Η απελευθέρωση της Πιερίας ήρθε στα μέσα Οκτώβρη του 1912. Ο τουρκικός στρατός, μετά τη μεγάλη ελληνική νίκη στην Ελασσόνα, οπισθοχώρησε προς αναδιοργάνωση με κατεύθυνση προς την Κατερίνη και τη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα...
σώματα εθελοντών προπορευόμενα του ελληνικού στρατού (οι γνωστοί πρόσκοποι) έφερναν το χαρμόσυνο μήνυμα της λευτεριάς στις περιοχές της Νότιας Πιερίας. Επιτέλους το Λιτόχωρο Ολύμπου ήταν και τυπικά ελεύθερο!
Αναφέρει ο αείμνηστος Απόστολος Τσακούμης στο βιβλίο του: «Η απελευθέρωση της Πιερίας – Αφιέρωμα στα 80 χρόνια» το 1992:
«Την Τρίτη, 16 Οκτωβρίου 1912, μετά την αναγγελία εισόδου του ελληνικού στρατού στην Κατερίνη, οι κάτοικοι του Λιτοχώρου κινήθηκαν απειλητικά κατά της μικρής τουρκικής φρουράς, που παραδόθηκε και ζήτησε την προστασία του προέδρου κ. Γρηγορίου Φούντου……..
Μετά την φυγή των Τούρκων σήμαναν οι καμπάνες των εκκλησιών και όλο το χωριό με τα γιορτινά του συγκεντρώθηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, όπου χοροστατούντος του Ηγουμένου της Ιεράς Μονής Αγίου Διονυσίου κ.κ. Μελετίου και συλλειτουργούντων των έξη ιερέων του χωριού, τελέστηκε πάνδημη υπαίθρια Δοξολογία, για την Ελευθερία που ξανάρχονταν ύστερα από τόσα χρόνια και μετά από εκατόμβες θυσιών. Την Ελληνική Σημαία ανάμεσα στους δύο χορούς των ιερέων κρατούσαν ο Πρόεδρος της Κοινότητας και Επιτροπής Γρηγόριος Φούντος και ο καθηγητής Αθανάσιος Λασπόπουλος, που αυτοεξορίστηκε το 1878 μετά την επανάσταση στην οποία έλαβε μέρος και επανήλθε λίγες μέρες αργότερα με το σώμα του Μιχαήλ Αναγνωστάκου, πλαισιωμένοι από τους μαθητές των Σχολείων με τους δασκάλους τους και τους κατοίκους του χωριού.
Με εντολή του κ. Γρηγορίου Φούντου αναζητήθηκε και φωτογράφος που βρέθηκε και διέσωσε την μοναδική αυτή στιγμή της πρώτης επίσημης Δοξολογίας για την είσοδο του Ελληνικού Στρατού στο Λιτόχωρο…»
Αναμφισβήτητα ο Οκτώβριος του 1912 αποτελεί έναν ξεχωριστό μήνα για την Πιερία. Τις απελευθερώσεις του Λιτοχώρου και της Κατερίνης ακολούθησε η απελευθέρωση του Κολινδρού και ολόκληρης της Πιερίας. Μόνος στόχος πλέον του ελληνικού στρατού ήταν η κατάληψη της Θεσσαλονίκης.
Το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου 1912, δύο ονόματα Λιτοχωριτών ναυτικών έμελλε να γραφτούν για πάντα στην ιστορία, σε ένα από τα μεγαλύτερα ανδραγαθήματα που έγινε ποτέ στην σύγχρονη ελληνική ιστορία. Ο Νικόλαος Βλαχόπουλος και ο Μιχαήλ Κωφός, δύο πολύτεκνοι ναυτικοί από το Λιτόχωρο οδήγησαν εκ του ασφαλούς τον Υποπλοίαρχο Βότση στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και με το μικρό τους τορπιλοβόλο, αψηφώντας τα μεγάλα τηλεβόλα του Καραμπουρνού, κατόρθωσαν να τορπιλίσουν και να βυθίσουν την τουρκική κανονιοφόρο «Φετίχ Μπουλέντ». Κατόπιν – και αψηφώντας την υπεροπλία των Τούρκων – έφυγαν σχεδόν απαρατήρητοι από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και επέστρεψαν στην Κατερίνη. Εκείνη τη βραδιά γράφτηκε μια ακόμα χρυσή σελίδα στο βιβλίο της ηρωικής εποποιίας του Έθνους. Αυτή τη φορά η σελίδα είχε τις υπογραφές δύο άξιων Λιτοχωριτών!
Οι δύο Λιτοχωρίτες πλοηγοί του Βότση επέζησαν της Επανάστασης του Ολύμπου το 1878 και πιθανότατα είχαν μεταφερθεί στο παλιό μοναστήρι μαζί με τα άλλα γυναικόπαιδα για προστασία εκείνες τις ημέρες. Οι δυο τους γεννημένοι στις αρχές της δεκαετίας του 1870, έπραξαν το αυτονόητο χρέος προς την Πατρίδα και παράλληλα με τον τορπιλισμό έκαναν ένα μνημόσυνο στους ήρωες του τόπου μας.
Το χρέος προς την Πατρίδα άλλωστε, είναι χρέος που ένας Έλληνας ποτέ δεν θέλει να ξεχρεώσει. Κι αυτό οι Λιτοχωρίτες το ξέρουν πολύ καλά. Η ιστορία το αποδεικνύει!
Γιάννης Παπαζαχαρίας
