χορταστικό γράμμα από το πρόσφατο ταξίδι μου
Μαρία Αμανατίδου
Αν κάποιος μου έλεγε πριν λίγα χρόνια ότι θα ερωτευόμουν μια πόλη με το όνομα ενός αλλαντικού, πιθανότατα θα γελούσα. Κι όμως, να 'μαι τώρα, να σας γράφω για την Μπολόνια με την καρδιά μου να χτυπά ακόμα στους ρυθμούς της «la dotta, la grassa, la rossa» (της μορφωμένης, της παχουλής, της κόκκινης) όπως την αποκαλούν οι Ιταλοί.
Κάτω από τις Porticoes: περπατώντας με στυλ
Το πρώτο πράγμα που σε καθηλώνει στην Μπολόνια είναι οι περίφημες στοές της, οι porticoes. Φανταστείτε 40 χιλιόμετρα σκεπαστών διαδρόμων που διατρέχουν την πόλη σαν αρτηρίες ενός ζωντανού οργανισμού. Περπάτησα κάτω από αυτές τις μαγευτικές αψίδες νιώθοντας λες και περιδιαβαίνω ένα μουσείο υπαίθριας αρχιτεκτονικής. Κάποιες από τις στοές είναι τόσο περίτεχνα διακοσμημένες που σταματούσα κάθε λίγο για να θαυμάσω τις οροφές τους. Πρακτικότητα και ομορφιά σε απόλυτη αρμονία – αυτή είναι η Μπολόνια.
Piazza Maggiore & Basilica di San Petronio: όπου χτυπά η καρδιά της πόλης
Η Piazza Maggiore είναι στο σημείο όπου συναντιούνται όλοι οι δρόμοι της Μπολόνια, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Εδώ στέκεται αγέρωχη η Βασιλική του Αγίου Πετρωνίου, η έκτη μεγαλύτερη εκκλησία στην Ευρώπη που, παραδόξως, παρέμεινε ημιτελής. Το πρόσωπό της είναι ένα αξιοπερίεργο μείγμα μαρμάρου και τούβλων – σαν κάποιος να είχε τελειώσει το μισό μακιγιάζ και μετά βαρέθηκε! Αυτή η γοητευτική ατέλεια κρύβει μια ιστορία ανταγωνισμού με το Βατικανό που ο ξεναγός μας διηγήθηκε με τόση ζωντάνια, που σχεδόν είδα τους μεσαιωνικούς αρχιτέκτονες να τσακώνονται.
Στην πλατεία συνάντησα περισσότερους φοιτητές απ' ό,τι περιστέρια (κι αυτό λέει πολλά), κάτι που δεν προκαλεί έκπληξη αν σκεφτείς ότι το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια είναι το αρχαιότερο εν λειτουργία πανεπιστήμιο στον κόσμο, ιδρυμένο το 1088! To vibe των νέων ανθρώπων δίνει στην πόλη έναν ζωντανό παλμό που αντηχεί στα παλιά τούβλινα κτίρια.
Archiginnasio: Όταν η γνώση συναντά την τέχνη
Μιλώντας για μόρφωση, το Archiginnasio ήταν ένα highlight της επίσκεψής μου. Αυτό το κτίριο φιλοξενούσε κάποτε το πανεπιστήμιο και τώρα στεγάζει μια εντυπωσιακή βιβλιοθήκη. Αλλά το πραγματικό διαμάντι είναι το ανατομικό θέατρο – ένα δωμάτιο φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από ξύλο, όπου οι φοιτητές ιατρικής παρακολουθούσαν ανατομικά μαθήματα τον 17ο αιώνα.
Οι Δύο Πύργοι και η αποφυγή των 498 σκαλοπατιών
Δεν μπορείς να πας στην Μπολόνια και να μην δεις τους περίφημους πύργους της, Asinelli και Garisenda. Κάποτε η πόλη είχε πάνω από 180 τέτοιους πύργους, αλλά σήμερα έχουν απομείνει μόνο λίγοι. Ο Asinelli προσφέρει μια καταπληκτική θέα της πόλης – αν καταφέρεις να ανέβεις τα 498 σκαλοπάτια του!
Εγώ; Χμ, ας πούμε ότι προτίμησα να θαυμάσω την αρχιτεκτονική τους από κάτω, με ένα Aperol (εντάξει 2) στο χέρι. Γιατί να εξαντληθώ ανεβαίνοντας όταν μπορώ να απολαύσω την κλίση του Garisenda που μοιάζει έτοιμος να πέσει (γέρνει περισσότερο από τον Πύργο της Πίζας, παρακαλώ!); Όπως λένε οι Ιταλοί, «dolce far niente» – γλυκιά η τεμπελιά!
Via Santo Stefano & οι Επτά Εκκλησίες: Ένα ταξίδι στον χρόνο
Η βόλτα μου στην Via Santo Stefano με οδήγησε σε ένα από τα πιο μυστηριώδη συγκροτήματα της πόλης: τις Επτά Εκκλησίες του Αγίου Στεφάνου. Πρόκειται για επτά διασυνδεδεμένες εκκλησίες και αυλές που χτίστηκαν η μία μέσα στην άλλη κάτι σαν αρχιτεκτονική μπάμπούσκα! Χάθηκα στην περιπλάνησή μου από τη μία εκκλησία στην άλλη, ανακαλύπτοντας κρυμμένα αγάλματα, παλιές κρύπτες και ιστορίες αιώνων. Νομίζω ότι περπάτησα μέσα από τουλάχιστον τρεις διαφορετικούς αιώνες σε μισή ώρα!
Γαστρονομική Περιπέτεια: Η «παχουλή» πλευρά της Μπολόνια
Δεν είναι τυχαίο που η Μπολόνια αποκαλείται «la grassa» (η παχουλή). Η περιοχή Emilia-Romagna είναι η μητέρα μερικών από τις πιο διάσημες ιταλικές λιχουδιές: παρμεζάνα, προσούτο, μορταδέλα, τορτελίνι, ταλιατέλες, και φυσικά, η αυθεντική μπολονέζ (που εδώ λέγεται ragù και πάει με ταλιατέλες, όχι με σπαγγέτι!).
Η Trattoria Da Me μου έδειξε την πιο παραδοσιακή πλευρά της μπολονέζικης κουζίνας, με την nonna στην κουζίνα να χτυπάει τις ζύμες για φρέσκα ζυμαρικά όπως έκανε τα τελευταία 50 χρόνια. Εκεί δοκιμάσαμε ενα υπέροχο πιάτο με πράσο, ταλιατέλες ραγου (που σε κανουν να ξεχνάς ολα σου τα προβλήματα) καθώς και κοτολέτα μπολονέζ. Βάζω 5 στα 5 αστέρια και για το φαγητό που είναι θεσπέσιο αλλά και για την άψογη οργάνωση και τα υπέροχα χαμογελαστά παιδιά που μας σέρβιραν και μας πρότειναν τα ιδανικά πιάτα.
Στην Trattoria Biassanot ανακάλυψα τι σημαίνει πραγματικά comfort food. Το όνομα σημαίνει «νυχτοπερπατητής» στην τοπική διάλεκτο, και το εστιατόριο είναι γνωστό για τις αργές βραδινές ώρες του. Δοκιμάσαμε καρπάτσιο με μπαλσάμικο και ροκα, και υπέροχα Ricotta tortelloni με Gorgonzola και καρύδια αλλά και Raviolini Bologna με φιστίκι γεμιστά με μορταδέλα. Βάζω 3,5 στα 5 γιατί το πρώτο κρασί δεν ηταν καλό και η υποδοχή λίγο μπρουτάλ.
Στο I Portici, το εστιατόριο με το αστέρι Michelin που βρίσκεται σε ένα αναπαλαιωμένο αρχοντικό, είχα την τύχη να δοκιμάσω το εκπληκτικό μενού γευσιγνωσίας "L'ora presica" με 10 πιάτα. Η γαστρονομική αυτή εμπειρία ήταν σαν ένα καλλιτεχνικό ταξίδι, με πιάτα που άγγιζαν το επίπεδο έργων τέχνης. Ξεκινήσαμε με μια σειρά από εκλεπτυσμένα amuse-bouche που προετοίμασαν τον ουρανίσκο για τα επόμενα δημιουργήματα του σεφ.
Αυτό που κάνει το I Portici ξεχωριστό δεν είναι μόνο το φαγητό, αλλά και η αίσθηση ότι γίνεσαι μέρος μιας τελετουργίας που γεφυρώνει το παρελθόν με το παρόν της ιταλικής γαστρονομίας. Οι σερβιτόροι εξηγούσαν κάθε πιάτο με τέτοιο πάθος που ένιωθα λες και άκουγα μια συναρπαστική ιστορία στην οποία οι γεύσεις ήταν οι πρωταγωνιστές.
Αν μπορούσα να βάλω 6 στα 5 αστέρια θα το έκανα.
Σύγχρονη Τέχνη στο Palazzo Fava: Η έκθεση του Ai Weiwei
Σε μια πόλη γεμάτη ιστορία και παράδοση, η σύγχρονη τέχνη βρίσκει επίσης τον χώρο της. Στο μεγαλοπρεπές Palazzo Fava είχα την τύχη να παρακολουθήσω την εκπληκτική έκθεση του διάσημου Κινέζου καλλιτέχνη Ai Weiwei με τίτλο "Who am I?".
Η έκθεση ήταν μια αποκάλυψη παρόλο που νόμιζα πως ηξερα πολλά για τον Ai Weiwei. Ενός καλλιτέχνη που συνδυάζει την πολιτική διαμαρτυρία με την καλλιτεχνική έκφραση. Τα έργα του, συχνά φτιαγμένα από απρόσμενα υλικά, αμφισβητούν τις παραδοσιακές αντιλήψεις περί τέχνης και εξουσίας. Η αντίθεση μεταξύ των σύγχρονων, προκλητικών δημιουργιών του και του ιστορικού περιβάλλοντος του αναγεννησιακού παλατιού δημιουργούσε μια συναρπαστική διαλεκτική που ενίσχυε ακόμα περισσότερο το μήνυμα του καλλιτέχνη.
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν η εγκατάσταση που αναφερόταν στην προσωπική του εμπειρία με τη λογοκρισία – μια υπενθύμιση ότι η τέχνη παραμένει ένα ισχυρό μέσο διαμαρτυρίας και έκφρασης ακόμα και στη σύγχρονη εποχή. Θα συνιστούσα ανεπιφύλακτα σε όποιον επισκέπτεται την Μπολόνια να συμπεριλάβει στο πρόγραμμά του μια επίσκεψη στο Palazzo Fava, ιδιαίτερα αν φιλοξενεί εκθέσεις αυτού του επιπέδου. Μετά την έκθεση ήπια ένα υπέροχο τσάι στο καφέ του μουσείου. Το συνιστώ.
Αποχαιρετισμός με γεύση λύπης (και gelato)
Φεύγοντας από την Μπολόνια, με ένα τελευταίο gelato στο χέρι (pistacchio και amarena – μια θεϊκή επιλογή), κι ένα ζευγάρι υπέροχα παπούτσια στη βαλίτσα- συνειδητοποίησα ότι αυτή η πόλη δεν είναι στη λίστα των περισσότερων τουριστών που επισκέπτονται την Ιταλία. Και αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο μυστικό της – διατηρεί την αυθεντικότητά της, την ψυχή της, χωρίς τα πλήθη της Ρώμης ή της Φλωρεντίας.
Η Μπολόνια δεν είναι απλώς ένας προορισμός, είναι μια εμπειρία ζωής. Είναι το μέρος όπου η ιστορία και η γαστρονομία συναντιούνται κάτω από κόκκινες στέγες και ατελείωτες στοές. Και σας προκαλώ να την επισκεφθείτε, αλλά προειδοποιώ: όπως κι εγώ, μπορεί να αφήσετε ένα κομμάτι της καρδιάς σας πίσω. Ή τουλάχιστον, σίγουρα ένα κομμάτι της ζώνης σας που θα χρειαστεί να χαλαρώσετε μετά από τόσο καλό φαγητό!
