Άντζελες, αλλά τελικά η ιστορία μεταφέρθηκε στη Νέα Υόρκη, επειδή η χρήση των ταξί εκεί είναι πιο διαδεδομένη.
• Για να αποφύγει το κόψιμο σκηνών από την επιτροπή λογοκρισίας, ο Μάρτιν Σκορσέζε συμβουλεύτηκε τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, ο οποίος βοήθησε στο μοντάζ της ταινίας, ενώ επεξεργάστηκε τα χρώματα των σκηνών της τελικής αιματηρής επίθεσης για να φαίνεται λιγότερο φωτεινό το κόκκινο χρώμα του αίματος που ρέει άφθονο.
• Η πιο διάσημη σκηνή της ταινίας στον καθρέφτη, όπου ακούγεται και μία από τις διασημότερες ατάκες στην ιστορία του κινηματογράφου, ήταν αποτέλεσμα αυτοσχεδιασμού. Το σενάριο απλά ανέφερε «ο Τράβις κοιτά στον καθρέφτη», ο Ντε Νίρο, όμως, πρόσθεσε την θρυλική ατάκα «You talkin’ to me?», κάνοντας τον Σρέιντερ να παραδεχτεί πως τελικά αυτή ήταν και η καλύτερη σε ολόκληρη την ταινία.
• Ο Ντε Νίρο, χρόνια αργότερα, παραδέχτηκε πως «έκλεψε» το «You talkin’ to me?» από τον Μπρους Σπρίνγκστιν, τον οποίο είχε δει σε παράσταση στο Greenwich Village, μόλις λίγες ημέρες πριν το γύρισμα της σκηνής. Η παράσταση ήταν μέρος μιας σειράς εκδηλώσεων πριν κυκλοφορήσει το «Born to Run». Όταν το κοινό άρχισε να φωνάζει το όνομα του Σπρίνγκστιν, εκείνος απάντησε με ύφος: «You talkin’ to me?». Και από εκείνη τη στιγμή η ατάκα «κόλλησε» στο μυαλό του ηθοποιού.
• Τα σκουπίδια που βλέπουμε στους δρόμους της Νέας Υόρκης δεν είναι ντεκόρ, αλλά αληθινά. Τα γυρίσματα του «Ταξιτζή» έγιναν το καλοκαίρι του 1975, σε μία Νέα Υόρκη που από τη μία έβραζε από την ζέστη και από την άλλη είχε «πνιγεί» στα σκουπίδια, λόγω της απεργίας των απορριμματοφόρων.
• Η Τζόντι Φόστερ ήταν μόλις 12 ετών κι έπρεπε να περάσει ένα ειδικό ψυχολογικό τεστ για να διασφαλιστεί ότι δεν θα έβρισκε τα γυρίσματα της επίθεσης του Τράβις υπερβολικά τραυματική εμπειρία. Στις σκηνές που ο ρόλος του Ντε Νίρο είχε βρώμικες λέξεις, δεν επιτρεπόταν να ήταν παρούσα, ενώ την αντικαθιστούσε η 19χρονη αδερφή της, Κόνι, στις τολμηρές σκηνές του ρόλου της ως ανήλικη πόρνη.
• Η Φόστερ, πάντως, δεν ήταν η πρώτη επιλογή για το ρόλο της Άιρις. Ο Σκορσέζε σκέφτηκε πρώτα να αναθέσει το ρόλο στις Μέλανι Γκρίφιθ, Λίντα Μπλερ, Μπο Ντέρεκ και Κάρι Φίσερ. Η εγγονή του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Μάριελ Χέμινγουεϊ, πέρασε από ακρόαση για το ρόλο, αλλά μετά από πιέσεις από την οικογένειά της αποφάσισε να απορρίψει το ρόλο.
• Ο σεναριογράφος ξανάγραψε το ρόλο της Άιρις αφού γνωρίστηκε με μια ανήλικη ιερόδουλη στη Νέα Υόρκη. Την είχε γνωρίσει σε ένα μπαρ και ενώ είχαν ήδη ξεκινήσει τα γυρίσματα. Ο ίδιος είχε περιγράψει για το περιστατικό: «Είχα σοκαριστεί από την επιτυχία μου μέχρι τη στιγμή που πήγαμε μαζί στο δωμάτιο του ξενοδοχείου και συνειδητοποίησα πως ήταν: πόρνη, ανήλικη και τοξικομανής». Το ίδιο βράδυ τηλεφώνησε στον Σκορσέζε και του ζήτησε να συναντηθούν την επόμενη μέρα για να αλλάξει τον ρόλο.
• H Σίμπιλ Σέμπερντ, μπορεί στην ταινία να είναι το «αντικείμενο» του πόθου του Ντε Νίρο, όμως στην πραγματικότητα, εκείνος ήταν εχθρικός απέναντί της και δεν είχαν καμία επαφή. Ο λόγος; Η ηθοποιός ήταν πολύ σνομπ. Ήταν ήδη σταρ και στα γυρίσματα είχε μία αφ’ υψηλού συμπεριφορά που την έκανε αντιπαθητική περσόνα σε όλους. Επιπλέον, ο Σκορσέζε αναγκαζόταν να της κάνει και πολλά υποκριτικά μαθήματα, καθώς λέγεται ότι δεν το είχε και πολύ.
• Το soundtrack του Ταξιτζή αποτελεί και το κύκνειο άσμα του θρυλικού συνθέτη, Bernard Hermann, ο οποίος πέθανε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του, παραμονή Χριστουγέννων του 1975, λίγες ώρες αφού ολοκλήρωσε την ηχογράφηση που διεύθυνε ο ίδιος.
• Την ιδέα του μόικαν κουρέματος την έδωσε ο ηθοποιός Βίκτορ Μανιότα, φίλος του Σκορσέζε, ο οποίος είχε υπηρετήσει στο Βιετνάμ και ανέφερε κάποιους στρατιώτες που κουρεύονταν αντίστοιχα όταν αντιμετώπιζαν μια δύσκολη αποστολή.
• Ο Σκορσέζε έπαιξε το ρόλο του επιβάτη στο ταξί του Τράβις Μπικλ, ο οποίος περιέγραφε με κάθε ανατριχιαστική λεπτομέρεια το πώς θα ήθελε να σκοτώσει τη γυναίκα του που τον απατά. Ο ηθοποιός που θα ενσάρκωνε το ρόλο, είχε ένα ατύχημα κι έτσι τη θέση του πήρε ο διάσημος σκηνοθέτης.
• Ο «Ταξιτζής» είχε μέρος ευθύνης στην απόπειρα δολοφονίας του προέδρου των Η.Π.Α. Ρόναλντ Ρίγκαν το 1981, από τον Τζον Χίνκλεϊ Τζ., ο οποίος κρίθηκε αθώος για λόγους παραφροσύνης. Ο Χίνκλεϊ δήλωσε ότι η πράξη του ήταν μια προσπάθεια για να εντυπωσιάσει την ηθοποιό Τζόντι Φόστερ, με την οποία είχε ψύχωση. Ο Χίνκλεϊ ξύρισε τα μαλλιά του υιοθετώντας το στυλ του Μοϊκανού που είχε ο Ντε Νίρο στην τελευταία σκηνή της ταινίας. Ο δικηγόρος του στήριξε την υπεράσπισή του, προβάλλοντας στο δικαστήριο την ταινία του Σκορσέζε.

 newsbeast.gr