H μανταρινιά είναι δέντρο που φύεται σε τροπικά και υποτροπικά κλίματα, είναι ευαίσθητο στο κρύο και καρποφορεί από το Νοέμβριο έως το τέλος Φεβρουαρίου.
Η...
ιστορία τους ξεκινά πριν 3.000 χρόνια στην Κίνα και φθάνει στην Ευρώπη και τη Β. Αμερική μόλις το 1830. Εικάζεται πως πήραν το όνομά τους από τους ανώτερους κρατικούς λειτουργούς της κινεζικής αυτοκρατορίας, τους μανδαρίνους, οι στολές των οποίων είχαν το ίδιο χρώμα με τα συγκεκριμένα φρούτα αλλά και από το γεγονός ότι τα προσέφεραν ως δώρα. Στην Ελλάδα τα έφερε από την Μάλτα ο Ρώσος ναύαρχος Λογγίνος Χέιδεν και καλλιεργούνται κυρίως στην Κρήτη και τη Χίο. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες μανταρινιών όπως τα Satsuma, Cleopatra, Dancy, Ortanique. Oι πιο δημοφιλείς κλημεντίνες πήραν το όνομά τους από τον μοναχό Clement Rodier (1829-1904) που εντόπισε την συγκεκριμένη ποικιλία στην Αλγερία.
Τα μανταρίνια εκτός από πολύ γευστικά, είναι και πολύτιμος φρουρός της υγείας: πλούσια πηγή βιταμίνης Α και καροτένιου που συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξη των δοντιών και των οστών και συμμετέχουν στο σχηματισμό της ροδοψίνης, μιας χρωστικής με ιδιαίτερα ευεργετική επίδραση στην όραση και προστατευτική δράση έναντι του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας. Η πρόσληψη αρκετής βιταμίνης Α ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθά στην επούλωση των πληγών. Συγχρόνως, η φωτοπροστατευτική δράση του β-καροτένιου σε συνδυασμό με τις αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές του ιδιότητες, καταπολεμούν τη γήρανση του δέρματος.
Τα μανταρίνια παρέχουν σχεδόν το 80% των ημερήσιων αναγκών του οργανισμού σε βιταμίνη C, του ισχυρού αντιοξειδωτικού που ευθύνεται για τη σύνθεση του κολλαγόνου, την πρόληψη της αρθρίτιδας, του κρυολογήματος κ.α. Σε συνδυασμό με τα φλαβονοειδή και τα φαινολικά οξέα που περιέχουν, αναστέλλουν την παραγωγή των βλαβερών ελεύθερων ριζών και ρυθμίζουν τα επίπεδα της κακής χοληστερόλης στο αίμα.
Περιέχουν επίσης νιασίνη και θειαμίνη (βιταμίνες του συμπλέγματος Β), φολικό οξύ, κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, φολικό οξύ αλλά και φυτικές ίνες. Το κάλιο και το μαγνήσιο βοηθούν στη σταθεροποίηση της αρτηριακής πίεσης ενώ το ασβέστιο παίζει ζωτικό ρόλο στην πήξη του αίματος. Ένα μανταρίνι 100 γρ. περιέχει περίπου 3 γρ. φυτικές ίνες που αυξάνουν το αίσθημα κορεσμού, διευκολύνουν τη σωστή πέψη και καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα. Η παρουσία αλάτων βρωμίου στη φλούδα του δικαιολογεί την ηρεμιστική του δράση. Σύμφωνα με δύο Ιαπωνικές μελέτες που δημοσιεύτηκαν το 2006, η κατανάλωση μανταρινιών μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του ήπατος, καρδιοπαθειών, εγκεφαλικών επεισοδίων και διαβήτη.
