Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2025

ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΣΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ

 

 Γράφει στη "ΛΕΥΤΕΡΙΑ" Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ

Ο Οκτώβριος για εμάς τους Μακεδόνες, είναι φορτισμένος συναισθηματικά. Εκτός από τον επίσημο εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου, εορτάζουμε και τιμούμε τόσο τους Βαλκανικούς πολέμους 1912 - 1913, όσο και τον ένδοξο Μακεδονικό Αγώνα. Έτσι. μέσα από την φιλόξενη ηλεκτρονική εφημερίδα με την ονομασία «Λευτεριά», θα ήθελα να παρουσιάσω...  

 

την προσφορά δύο διδασκαλισσών πού έδωσαν και την ζωή τους για την σωτηρία της Μακεδονίας μας, την οποία οι πολιτικοί μας πούλησαν δίδοντας το ένδοξο και ιστορικό της όνομα σε λαό πού καμία σχέση δεν έχει με την ιστορία και το όνομά της. Αυτές οι δύο δασκάλες είναι η Βελίκα Τράϊκου και η Αικατερίνα Χατζηγεωργίου.

Η Βελίκα Τράϊκου γεννήθηκε το 1883 στο χωριό Πεντάλοφο της Θεσσαλονίκης. σπούδασε στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο Θεσσαλονίκης. Μετά την αποφοίτησή της διορίστηκε δασκάλα στο χωριό Καρατζόβα Εδέσσης. Το συγκεκριμένο αυτό χωριό αποτελούσε μια από τις «φωλιές» των Βουλγάρων Κομιτατζήδων. Η Βελίκα φτάνοντας στο χωριό, διαπιστώνει ότι τα Ρωμηόπουλα βρισκόταν σε ένα πνευματικό σκοτάδι και αυτό γιατί επικρατούσε ο φόβος από τους Κομιτατζήδες.

Η Μικρή Βελίκα Τράϊκου αρχίζει αμέσως δουλειά. Διδάσκει ελληνικά, τους μιλά για την ιστορία της Μακεδονίας, τους εμπνέει την αγάπη τους για το Πατριαρχείο μας και όχι για την «Βουλγαρική Εξαρχία».

Τον Αύγουστο του 1901 στην Μητρόπολη Θεσσαλονίκης γίνεται μία συνάντηση πατριωτών για να συζητήσουν θέματα πού απασχολούν τους πατριαρχικούς Μακεδόνες και πώς θα αντιμετωπίσουν την Βουλγαρική προπαγάνδα. Η νεαρή Βελίκα Τράϊκου, λαμβάνοντας τον λόγο είπε: «Οπλίστε τους χωρικούς και όταν εμείς προετοιμάσουμε το έδαφος από παντού θα ανάψει ο αγώνας».

Την ίδια χρονιά, ο Ελλήν Πρόξενος στο ελληνικό και σήμερα υπό κατοχή Μοναστήρι, Ίων Δραγούμης, ζητά ένα έμπιστο πρόσωπο για να μεταφέρει τα μηνύματα από το Μοναστήρι στην Καστοριά και στην Θεσσαλονίκη. Το πρόσωπο πού επιλέγει ήταν η Βελίκα Τράϊκου, διότι γνώριζε και τουρκικά και βουλγάρικα. Έτσι πότε κάνοντας την τουρκάλα αυγουλού και πότε την βουλγάρα ραδικου, κατάφερνε να μαθαίνει πράγματα και να τα μεταφέρει με ασφάλεια στους αρχηγούς και στα Προξενεία.

Τον Αύγουστο του 1904, έρχεται στην Μακεδονία ο Παύλος Μελάς. Η Βελίκα καταλαβαίνει ότι ήρθε η ώρα της ελευθερίας. Αυτό όμως δεν θα το ζήσει, γιατί τον ίδιο μήνα, οι Βούλγαροι την συλλαμβάνουν και ύστερα από σκληρά μαρτύρια χωρίς να μαρτυρήσει τίποτα, οι Βούλγαροι την έκοψαν και τους δύο μαστούς πεθαίνοντας από ακατάσχετη αιμορραγία. Κηδεύτηκε στην Θεσσαλονίκη μέσα σε μία λαοθάλασσα η οποία θρήνησε την ηρωϊδα μικρή δασκάλα.

Η Αικατερίνα Χατζηγεωργίου γεννήθηκε στην ελληνική και υπό κατοχή σήμερα από τους Σκοπιανούς πόλη της Γευγελής το 1885. Σπούδασε και αυτή στο Ανώτατο Παρθεναγωγείο Θεσσαλονίκης. Διορίστηκε δασκάλα στο χωριό Βογδάνιτσα κοντά στο Κιλκίς. Γυρίζει και εμψυχώνει τους κατοίκους του χωριού της ευρύτερης περιοχής. Οι Βούλγαροι προσπαθούν να την μεταπείσουν. Βλέποντας την σταθερότητά της, αποφασίζουν να την σκοτώσουν.

Το Ελληνικό Προξενείο Θεσσαλονίκης, αποφασίζουν να την στείλουν στο χωριό Γρήτσιστα έξω από την Γευγελή κοντά στον καπετάν Μανώλη Κατσίγαρη. Οι Βούλγαροι την ανακαλύπτουν. Στις 14 Οκτωβρίου 1904, μία μόλις ημέρα μετά τον θάνατο του Παύλου Μελά, οι Βούλγαροι με επικεφαλής τον Αρχικομιτατζή Λιώνε, κυκλώνουν το σχολείο της. Ο Λιώνε προσπαθεί να την πείσει να παραδοθεί, αλλά εκείνη απαντά: «Εγώ Ελληνίς εγεννήθην βάρβαρε σκύθα και Ελληνίς θα πεθάνω».

Η Μἀχη κράτησε τέσσερις ώρες. Ο Λιώνε σκυλιάζει και δίνει διαταγή να κάψουν το σχολείο. Το σχολείο καίγεται και μαζί του και η ηρωϊκή δασκάλα.

Το πρωί οι κάτοικοι του χωριού βγαίνουν έντρομοι και βλέπουν το σχολείο να καπνίζει ακόμα και μέσα στα αποκαΐδια, βλέπουν το καμμένο κορμί της δασκάλας, κρατώντας ακόμα στο χέρι της το περίστροφό της.

Αυτή είναι η θυσία των δύο από τις πολλές δασκάλες πού αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας μας, την οποία ελαφρά τη καρδία πούλησαν οι πολιτικοί μας. Καλό θα είναι όλοι αυτοί πού την πρόδωσαν, να μην συμμετάσχουν στις διάφορες εκδηλώσεις γιατί και οι πέτρες θα τους κράξουν.

Θα κλείσω με αυτό πού είναι γραμμένο στην είσοδο του Μουσείου του Μακεδονικού αγώνος και προέρχεται από τον μεγάλο μας ποιητή Κωστή Παλαμά:

«....χρωστάτε, και σ' όσους ήρθαν πέρασαν, θα ρθούνε θα περάσουν, κριτές θα μας δικάσουν, οι αγἐννητοι οι νεκροί».

ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥΣ Η ΜΝΗΜΗ.

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ.