Σάββατο 5 Απριλίου 2025

ΠΩΣ ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΠΗΚΕ ΣΕ ΦΘΗΝΗ ΚΑΙ ΑΝΙΣΤΟΡΗΤΗ ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ (Γ)


Αντώνη Ι. Ζαρκανέλα
π. Γενικού Διευθυντή Ανάπτυξης
της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης.

Περίληψη Προηγουμένου:Στο πλαίσιο των ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΙΩΝ 2024 πραγματοποιήθηκε μία ενδιαφέρουσα έκθεση φωτογραφιών-ντοκουμέντων που έβγαλαν Γερμανοί στρατιώτες στην Κατερίνη κατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής (1941-1944) μετά την ευγενή παραχώρησή τους από τον συλλέκτη κ. Βύρωνα Μήτο στον Δήμο Κατερίνης. Το...  

 

υλικό της έκθεσης ήταν για όλους τους Κατερινιώτες,μικρούς και μεγάλους,αλλά ιδιαίτερα για τους μεγαλύτερους,μία αποκάλυψη,καθώς σκηνές αυτής της Κατερίνης τις είχαμε μέσα μας δεδομένου ότιτην προλάβαμε στο «σβήσιμό» της. Με το κλείσιμο της έκθεσης,οι επιμελητές της, που ορίσθηκαν από τον Δήμο Κατερίνης, παρουσίασαν μια σειρά ομιλητών με ολιγόλεπτες εισηγήσεις οι οποίοι,εκμεταλλευόμενοι την ευκαιρία,«αγιοποίησαν» τη δήθεν «συμβολή» του ΚΚΕ/ΕΑΜ στην απελευθέρωση της Ελλάδος. Με υπερβολές, αποκρύψεις, παραποιήσεις, αφέλειες και ψέματα συνειδητά.

Αλλά, συνεχίζοντας από το προηγούμενο άρθρο μας, δεν μας είπε κανένας από τους εισηγητές τίποτα και για το πώς συμπεριφέρθηκαν οι τοπικοί κομματικοί παράγοντες του ΚΚΕ στην επερχόμενη λαίλαπα του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Υπάρχουν καταγεγραμμένες μαρτυρίες Κατερινιώτη δημοσιογράφου της εποχής, για την συμπεριφορά και τις αντιδράσεις τους πριν από την επίθεση των Γερμανών στη χώρα μας αλλά και κατά την είσοδό τους στην Κατερίνη.

Όταν πια είχε αρχίσει ο πόλεμος, με την εισβολή των Γερμανών στην Πολωνία,την 1η Σεπτεμβρίου 1939, οι Κατερινιώτες μαζεύονταν στην κεντρική πλατείαγια ναμάθουν τα νέα του δυτικού μετώπου από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Βερολίνου και, αμέσως μετά,από το Μπι-Μπι-Σιτου Λονδίνου. Οι Κατερινιώτες μαζεύονταν μπροστά από το κατάστημα πώλησης και επισκευής ραδιοφώνων των Αδελφών Πορτοκάλλη που βρισκόταν, περίπου, εκεί που σήμερα είναι το κατάστημα Berska. Γνωστοί οπαδοί του ΚΚΕ ήταν ιδιαίτερα εκδηλωτικοί, βοερά επιδοκιμάζοντας τις νίκες των Χιτλερικών στρατευμάτων που ανακοίνωνε ο σταθμός του Βερολίνου αφού, εκείνη την περίοδο, από τις 23 Αυγούστου 1939 και μέχρι 22 Ιουνίου 1941 ήταν σε ισχύ το Σύμφωνο μη επίθεσης μεταξύ Χιτλερικής Γερμανίας και Σταλινικής Σοβιετικής Ένωσης, το γνωστό «Σύμφωνο Μολότωφ-Ρίμπεντροπ». Όταν άρχιζε η εκπομπή του Μπι-Μπι-Σι, οι οπαδοί του ΚΚΕ αποχωρούσαν με θόρυβο και με ειρωνικά χαχανητά… Το ίδιο συνέβη ενάμισι χρόνο αργότερα, στις 14 Απριλίου 1941, όταν οι του ΚΚΕ υποδέχθηκαν τους Γερμανούς κατακτητές στην Πλατεία της Κατερίνης με χειροκροτήματα.Όπως αναφέρει ο Κατερινιώτηςδημοσιογράφος Σάββας Καταρτζής, αυτό το έκαναν «αρκετοί γνωστοί μου του κόμματος» ακολουθώντας την γραμμή της Σοβιετικής Ένωσης, συμμάχου ακόμη των Χιτλερικών. Τρεις μήνες αργότερα, όταν στις 22 Ιουνίου 1941 οι Γερμανοί επιτίθενται εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, το Σύμφωνο μη Επίθεσης διαλύεται, η Κομιντέρν ή Κομμουνιστική Διεθνής αποστέλλει στις 7 Ιουλίου 1941 σειρά οδηγιών σε όλα τα κομμουνιστικά κόμματα-μέλη της, πενήντα έξι (56) σε αριθμό μεταξύ των οποίων και το ελληνικό, για οργάνωση ενιαίων εθνικών μετώπων στις καπιταλιστικές χώρες για υποστήριξη του, κατά τον Στάλιν, πατριωτικού μετώπου της Σοβιετικής Ένωσης εναντίον της φασιστικής Γερμανίας…για υπεράσπιση της δημοκρατίας και εθνικής ανεξαρτησίας….με κάθε μέσον (πολιτικό, κοινωνικό, συνδικαλιστικό κλπ.) καθώς και για την ανάπτυξη ανταρτικού κινήματος. Καλούνται, λοιπόν, (και) οι Έλληνες κομμουνιστές, ενάμισι χρόνο μετά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, από χειροκροτητές των συμμάχων τους χιτλερικών ναζιστών, τώρα να ξεσηκωθούν εναντίον τους…