Το εξαιρετικό έλαιο του μανταρινιού που προέρχεται από την ψυχρή έκθλιψη της φλούδας των καρπών ή και των λουλουδιών του, χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία και την κοσμετολογία ως χαλαρωτικό, καταπραϋντικό, αντιρυτιδικό και αντισηπτικό. Ενδείκνυται επίσης για ένα πεπτικές διαταραχές, κατακράτηση υγρών, δυσπεψίας, λιπαρού δέρματος και ακμής.
Μανταρίνι ποικιλίες
Τα ονόματα πολλών ειδών μανταρινιού συγχέονται μεταξύ τους, γι’ αυτό θα βρείτε μια μεγάλη ποικιλία φρούτων με διαφορετικό όνομα, που στην ουσία είναι τα ίδια.
Κλημεvτίvες: Είναι τα πιο μικρά μανταρίνια με έντονα πορτοκαλιά φλούδα. Η γλυκιά και αρωματική γεύση τους και το γεγονός ότι δεν έχουν κουκούτσια τα κάνει πιο δημοφιλή από όλες τις ποικιλίες μανταρινιών.
Μανταρίνια-πορτοκάλια: Συνήθως τα βρίσκουμε σε κονσέρβα, σε λεπτές φέτες, ξεφλουδισμένα. Οι γλυκές φέτες τους αποτελούν εντυπωσιακό γαρνίρισμα σε γλυκά.
Satsuma: Μεγάλα μανταρίνια από την Ιαπωνία που έχουν χαλαρή φλούδα και ξινή αλλά δροσιστική σάρκα. Έχουν πολύ λίγα κουκούτσια.
Ortanique: Λέγονται και «μέλια» λόγω της υπέροχης γλυκιάς γεύσης τους. Είναι υβρίδια, τα οποία αναπτύσσονται στα ίδια δέντρα που δίνουν μανταρίνια ή πορτοκάλια.
Tangelo: Αποτελούν διασταύρωση μανταρινιού με γκρέιπφρουτ και ξεφλουδίζονται εύκολα. Έχουν ακανόνιστο σχήμα και δροσερή ξινή γεύση που θυμίζει πορτοκάλι.
Minneola: Άλλο ένα υβρίδιο μανταρινιούγκρέιπφρουτ που ξεχωρίζει από το έντονο φούσκωμα που έχει η φλούδα του στην περιοχή που καταλήγει το κοτσάνι του. Έχουν έντονα πορτοκαλιά φλούδα και ξεφλουδίζονται πολύ εύκολα. Η σάρκα τους είναι γλυκιά και ζουμερή και δεν έχει κουκούτσια.
Πως διαλέγω καλό μανταρίνι
Τα μανταρίνια είναι χειμερινά φρούτα. Ωστόσο, μπορεί κανείς να τα βρει στα σουπερμάρκετ όλο το χρόνο, χάρη στις προηγμένες τεχνικές αποθήκευσης. Πολλές ποικιλίες μανταρινιών έχουν μαλακή και φουσκωμένη φλούδα που είναι σημάδι κακής ποιότητας. Να διαλέγετε φρούτα που είναι βαριά σε σχέση με το μέγεθός τους γιατί είναι πιο ζουμερά. Αποφεύγετε όσα έχουν χαλασμένη φλούδα, με καφέ κηλίδες ή, αν τα αγοράζετε συσκευασμένα, ελέγχετε μήπως κάποιο είναι μουχλιασμένο.
Στο εμπόριο, τα εσπεριδοειδή συνήθως έχουν ωραία και γυαλιστερή όψη διότι είναι κερωμένα, για να παραταθεί η διάρκεια ζωής, η εμφάνιση και η τιμή αγοράς τους.
Πως να το συντηρείτε
Τα μανταρίνια δε διατηρούνται όσο τα υπόλοιπα εσπεριδοειδή, μπορείτε όμως να τα αφήσετε στο ψυγείο για μία έως δυο εβδομάδες. Ωστόσο, προσπαθήστε να τα καταναλώσετε όσο το δυνατόν νωρίτερα, προκειμένου να απολαύσετε την πλούσια γεύση τους και να προσλάβετε όλα τα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν.
Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης
Όλες οι ποικιλίες μανταρινιών μπορεί να χρησιμοποιηθούν όπως τα πορτοκάλια. Απλά καθαρίστε τα με υγρό απορροφητικό πανί έτσι ώστε να αφαιρέσετε οποιαδήποτε βρωμιά στην επιφάνεια, κερί … κλπ. Η φλούδα τους είναι τόσο χρήσιμη όσο και η σάρκα τους, ενώ το ξύσμα τους μπορεί vα ζαχαρωθεί ή να δώσει γεύση σε γλυκά λικέρ. Οι λωρίδες από τη φλούδα τους μπορεί να αποξηραθούν και να χρησιμοποιηθούν σε αλμυρές συνταγές ή να χρησιμοποιηθούν σε διακοσμητικά μπουκέτα μαζί με αρωματικά βότανα.
Ο χυμός μανταρινιού είναι ένα υγιεινό δροσιστικό ποτό, το οποίο επίσης χρησιμοποιείται σε σιρόπια, σάλτσες, μαρινάδες κλπ. Ο χυμός μανταρινιού δίνει διακριτικό άρωμα στις μαρινάδες για χοιρινό και πουλερικά. Μπορείτε να το ανακατέψετε μαζί με αρωματικά της Ανατολής, όπως σκόνη 7 μπαχαρικά, τζίντζερ και σως σόγιας.
Οι φέτες μανταρινιού, βυθισμένες σε λιωμένη σοκολάτα ή γλασαρισμένες, γίνονται ένα νόστιμο επιδόρπιο. Επίσης, εμπλουτίζουν φρουτοσαλάτες ή τις σαλάτες λαχανικών.
Τα πορτοκάλια-μανταρίνια κονσέρβα μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε σε τράιφλ, σε κομμάτια σοκολάτας και σε τσίζκεϊκ. Μέσα σε ζελέ-μαρμελάδα από πορτοκάλι ή μανταρίνι αποτελούν αγαπημένη λιχουδιά για τα παιδιά. Είναι πιθανόν να βρείτε σε κονσέρβα ολόκληρα ξεφλουδισμένα μανταρίνια με σιρόπι, εύκολη λύση για γλυκό. Απλώς φτιάχνετε λίγη σως καραμέλα, προσθέτετε τα φρούτα, αφού τα έχετε στραγγίσει, και τα στολίζετε με φρέσκο ξύσμα πορτοκαλιού ή μανταρινιού. Με λίγο λικέρ πορτοκάλι θα έχετε ένα τέλειο αποτέλεσμα.
Ένα μέτριο μανταρίνι (88 γρ.) περιέχει:
Τα μανταρίνια εκτός από πολύ γευστικά, είναι και πολύτιμος φρουρός της υγείας: πλούσια πηγή βιταμίνης Α και καροτένιου που συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξη των δοντιών και των οστών και συμμετέχουν στο σχηματισμό της ροδοψίνης, μιας χρωστικής με ιδιαίτερα ευεργετική επίδραση στην όραση και προστατευτική δράση έναντι του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας. Η πρόσληψη αρκετής βιταμίνης Α ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθά στην επούλωση των πληγών. Συγχρόνως, η φωτοπροστατευτική δράση του β-καροτένιου σε συνδυασμό με τις αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές του ιδιότητες, καταπολεμούν τη γήρανση του δέρματος.
Τα μανταρίνια παρέχουν σχεδόν το 80% των ημερήσιων αναγκών του οργανισμού σε βιταμίνη C, του ισχυρού αντιοξειδωτικού που ευθύνεται για τη σύνθεση του κολλαγόνου, την πρόληψη της αρθρίτιδας, του κρυολογήματος κ.α. Σε συνδυασμό με τα φλαβονοειδή και τα φαινολικά οξέα που περιέχουν, αναστέλλουν την παραγωγή των βλαβερών ελεύθερων ριζών και ρυθμίζουν τα επίπεδα της κακής χοληστερόλης στο αίμα.
