Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2025

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ


(ΑΡΙΣΤ Πολ 1291b30–1291b35)

Γράφει ο Γιάννης Παπαγεωργίου, φιλόλογος 
Πρόεδρος Ένωσης Συγγραφέων Πιερίας

ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Στην ενότητα αυτή ο Αριστοτέλης αναφέρεται στη δημοκρατία εξετάζοντας διάφορες παραμέτρους που αφορούν αυτό το πολίτευμα.   
Δημοκρατία... 
 
 
μὲν οὖν ἐστι πρώτη μὲν ἡ λεγομένη μάλιστα κατὰ τὸ ἴσον.

ἴσον γάρ φησιν ὁ νόμος ὁ τῆς τοιαύτης δημοκρατίας τὸ μηδὲν μᾶλλον ὑπερέχειν τοὺς ἀπόρους ἢ τοὺς εὐπόρους, μηδὲ κυρίους εἶναι ὁποτε ρουσοῦν, ἀλλ’ ὁμοίους ἀμφοτέρους.

εἴπερ γὰρ ἐλευθερία μάλιστ’ ἔστιν ἐνδημο- (35) κρατίᾳ, καθάπερ ὑπολαμβάνουσί τινες, καὶ ἰσότης, οὕτως ἂνεἴη μάλιστα, κοινωνούντων ἁπάντων μάλιστα τῆς πολιτείας ὁμοίως.

ἐπεὶδὲ πλείων ὁ δῆμος, κύριον δὲ τὸ δόξαν τοῖς πλείοσιν, ἀνάγκη δημοκρατίαν εἶναι ταύτην. ἓν μὲν οὖν εἶδος δημοκρατίας τοῦτο·

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Πρώτη λοιπόν κατηγορία δημοκρατίας είναι εκείνη που παίρνει τ' όνομά της κυρίως από την ισότητα.

Γιατί, όπως ορίζει ο νόμος μιας τέτοιας δημοκρατίας, ισότητα σημαίνει ότι οι φτωχοί κι οι πλούσιοι μέσα σ’ αυτήν έχουν ίδια δικαιώματα και ότι καμιά από τις δυο αυτές ομάδες δεν κυριαρχεί στην άλλη, αντίθετα είναι και οι δύο όμοιες. (35)

Γιατί, εάν η ελευθερία καθώς κι η ισότητα είναι δυνατόν να φτάσουν στο ψηλότερο σημείο τους, όπως θεωρούν κάποιοι, μόνο σ' αυτό το πολίτευμα μπορεί να συμβεί αυτό, καθώς όλοι οι πολίτες, χωρίς καμιά εξαίρεση, έχουν το δικαίωμα να μετέχουν σ' όλα τα αξιώματα της πολιτείας με τον ίδιο τρόπο.

Καθώς δε ο λαός αποτελεί την πλειοψηφία και οι αποφάσεις της πλειοψηφίας αποτελούν κυρίαρχη δύναμη, αναγκαστικά αυτό το πολιτικό σύστημα είναι η δημοκρατία.