Θα εξεταστούν καταθέσεις μαρτύρων
Οι καταθέσεις στρατιωτικών μαρτύρων που δόθηκαν κατά τη διάρκεια της «Ματωμένης Κυριακής» του 1972 – ένα από τα πιο αιματηρά επεισόδια των Ταραχών της Βόρειας Ιρλανδίας που διήρκεσαν 30 χρόνια – μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικά στοιχεία στη δίκη...
του «Στρατιώτη Φ.», σύμφωνα με σημερινή απόφαση δικαστή που χειρίζεται την υπόθεση.
Ο πρώην αλεξιπτωτιστής που αποκαλείται «Στρατιώτης Φ» δικάζεται κατηγορούμενος για δύο φόνους, αυτούς των Τζέιμς Ρέι και Ουίλιαμ Μακίνεϊ, και πέντε απόπειρες φόνου, κατά την καταστολή διαδήλωσης για τα πολιτικά δικαιώματα την Κυριακή 30 Ιανουαρίου του 1972, στην περιοχή Λόντοντερι, πόλη που είναι επίσης γνωστή ως Ντέρι.
Οι δύο άνδρες ανήκαν στα 13 άτομα που σκοτώθηκαν από το Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών.
Την Τετάρτη, ο δικαστής Πάτρικ Λιντς δήλωσε στο Crown Court του Μπέλφαστ ότι οι καταθέσεις των στρατιωτικών μαρτύρων μπορούν να υποβληθούν ως αποδεικτικά στοιχεία για να τεκμηριωθεί ότι ο «Στρατιώτης Φ.» πυροβόλησε πολίτες, αναφέρει το BBC.
Η εισαγγελία επεδίωκε να χρησιμοποιήσει τις καταθέσεις δύο αλεξιπτωτιστών, των Στρατιωτών Γκ. και Χ, οι οποίοι ήταν μαζί με τον «Στρατιώτη Φ.» την «Ματωμένη Κυριακή» – ωστόσο ο πρώτος έχει πλέον πεθάνει και ο δεύτερος δεν είναι διατεθειμένος να καταθέσει στο δικαστήριο.
Οι καταθέσεις τους δόθηκαν στη Βασιλική Στρατιωτική Αστυνομία (RMP) το 1972, μαζί με άλλες καταθέσεις και προφορικές μαρτυρίες που δόθηκαν στις Αρχές την ίδια χρονιά.
Ο δικηγόρος της εισαγγελίας Λούις Μάμπλι δήλωσε στο δικαστήριο την περασμένη εβδομάδα ότι οι καταθέσεις των στρατιωτών είναι τα μόνα αποδεικτικά στοιχεία «ικανά να αποδείξουν» ότι ο «Στρατιώτης Φ.» πράγματι πυροβόλησε κατά αμάχων.
Η ακροαματική διαδικασία αναμένεται να συνεχιστεί το μεσημέρι της Παρασκευής.
Ποιος είναι ο «Στρατιώτης Φ.»
Ο «Στρατιώτης Φ.» είναι ένας πρώην Βρετανός στρατιώτης που υπηρέτησε στο Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών του Στρατού στη Βόρεια Ιρλανδία κατά τη διάρκεια των «Ταραχών».
Δεν μπορεί να κατονομαστεί λόγω προσωρινής δικαστικής εντολής που του παρέχει ανωνυμία.
Ήταν ένας από τους 18 πρώην στρατιώτες που αναφέρθηκαν στην Εισαγγελία ως αποτέλεσμα αστυνομικής έρευνας, η οποία ακολούθησε τη δημόσια έρευνα για την «Ματωμένη Κυριακή» που διεξήγαγε ο Λόρδος Σάβιλ – αλλά ο μόνος που κατηγορήθηκε.
Δύο χρόνια αργότερα, η Εισαγγελία απέσυρε την υπόθεση μετά την κατάρρευση της δίκης δύο άλλων βετεράνων που είχαν κατηγορηθεί για φόνο το 1972 στο Μπέλφαστ. Ωστόσο, το 2022 ξεκίνησε ξανά να διώκεται ποινικά μετά από νομική προσφυγή.
Τον Δεκέμβριο, είχε δηλώσει αθώος ενώπιον του δικαστηρίου του Μπέλφαστ.