Περιέχουν επίσης νιασίνη και θειαμίνη (βιταμίνες του συμπλέγματος Β), φολικό οξύ, κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, φολικό οξύ αλλά και φυτικές ίνες. Το κάλιο και το μαγνήσιο βοηθούν στη σταθεροποίηση της αρτηριακής πίεσης ενώ το ασβέστιο παίζει ζωτικό ρόλο στην πήξη του αίματος. Ένα μανταρίνι 100 γρ. περιέχει περίπου 3 γρ. φυτικές ίνες που αυξάνουν το αίσθημα κορεσμού, διευκολύνουν τη σωστή πέψη και καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα. Η παρουσία αλάτων βρωμίου στη φλούδα του δικαιολογεί την ηρεμιστική του δράση. Σύμφωνα με δύο Ιαπωνικές μελέτες που δημοσιεύτηκαν το 2006, η κατανάλωση μανταρινιών μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του ήπατος, καρδιοπαθειών, εγκεφαλικών επεισοδίων και διαβήτη.
Το εξαιρετικό έλαιο του μανταρινιού που προέρχεται από την ψυχρή έκθλιψη της φλούδας των καρπών ή και των λουλουδιών του, χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία και την κοσμετολογία ως χαλαρωτικό, καταπραϋντικό, αντιρυτιδικό και αντισηπτικό. Ενδείκνυται επίσης για ένα πεπτικές διαταραχές, κατακράτηση υγρών, δυσπεψίας, λιπαρού δέρματος και ακμής.
Μανταρίνι ποικιλίες
Τα ονόματα πολλών ειδών μανταρινιού συγχέονται μεταξύ τους, γι’ αυτό θα βρείτε μια μεγάλη ποικιλία φρούτων με διαφορετικό όνομα, που στην ουσία είναι τα ίδια.
Κλημεvτίvες: Είναι τα πιο μικρά μανταρίνια με έντονα πορτοκαλιά φλούδα. Η γλυκιά και αρωματική γεύση τους και το γεγονός ότι δεν έχουν κουκούτσια τα κάνει πιο δημοφιλή από όλες τις ποικιλίες μανταρινιών.
Μανταρίνια-πορτοκάλια: Συνήθως τα βρίσκουμε σε κονσέρβα, σε λεπτές φέτες, ξεφλουδισμένα. Οι γλυκές φέτες τους αποτελούν εντυπωσιακό γαρνίρισμα σε γλυκά.
Satsuma: Μεγάλα μανταρίνια από την Ιαπωνία που έχουν χαλαρή φλούδα και ξινή αλλά δροσιστική σάρκα. Έχουν πολύ λίγα κουκούτσια.
Ortanique: Λέγονται και «μέλια» λόγω της υπέροχης γλυκιάς γεύσης τους. Είναι υβρίδια, τα οποία αναπτύσσονται στα ίδια δέντρα που δίνουν μανταρίνια ή πορτοκάλια.
Tangelo: Αποτελούν διασταύρωση μανταρινιού με γκρέιπφρουτ και ξεφλουδίζονται εύκολα. Έχουν ακανόνιστο σχήμα και δροσερή ξινή γεύση που θυμίζει πορτοκάλι.
Minneola: Άλλο ένα υβρίδιο μανταρινιούγκρέιπφρουτ που ξεχωρίζει από το έντονο φούσκωμα που έχει η φλούδα του στην περιοχή που καταλήγει το κοτσάνι του. Έχουν έντονα πορτοκαλιά φλούδα και ξεφλουδίζονται πολύ εύκολα. Η σάρκα τους είναι γλυκιά και ζουμερή και δεν έχει κουκούτσια.
