32 χρόνια μετά, ο Δρ. Σύγχρονης Ιστορίας Α.Π.Θ. και συγγραφέας Βλάσης Αγτζίδης θα «ζωντανέψει» στους φίλους της Σχολής Γονέων – Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης την επιχείρηση Χρυσόμαλλο Δέρας που οργανώθηκε τον Αύγουστο του 1993 από την Ελλάδα. Η...
Εκδήλωση γίνεται σε Συνδιοργάνωση με την Ένωση Ποντίων Πιερίας όπου μέλη του Θεατρικού τμήματος του Συλλόγου θα απαγγείλουν σχετικά αποσπάσματα στο Συνεδριακό κέντρο Κατερίνης (ΕΚΑΒΗ) στις 19:00 και όπως πάντα η είσοδος είναι Ελεύθερη.
Λίγα λόγια για την επιχείρηση Χρυσόμαλλο Δέρας.
Τον Αύγουστο του 1993, η Ελλάδα οργάνωσε μια μεγάλη ανθρωπιστική επιχείρηση για να παραλάβει Έλληνες που απειλούνταν από πολεμικές συγκρούσεις στο ηφαίστειο του Καυκάσου. Η επιχείρηση αυτή ονομάστηκε συμβολικά από τους συντονιστές «Επιχείρηση Χρυσόμαλλο Δέρας». Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης τον Δεκέμβριο του 1991, είχαν αρχίσει συγκρούσεις μεταξύ των εθνοτήτων για τον έλεγχο συγκεκριμένων γεωγραφικών περιοχών.
Η μεγαλύτερη εμπλοκή των Ελλήνων στις ένοπλες συγκρούσεις του Καυκάσου, υπήρξε στην Αμπχαζία. Οι Γεωργιανοί διεκδίκησαν την πλήρη ενσωμάτωση της Αμπχαζίας στο έθνος - κράτος τους κατά τη μετασοβιετική εποχή, ενώ οι Αμπχάζιοι θέλησαν να δημιουργήσουν το δικό τους. H όξυνση των γεγονότων στην Αμπχαζία οδήγησε 1.400 Έλληνες της περιοχής να προβούν το Μάιο του 1992 σε έκκληση προς την ελληνική κυβέρνηση. Ζητούσαν να μπουν κάτω από την προστασία της ελληνικής κυβέρνησης και να χαρακτηριστούν «πρόσφυγες».
Η αφορμή για την τελική σύγκρουση δόθηκε στην αρχή του καλοκαιριού του 1992, όταν στάλθηκε γεωργιανός στρατός στο Σοχούμι. Οι Έλληνες της περιοχής βρέθηκαν στο μέσο των μαχών. Διακήρυξαν την ουδετερότητά τους, παρότι συναισθηματικά υποστήριζαν τους Αμπχάζιους. Οι Αμπχάζιοι, παρότι ήταν μόνο το 17% του συνολικού πληθυσμού της Αμπχαζίας, κατάφεραν να πάρουν με το μέρος τους τις περισσότερες εθνικές ομάδες της περιοχής, συγκροτώντας έτσι ένα ευρύ αντιγεωργιανό μέτωπο. Υποστηρίχθηκαν επίσης από την Ομοσπονδία των Ορεινών Λαών του Καυκάσου, που είχε ως στόχο την επαναφορά του status quo που υπήρχε πριν την κατάληψη της περιοχής από τους Ρώσους το 19ο αιώνα.
Το πρωί της 15ης Αυγούστου του 1993 το πλοίο Viscountess της εταιρείας Marlines έφτασε στο λιμάνι του Σοχούμι, πρωτεύουσας της Αμπχαζίας. Οι πρόσφυγες περίμεναν ήδη στην προβλήτα. Η επιχείρηση πραγματοοιήθηκε με την εξαιρετική συνεργασία των ελληνικών αρχών, τόσο των υπηρεσιών του Υπουργείου Εξωτερικών και της ελληνικής πρεσβείας της Μόσχας, όσο και των στρατιωτικών που ανέλαβαν την ασφάλεια της επιχείρησης.