Η σφαγή της «Ματωμένης Κυριακής»
Η σφαγή της «Ματωμένης Κυριακής» – την οποία το ιρλανδικό ροκ συγκρότημα U2 αποτύπωσε στο τραγούδι του «Sunday Bloody Sunday» το 1983 – έσπρωξε πολλούς νεαρούς δημοκρατικούς καθολικούς στην αγκαλιά του (Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός, παραστρατιωτικοί που εναντιώνονταν στη βρετανική κατοχή της Ιρλανδίας).
Ο βρετανικός στρατός είχε ανακοινώσει τότε ότι οι αλεξιπτωτιστές είχαν απαντήσει στα πυρά «τρομοκρατών» του IRA, εκδοχή που τότε είχε ενισχυθεί από αναφορά που συντάχθηκε βιαστικά.
Η «Ματωμένη Κυριακή» συγκαταλέγεται στις πιο ζοφερές στιγμές των επί τρεις δεκαετίες «Ταραχών» (Troubles) που έφεραν αντιμέτωπους τους δημοκρατικούς, κυρίως καθολικούς, υποστηρικτές μιας επανένωσης με την Ιρλανδία, με τους ενωτικούς προτεστάντες, υπέρμαχους της παραμονής της Βόρειας Ιρλανδίας υπό το βρετανικό Στέμμα.
Τέλος στη σύγκρουση αυτή με τους περίπου 3.500 νεκρούς δόθηκε μόλις το 1998 με τη συμφωνία ειρήνης της Μεγάλης Παρασκευής.
Το 2010, ύστερα από την πιο μακρά σε διάρκεια και την πιο δαπανηρή δημόσια έρευνα στη βρετανική ιστορία, η οποία αναγνώρισε την αθωότητα των θυμάτων της «Ματωμένης Κυριακής», ο τότε πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον ζήτησε επισήμως συγγνώμη, χαρακτηρίζοντας «αδικαιολόγητα» τα γεγονότα που συνέβησαν εκείνη την ημέρα.
Από τότε που τερματίστηκε η βορειοϊρλανδική σύγκρουση, μόνον ένας Βρετανός πρώην στρατιώτης έχει καταδικαστεί: στις αρχές του 2023, ποινή φυλάκισης τριών ετών με αναστολή επιβλήθηκε στον Ντέιβιντ Χόλντεν, ο οποίος είχε σκοτώσει έναν άνδρα πυροβολώντας τον στην πλάτη σε σημείο ελέγχου το 1988. Είχε υποστηρίξει πως είχε πυροβολήσει κατά λάθος, επειδή ήταν βρεγμένα τα χέρια του.
Ο πρώην αλεξιπτωτιστής που αποκαλείται «Στρατιώτης Φ» δικάζεται κατηγορούμενος για δύο φόνους, αυτούς των Τζέιμς Ρέι και Ουίλιαμ Μακίνεϊ, και πέντε απόπειρες φόνου, κατά την καταστολή διαδήλωσης για τα πολιτικά δικαιώματα την Κυριακή 30 Ιανουαρίου του 1972, στην περιοχή Λόντοντερι, πόλη που είναι επίσης γνωστή ως Ντέρι.
Οι δύο άνδρες ανήκαν στα 13 άτομα που σκοτώθηκαν από το Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών.
Την Τετάρτη, ο δικαστής Πάτρικ Λιντς δήλωσε στο Crown Court του Μπέλφαστ ότι οι καταθέσεις των στρατιωτικών μαρτύρων μπορούν να υποβληθούν ως αποδεικτικά στοιχεία για να τεκμηριωθεί ότι ο «Στρατιώτης Φ.» πυροβόλησε πολίτες, αναφέρει το BBC.
Η εισαγγελία επεδίωκε να χρησιμοποιήσει τις καταθέσεις δύο αλεξιπτωτιστών, των Στρατιωτών Γκ. και Χ, οι οποίοι ήταν μαζί με τον «Στρατιώτη Φ.» την «Ματωμένη Κυριακή» – ωστόσο ο πρώτος έχει πλέον πεθάνει και ο δεύτερος δεν είναι διατεθειμένος να καταθέσει στο δικαστήριο.
Οι καταθέσεις τους δόθηκαν στη Βασιλική Στρατιωτική Αστυνομία (RMP) το 1972, μαζί με άλλες καταθέσεις και προφορικές μαρτυρίες που δόθηκαν στις Αρχές την ίδια χρονιά.