Πως διαλέγω καλό μανταρίνι
Τα μανταρίνια είναι χειμερινά φρούτα. Ωστόσο, μπορεί κανείς να τα βρει στα σουπερμάρκετ όλο το χρόνο, χάρη στις προηγμένες τεχνικές αποθήκευσης. Πολλές ποικιλίες μανταρινιών έχουν μαλακή και φουσκωμένη φλούδα που είναι σημάδι κακής ποιότητας. Να διαλέγετε φρούτα που είναι βαριά σε σχέση με το μέγεθός τους γιατί είναι πιο ζουμερά. Αποφεύγετε όσα έχουν χαλασμένη φλούδα, με καφέ κηλίδες ή, αν τα αγοράζετε συσκευασμένα, ελέγχετε μήπως κάποιο είναι μουχλιασμένο.
Στο εμπόριο, τα εσπεριδοειδή συνήθως έχουν ωραία και γυαλιστερή όψη διότι είναι κερωμένα, για να παραταθεί η διάρκεια ζωής, η εμφάνιση και η τιμή αγοράς τους.
Πως να το συντηρείτε
Τα μανταρίνια δε διατηρούνται όσο τα υπόλοιπα εσπεριδοειδή, μπορείτε όμως να τα αφήσετε στο ψυγείο για μία έως δυο εβδομάδες. Ωστόσο, προσπαθήστε να τα καταναλώσετε όσο το δυνατόν νωρίτερα, προκειμένου να απολαύσετε την πλούσια γεύση τους και να προσλάβετε όλα τα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν.
Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης
Όλες οι ποικιλίες μανταρινιών μπορεί να χρησιμοποιηθούν όπως τα πορτοκάλια. Απλά καθαρίστε τα με υγρό απορροφητικό πανί έτσι ώστε να αφαιρέσετε οποιαδήποτε βρωμιά στην επιφάνεια, κερί … κλπ. Η φλούδα τους είναι τόσο χρήσιμη όσο και η σάρκα τους, ενώ το ξύσμα τους μπορεί vα ζαχαρωθεί ή να δώσει γεύση σε γλυκά λικέρ. Οι λωρίδες από τη φλούδα τους μπορεί να αποξηραθούν και να χρησιμοποιηθούν σε αλμυρές συνταγές ή να χρησιμοποιηθούν σε διακοσμητικά μπουκέτα μαζί με αρωματικά βότανα.
Ο χυμός μανταρινιού είναι ένα υγιεινό δροσιστικό ποτό, το οποίο επίσης χρησιμοποιείται σε σιρόπια, σάλτσες, μαρινάδες κλπ. Ο χυμός μανταρινιού δίνει διακριτικό άρωμα στις μαρινάδες για χοιρινό και πουλερικά. Μπορείτε να το ανακατέψετε μαζί με αρωματικά της Ανατολής, όπως σκόνη 7 μπαχαρικά, τζίντζερ και σως σόγιας.
Οι φέτες μανταρινιού, βυθισμένες σε λιωμένη σοκολάτα ή γλασαρισμένες, γίνονται ένα νόστιμο επιδόρπιο. Επίσης, εμπλουτίζουν φρουτοσαλάτες ή τις σαλάτες λαχανικών.
Τα πορτοκάλια-μανταρίνια κονσέρβα μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε σε τράιφλ, σε κομμάτια σοκολάτας και σε τσίζκεϊκ. Μέσα σε ζελέ-μαρμελάδα από πορτοκάλι ή μανταρίνι αποτελούν αγαπημένη λιχουδιά για τα παιδιά. Είναι πιθανόν να βρείτε σε κονσέρβα ολόκληρα ξεφλουδισμένα μανταρίνια με σιρόπι, εύκολη λύση για γλυκό. Απλώς φτιάχνετε λίγη σως καραμέλα, προσθέτετε τα φρούτα, αφού τα έχετε στραγγίσει, και τα στολίζετε με φρέσκο ξύσμα πορτοκαλιού ή μανταρινιού. Με λίγο λικέρ πορτοκάλι θα έχετε ένα τέλειο αποτέλεσμα.
Ένα μέτριο μανταρίνι (88 γρ.) περιέχει:
