Η συναισθηματική αποστασιοποίηση δεν κάνει «θόρυβο». Δεν έχει καβγάδες ή λόγια.. «βαριά». Έρχεται ύπουλα, σαν εκείνο το αδιόρατο αλλά σταθερό συναίσθημα πως κάτι δεν πάει καλά. Και...
επειδή ο ένας μπορεί να συνεχίζει να προσπαθεί για τη σχέση, είναι δύσκολο να δει καθαρά τι συμβαίνει. Ελπίζει πάντα πως είναι απλώς μια δύσκολη φάση και ότι σύντομα όλα θα επιστρέψουν στο φυσιολογικό.
Δεν υπάρχει απόλυτο σημείο που να δηλώνει ότι μια σχέση δεν σώζεται. Όπως όμως σημειώνει στο Psychology Today ο ψυχολόγος Mark Travers, ειδικός σε θέματα σχέσεων, υπάρχουν σημάδια που φανερώνουν ότι ο σύντροφός σας έχει αποσυνδεθεί πλήρως συναισθηματικά. Ότι, παρόλο που είναι φυσικά παρών, έχει ήδη εγκαταλείψει.
1. Δεν επιδιώκει πλέον εγγύτητα
Τηλέφωνα, μηνύματα, κοινά σχέδια – όλα έχουν πάψει να έχουν σημασία. Οι μικρές καθημερινές συνήθειες εξαφανίζονται. Δεν υπάρχουν ραντεβού, βόλτες ή αυθόρμητες στιγμές που δημιουργούν σύνδεση.
Αν εσείς κάνετε το πρώτο βήμα για να συναντηθείτε, μπορεί να συμφωνήσει, αλλά χωρίς διάθεση. Παρίσταται, αλλά σαν να είναι απλώς υποχρέωση. Δεν μιλά πλέον για το κοινό μέλλον. Ούτε καν για την επόμενη εβδομάδα. Ασχολείται περισσότερο με τον εαυτό του, με φίλους, δουλειά ή χόμπι.
Αν και ο προσωπικός χρόνος είναι απαραίτητος, νιώθετε ότι μαζί του είστε απλώς μια υποχρέωση που πρέπει να ξεπεραστεί.
Η έλλειψη εγγύτητας δεν είναι απαραίτητα αποτέλεσμα σύγκρουσης. Είναι πιο συχνά αποτέλεσμα αποφυγής. Όταν μια σχέση παύει να είναι χώρος ασφάλειας ή χαράς, ο άλλος αποτραβιέται σε χώρους όπου νιώθει πιο ανάλαφρα και ελεύθερα.
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Personal Relationships ανέλυσε τη λεγόμενη «Κλίμακα Ρομαντικής Αποστασιοποίησης». Εκεί καταγράφηκαν τρεις βασικοί άξονες συναισθηματικής αποσύνδεσης:
- Συναισθηματική αδιαφορία.
- Συμπεριφορική απόσυρση.
- Νοητική απομάκρυνση (φαντασιώσεις, απόσπαση κ.α).
Όσο πιο έντονη η αποσύνδεση, τόσο λιγότερη δέσμευση και ικανοποίηση υπάρχει. Και, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν άλλες συγκρούσεις, αυτή η απομάκρυνση είναι το πιο δυνατό σημάδι ότι η σχέση έχει πάρει την κατιούσα.
2. Δεν ανταποκρίνεται συναισθηματικά
Όταν κάποιος έχει αποστασιοποιηθεί συναισθηματικά, δεν αντιδρά πλέον. Δεν νοιάζεται αρκετά για να τσακωθεί, να διαφωνήσει ή να υποστηρίξει μια θέση.
Αυτή η αδιαφορία επηρεάζει κάθε πτυχή της σχέσης. Παλιά καταλαβαίνατε εύκολα πότε κάτι δεν πάει καλά με τον άλλον. Τώρα όμως εκείνος δεν καταλαβαίνει καν όταν κάτι δεν πάει καλά με εσάς. Δεν ρωτά «πώς είσαι;». Δεν προσέχει τις αλλαγές στη διάθεσή σας.
Ακόμα κι αν του πείτε κάτι καλό, περιμένετε έγκριση, ενθουσιασμό ή ενδιαφέρον. Όμως λαμβάνετε ένα ξερό «Οκ» ή «Μπράβο». Από άνθρωπος που συμμετείχε ενεργά στα συναισθήματά σας, έχει γίνει απών θεατής.
Αυτό θυμίζει το φαινόμενο του «ακίνητου προσώπου» που μελετάται στην παιδική ανάπτυξη. Έχει φανεί πως όταν οι γονείς αγνοούν τα συναισθήματα των παιδιών, αυτά νιώθουν άμεσα άγχος και αποσύρονται συναισθηματικά. Το ίδιο συμβαίνει και στους ενήλικες.
Όταν ο σύντροφός σας σταματά να ανταποκρίνεται – να δείχνει περιέργεια, φροντίδα, στοργή – δημιουργείται ένα συναισθηματικό ρήγμα. Και με τον καιρό, αυτό οδηγεί όχι μόνο σε απόσταση αλλά και σε μοναξιά – ακόμα και μέσα στη σχέση.
3. Αποφεύγει τη συναισθηματική έκθεση
Όταν κάποιος κλείνεται συναισθηματικά, οι συζητήσεις γίνονται επιφανειακές. Δεν εκφράζει πλέον τι νιώθει. Δεν υπάρχουν συζητήσεις για «εμάς», ούτε καν οι συνηθισμένοι καβγάδες. Σαν να έχει εγκαταλείψει, απλά και αθόρυβα.
Οτιδήποτε προσωπικό ή ουσιαστικό το αποφεύγει. Όταν προσπαθείτε να τον προσεγγίσετε, νιώθετε ότι μιλάτε σε τοίχο. Η αποφυγή συναισθηματικής έκθεσης είναι αμυντικός μηχανισμός.
Είναι ένας τρόπος να πει: «Έπαψα να προσπαθώ να σε καταλάβω ή να με καταλάβεις». Πρόκειται για στρατηγική απεμπλοκής που είτε προστατεύει τον ίδιο, είτε προσπαθεί να σας γλιτώσει από πόνο.
Κι αυτό ακριβώς κάνει την αποσύνδεση τόσο ύπουλη: μπορεί να συμβεί χωρίς λόγια, χωρίς φασαρία. Με σιωπή, απόσταση και απουσία.
Το πρώτο και πιο κρίσιμο βήμα
Αν αναγνωρίζετε αυτά τα σημάδια, το πιο γενναίο πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι να το παραδεχτείτε. Όσο τρομακτικό κι αν ακούγεται, το να δείτε την αλήθεια είναι το πρώτο βήμα για να θεραπευτείτε — είτε μαζί, είτε χώρια. Μια σχέση δεν τελειώνει απαραίτητα όταν φύγει ο ένας. Μερικές φορές τελειώνει και όταν μένει… αλλά στην ουσία δεν είναι πια εκεί.