Ο δικηγόρος της εισαγγελίας Λούις Μάμπλι δήλωσε στο δικαστήριο την περασμένη εβδομάδα ότι οι καταθέσεις των στρατιωτών είναι τα μόνα αποδεικτικά στοιχεία «ικανά να αποδείξουν» ότι ο «Στρατιώτης Φ.» πράγματι πυροβόλησε κατά αμάχων.
Η ακροαματική διαδικασία αναμένεται να συνεχιστεί το μεσημέρι της Παρασκευής.
Ποιος είναι ο «Στρατιώτης Φ.»
Ο «Στρατιώτης Φ.» είναι ένας πρώην Βρετανός στρατιώτης που υπηρέτησε στο Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών του Στρατού στη Βόρεια Ιρλανδία κατά τη διάρκεια των «Ταραχών».
Δεν μπορεί να κατονομαστεί λόγω προσωρινής δικαστικής εντολής που του παρέχει ανωνυμία.
Ήταν ένας από τους 18 πρώην στρατιώτες που αναφέρθηκαν στην Εισαγγελία ως αποτέλεσμα αστυνομικής έρευνας, η οποία ακολούθησε τη δημόσια έρευνα για την «Ματωμένη Κυριακή» που διεξήγαγε ο Λόρδος Σάβιλ – αλλά ο μόνος που κατηγορήθηκε.
Δύο χρόνια αργότερα, η Εισαγγελία απέσυρε την υπόθεση μετά την κατάρρευση της δίκης δύο άλλων βετεράνων που είχαν κατηγορηθεί για φόνο το 1972 στο Μπέλφαστ. Ωστόσο, το 2022 ξεκίνησε ξανά να διώκεται ποινικά μετά από νομική προσφυγή.
Τον Δεκέμβριο, είχε δηλώσει αθώος ενώπιον του δικαστηρίου του Μπέλφαστ.
Η σφαγή της «Ματωμένης Κυριακής»
Η σφαγή της «Ματωμένης Κυριακής» – την οποία το ιρλανδικό ροκ συγκρότημα U2 αποτύπωσε στο τραγούδι του «Sunday Bloody Sunday» το 1983 – έσπρωξε πολλούς νεαρούς δημοκρατικούς καθολικούς στην αγκαλιά του (Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός, παραστρατιωτικοί που εναντιώνονταν στη βρετανική κατοχή της Ιρλανδίας).
Ο βρετανικός στρατός είχε ανακοινώσει τότε ότι οι αλεξιπτωτιστές είχαν απαντήσει στα πυρά «τρομοκρατών» του IRA, εκδοχή που τότε είχε ενισχυθεί από αναφορά που συντάχθηκε βιαστικά.
Η «Ματωμένη Κυριακή» συγκαταλέγεται στις πιο ζοφερές στιγμές των επί τρεις δεκαετίες «Ταραχών» (Troubles) που έφεραν αντιμέτωπους τους δημοκρατικούς, κυρίως καθολικούς, υποστηρικτές μιας επανένωσης με την Ιρλανδία, με τους ενωτικούς προτεστάντες, υπέρμαχους της παραμονής της Βόρειας Ιρλανδίας υπό το βρετανικό Στέμμα.
Τέλος στη σύγκρουση αυτή με τους περίπου 3.500 νεκρούς δόθηκε μόλις το 1998 με τη συμφωνία ειρήνης της Μεγάλης Παρασκευής.
Το 2010, ύστερα από την πιο μακρά σε διάρκεια και την πιο δαπανηρή δημόσια έρευνα στη βρετανική ιστορία, η οποία αναγνώρισε την αθωότητα των θυμάτων της «Ματωμένης Κυριακής», ο τότε πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον ζήτησε επισήμως συγγνώμη, χαρακτηρίζοντας «αδικαιολόγητα» τα γεγονότα που συνέβησαν εκείνη την ημέρα.
Από τότε που τερματίστηκε η βορειοϊρλανδική σύγκρουση, μόνον ένας Βρετανός πρώην στρατιώτης έχει καταδικαστεί: στις αρχές του 2023, ποινή φυλάκισης τριών ετών με αναστολή επιβλήθηκε στον Ντέιβιντ Χόλντεν, ο οποίος είχε σκοτώσει έναν άνδρα πυροβολώντας τον στην πλάτη σε σημείο ελέγχου το 1988. Είχε υποστηρίξει πως είχε πυροβολήσει κατά λάθος, επειδή ήταν βρεγμένα τα χέρια του.