Και βέβαια, στη φωτογραφική έκθεση που έγινε στο πλαίσιο των Αικατερινίων, δεν ανέφερε κανένας από τους εισηγητές της εκδήλωσης ούτε λέξη για τις μερικές εκατοντάδες των απλών αόπλων Ελλήνων πατριωτών που, κατά την περίοδο της Κατοχής, συνελήφθησαν στη Πιερία από τους παραστρατιωτικούς μηχανισμούς (Πολιτοφυλακή, ΟΠΛΑ) του ΚΚΕ/ΕΑΜ και πουεκτελέστηκαν ως αντιδραστικοί κλπ.Ούτε, βεβαίως, αναφέρθηκαν στην εκ μέρους του ΚΚΕ/ΕΑΜ σύλληψη των πενήντα (50) και πλέον άοπλων αθώων πολιτών της Κατερίνης και της ευρύτερης περιοχής της Πιερίας για να εκτελεστούν στον Αρωνά, την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου 1944, οπότε το ΚΚΕ/ΕΑΜ γιόρταζαν την τρίτη επέτειο από την ίδρυση του ΕΑΜ.Αυτό το αποτρόπαιο έγκλημα διέπραξαν οι του ΚΚΕ/ΕΑΜ λίγες ημέρεςπριν από την 12η Οκτωβρίου 1944, όταν οι Γερμανοί εγκατέλειπαν την Αθήνα. Να θυμίσουμε ότι εκείνη την περίοδο το ΕΑΜ/ΚΚΕ/ΠΕΕΑ συμμετείχαν με επτά υπουργούς-υφυπουργούς στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου… Ευτυχώς που γλύτωσαν, που επέζησαν τρεις-τέσσερις από αυτούς και γι’ αυτό κατέστη είναι γνωστό αυτό το γεγονός… (ΚΑΝΤΑΡΤΖΗΣ, Σ., 1983).

Να μην ξεχνούμε ότι μετά την ήττα της Ελλάδος από τους Γερμανούς και την είσοδο τους στην χώρα μας, αποκτήσαμε και άλλους δύο κατακτητές: Τους Ιταλούς που τους νικήσαμε στα πεδία των μαχών, αλλά και τους Βουλγάρους οι οποίοι δεν έκρυβαν τις σε βάρος της χώρας μας βλέψεις και με τους οποίους δεν βρεθήκαμε καν σε εμπόλεμη κατάσταση στον πόλεμο εκείνο.Από αυτούς τους κατακτητές, μόνον οι Γερμανοί δεν εκδήλωσαν κάποιο μόνιμο εδαφικό ενδιαφέρον, αντίθετα οι Ιταλοίθεωρούσαν την Ελλάδα μέρος του «…μεσογειακού ζωτικού χώρου της Ιταλίας» ενώ οι Βούλγαροι δεν ξεχνούσαν το όραμα της «Μεγάλης Βουλγαρίας» και την συντριβή τους μετά το τέλος του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και, βεβαίως, την Συνθήκη του Νεϊγύ (1919). Εκείνα τα μαύρα χρόνια της κατοχής,για να πάει ένας Έλληνας από τη μία ζώνη ξενικής κατοχής στην άλλη ζώνη,έπρεπε να διαθέτει ειδική άδεια. Μετά την εμφάνιση του ΚΚΕ/ΕΑΜ/ΕΛΑΣ όμως, αυτή η κατακτητική πρακτική υιοθετήθηκε, οπότε για να πάει κάποιος από ένα χωριό ή επαρχία στο άλλο, θα έπρεπε να διαθέτει ειδική άδεια και από τους Έλληνες «απελευθερωτές» του ΕΑΜ..

Στο προηγούμενο άρθρο, παρουσιάσαμε σε πολύ γενικές γραμμές την προσπάθεια που κατέβαλαν οι επιμελητές της έκθεσης που έγινε στο πλαίσιο των Αικατερινίων, όχι απλώς να παρουσιάσουν αλλά και να διαστρεβλώσουν το «μήνυμα» που μεταφέρουν οι φωτογραφίες-ντοκουμέντα της Έκθεσης, αλλά να διαστρεβλώσουν ακόμη και αυτό που αποτυπώνουν οι φωτογραφίες. Να μας πείσουν δηλαδή ότι αυτό που δείχνουν οι φωτογραφίες δεν είναι η εσωτερική ανάγκη των δημιουργών τους να απαθανατίσουν στιγμές της νιότης τους σε μιαν ξένη υπό την κατοχή τους χώρα, όπως μας ενημερώνει ο συλλέκτης-ρέκτης κ. Μήτου, αλλά ότι υπάρχει και το «χέρι», η «παρέμβαση» της ναζιστικής προπαγάνδας. Έτσι,μας καλούν, μας χειραγωγούν ουσιαστικά, διαστρέφοντας κυριολεκτικά την οπτική «ανάγνωσης» των συγκεκριμένων φωτογραφιών, να δούμε τις προσωπικές, αναμνηστικές φωτογραφίες, άγνωστες και κρυμμένες για πολλές δεκαετίες στα υπόγεια κάποιων σπιτιών της Γερμανίας και της Αυστρίας,ως κομμάτι της επίσημης ναζιστικής προπαγανδιστικής μηχανής. Και χρησιμοποιώντας τις βασικές αρχές και τα εργαλεία της Σοβιετικής Σχολής πολιτικής προπαγάνδας να παρουσιάσουν και να ταυτίσουν ακόμη και προσωπικές, αναμνηστικές φωτογραφίες με την επίσημη ναζιστική προπαγανδιστική μηχανή και ερμηνεύοντάς τες κατά το δοκούν.

Το κακό που έκαναν οι επιμελητές της έκθεσης ήταν ότι μετέβαλαν μία έκθεση φωτογραφιών-ντοκουμέντων του Δήμου Κατερίνης σε μία προπαγανδιστική φιέστα του ΚΚΕ/ΕΑΜ, η παρουσία και δράση του οποίου κόστισε στην Ελλάδα χιλιάδες νεκρών, πρωτοφανείς καταστροφές σε δημόσια έργα και υποδομές, στην δε Πιερία προκάλεσε ανείπωτη ταλαιπωρία σε αρκετές χιλιάδες απλών, ταπεινών, άοπλων, πολιτών βυθίζοντας την ελληνική ύπαιθρο στον τρόμο, στη βία, στον θάνατο. Μπορεί όλα αυτά, λόγω της συνεχιζόμενης αριστερής προπαγάνδας, να φαίνονται σαν μακρινά και σαν ψέματα. Είναι όμως ακόμη δίπλα μας, μέσα στα σπίτια μας, γιατί τα έζησαν αν όχι οι γονείς μας, σίγουρα οι παππούδες μας, και ευτυχώς υπάρχουν πάμπολλα ντοκουμέντα που αποδεικνύουν την αλήθεια. Πρακτικά, δεν υπήρχε τότε οικογένεια που με την ευρύτερη έννοια, μέχρι Γ΄βαθμό συγγένειας, να μην είχε, τουλάχιστον στα χωριά, ένα θύμα (νεκρό, τραυματίαή αγνοούμενο) που άμεσα ή έμμεσα να μην σχετίζονται με τα πολιτικά σχέδια και τις βλέψεις και επιδιώξεις της τότε Άκρας Αριστεράς όπως αποκαλούσε ο τότε Πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου τους Κομμουνιστές και τους συνοδοιπόρους τους στο ΕΑΜ.

Το ακόμη χειρότερο που έκαναν οι επιμελητές, ήταν ότι πρόδωσαν και εκμεταλλεύθηκαν την εμπιστοσύνη που τους έδειξε ο Δήμος Κατερίνης και δεν σεβάστηκαν ούτε καν το θεσμό των ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΕΙΩΝ που είναι υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος. Μία εμπιστοσύνη που την εξέτρεψαν σκοπίμως και «κατά τα ειωθότα» της αριστεράς,γιατί, όπως φαίνεται, δεν υπήρξαν από την πλευρά του Δήμου οι ενδεικνυόμενες δικλείδες ασφαλείας για να προληφθεί ο μονότονος και επίμονος προπαγανδιστικός μονόλογος της Άκρας Αριστεράς. Εκτός και αν συμφωνούν με αυτά που ειπώθηκαν ή δεν ενημερώθηκαν ακόμη.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, ΣΟΛΩΝ 2011, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας (Τομ. 1, σελ. 167). Εκδόσεις Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία.

ΔΑΡΙΒΑΣ, Π., (2004). ΕΙΚΟΝΕΣ ΖΩΗΣ. Μαρτυρίες. Προσωπική Εκδοση).

ΖΑΡΚΑΝΈΛΑΣ Α., (2023). Η ΚΟΚΚΙΝΗ ΒΙΑ τη δεκαετία του ΄40 στην Πιερία. Εκδόσεις Επίκεντρο.

ΚΑΝΤΑΡΤΖΗΣ, Σ., (1984). Απομνημονεύματα. ΝΙΚΗ ΧΩΡΙΣ ΡΟΜΦΑΙΑ. Τόμοι 1-24)

ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ, Μ., (2007). ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΑΙΜΑ, Ταξίδι στο παρελθόν-Ταξίδι στον πόνο. Εκδόσεις ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ,(σελ. 126-7)