Η Εκδήλωση γίνεται σε Συνδιοργάνωση με την Ένωση Ποντίων Πιερίας όπου μέλη του Θεατρικού τμήματος του Συλλόγου θα απαγγείλουν σχετικά αποσπάσματα στο Συνεδριακό κέντρο Κατερίνης (ΕΚΑΒΗ) στις 19:00 και όπως πάντα η είσοδος είναι Ελεύθερη.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Βλάσης Αγτζίδης (http://kars1918.wordpress.com/) είναι διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Βασικές του σπουδές είναι τα μαθηματικά και οι Η/Υ (Φυσικομαθηματική σχολή πανεπιστημίου Αθηνών). Το αντικείμενο της διατριβής του ήταν η σοβιετική, κομματική, ελληνόφωνη εφημερίδα του Καυκάσου «Κόκκινος Καπνάς» (Κόκκινος Καπνεργάτης), μέσω της οποίας αποκωδικοποιούνται οι «απόκρυφοι» επικοινωνιακοί κώδικες της σταλινικής εκδοχής του σοβιετικού καθεστώτος. Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα σχετίζονται με το σοβιετικό Μεσοπόλεμο και την ιστορία του σοβιετικού ελληνισμού, καθώς και με τη διαδικασία μετάβασης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην εποχή των εθνών-κρατών και με την ιστορική εμπειρία του ελληνισμού στη Μικρά Ασία. Eπίσης έχει μελετήσει και εκδόσει μελέτες για το φαινόμενο της ελληνικής Διασποράς καθώς και για τις σχέσεις του ελληνισμού με το Ισλάμ.
Τιμήθηκε δύο φορές με Εύφημο Μνεία από το υπουργείο Εξωτερικών για τη συμμετοχή του: στην επιχείρηση απεγκλωβισμού των Ελλήνων από το εμπόλεμο Σοχούμι του Καυκάσου κατά την περίοδο του πολέμου μεταξύ Αμπχαζίων και Γεωργιανών και στην οργανωτική επιτροπή που συγκρότησε το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού. Η μελέτη του για την Παρευξείνιο Διασπορά έχει τιμηθεί από την Ακαδημία Αθηνών, ενώ δύο βιβλία του για τον μικρασιατικό ελληνισμό έχουν τιμηθεί με το βραβείο από την Εστία Νέας Σμύρνης.
Έχει εκδόσει και επιμεληθεί 19 βιβλία. Έχει δημοσιεύσει αρκετά άρθρα για τα θέματα που τον ενδιαφέρουν. Υπήρξε επιστημονικός σύμβουλος σε ντοκιμαντέρ της ελληνικής τηλεόρασης, συμμετείχε σε επιστημονικά συνέδρια και έχει δώσει διαλέξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Δίδαξε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Δίδαξε επίσης στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Καποδιστριακού πανεπιστημίου Αθηνών το μάθημα για το συλλογικό Τραύμα και τη διαχείριση της Μνήμης. Από το 2009 επιμελείται του Σεμιναρίου Ιστορίας στο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» του δήμου Κηφισιάς.
Τον Αύγουστο του 1993, η Ελλάδα οργάνωσε μια μεγάλη ανθρωπιστική επιχείρηση για να παραλάβει Έλληνες που απειλούνταν από πολεμικές συγκρούσεις στο ηφαίστειο του Καυκάσου. Η επιχείρηση αυτή ονομάστηκε συμβολικά από τους συντονιστές «Επιχείρηση Χρυσόμαλλο Δέρας». Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης τον Δεκέμβριο του 1991, είχαν αρχίσει συγκρούσεις μεταξύ των εθνοτήτων για τον έλεγχο συγκεκριμένων γεωγραφικών περιοχών.
Η μεγαλύτερη εμπλοκή των Ελλήνων στις ένοπλες συγκρούσεις του Καυκάσου, υπήρξε στην Αμπχαζία. Οι Γεωργιανοί διεκδίκησαν την πλήρη ενσωμάτωση της Αμπχαζίας στο έθνος - κράτος τους κατά τη μετασοβιετική εποχή, ενώ οι Αμπχάζιοι θέλησαν να δημιουργήσουν το δικό τους. H όξυνση των γεγονότων στην Αμπχαζία οδήγησε 1.400 Έλληνες της περιοχής να προβούν το Μάιο του 1992 σε έκκληση προς την ελληνική κυβέρνηση. Ζητούσαν να μπουν κάτω από την προστασία της ελληνικής κυβέρνησης και να χαρακτηριστούν «πρόσφυγες».
