Η ακμή είναι ίσως το πιο παρεξηγημένο θέμα της δερματολογίας. Από μικροί ακούμε ότι...
«η σοκολάτα βγάζει σπυράκια» ή ότι «η πίτσα φταίει για τις εξάρσεις». Αλλά πόση αλήθεια κρύβεται πίσω από όλα αυτά;
Η επιστήμη τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να ρίχνει περισσότερο φως στη σχέση φαγητού και ακμής. Η εικόνα που προκύπτει είναι πιο σύνθετη απ’ όσο νομίζαμε: ούτε τα λιπαρά τρόφιμα είναι οι «μεγάλοι ένοχοι» ούτε υπάρχει μαγική δίαιτα που εξαφανίζει τα σπυράκια.
Τι πραγματικά προκαλεί την ακμή
Η λιπαρότητα του δέρματος και η δημιουργία σπυριών οφείλεται κυρίως σε ορμονικές αλλαγές. Οι ανδρογόνες ορμόνες αυξάνουν την παραγωγή σμήγματος, το οποίο σε συνδυασμό με νεκρά κύτταρα και βακτήρια οδηγεί στη φλεγμονή που όλοι γνωρίζουμε.
Άρα, τα φαγητά δεν δημιουργούν απευθείας ακμή. Όμως, μπορούν να επηρεάσουν έμμεσα τις ορμόνες και τις φλεγμονές του οργανισμού. Εκεί ακριβώς «μπαίνει στο παιχνίδι» η διατροφή.
Τα τρόφιμα που ενοχοποιούνται περισσότερο
Μεγάλες μελέτες έχουν εντοπίσει κάποια κοινά μοτίβα:
Γάλα: ανεξάρτητα από το αν είναι πλήρες ή άπαχο, φαίνεται να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ακμής. Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι ορμόνες που περιέχονται φυσικά στο αγελαδινό γάλα ίσως ευθύνονται.
Σακχαρούχα ποτά και fast food: έχουν συνδεθεί με περισσότερες εξάρσεις, πιθανότατα λόγω του υψηλού γλυκαιμικού δείκτη τους.
Γλυκά και επεξεργασμένα σνακ: η γρήγορη άνοδος του σακχάρου στο αίμα που προκαλούν τροφοδοτεί τη φλεγμονή και κάνει το δέρμα πιο επιρρεπές.
Και η σοκολάτα; Οι τελευταίες έρευνες την απαλλάσσουν από την κατηγορία, ειδικά όταν πρόκειται για μαύρη σοκολάτα με υψηλή περιεκτικότητα σε κακάο.
Τι μπορεί να βοηθήσει πραγματικά
Η καλή είδηση είναι ότι κάποιες επιλογές στη διατροφή φαίνεται να «δουλεύουν υπέρ» του δέρματος:
Η επιστήμη τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να ρίχνει περισσότερο φως στη σχέση φαγητού και ακμής. Η εικόνα που προκύπτει είναι πιο σύνθετη απ’ όσο νομίζαμε: ούτε τα λιπαρά τρόφιμα είναι οι «μεγάλοι ένοχοι» ούτε υπάρχει μαγική δίαιτα που εξαφανίζει τα σπυράκια.
Τι πραγματικά προκαλεί την ακμή
Η λιπαρότητα του δέρματος και η δημιουργία σπυριών οφείλεται κυρίως σε ορμονικές αλλαγές. Οι ανδρογόνες ορμόνες αυξάνουν την παραγωγή σμήγματος, το οποίο σε συνδυασμό με νεκρά κύτταρα και βακτήρια οδηγεί στη φλεγμονή που όλοι γνωρίζουμε.
Άρα, τα φαγητά δεν δημιουργούν απευθείας ακμή. Όμως, μπορούν να επηρεάσουν έμμεσα τις ορμόνες και τις φλεγμονές του οργανισμού. Εκεί ακριβώς «μπαίνει στο παιχνίδι» η διατροφή.
Τα τρόφιμα που ενοχοποιούνται περισσότερο
Μεγάλες μελέτες έχουν εντοπίσει κάποια κοινά μοτίβα:
Γάλα: ανεξάρτητα από το αν είναι πλήρες ή άπαχο, φαίνεται να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ακμής. Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι ορμόνες που περιέχονται φυσικά στο αγελαδινό γάλα ίσως ευθύνονται.
Σακχαρούχα ποτά και fast food: έχουν συνδεθεί με περισσότερες εξάρσεις, πιθανότατα λόγω του υψηλού γλυκαιμικού δείκτη τους.
Γλυκά και επεξεργασμένα σνακ: η γρήγορη άνοδος του σακχάρου στο αίμα που προκαλούν τροφοδοτεί τη φλεγμονή και κάνει το δέρμα πιο επιρρεπές.
Και η σοκολάτα; Οι τελευταίες έρευνες την απαλλάσσουν από την κατηγορία, ειδικά όταν πρόκειται για μαύρη σοκολάτα με υψηλή περιεκτικότητα σε κακάο.
Τι μπορεί να βοηθήσει πραγματικά
Η καλή είδηση είναι ότι κάποιες επιλογές στη διατροφή φαίνεται να «δουλεύουν υπέρ» του δέρματος:
- Φρούτα και λαχανικά: αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και φυτικές ίνες που μειώνουν τις φλεγμονές.
- Ωμέγα-3 λιπαρά: λιπαρά ψάρια, λιναρόσπορος, καρύδια. Δρουν ως φυσικά αντιφλεγμονώδη.
- Ψευδάργυρος: θαλασσινά, όσπρια και αυγά βοηθούν στη ρύθμιση της παραγωγής σμήγματος.
- Μπαχαρικά όπως κουρκουμάς και τζίντζερ, που ενισχύουν τη φυσική άμυνα του οργανισμού.
Ο μύθος της «δίαιτας για την ακμή»
Δεν υπάρχει μία ειδική διατροφή που θεραπεύει την ακμή. Το κλειδί είναι η ισορροπία, η ποιότητα και η παρατήρηση. Αν δεις ότι κάποιο τρόφιμο σου φέρνει σταθερά εξάρσεις, περιόρισε το χωρίς ενοχές.
Η λύση δεν είναι να κόψεις ολόκληρες ομάδες τροφίμων, αλλά να βρεις το μέτρο που λειτουργεί για σένα. Κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός.
Τι να κρατήσεις
- Η ακμή έχει βασικά ορμονικά αίτια, αλλά η διατροφή μπορεί να επιδεινώσει ή να βελτιώσει την κατάσταση.
- Γάλα, ζάχαρη και επεξεργασμένα τρόφιμα είναι τα πιο «ύποπτα».
- Τα φρούτα, τα λαχανικά και τα καλά λιπαρά προστατεύουν το δέρμα.
- Δεν χρειάζονται αυστηρές δίαιτες: μικρές αλλαγές και σωστή φροντίδα κάνουν διαφορά.