Η αφορμή για την τελική σύγκρουση δόθηκε στην αρχή του καλοκαιριού του 1992, όταν στάλθηκε γεωργιανός στρατός στο Σοχούμι. Οι Έλληνες της περιοχής βρέθηκαν στο μέσο των μαχών. Διακήρυξαν την ουδετερότητά τους, παρότι συναισθηματικά υποστήριζαν τους Αμπχάζιους. Οι Αμπχάζιοι, παρότι ήταν μόνο το 17% του συνολικού πληθυσμού της Αμπχαζίας, κατάφεραν να πάρουν με το μέρος τους τις περισσότερες εθνικές ομάδες της περιοχής, συγκροτώντας έτσι ένα ευρύ αντιγεωργιανό μέτωπο. Υποστηρίχθηκαν επίσης από την Ομοσπονδία των Ορεινών Λαών του Καυκάσου, που είχε ως στόχο την επαναφορά του status quo που υπήρχε πριν την κατάληψη της περιοχής από τους Ρώσους το 19ο αιώνα.
Το πρωί της 15ης Αυγούστου του 1993 το πλοίο Viscountess της εταιρείας Marlines έφτασε στο λιμάνι του Σοχούμι, πρωτεύουσας της Αμπχαζίας. Οι πρόσφυγες περίμεναν ήδη στην προβλήτα. Η επιχείρηση πραγματοοιήθηκε με την εξαιρετική συνεργασία των ελληνικών αρχών, τόσο των υπηρεσιών του Υπουργείου Εξωτερικών και της ελληνικής πρεσβείας της Μόσχας, όσο και των στρατιωτικών που ανέλαβαν την ασφάλεια της επιχείρησης.
Η Εκδήλωση γίνεται σε Συνδιοργάνωση με την Ένωση Ποντίων Πιερίας όπου μέλη του Θεατρικού τμήματος του Συλλόγου θα απαγγείλουν σχετικά αποσπάσματα στο Συνεδριακό κέντρο Κατερίνης (ΕΚΑΒΗ) στις 19:00 και όπως πάντα η είσοδος είναι Ελεύθερη.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Βλάσης Αγτζίδης (http://kars1918.wordpress.com/) είναι διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Βασικές του σπουδές είναι τα μαθηματικά και οι Η/Υ (Φυσικομαθηματική σχολή πανεπιστημίου Αθηνών). Το αντικείμενο της διατριβής του ήταν η σοβιετική, κομματική, ελληνόφωνη εφημερίδα του Καυκάσου «Κόκκινος Καπνάς» (Κόκκινος Καπνεργάτης), μέσω της οποίας αποκωδικοποιούνται οι «απόκρυφοι» επικοινωνιακοί κώδικες της σταλινικής εκδοχής του σοβιετικού καθεστώτος. Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα σχετίζονται με το σοβιετικό Μεσοπόλεμο και την ιστορία του σοβιετικού ελληνισμού, καθώς και με τη διαδικασία μετάβασης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην εποχή των εθνών-κρατών και με την ιστορική εμπειρία του ελληνισμού στη Μικρά Ασία. Eπίσης έχει μελετήσει και εκδόσει μελέτες για το φαινόμενο της ελληνικής Διασποράς καθώς και για τις σχέσεις του ελληνισμού με το Ισλάμ.
Τιμήθηκε δύο φορές με Εύφημο Μνεία από το υπουργείο Εξωτερικών για τη συμμετοχή του: στην επιχείρηση απεγκλωβισμού των Ελλήνων από το εμπόλεμο Σοχούμι του Καυκάσου κατά την περίοδο του πολέμου μεταξύ Αμπχαζίων και Γεωργιανών και στην οργανωτική επιτροπή που συγκρότησε το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού. Η μελέτη του για την Παρευξείνιο Διασπορά έχει τιμηθεί από την Ακαδημία Αθηνών, ενώ δύο βιβλία του για τον μικρασιατικό ελληνισμό έχουν τιμηθεί με το βραβείο από την Εστία Νέας Σμύρνης.
Έχει εκδόσει και επιμεληθεί 19 βιβλία. Έχει δημοσιεύσει αρκετά άρθρα για τα θέματα που τον ενδιαφέρουν. Υπήρξε επιστημονικός σύμβουλος σε ντοκιμαντέρ της ελληνικής τηλεόρασης, συμμετείχε σε επιστημονικά συνέδρια και έχει δώσει διαλέξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Δίδαξε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Δίδαξε επίσης στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Καποδιστριακού πανεπιστημίου Αθηνών το μάθημα για το συλλογικό Τραύμα και τη διαχείριση της Μνήμης. Από το 2009 επιμελείται του Σεμιναρίου Ιστορίας στο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» του δήμου Κηφισιάς.
